حسن کارنامه حقیقی؛ نعمت الله اکبری
دوره 3، شماره 1 ، فروردین 1384
چکیده
این مقاله با استفاده از رویکرد کمی و کیفی، افزایش سهم و مشارکت زنان در آموزش عالی را مورد بررسی قرار می دهد. شواهد و بررسی ها نشان می دهد که بعد از انقلاب اسلامی ایران، خصوصاً در سال های اخیر ، مشارکت زنان در آموزش عالی، حداقل از نظر کمی افزایش یافته است. در ادامه، بر اساس مدل رشد تعمیم یافته سولو – سوان و با استفاده از تکنیک Pooling ، همگرایی ...
بیشتر
این مقاله با استفاده از رویکرد کمی و کیفی، افزایش سهم و مشارکت زنان در آموزش عالی را مورد بررسی قرار می دهد. شواهد و بررسی ها نشان می دهد که بعد از انقلاب اسلامی ایران، خصوصاً در سال های اخیر ، مشارکت زنان در آموزش عالی، حداقل از نظر کمی افزایش یافته است. در ادامه، بر اساس مدل رشد تعمیم یافته سولو – سوان و با استفاده از تکنیک Pooling ، همگرایی تقاضای اجتماعی زنان برای آموزش عالی در استان های مختلف کشور، طی سال های 81-1362 مورد بررسی قرار می گیرد. برآورد مدل همگرایی برای زنان، در حالت کلی(81-1362) نشان می دهد که همگرایی میان استان های مختلف کشور از لحاظ تقاضای جتماعی زنان برای آموزش عالی در هر دو مقطع زمانی به صورت همگرا حرکت کرده اند. به منظور مقایسه زنان و مردان، برآوردها نشان می دهد که سرعت همگرایی مردان و زنان متفاوت است، به طوری که در دوره زمانی 71-62 و 81-72 ، سرعت همگرایی تقاضای اجتماعی زنان برای آموزش عالی بیش از مردان بوده و این به معنی متفاوت بودن همگرایی در تقاضای اجتماعی برای آ؛موزش عالی بین مردان و است.
تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی
پروانه گلرد
دوره 3، شماره 1 ، فروردین 1384
زهرا علمی
دوره 2، شماره 2 ، تیر 1383
چکیده
بازار کنونی ایران با انبوهی از جمعیت متقاضی کار روبه روست. گسترش ناکافی فرصت های اشتغال افزایش میزان بیکاری را به دنبال خواهد داشت. فرآیند ایجاد اشتغال نه با تقاضای بیکاران تناسب دارد و نه حتی با تعداد دانش آموختگان دانشگاهی یا جمعیت کشور. در این پژوهش ، سیاست های اصلی اقتصادی در سطح کلان و آثار آنها در نیروی کار زنان در بازار کار بررسی ...
بیشتر
بازار کنونی ایران با انبوهی از جمعیت متقاضی کار روبه روست. گسترش ناکافی فرصت های اشتغال افزایش میزان بیکاری را به دنبال خواهد داشت. فرآیند ایجاد اشتغال نه با تقاضای بیکاران تناسب دارد و نه حتی با تعداد دانش آموختگان دانشگاهی یا جمعیت کشور. در این پژوهش ، سیاست های اصلی اقتصادی در سطح کلان و آثار آنها در نیروی کار زنان در بازار کار بررسی و سیاست هایی چون کاهش میزان باروری، گسترش آموزش و پرورش، مهار میزان تورم، خصوصی سازی و رشد اقتصادی به توسعه ظرفیت های کلان اقتصادی منجر می شود اما میزان بیکاری را کاهش قابل توجهی نداده است. میزان باروری در سال های اخیر کاهش قابل توجهی یافته است اما آثار آن در میزان مشارکت زنان چندان چشم گیر نبوده است. افزایش میزان تورم زنان را به ورود به بازار کار تشویق می کند. با افزایش تعداد زنان دارای تحصیلات عالی ، بازار کار نمی تواند پاسخگوی نیازهای جمعیت زنان باشد و درآینده ای نزدیک جامعه با بحرانی جدید مواجه خواهد شد: بحران بیکاری زنان جوان تحصیل کرده.
آذر قلی زاده
دوره 2، شماره 2 ، تیر 1383
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی وضعیت خانوادگی ، اجتماعی و سیاسی زنان در دوره صفویه به منظور شناخت کلیشه های جنسیتی در ابعاد و مقاطع مختلف زمانی است. وضعیت زنان در این دوره با نگاهی تاریخی / جامعه شناختی و با روش مطالعه توصیفی/ تاریخی بررسی می شود تا شاید خاستگاه بسیاری از عقاید و باورهای کلیشه ای جنسیتی در عهد صفویه و حتی امروز که مانع تأثیر ...
بیشتر
هدف از این مطالعه بررسی وضعیت خانوادگی ، اجتماعی و سیاسی زنان در دوره صفویه به منظور شناخت کلیشه های جنسیتی در ابعاد و مقاطع مختلف زمانی است. وضعیت زنان در این دوره با نگاهی تاریخی / جامعه شناختی و با روش مطالعه توصیفی/ تاریخی بررسی می شود تا شاید خاستگاه بسیاری از عقاید و باورهای کلیشه ای جنسیتی در عهد صفویه و حتی امروز که مانع تأثیر روند توسعه در بهبود وضعیت زندگی زنان شده است روشن شود. ناتیج مطالعه نشان می دهد که بعد از حمله مغول و در زمان صفویه، وضعیت عمومی زنان در ایران دستخوش تحول کمتری بوده است. زنان در این دوره از حقوق قانونی، آزادی فردی ، ثروت و مالکیت محروم بودند. خانواده ها دختران خود را ه عنوان هدیه به حرمسرای شاهان تقدیم می کردند تا بتوانند از این طریق به موقعیت اجتماعی و اقتصادی خاصی دست یابند. بنظر می رسد برخی از کلیشه های جنسیتی آن دوره هنوز ادامه داشته و پیشرفت زنان را محدود می کند.
