زن در توسعه و سیاست

استقلال زنان و کنش‌های باروری در میان زنان کُردِ شهر مهاباد

حاتم حسینی؛ بلال بگی

دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 57-78

https://doi.org/10.22059/jwdp.2013.30575

چکیده

تحوّلات گسترده در نقش‌های زنان در جامعه موجب گردیده تا حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی افزایش یابد و با افزایش استقلال در جنبه‌های مختلف زندگی آنان از موقعیت‌ و پایگاهی بالاتر نسبت به دهه‌های قبل برخوردار شدند. این امر زمینه‌ی دگرگونی در کنش‌های باروری (رفتار، تمایلات و ایده‌آل‌های باروری) زنان را فراهم ساخت. هدف اصلی این مقاله ... بیشتر تحوّلات گسترده در نقش‌های زنان در جامعه موجب گردیده تا حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی افزایش یابد و با افزایش استقلال در جنبه‌های مختلف زندگی آنان از موقعیت‌ و پایگاهی بالاتر نسبت به دهه‌های قبل برخوردار شدند. این امر زمینه‌ی دگرگونی در کنش‌های باروری (رفتار، تمایلات و ایده‌آل‌های باروری) زنان را فراهم ساخت. هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر شاخص‌های مختلف استقلال زنان بر تمایلات، رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد شهر مهاباد است. داده‌ها با استفاده از پیمایشی که در فروردین 1391 بر روی 700 خانوار انجام گرفت جمع‌آوری شده و سپس با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهد که زنان مورد بررسی از استقلال نسبی در همه‌ی شاخص‌های مرتبط با استقلال زنان برخوردارند. بر اساس این بررسی، کمی بیش از 61 درصد زنان اظهار داشته‌اند که تمایل ندارند فرزند دیگری داشته باشند. در میان آن‌هایی که تمایل به ادامه‌ی فرزندآوری دارند، نزدیک به 70 درصد شمار فرزندان ایده‌آل برای یک خانواده را دو فرزند می‌دانند. نتایج تحلیل طبقه‌بندی چندگانه نشان داد که ایده‌آل‌ها و تمایلات فرزندآوری زنان به ترتیب از شاخص‌های مستقیم و غیر‌مستقیم استقلال زنان تأثیر می‌پذیرند. علاوه بر این، اگرچه رفتار باروری زنان از شاخص‌های سه‌گانه‌ی استقلال تأثیر می‌پذیرد، ولی استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری در کنار سایر متغیرها، نقش تعیین‌کننده‌ای در تبیین رفتار باروری زنان دارد. با توجّه به نتایج این تحقیق، انتظار نمی‌رود سیاست‌های جمعیتی در راستای تشویق موالید منجر به افزایش باروری در همه‌ی لایه‌‌های اجتماعی شود.

نیاز برآورده نشده بهداشت بارداری و تعیین کننده های آن در میان زنان کُرد شهر مهاباد

