جامعه شناسی
اسماعیل بلالی؛ مونس سیاح؛ سیده فاطمه محبی
چکیده
جنسیت، به‌منزلة یکی از عناصر تعیین‌کنندة فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از ابعاد حیات جمعی زنان همچون اشتغال آنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند بر نوع مشاغل زنان و مردان در جامعه تأثیر‌گذار باشد. امروزه، جداسازی جنسیتی مشاغل در ایران به‌تدریج در حال برداشته شدن است، اما سیاست‌گذاری اجتماعی در مورد این موضوع نیازمند مطالعات ...
بیشتر
جنسیت، به‌منزلة یکی از عناصر تعیین‌کنندة فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از ابعاد حیات جمعی زنان همچون اشتغال آنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند بر نوع مشاغل زنان و مردان در جامعه تأثیر‌گذار باشد. امروزه، جداسازی جنسیتی مشاغل در ایران به‌تدریج در حال برداشته شدن است، اما سیاست‌گذاری اجتماعی در مورد این موضوع نیازمند مطالعات علمی است. از‌این‌رو، در این مطالعه با استفاده از روش کیفی و بحث گروهی متمرکز، دیدگاه‌های 19 نفر از کارشناسان مسائل زنان و خانواده دربارة پدیدة «ورود زنان به مشاغل مردانه» و دلایل آن، مورد پرسش و بحث قرار گرفته است. یافته‌های حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش تحلیل تماتیک نشان داد مشارکت‌کنندگان در مورد این پدیده دیدگاه‌های پیامدگرای مثبت‌گرا، پیامدگرای منفی‌گرا و تلفیقی داشتند. تعالی توانایی‌های فردی و ارتباطی زنان و تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی از دلالت‌های مثبت ورود زنان به مشاغل مردانه ذکر شده‌اند. همچنین، جداسازی مشاغل زنان مانع پرورش استعدادهای آن‌ها، تقویت باورهای جنسیتی در جامعه و عدم تعادل اقتصادی‌ـ جنسیتی قلمداد شده است. اما پیامدگرایان منفی‌گرا ورود زنان به مشاغل مردانه را مترادف فاصله‌گیری زنان از دنیای زنانه، عدم تعادل هویتی و شخصیتی، فرسودگی جسمی و روانی، کاهش فرصت ازدواج، ناامنی اخلاقی و جنسی برای زنان درگیر در این مشاغل و بازخوردهای اجتماعی مردانه دانسته‌اند.
جامعه شناسی
محمد اسحاقی؛ سیده فاطمه محبی؛ شهربانو پاپی‌نژاد؛ زینب جهاندار
چکیده
در دهههای اخیر، نرخ باروری در ایران، به دلیل عوامل مختلف، تغییرات چشمگیری داشته و در این میان افزایش مشارکت زنان در نیروی کار و اشتغال مدرن نیز تغییراتی را در رفتار باروری ایجاد کرده است. از سوی دیگر، زنان شاغل نیز با چالش‌های مختلف در زمینۀ فرزندآوری دست به گریبان‌اند. بر این اساس، پژوهش حاضر در یک مطالعۀ کیفی و بر‌پایۀ روش نظریۀ ...
بیشتر
در دهههای اخیر، نرخ باروری در ایران، به دلیل عوامل مختلف، تغییرات چشمگیری داشته و در این میان افزایش مشارکت زنان در نیروی کار و اشتغال مدرن نیز تغییراتی را در رفتار باروری ایجاد کرده است. از سوی دیگر، زنان شاغل نیز با چالش‌های مختلف در زمینۀ فرزندآوری دست به گریبان‌اند. بر این اساس، پژوهش حاضر در یک مطالعۀ کیفی و بر‌پایۀ روش نظریۀ مبنایی و استفاده از شیوة نمونهگیری هدفمند، چالش‌های پیش روی زنان شاغل در فرزندآوری را بررسی کرده است. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش را 24 زن متأهل شاغل در بخش دولتی و خصوصی و در سنین 24 تا 36 سال تشکیل میدهند. دادههای پژوهش با استفاده از تکنیک مصاحبۀ عمیق و نیمه ساخت یافته گردآوری شده است. از جمله سؤالات محوری این پژوهش عبارت‌اند از: عوامل تعیین‌کنندۀ چالش‌های فرزندآوری زنان مطالعه‌شده چه بوده است؟ راهبردهای زنان شاغل در مواجهه با چالش‌های فرزندآوری چه بوده است؟ پیامدهای این وضعیت چیست؟
یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که زنان شاغل با چالش‌های برونشغلی و چالش‌های درونشغلی در زمینۀ فرزندآوری مواجه‌اند که کنشهای آن‌ها را به سمت کم‌فرزندی به‌مثابۀ سبک زندگی سوق می‌دهد. سوژه‌های پژوهش، کم‌فرزندی را جزء تفکیک‌ناپذیری از رفتار اجتماعی و سبک زندگی کنونی محسوب می‌کند.