فیلیو دیامنتی؛ نازنین شاه رکنی
دوره 2، شماره 2 ، تیر 1383
چکیده
این مقاله ترجمه مطلبی است که از فلیو دیامنتی در کتاب فلسفه اتوپیا به چاپ رسیده است. نویسنده در بررسی خود به واکاری اندیشه های سوسیالیستی به ویژه اندیشه های متفکران سوسیالیستی رادیکال پرداخته است که به حوزه هایی چون کار خانگی، مراقبت از فرزندان، تقسیم جنسیتی کار، روابط جنسی، تقسیم کار اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان علاقه نشان داده اند. ...
بیشتر
این مقاله ترجمه مطلبی است که از فلیو دیامنتی در کتاب فلسفه اتوپیا به چاپ رسیده است. نویسنده در بررسی خود به واکاری اندیشه های سوسیالیستی به ویژه اندیشه های متفکران سوسیالیستی رادیکال پرداخته است که به حوزه هایی چون کار خانگی، مراقبت از فرزندان، تقسیم جنسیتی کار، روابط جنسی، تقسیم کار اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان علاقه نشان داده اند. طرح وبرسی این نظریات به آن دلیل اهمیت دارند که مجریان و کارگزاران عرصه سیاست با تأثیر پذیری از نظریه پردازان درصدد ارائه راهکارهایی برای اجرا و عملیاتی کردن اندیشه های سیاسی بر می آیند. در میان متفکران علوم سیاسی ، طرفداران اندیشه های سوسیالیستی با تأکیدی که به برقراری عدالت اجتماعی دارند جایگاهی ویژه را به خود اختصاص داده اند.نظرات آنها در ترسیم آرمان شهرهایی که تصویر می کنند و نقش و کارکردی که برای زنان قائل هستند همواره جالب توجه و تأمل برانگیز بوده است زیرا از وجود دوگانگی در اندیشه سوسیالیستی رادیکال پرده بر می دارد. دوگانگی مبتنی بر مزربندی مرد / زن نشان می دهد داشتن اهداف تساوی طلبانه و رادیکال، ضرورتاً، ضامن تحقق اهداف فمینیستی نیست و تلاش برای برقراری نظام مالکیت عمومی به فرودستی زنان در خانواده و جامعه پایان نمی دهد.
حلیمه عنایت؛ مجید موحد
دوره 2، شماره 2 ، تیر 1383
چکیده
جهانی شدن، به عنوان پدیده ای فراگیر ، حاصل تغییر و تحولات است که همه جوامع بشری را با چالشی بزرگ مواجهه ساخته است. خانواده نیز نهادی اجتماعی است که تحولاتی را تحت تأثیر فرآیند جهانی شدن تجربه است.سؤالی که پاسخگویی به آن هدف اصلی این مطالعه را تشکیل می دهد این است که خانواده معاصر چه تغییراتی را فرآیند جهانی شدن تجربه خواهد کرد؟ و چه ...
بیشتر
جهانی شدن، به عنوان پدیده ای فراگیر ، حاصل تغییر و تحولات است که همه جوامع بشری را با چالشی بزرگ مواجهه ساخته است. خانواده نیز نهادی اجتماعی است که تحولاتی را تحت تأثیر فرآیند جهانی شدن تجربه است.سؤالی که پاسخگویی به آن هدف اصلی این مطالعه را تشکیل می دهد این است که خانواده معاصر چه تغییراتی را فرآیند جهانی شدن تجربه خواهد کرد؟ و چه چالش ها و فرصت هایی برای خانواده ایجاد خواهد شد؟ نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آن است که خانواده در عصر جهانی شدن به حیات خود ادامه خواهد داد و از بین نخواهد رفت، اما دگرگونی هایی در الگوهای خانواده و روابط حاکم بر آن ایجاد خواهد شد. مردم شکل های جدید و متنوع تری از روابط خانوادگی را تجربه خواهند کرد. ساخت قدرت در خانواده تغییر خواهد کرد و ساختار پدرسالاری در جوامع در معرض تهدید قرار می گیرد. خانواده، در عصر جهانی شدن ، خانواده هسته ای سنتی نخواهد بود. علاوه بر آن، افزایش میزان آگاهی، مشارکت اجتماعی، اشتغال و تحصیلات زنان، جایگاه و موقعیت آنان را در خانواده و اجتماع دگرگون می کند. همچنین، رسانه های ارتباط ملی و فراملی تأثیرات متعددی را بر خانواده تحمیل کرده اند. جهانی شدن، در عین حال که فرصت هایی را برای از بین بردن پدرسالاری و افزایش حقوق زنان ایجاد کرده است، در مقابل چالش هایی در زمینه هویت و ساختار روابط خانوادگی پیش روی جوامع قرار داده است. بنابراین ، شناخت ابعاد گوناگونه جهانی شدن و تأثیرات آن می تواند در استفاده از فرصت های مثبت و برخورد مناسب با چالش های رویاروی راهگشا باشد.
مرتضی حاجی پور
دوره 2، شماره 2 ، تیر 1383
چکیده
هدف این مقاله مطالعه عسر و حرج به عنوان یکی از مواردی است که بر مبنای آن زنان می توانند از دادگاه درخواست طلاق نمایند. به بیان دیگر، در صورتی که ادامه زندگی زناشویی به دلایل مختلف برای زوجه غیر قابل تحمل شود، وی مجاز است از دادگاه رفع پیوند زناشویی را خاستار شود. این امر به صراحت در ماده 1130 قانون مدنی پیش بینی شده است:« در صورتی که دوام ...