حاتم حسینی؛ امیر عرفانی؛ سلیمان پاک سرشت؛ بِلال بگی

دوره 10، شماره 2 ، تیر 1391، ، صفحه 65-86

https://doi.org/10.22059/jwdp.2012.28688

چکیده

نیاز برآورده‌نشده شکاف بین ایده آل ها و رفتار باروری زنان را نشان می دهد. هدف از این مقاله اندازه‌گیری و بررسی تعیین کننده های این نیاز در میان زنان کُرد 49-15 ساله ی همسردار شهر مهاباد است. این پژوهش با استفاده از داده‌های پیمایش باروری مهاباد در فروردین 1391 و با انتخاب نمونه‌ای بالغ بر 700 خانوار انجام شده است. بر پایه‌ی این بررسی، میزان ... بیشتر نیاز برآورده‌نشده شکاف بین ایده آل ها و رفتار باروری زنان را نشان می دهد. هدف از این مقاله اندازه‌گیری و بررسی تعیین کننده های این نیاز در میان زنان کُرد 49-15 ساله ی همسردار شهر مهاباد است. این پژوهش با استفاده از داده‌های پیمایش باروری مهاباد در فروردین 1391 و با انتخاب نمونه‌ای بالغ بر 700 خانوار انجام شده است. بر پایه‌ی این بررسی، میزان نیاز برآورده‌نشده برای فاصله‌گذاری و توقّف فرزندآوری، و نیاز برآورده‌نشده برای استفاده از روش های مُدرن پیش‌گیری از حاملگی به ترتیب 85/10 و 85/9 درصد، و مجموع نیاز برآورده‌نشده 7/20 درصد است. ترس زنان از عوارض جانبی وسایل پیش‌گیری از حاملگی بیش‌ترین سهم را در عدم استفاده‌ی آن‌ها از این وسایل دارد. محدودیّت های اجتماعی و فرهنگی شامل مخالفت همسر و اطرافیان، و عوامل مذهبی در اولویّت‌های بعدی قرار می‌گیرند. یافته‌های تحقیق در تأیید نظریه‌‌های بوشان و بولاتو می‌باشد. با توجّه به نقش تعیین‌کننده‌ی برخی از مشخّصه‌های فرهنگی در کنار سایر مشخّصه‌های اقتصادی اجتماعی و عوامل مرتبط با تنظیم خانواده در پیش‌بینی احتمال نیاز برآورده‌نشده‌ی تنظیم خانواده، انجام مطالعات تطبیقی با روش‌های ترکیبی در مناطق ناهمگن از نظر قومی و فرهنگی به منظور سنجش نیاز برآورده‌نشده‌ی تنظیم خانواده و استخراج مضامین فرهنگی مؤثّر بر این پدیده پیشنهاد می‌شود.

سرمایه‌ی انسانی زنان و هم‌گرایی باروری در کشورهای آسیایی

حاتم حسینی

دوره 8، شماره 2 ، تیر 1389

چکیده

کشورهای منطقه‌ی آسیا در طول پنجاه سال گذشته سطوح و روندهای باروری متفاوتی تجربه کرد‌ه‌اند. با وجود تنوع در سطح باروری، کاهش‌ باروری قابل‌توجهی در منطقه طی سه دهه‌ی گذشته صورت گرفته است. هدف این مقاله مطالعه‌ی سطوح و روندهای باروری 24 کشور آسیای شرقی، جنوب شرقی و آسیای جنوب مرکزی در طول سال‌های 2010-1970، مطالعه‌ی هم‌گراییِ باروری ... بیشتر کشورهای منطقه‌ی آسیا در طول پنجاه سال گذشته سطوح و روندهای باروری متفاوتی تجربه کرد‌ه‌اند. با وجود تنوع در سطح باروری، کاهش‌ باروری قابل‌توجهی در منطقه طی سه دهه‌ی گذشته صورت گرفته است. هدف این مقاله مطالعه‌ی سطوح و روندهای باروری 24 کشور آسیای شرقی، جنوب شرقی و آسیای جنوب مرکزی در طول سال‌های 2010-1970، مطالعه‌ی هم‌گراییِ باروری با سطوح و روندهای جهانی باروری، زمان‌بندی و شدت کاهش باروری و تغییرات سرمایه‌ی انسانی زنان و نقش آن در هم‌گرایی باروری با کنترلِ اثرِ استفاده از وسایل مدرن پیش‌گیری از حاملگی است. نتایج نشان می‌دهد که بیش‌ از 70 درصد کشورها در نیمه‌ی نخست دهه‌ی 1970 در شرایط باروریِ طبیعی بوده‌اند. در طول زمان، به-تدریج از اختلاف سطح باروریِ کشورها با باروری جهانی کاسته شد. این مطالعه هم‌چنین نشان داد که در سال‌های 1970 و 2007 تفاوت‌های آشکاری در شاخص سرمایه‌ی انسانی زنان وجود داشته است. بر اساس نتایج تحلیل همبستگی، شدت همبستگیِ شاخصِ سرمایه‌ی انسانی زنان و باروری در سال 2007 بیشتر از سال 1970 است. با وجود این، در سال 2007 نوعی هم‌گرایی در باروری کشورهای آسیایی به‌وجود آمده است. یافته‌ها نتایج تحقیقات پیشین مبنی بر هم‌گرایی باروری در بسترهای مختلف اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی را تأیید میکند.

