احمد نادری؛ علی قشمی
چکیده
زنان، بهعنوان نیمی از جوامع انسانی، ظهور و بروز برجستهای را در عرصههای مختلف زندگی اجتماعی عهدهدارند و تحلیل و بررسی محتوایی رسانهها در چگونگی بازنمایی زنان یک جامعه بیگمان ضروری به نظر میرسد. در این تحقیق، از دو روش تحلیل محتوا و نشانهشناسی استفاده شده است. در روش تحلیل محتوا، با انتخاب یک هفتة آماری، از شش ماهة اول سال ...
بیشتر
زنان، بهعنوان نیمی از جوامع انسانی، ظهور و بروز برجستهای را در عرصههای مختلف زندگی اجتماعی عهدهدارند و تحلیل و بررسی محتوایی رسانهها در چگونگی بازنمایی زنان یک جامعه بیگمان ضروری به نظر میرسد. در این تحقیق، از دو روش تحلیل محتوا و نشانهشناسی استفاده شده است. در روش تحلیل محتوا، با انتخاب یک هفتة آماری، از شش ماهة اول سال 1393، اخبار و مطالب چاپشده در سه روزنامة کیهان، ایران و شرق، تحلیل محتوا شد. سپس با روش نشانهشناسی تصاویرِ چاپشده از زنان در روزنامههای مذکور تحلیل شد. نتایج بررسی نشان میدهد روزنامة ایران در تعداد مطالب بیش از دیگر روزنامهها به موضوع زنان پرداخته است و سپس روزنامة شرق و کیهان قرار داشتهاند. اختلاف تعداد مطالب روزنامة ایران حدود یک و نیم برابر روزنامة شرق و مطالب روزنامة شرق دو برابر روزنامة کیهان بوده است. روزنامة ایران در تیترهای صفحة اول و نیز تعداد عکسهای چاپشده از زنان جایگاه بهتری از دو روزنامه دیگر دارد. در بخش نشانهشناسی عکسهای چاپشده از زنان نیز مشخص شد که بازنمایی زنان ایرانی در مقایسه با زنان خارجی مطلوب نیست و در روزنامة ایران،بهخصوص در صفحة اول، انعکاس زنان خارجی به لحاظ نشانهشناختی، بهتر از زنان ایرانی بوده است و حتی در تصاویر داخلی نیز نمونهای برای این مدعا وجود دارد. البته رویکرد روزنامة شرق را میتوان بینابینی دانست و با وجود انعکاس زنان خارجی به بهترین وجه، زنان ایرانی نیز فراموش نشدهاند و نوع مواجهة روزنامة شرق در بخش تصاویر با زنان ایرانی بهتر از دو روزنامة دیگر بوده است. روزنامة کیهان نیز کمترین توجه را به تصاویر زنان، چه ایرانی و چه خارجی، در صفحة اول داشته است.
مطالعات زنان
فهیمه فرهمند پور؛ الهام بحرانی فرد
چکیده
کتابهای درسی، در کنار آموزش دانشآموزان، آنها را برای پذیرش نقشهای متناسب با ویژگیهای جنسیتیشان، آنگونه که مدنظر مؤلفان این کتب است، آماده میکنند. پژوهش حاضر درصدد است به چگونگی بازنمایی نقش اجتماعیـ سیاسی زنان در کتابهای درسی دو مقطع ابتدایی و راهنمایی، در سال تحصیلی 1391ـ1392 بپردازد. روش تحقیق، تحلیل محتوای ...
بیشتر
کتابهای درسی، در کنار آموزش دانشآموزان، آنها را برای پذیرش نقشهای متناسب با ویژگیهای جنسیتیشان، آنگونه که مدنظر مؤلفان این کتب است، آماده میکنند. پژوهش حاضر درصدد است به چگونگی بازنمایی نقش اجتماعیـ سیاسی زنان در کتابهای درسی دو مقطع ابتدایی و راهنمایی، در سال تحصیلی 1391ـ1392 بپردازد. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمّی براساس شاخص جنسیت در بین تصاویر و متن دروس است. آنچه مسلم است، باید دید عمومی به نقشهای زنان بسط داده شود و بسیاری فعالیتها مانند: فعالیتهای خیریه و امور عامالمنفعه، امدادگری، و انجامدادن فریضههای اجتماعی مهمی مانند: امر به معروف و نهی از منکر بهمنزلۀ فعالیتهای اجتماعی مهمی که زنان جامعه به آن مشغولاند مورد توجه قرار گیرد. همچنین، دستهبندی و تحلیل محتوای گزارههای توصیفی و هنجاری نشان میدهند که بیشتر گزارهها و تصاویر موجود در کتابهای درسی توصیفی است، اما توصیف آنها از مقولههای نقشآفرینی زنان در عرصههای سیاسی و اجتماعی، در بیشتر موارد، حضور گسترده و رو به افزونی زنان را در فعالیتهای اجتماعی بهدرستی منعکس نمیکند.
مهری بهار؛ علی حاجی محمدی
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1390، ، صفحه 43-72
چکیده
بازنمایی زنان در رسانهها، یکی از مسائل مهم اجتماعی و فرهنگی به ویژه در رسانه ملی صداوسیما است. آگهی-های بازرگانی در این رسانه به عنوان ژانر تلویزیونی، علاوه بر پیامی درباره کالا و خدمات، گفتمان ثانویهای را درباره جامعه، فرهنگ و نقشهای جنسیتی برمیسازد. هدف اصلی این مقاله بررسی قرائتها و خوانشهای زنان از آگهیهای بازرگانی ...