بیشتر
هدف این مقاله مطالعه عسر و حرج به عنوان یکی از مواردی است که بر مبنای آن زنان می توانند از دادگاه درخواست طلاق نمایند. به بیان دیگر، در صورتی که ادامه زندگی زناشویی به دلایل مختلف برای زوجه غیر قابل تحمل شود، وی مجاز است از دادگاه رفع پیوند زناشویی را خاستار شود. این امر به صراحت در ماده 1130 قانون مدنی پیش بینی شده است:« در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد وی می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود دادگاه می تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و درصورتی که اجبار ممکن نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود». با توجه به اهمیت عسر و حرج می توان این این پرسش ها را مطرح و مطالعه را بر آن مبتنی ساخت: عسر و حرج درحکم یکی از موجبات طلاق چه جایگاهی در حقوق اران دارد و شرایط اعمال و اجرای آن به چه نحو است؟ به عبارت دیگر ، زنان در چه شرایطی می توانند به «عسر و حرج» به عنوان یکی از موجبات طلاق استناد نمایند؟ عسر و حرج با کلیت خود چه مشکلاتی را در عمل به وجود می آورد؟ آیا وضع قاعده عام می تواند پاسخگوی مشکلات باشد یا اینکه مصادیق عسر حرج را باید به طور حصری مورد اشاره قرار داد؟ امری که ضرورت وجود امنیت قضایی در روابط خانوادگی آن را ایجاب می کند. اطلاعات قابل دسترس حاکی از مشکل اثبات عسر و حرج برای زنان و تفسیرهای متفاوت قضاوت از این مفهوم و در نتیجه صدور احکام متفاوت است.
مسعود صادقی؛ مصطفی عمادزاده
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
توجه به وضعیت اشتغال زنان و هدایت آنها به بازار کار می تواند زمینه بهره گیری بهتر جامعه از این نیروی بالقوه را فراهم آورد. به همین دلیل شناخت مجموعه عواملی که زمینه ساز مشارکت هرچه بیشتر این جمعیت توانمند در عرصه های اقتصادی و اجتماعی کشور است از اولویت ویژه ای برخوردار است. مهم ترین عامل مؤثر در اشتغال زنان در بازار کار احتمالاً میزان ...
بیشتر
توجه به وضعیت اشتغال زنان و هدایت آنها به بازار کار می تواند زمینه بهره گیری بهتر جامعه از این نیروی بالقوه را فراهم آورد. به همین دلیل شناخت مجموعه عواملی که زمینه ساز مشارکت هرچه بیشتر این جمعیت توانمند در عرصه های اقتصادی و اجتماعی کشور است از اولویت ویژه ای برخوردار است. مهم ترین عامل مؤثر در اشتغال زنان در بازار کار احتمالاً میزان تحصیلات آنان است. زنان آموزش دیده علاقه مندند تا از مهارت های خود در بازار کار بهره گیرند. جذب زنان تحصیل کرده به بازار کار مستلزم سرمایه گذاری بیشتر است. در مقاله حاضر، برای شناخت عوامل مؤثر در اشتغال زنان و تعیین نقش هر یک از متغیر ها در جذب زنان تحصیل کرده به بازار کار، از یک الگوی اقتصادسنجی استفاده شده است. متغیر های سهم زنان در نیروی کار شاغل، میزان موالید، درصد دختران ثبت نام کرده در مدارس آموزش متوسطه از کل ثبت نام ها، تولید ناخالص داخلی سرانه، سهم زنان شاغل دارای آموزش عالی در نیروی کار زنان، و نسبت سرمایه گذاری به تولید ناخالص داخلی بررسی شده اند. یافته های حاصل از براورد الگو در دوره 80-1345 با استفاده از روش OLS نشان می دهد که افزایش تحصیلات عالی زنان احتمال یافتن شغل در بازار کار را برای آنان بالا می برد. همچنین افزایش تولید ناخالص داخلی و حجم سرمایه گذاری ، سهم اشتغال را در بازار کار افزایش می دهد.
مهدی طالب؛ محسن گودرزی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
در دو دهه اخیر، با گسترش جنبش ها و هویت یابی های قومی، مطالعات تجربی و نظری درباره قومیت در ابعاد اجتماعی،فرهنگی و سیاسی افزایش یافته است. مروری بر آثار منتشر شده در این زمینه نشان می دهد که مطالعات نظری بعد جنسیتی قومیت را نادیده انگاشته اند و مطالعات تجربی نیز به جنسیت بیشتر به عنوان متغیر زمینه توجه کرده اند. این مقاله، با استفاده ...
بیشتر
در دو دهه اخیر، با گسترش جنبش ها و هویت یابی های قومی، مطالعات تجربی و نظری درباره قومیت در ابعاد اجتماعی،فرهنگی و سیاسی افزایش یافته است. مروری بر آثار منتشر شده در این زمینه نشان می دهد که مطالعات نظری بعد جنسیتی قومیت را نادیده انگاشته اند و مطالعات تجربی نیز به جنسیت بیشتر به عنوان متغیر زمینه توجه کرده اند. این مقاله، با استفاده از داده های پیمایش انجام شده در چهار شهر استان سیستان و بلوچستان، تلاش می کند اهمیت نگرش جنسیتی را در رشد هویت یابی گروه های قومی نشان دهد . تحقیق حاضر این فرض را پیش می برد که نابرابری موقعیت دو گروه، به ویژه از حیث دسترسی به فرصت های آموزشی، دو طرز تلقی را نسبت به نقش های جنسیتی شکل داده است. وجود نگرش های سنتی و نسبتاً مدرن به نقش های جنسیتی، دو گروه قومی متمایز ساخته است. همچنین، آثار این نگرش ها بر الگوی زندگی خانوادگی و در نتیجه عملکرد متفاوت جمعیتی خانواده در دو گروه قومی تحلیل می شود. بخش مهمی از تفاوت های گروه قومی را می توان با تفاوت سطح آموزش توضیح داد، متغیرهای دیگری نیز در این میان نقش دارند که از جمله می توان به تفاوت رایش مذهبی اشاره کرد.