تغییرات اندیشه‌ای و تأثیر آن بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد و تُرک

حاتم حسینی؛ محمّدجلال عبّاسی شوازی

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1388

چکیده

هم‌سو با روند کلی تحولات باروری در ایران، آذربایجان غربی در طول سال‌های اخیر کاهش باروری گسترده‌ای را تجربه کرده است. در این مطالعه، ضمن تحلیل هم‌گروه تغییرات اجتماعی و اندیشه‌ای، تلاش می‌کنیم تا تأثیر تعاملی این متغیرها بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد و تُرک را تحلیل کنیم. روش تحقیق، پیمایشی است. جمعیت آماری زنان 49-15 ... بیشتر هم‌سو با روند کلی تحولات باروری در ایران، آذربایجان غربی در طول سال‌های اخیر کاهش باروری گسترده‌ای را تجربه کرده است. در این مطالعه، ضمن تحلیل هم‌گروه تغییرات اجتماعی و اندیشه‌ای، تلاش می‌کنیم تا تأثیر تعاملی این متغیرها بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد و تُرک را تحلیل کنیم. روش تحقیق، پیمایشی است. جمعیت آماری زنان 49-15 ساله‌ی متعلق به یکی از خانوارهای معمولی ساکن در شهرستان ارومیه است که حداقل یک‌بار ازدواج ‌ کرده‌اند. حجم کل نمونه 768 خانوار است که در نهایت پرسش‌نامه‌های مربوط به 739 زنِ واجد شرایط تحلیل خواهد شد. روش نمونه‌گیری، ترکیبی از روش‌های خوشه‌ایِ چندمرحله‌ای، تصادفی و تصادفیِ سیستماتیک است. تکنیک گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه‌ی ساخت‌یافته است. یافته‌ها از عمومیت تغییرات اجتماعی و تحولات خانواده در میان گروه‌های قومی مورد مطالعه به‌ویژه در گروه‌های هم‌دوره‌ی اخیرتر ازدواج حکایت دارد. بر اساس این مطالعه، تغییرات اندیشه‌ای محسوس در زمینه‌ی ازدواج و فرزندآوری و نیز رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان گروه‌های قومی به‌وجود می‌آید. نتایج گویای آن است که تغییرات اجتماعی و تحولات خانواده ملازم با تغییر در نگرش‌ها و ایستارهای مرتبط با ازدواج و فرزندآوری و در نهایت رفتار و ایده‌آل‌های باروری است. یافته‌ها از نتایج تحقیقات پیشین مبنی بر اشاعه‌ی ارزش‌ها و هنجارهای باروری پایین و هم‌گرایی رفتار و ایده‌آل‌های باروری گروه‌های قومی حمایت می‌کند.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 22 (1403)

دوره 21 (1402)

دوره 20 (1401)

دوره 19 (1400)

دوره 18 (1399)

دوره 17 (1398)

دوره 16 (1397)

دوره 15 (1396)

دوره 14 (1395)

دوره 13 (1394)

دوره 12 (1393)

دوره 11 (1392)

دوره 10 (1391)

دوره 9 (1390)

دوره 8 (1389)

دوره 7 (1388)

دوره 6 (1387)

دوره 5 (1386)

دوره 4 (1385)

دوره 3 (1384)

دوره 2 (1383)

دوره 1 (1382-1381)

نویسنده = %EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%20%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD

استقلال زنان و کنش‌های باروری در میان زنان کُردِ شهر مهاباد

چکیده

نیاز برآورده نشده بهداشت بارداری و تعیین کننده های آن در میان زنان کُرد شهر مهاباد

چکیده

سرمایه‌ی انسانی زنان و هم‌گرایی باروری در کشورهای آسیایی

چکیده

تغییرات اندیشه‌ای و تأثیر آن بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد و تُرک

چکیده