باقر ساروخانی؛ مریم رفعت جاه
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
افزایش میزان تحصیلات و اشتغال زنان، از سویی، موجب مشروعیت نقش های زنان در خانواده سنتی(پدر سالار) می شود و، از سوی دیگر ، دشواری همامنگی نقش های سنتی با نقش های جدید ، به بحران هویت زنان منتهی می شود. در نتیجه ، زنان خود باید به باز تعریف هویت اجتماعی خویش بپردازند. در پژوهش حاضر، عواملی که زنان را به تأمل در هویت های سنتی، مقاومت در برابر ...
بیشتر
افزایش میزان تحصیلات و اشتغال زنان، از سویی، موجب مشروعیت نقش های زنان در خانواده سنتی(پدر سالار) می شود و، از سوی دیگر ، دشواری همامنگی نقش های سنتی با نقش های جدید ، به بحران هویت زنان منتهی می شود. در نتیجه ، زنان خود باید به باز تعریف هویت اجتماعی خویش بپردازند. در پژوهش حاضر، عواملی که زنان را به تأمل در هویت های سنتی، مقاومت در برابر کایشه های جنسیتی و باز تعریف هویت اجتماعی قادر می سازد در دو سطح فردی و ساختاری بررسی شده است.روش پژوهش ترکیبی از دو روش پیمایشی و مصاحبه عمیق است. نتایج نشان می دهد که موقعیت ساختاری ، در مقایسه با هویت شخصی، تأثیر بیشتری در بازتعریف هویت اجتماعی زنان و مقاومت آنها در برابر کلیشه های جنسیتی داشته است و تأثیر تحصیلات در بازتعریف هویت اجتماعی زنان بیشتر از اشتغال بوده است. زنان مذهبی دارای تحصیلات دانشگاهی دچار عدم انسجام هویتی هستند که با ارتقا به سطوح تحصیلی بالاتر و بازاندیشی در هویت های مذهبی و سنتی تا حدود زیادی بر تعارض هویتی فائق می آیند.
مهدی طاهرخانی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
به نظر می رسد که جهانی شدن برای مردم جهان بیم و امید به رمغان آورده است. این پدیده دو رویه دارد. از یک سو ، تهدید است که کشورهای در حال توسعه با آن روبرو هستند و ، از سوی دیگر، فرصت هایی برای این کشورهای به وجود آورده است. ساز و کارهای مورد استفاده در فرآیند جهانی شدن مشابهت دارند، ولی آثار و پیامد های آن در جوامع مختلف – کشورهای توسعه یافته ...
بیشتر
به نظر می رسد که جهانی شدن برای مردم جهان بیم و امید به رمغان آورده است. این پدیده دو رویه دارد. از یک سو ، تهدید است که کشورهای در حال توسعه با آن روبرو هستند و ، از سوی دیگر، فرصت هایی برای این کشورهای به وجود آورده است. ساز و کارهای مورد استفاده در فرآیند جهانی شدن مشابهت دارند، ولی آثار و پیامد های آن در جوامع مختلف – کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، شهرها و روستاها – و زنان و مردان کاملاً متفاوت است. در این بین، آثار جهانی شدن بر زنان عمق و پیچیدگی بیشتری دارد. بدین ترتیب ، اگرچه جهانی شدن آثار مثبتی همچون افزایش درآمد، رشد اشتغال، توسعه سرمایه اجتماعی،افزایش بهره وری، افزایش حق انتخاب، افزایش سطح آگاهی ها، و کاهش موالید را برای زنان به همراه داشته، به همان نسبت نیز آثار منفی نظیر رشد اشتغال غیر رسمی، پرداخت دستمزدهای اندک، کاهش امنیت غذایی، افزایش مهاجرت، فروپاشی ارزش های سنتی ، عدم امنیت شغلی، و گسترش فرهنگ مصرف را به زیان زنان تشدید کرده است. ویژگی های کارکردی زنان ایران نشان می دهد که به دلیل محدودیت های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی حاکم بر جامعه زنان و تجربیات جهانی حاصل از جهانی شدن، تهدید های فراروی زنان کشور بیشتر از فرصت های پیش روی آنان است.
حسین میرزایی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
یکی از معیارهای ارزیابی کشور ها از نظر توسعه، میزان حضور و مشارکت زنان در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی است. در کشورهای در حال توسعه ، به دلایل مختلف فرهنگی و اجتماعی، زمینه های مشارکت زنان در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی محدود شده است. در این پژوهش سعی بر آن است تا عوامل مؤثر در نرخ مشارکت زنان ایران در بازار کار به صورت تاریخی و در بین ...
بیشتر
یکی از معیارهای ارزیابی کشور ها از نظر توسعه، میزان حضور و مشارکت زنان در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی است. در کشورهای در حال توسعه ، به دلایل مختلف فرهنگی و اجتماعی، زمینه های مشارکت زنان در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی محدود شده است. در این پژوهش سعی بر آن است تا عوامل مؤثر در نرخ مشارکت زنان ایران در بازار کار به صورت تاریخی و در بین استان های کشور مورد بررسی همه جانبه قرار گیرد. کاربرد مدل رگرسیونی داده های پانلی نشان می دهد که مهم ترین عوامل مؤثر در حضور زنان در بازار کار سطح آموزش ،انگیزه کسب درآمد مالی و نرخ بیکاری مردان با اثر مثبت؛ و پدیده مهاجرت از روستا به شهر(درجه شهری شدن)، نرخ بیکاری زنان و نرخ زاد و ولد با اثر منفی است که هریک با ضرایب ویژه ای در نرخ مشارکت زنان تأثیر می گذارند.روند مشارکت زنان در بازار کار ایران به صورت یک منحنی سهمی شکل است که در سال های اخیر سیر صعودی به خود گرفته است.
علیرضا امینی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
هدف این مقاله ارائه شاخص هایی است که عدم تعادل های جنسیتی در بازار کار ایران را نشان می دهد. با مروری بر نظریه های بازار کار دو گانه و موضوع تمایز شغل های بخش اول و دوم، پیدایش شغل های پرتراکم و پیامدهای آن برای زنان بررسی می شود. شاخص های مورد نیاز با استفاده از اطلاعات و آمار موجود در گزارش های رسمی کشور محاسبه شده است. یافته ها حاکی ...
بیشتر
هدف این مقاله ارائه شاخص هایی است که عدم تعادل های جنسیتی در بازار کار ایران را نشان می دهد. با مروری بر نظریه های بازار کار دو گانه و موضوع تمایز شغل های بخش اول و دوم، پیدایش شغل های پرتراکم و پیامدهای آن برای زنان بررسی می شود. شاخص های مورد نیاز با استفاده از اطلاعات و آمار موجود در گزارش های رسمی کشور محاسبه شده است. یافته ها حاکی از نرخ پایین مشارکت زنان به رغم افزایش آن نسبت به دهه گذشته، تمرکز اشتغال زنان در معدودی از فعالیت های اقتصادی، و سطح بالاتر نرخ بیکاری زنان به ویژه جوانان در مناطق شهری نسبت به نرخ بیکاری مردان است. شاخص های جنسیتی بازارکار در مناطق مختلف کشور نشان دهنده عدم تعادل های نگران کننده ای است. برای مثاال، در استان لرستان، نرخ بیکاری زنان در مناطق شهری و روستایی بسیار زیاد است. در مناطق شهری کشور ، مشکل بیکاری زنان و در مناطق روستایی ، مشکل بیکاری زیاد مردان به شکل نگران کننده ای وجود دارد.
مقصود فراستخواه
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
بازارکار نیروی انسانی متخصص، هم در عرضه و هم در تقاضا شدید جنسیتی به زیان زنان است. با وجود تغییراتی که اخیراً در عرضه نیروی انسانی متخصص از طریق افزایش دسترسی کمی زنان به آموزش عالی به وجود آمده است، اولاً، در همین دسترسی کمی (و نه کیفی) نیز زنان در ابعاد مهمی مانند دسترسی به برخی گروه ها و به دوره های تحصیلات تکمیلی و میزان دانش آموختگان ...
بیشتر
بازارکار نیروی انسانی متخصص، هم در عرضه و هم در تقاضا شدید جنسیتی به زیان زنان است. با وجود تغییراتی که اخیراً در عرضه نیروی انسانی متخصص از طریق افزایش دسترسی کمی زنان به آموزش عالی به وجود آمده است، اولاً، در همین دسترسی کمی (و نه کیفی) نیز زنان در ابعاد مهمی مانند دسترسی به برخی گروه ها و به دوره های تحصیلات تکمیلی و میزان دانش آموختگان در سطحی نابرابر با مردان هستند. ثانیاً، از حیث تقاضای نیروی انسانی متخصص زن در بازار ، موانع و مشکلات و نابرابری های بسیاری از لحاظ نرخ فعالیت و مشارکت ، نسبت اشتغال، نرخ بیکاری، تنوع افقی و سطوح عمودی اشتغال و مانند آن وجود دارد که ریشه ساختاری،فرهنگی ،نگرشی و سیاستی دارند و رویارویی با آنها جز از طریق توسعه خط مشی ها و نهادها در کشور امکان پذیر نیست.
لادن نوروزی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
زنان و مردان، علاوه بر آنکه در بازار کار از نظر نرخ مشارکت و بیکاری تفاوت قابل توجهی دارند، از لحاظ نوع شغل ، ارتقای شغلی و درآمد حاصل از کار با هم با شرایط متفاوتی رو به رو هستند. در این مقاله، برای تحلیل وضعیت نامساعد زنان در بازار کار، به چند نظریه اصلی مثل نظریه های نئوکلاسیک ، تجزیه شدن در بازار کار و جنسیتی پرداخته شده است. این نظریه ...
بیشتر
زنان و مردان، علاوه بر آنکه در بازار کار از نظر نرخ مشارکت و بیکاری تفاوت قابل توجهی دارند، از لحاظ نوع شغل ، ارتقای شغلی و درآمد حاصل از کار با هم با شرایط متفاوتی رو به رو هستند. در این مقاله، برای تحلیل وضعیت نامساعد زنان در بازار کار، به چند نظریه اصلی مثل نظریه های نئوکلاسیک ، تجزیه شدن در بازار کار و جنسیتی پرداخته شده است. این نظریه ها مکمل یکدیگرند و هریک بخشی از این تفاوت ها را بهتر توضیح می دهند. هدف از این پژوهش برسی ابعاد جنسیتی ساختار شغلی از نظر تنوع شغلی، ارتقای شغلی و درآمد حاصل از کار در ایران است که با استفاده از روش توصیفی و تحلیل های آماری نتایج سرشماری 1375 و آمارگیری هزینه و درآمد خانوار 1379 و آمارگیری اشتغال و بیکاری 1382 انجام شده است. نتایج این تحقیق در جهت تأیید نظریه ها و نشان دهنده محدودیت تنوع شغلی و فرصت های ارتقای شغلی برای زنان ایران است. عالوه بر این ، درآمد حاصل از کار زنان، حتی در شطوح تحصیلی برابر با مردان ،به مراتب کمتر است. تفاوت های درآمدی در روستاها و در سطوح تحصیلی پایین بیشتر است. در مناطق روستایی و شهری به ترتیب متوسط در آمد سالانه مردان 2/2 و 1/8 برابر درآمد زنان است. در نتیجه، در ساعات کار مساوی، مردان شهری 63 درصد بیشتر از زنان شهری درآمد کسب می کنند.
unknown
دوره 1، شماره 7 ، آذر 1382
چکیده
توانمند سازی فرایندی است که طی آن زنان از نیازها و خواسته های درونی خود آگاه می شوند- جرئت دستیابی به هدف را در خود تقویت می کنند و از توانایی لازم برای عملی ساختن خواسته های خود برخوردار می شوند . هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر توانمند سازی زنان است که از نظریه های فمینیستی – به ویژه نظریه فمینیست های لیبرال- تاثیر پذیرفته است . این ...
بیشتر
توانمند سازی فرایندی است که طی آن زنان از نیازها و خواسته های درونی خود آگاه می شوند- جرئت دستیابی به هدف را در خود تقویت می کنند و از توانایی لازم برای عملی ساختن خواسته های خود برخوردار می شوند . هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر توانمند سازی زنان است که از نظریه های فمینیستی – به ویژه نظریه فمینیست های لیبرال- تاثیر پذیرفته است . این پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی درباره 380 زن 20 تا 50 ساله ساکن در مناطق ده گانه شهر اصفهان انجام شده است . یافته های پژوهش حاکی از آن است که عواملی همچون افزایش سطح تحصیلات – دسترسی به منابع مالی – بهبود وضع سلامت – برخورداری از حق مالکیت قانونی – رفع تبعیض از بازار کار و حذف باورهای سنتی عوامل موثری در توانمند سازی زنان هستند .
unknown
دوره 1، شماره 7 ، آذر 1382
چکیده
زنان روستایی بخش قابل توجهی از وقت و انرژی خود را صرف فعالیت هایی می کنند که غالباً در محاسبات تولید و درآمد ملی نادیده گرفته می شود . انعکاس نادیده گرفته می شود . انعکاس نادیده انگاری در افزایش نا برابری و کاهش بهره مندی آنها از منابع و فرصت هاست . هدف این بررسی شناخت انواع فعالیت های زنان در روستای دونا – از توابع استان مازندران – و ...
بیشتر
زنان روستایی بخش قابل توجهی از وقت و انرژی خود را صرف فعالیت هایی می کنند که غالباً در محاسبات تولید و درآمد ملی نادیده گرفته می شود . انعکاس نادیده گرفته می شود . انعکاس نادیده انگاری در افزایش نا برابری و کاهش بهره مندی آنها از منابع و فرصت هاست . هدف این بررسی شناخت انواع فعالیت های زنان در روستای دونا – از توابع استان مازندران – و ترسیم الگوی صرف وقت به هر یک از این فعالیت هاست . مطالعه حاضر با بهره گیری از روش پژوهش کیفی در مدت چهار فصل از سال 1381 صورت گرفته است . نتایج پژوهش نشان می دهد زنان مورد مطالعه بیش از دو سوم اوقات بیداری خود را صرف فعالیت های تولیدی می کنند . این رقم به طور متوسط برابر 10 ساعت و 26 دقیقه در شبانه روز است . همچنین این زنان به طور متوسط در شبانه روز حدود 17 دقیقه وقت به نظافت – درمان و اوقات فراغت خود اختصاص می دهند و آموزش و مطاله در الگوی صرف وقت آنها جایی ندارد .
unknown
دوره 1، شماره 7 ، آذر 1382
چکیده
این مقاله با استفاده از نظریه توانمند سازی به موضوع دسترسی زنان به اعتبارات نظام بانکی می پردازد . این نظریه مبتنی بر پنج مرحله رفاه – آگاهی – دسترسی – مشارکت و کنترل است و به برابری جنسیتی در فرایند توسعه توجه دارد . این پژوهش با روش پیمایشی در شهر تهران انجام شده است و سعی دارد به این پرسش ها پاسخ دهد : زنان تا چه حد با نظام اعتباری ...
بیشتر
این مقاله با استفاده از نظریه توانمند سازی به موضوع دسترسی زنان به اعتبارات نظام بانکی می پردازد . این نظریه مبتنی بر پنج مرحله رفاه – آگاهی – دسترسی – مشارکت و کنترل است و به برابری جنسیتی در فرایند توسعه توجه دارد . این پژوهش با روش پیمایشی در شهر تهران انجام شده است و سعی دارد به این پرسش ها پاسخ دهد : زنان تا چه حد با نظام اعتباری در ارتباط اند ؟ سطح بهره مندی آنان از اعتبارات چگونگی است و در کدام یک از مراحل نظریه توانمند سازی هستند ؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که همه زنان وارد فرایند دسترسی به اعتبارات نظام بانکی نشده اند و مهمترین نوع ارتباط آنها با بنک ها برای پرداخت قبض های آب – برق و... و پس انداز است – ارتباط زنان با نظام بانکی برای پس انداز و سپرده گذاری ( به ویژه از نوع قرض الحسنه ) بیش از ارتباط آنها با هدف برخورداری از منابع اعتباری بانک هاست – میزان وام در خواستی زنان برای سرمایه گذاری کلان نیست – زنان در مراحل آگاهی و دسترسی از فرایند توانمند سازی هستند .
unknown
دوره 1، شماره 7 ، آذر 1382
چکیده
این مقاله نشان می دهد که سرمایه گذاری در آموزش زنان نه تنها شکاف جنسیتی را کاهش می دهد بلکه موجب ارتقای سطح بهره وردی – تولید بیشتر و درآمد بالاتر خواهد شد . چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر نظریه سرمایه انسانی و تاکید بر سرمایه گذاری در آموزش زنان است . یافته های این پژوهش که با استفاده از روش اسنادی انجام شده است نشان می دهد که افزایش تحصیلات ...
بیشتر
این مقاله نشان می دهد که سرمایه گذاری در آموزش زنان نه تنها شکاف جنسیتی را کاهش می دهد بلکه موجب ارتقای سطح بهره وردی – تولید بیشتر و درآمد بالاتر خواهد شد . چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر نظریه سرمایه انسانی و تاکید بر سرمایه گذاری در آموزش زنان است . یافته های این پژوهش که با استفاده از روش اسنادی انجام شده است نشان می دهد که افزایش تحصیلات به طور مشابهی در میزان دستمزد مردان و زنان تاثیر می گذارد ، و سرمایه گذاری بیشتر در مقاطع بالاتر آموزشی ( به دلیل هزینه های پولی و فرصتی فزاینده ) با بازده نزولی روبروست .ولی از آنجا که متوسط تحصیلات زنان در ایران و بیشتر کشورهای جهان تاکنون کمتر از مردان بوده است ، بازده نهایی تحصیلات زنان تحصیل کرده نقش مهمی در ارتقای سطح بهداشت ، سلامت و پیشرفت تحصیلی فرزندان خود ایفا می کنند . اقتصاد دانان معتقدند که زنان تحصیل کرده مشارکت بیشتری در نیروی کار دارند و با شرکت در فعالیت های تولیدی و درآمدزا ، مالیات بیشتری به دولت می پردازند . و بدین ترتیب پایه مالیاتی را وسعت می بخشند .
unknown
دوره 1، شماره 7 ، آذر 1382
چکیده
متخصصان توسعه ( کنترل شهروندی ) را عالی ترین سطح و نوع مشارکت تشخیص دادن اند . در این گونه مشارکت – مردم در تصمیم گیری هایی که زندگی روزانه آنها را تحت تاثیر قرار می دهد دخالت می کنند . مسئله مهم در تحقیق چنین مشارکتی شناخت متغیرهایی است که موفقیت مردم ( زنان و مردان ) را در کنترل امور جامعه تضمین می کند . شناخت انواع مشارکت اجتماعی زنان ...
بیشتر
متخصصان توسعه ( کنترل شهروندی ) را عالی ترین سطح و نوع مشارکت تشخیص دادن اند . در این گونه مشارکت – مردم در تصمیم گیری هایی که زندگی روزانه آنها را تحت تاثیر قرار می دهد دخالت می کنند . مسئله مهم در تحقیق چنین مشارکتی شناخت متغیرهایی است که موفقیت مردم ( زنان و مردان ) را در کنترل امور جامعه تضمین می کند . شناخت انواع مشارکت اجتماعی زنان و عوامل مرتبط با آن هدف این مقاله است که بر ÷ایه یاقته های پژوهشی در شهر تهران تدوین شده است . در مدل تحلیلی پژوهش – از نظریه ها و مطالعات تجربی پیشین کمک گرفته است . در مجموع – شش نوع مشارکت : مدنی – حمایتی – فرهنگی – تفریحی – محلی – مذهبی – خیریه ای و شرکت در فعالیت های انقلابی شناخته شده است . میانگین مشارکت مدنی پایین تر و میانگین مشارکت مذهبی – خیریه ای بالاتر از سایر انواع مشارکت است . به طور کلی – میزان مشارکت اجتماعی زنان شهر تهران در سطح پایینی قرار دارد .
unknown
دوره 1، شماره 6 ، تیر 1382
چکیده
این مقاله به موضوع جنبش زنان بعنوان جنبشی اجتماعی پرداخته و دیدگاه های کلاسیک و مدرن جنبش اجتماعی را بیان کرده است همچنین این پرسش اصلی مطرح شده است که خواست تغییر و نارضایتی زنان ایران از وضع خویش پیرامون چه محدودیت هایی شکل گرفته است نظریه پردازان جنبش اجتماعی در آغاز دهه 90 به فرایند کنش متقابل میان اعضای درگیر در جنبش اجتماعی و ...
بیشتر
این مقاله به موضوع جنبش زنان بعنوان جنبشی اجتماعی پرداخته و دیدگاه های کلاسیک و مدرن جنبش اجتماعی را بیان کرده است همچنین این پرسش اصلی مطرح شده است که خواست تغییر و نارضایتی زنان ایران از وضع خویش پیرامون چه محدودیت هایی شکل گرفته است نظریه پردازان جنبش اجتماعی در آغاز دهه 90 به فرایند کنش متقابل میان اعضای درگیر در جنبش اجتماعی و سازه های اجتماعی توجه نشان دادند از دیدگاه آنها این جنبش ها به جای تاکید براستراتژی به بازسازی و تغییر هویت اجتماعی اعضای خود تاکید دارند بنا بر تعاریف فمینیستی از جنبش زنان خواست تغییر در دهه زنان مشترک است و برای تغییر می توان به خواسته های آشکار و خواسته های پنهان اشاره کرد گروه های زنان درگیر با مسائل زنان در ایرن عبارتند از گروه زنان در حاشیه قدرت گروه زنان در رسانه های جمعی گروه زنان در سطح دانشگاهی و گروه زنان در سطح عامه طرفداری نمایش از زنان کج فهمی از فمینیسم و طرفداری نادرست از زنان نبود زبان مشترک و تعامل پویا میان فعالان سازمان های غیردولتی مدرن و تشکل های سنتی زنان چالش های پیش روی جنبش زنان در ایرن را تکشیل می دهند.
unknown
دوره 1، شماره 6 ، تیر 1382
چکیده
رفتارهای زنان به ویژه رفتارهای اقتصادی زنان - با توجه به افزایش روزافزون سهم آنها در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی - نیاز به بررسی بیشتری دارد .مقاله حاضر - به حضور زنان در بازارهای مالی می پردازد و سعی شده است که بر اساس اطلاعات گرد آوری شده از یک پژوهش میدانی در شهر تهران عوامل موثر بر تقاضای وام و اعتبار زنان در بازارهای مالی با تاکید ...
بیشتر
رفتارهای زنان به ویژه رفتارهای اقتصادی زنان - با توجه به افزایش روزافزون سهم آنها در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی - نیاز به بررسی بیشتری دارد .مقاله حاضر - به حضور زنان در بازارهای مالی می پردازد و سعی شده است که بر اساس اطلاعات گرد آوری شده از یک پژوهش میدانی در شهر تهران عوامل موثر بر تقاضای وام و اعتبار زنان در بازارهای مالی با تاکید بر سیستم بانکی بررسی شود در این مدل به عوامل اقتصادی نظیر متوسط در آمد نرخ بهره طول دوره با پرداخت بعد خانوار سن وضعیت اشتغال سطح تحصیلات وضعیت تاهل رفتار سپرده گذاری و سرمایه گذاری پرداخته شده است نتایج به دست آمده حاکی از آن است که مهم ترین عوامل اقتصادی موثر بر وام درخواستی زنان عبارتند از متوسط در آمد فرد و خانوار و طول دوره باز پرداخت به این معنی که افزایش در آمد یا طول دوره بازپرداخت باعث افزایش تقاضای وام از سوی زنان خواهد شد .
unknown
دوره 1، شماره 6 ، تیر 1382
چکیده
این مقاله به بررسی توانایی های زنان عشایر و تاکید بر نقش در 72 زیست بوم عشایر استان همدان می پردازد و سعی دارد با ارائه ویژگی های اقتصادی اجتماعی زنان عشایر استان – جایگاه اقتصادی آنان را بررسی کند . اطلاعات پژوهش با روش ارزیابی مشارکتی روستایی علاوه بر استفاده از اسناد و مدارک موجود گردآوری شده است . مشاهدا و بررسی های انجام شده نشان ...
بیشتر
این مقاله به بررسی توانایی های زنان عشایر و تاکید بر نقش در 72 زیست بوم عشایر استان همدان می پردازد و سعی دارد با ارائه ویژگی های اقتصادی اجتماعی زنان عشایر استان – جایگاه اقتصادی آنان را بررسی کند . اطلاعات پژوهش با روش ارزیابی مشارکتی روستایی علاوه بر استفاده از اسناد و مدارک موجود گردآوری شده است . مشاهدا و بررسی های انجام شده نشان می دهد فعالیت های دامداری و تولید فرآورده های دامی – جابه جا یی و کوچ وابسته به کار و فعالیت زنان عشایر است . یافته های این پژوهش حاکی از آن است که میزان فعالیت زنان عشایر در زمینه اقتصاد تولیدی و غیرتولیدی بیشتر از مقدار مشابه آن نزد مردان است . مشارکت زنان در زمینه های اجتماعی و فرهنگی نیز بیش از مردان است . به عبارتی آنها با سهمی معادل 85 درصد در فعالیت های اقتصادی عشایر مشارکت دارند . بین میزان ساعات فعالیت زنان درآمد خانوار عشایری و نیز بین میزان مشارکت زنان – سن و موقعیت آنها رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد .
unknown
دوره 1، شماره 6 ، تیر 1382
چکیده
مشارکت زنان به معنی دخالت همه جانبه در فرایند تصمیم گیری و اجرا در همه امور جامعه از جمله شرط اساسی توفیق در برنامه های بهداشتی است . با توجه به اهمیت مشارکت زنان در حفظ سلامتی و بهداشت جامعه – طرح رابطین بهداشت علاوه بر آموزش مطالب و مهارت های لازم به رابطین زن – با هدف انتقال پیام های بهداشتی – از طریق آنان – به خانواده ها در ایران ...
بیشتر
مشارکت زنان به معنی دخالت همه جانبه در فرایند تصمیم گیری و اجرا در همه امور جامعه از جمله شرط اساسی توفیق در برنامه های بهداشتی است . با توجه به اهمیت مشارکت زنان در حفظ سلامتی و بهداشت جامعه – طرح رابطین بهداشت علاوه بر آموزش مطالب و مهارت های لازم به رابطین زن – با هدف انتقال پیام های بهداشتی – از طریق آنان – به خانواده ها در ایران اجرا می شود . با هدف ارزیابی موفقیت رابطین بهداشت زن و اثر گذتری آنها در ارتقای سطح آگاهی و رفتار زنان دیگر – پژوهشی در مورد دو گروه از زنان ( یک گروه مورد مطالعه و یک گروه شاهد ) با مشابهت های اجتماعی – اقتصادی در شهر ارومیه پیش از اجرای طرح و پس از یک سال از اجرای طرح انجام شد . مقایسه میزان آگاهی زنان در میان دو گروه نشان می دهد فعالیت رابطین بهداشتی موجبات ارتقای سطح آگاهی اعضای جامعه را فراهم نموده و از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود دارد – اما نتایج مقایسه آماری میزان عملکرد بین دو گروه ( رفتار متناسب با آگاهی ) نشانگر اختلافات معنی دار نمی باشد . برای بررسی تغییر رفتار باید دوره زمانی بیش از یکسال را مورد نظر قرار داد.
حسن شمس اسفند آباد؛ سوزان امامی پور
دوره 1، شماره 5 ، فروردین 1382
چکیده
پیامدهای همسرآزاری در جوامع و تاثیرات سوء آن بر مادران و فرزندان در پژوهشهای متعددی نشان داده شده است. از مشخصات عمومی همسر آزاری، پنهان بودن آن از انظار است، را به طوری که اغلب زنان ایران آزار همسرانشان را تحمل می کنند. از این رو تحقیقات قابل توجهی در داخل کشور وجود ندارد. به منظور بررسی رواج همسرآزاری و عوامل موثر بر ان در میان زنان ...
بیشتر
پیامدهای همسرآزاری در جوامع و تاثیرات سوء آن بر مادران و فرزندان در پژوهشهای متعددی نشان داده شده است. از مشخصات عمومی همسر آزاری، پنهان بودن آن از انظار است، را به طوری که اغلب زنان ایران آزار همسرانشان را تحمل می کنند. از این رو تحقیقات قابل توجهی در داخل کشور وجود ندارد. به منظور بررسی رواج همسرآزاری و عوامل موثر بر ان در میان زنان متاهل شهر تهران از الگوی پرسش نامه موفیت و همکاران (1997) استفاده شده است. یافلته های این پژوهش که میزان همسرآزاری را 7/81 درصد گزارش می کند مشخص می سازد که بین سن، میزان تحصیلات، شغل و میزان درآمد زن و شوهر با میزان همسرآزاری شوهران رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین با افزایش مدت زمان ازدواج میزان همسرآزاری کاهش نیافته و تحمل اجتماعی نه تنها به بقای خشونت خانگی کمک می کند بلکه موجب افزایش آن نیز می شود.