بیشتر
بازنمایی زنان در رسانهها، یکی از مسائل مهم اجتماعی و فرهنگی به ویژه در رسانه ملی صداوسیما است. آگهی-های بازرگانی در این رسانه به عنوان ژانر تلویزیونی، علاوه بر پیامی درباره کالا و خدمات، گفتمان ثانویهای را درباره جامعه، فرهنگ و نقشهای جنسیتی برمیسازد. هدف اصلی این مقاله بررسی قرائتها و خوانشهای زنان از آگهیهای بازرگانی تلویزیون پیرامون بازنمایی نقشهای جنسیتی از منظر مطالعات فرهنگی است. برای دست-یابی به این هدف، از روش کیفی مصاحبه گروهی متمرکز، استفاده شده و سپس برداشتهای مصاحبه شوندگان تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان میدهد که آگهیهای بازرگانی توجهی به تحولات فرهنگی- اجتماعی و تغییر نقشهای جنسیتی در جامعه در جنبههای مختلف نداشته، بلکه بیانگر بازنمایی از وضعیت گروه حداقلی از زنان میباشد. در حال حاضر، گروههای مختلف زنان وارد گفتمانهای مختلف شدهاند و به تدریج وارد گفتمانهای دیگر نیز خواهند شد. در صورت ادامه این روند از سوی گروههای مختلف زنان و عدم بازنمایی یا سوءبازنمایی از آنها در رسانه، مخاطبانی که خوانشی معارض با برنامهها دارند، به بازاندیشترین گروهها تبدیل خواهند شد.
اعظم راودراد؛ محمدرضا مریدی؛ معصومه تقیزادگان
دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1389
چکیده
هدف این مقاله مقایسهی بازنمایی تصویر زن در نقاشی زنان و مردان معاصر ایران است. این کار با استفاده از الگوی جانشینی در تحلیل نشانهشناختی و ساخت پرسشنامهی تقابلهای معنایی در مقایسهی نقاشی زنان و مردان انجام میشود. یافتههای تحقیق نشان میدهد که تصویر زن در نقاشی مردان دارای نظام نشانههای توصیفی، شمایلی و کلیشهای از ...
بیشتر
هدف این مقاله مقایسهی بازنمایی تصویر زن در نقاشی زنان و مردان معاصر ایران است. این کار با استفاده از الگوی جانشینی در تحلیل نشانهشناختی و ساخت پرسشنامهی تقابلهای معنایی در مقایسهی نقاشی زنان و مردان انجام میشود. یافتههای تحقیق نشان میدهد که تصویر زن در نقاشی مردان دارای نظام نشانههای توصیفی، شمایلی و کلیشهای از زن آرمانی است، اما نقاشان زن نگاه تبیینی، غیر کلیشهای و تفسیری به ویژگیها و شرایط واقعی زنان دارند. در نقاشی مردان اشاره به زنان اشارهای معنایی، تمثیلی و اسطورهای است؛ آنها زن بودن را نشانه نمیروند، بلکه صفات زنانه و معانی ضمنی و ذهنی زن بودن مانند زیبایی و لطافت را به تصویر میکشند. اما در نقاشی زنان، بازنمایی تصویر زن مبتنی بر تجربهی زنانه است؛ نقاشان زن بهدنبال بیان تنگناهای جهان زیست زنان هستند، اما مردان بدون در نظر گرفتن این شرایط، زنان را در فضایی خیالی تصویر میکنند. مطالعهی آثار نقاشان زن نشان میدهد که آنها تلاش میکنند قالبهای بصری را که مردان از زنان دارند از شکل بیندازند. آنها در برابر سوژهشدن مقاومت میکنند و با بهکارگیری استراتژیهای بصریِ تازه در نقاشی، شکافهایی را در بازتولید ذهنیت مسلط مردانه در فرهنگ بهوجود میآورند.
عباس کاظمی؛ آزاده ناظر فصیحی
دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1386
چکیده
در این مقاله به بررسی بازنمایی زنان در یک آگهی بازرگانی تلویزیونی پرداخته میشود. سؤال اصلی در این جا چگونگی ارائه تصویر زن به گونهای است که بازتولید فرهنگی « فنای نمادین» آنها را در جامعه به دنبال دارد. بخش بزرگی از بازنماییها در آگهیهای تجاری زنان را در قالب نقشهای کلیشه ای فرهنگی به تصویر میکشد. ما در این مقاله به مطالعه ...
بیشتر
در این مقاله به بررسی بازنمایی زنان در یک آگهی بازرگانی تلویزیونی پرداخته میشود. سؤال اصلی در این جا چگونگی ارائه تصویر زن به گونهای است که بازتولید فرهنگی « فنای نمادین» آنها را در جامعه به دنبال دارد. بخش بزرگی از بازنماییها در آگهیهای تجاری زنان را در قالب نقشهای کلیشه ای فرهنگی به تصویر میکشد. ما در این مقاله به مطالعه یک آگهی تجاری می پردازیم که برخلاف سایر آگهیها، زن را در نقشهای جدید به نمایش می گذارد؛ در عین حال در این شکل از بازنمایی همچنان با زنی مسئله دار مواجهایم. در اینجا سوژه ای از «زن مدرن ایرانی» برساخته میشود که کاملاً منطبق با شرایط سوژگی «زن سنتی ایرانی» است. نتیجه آنکه علیرغم تغییرات ظاهری در زندگی زنان، همچنان زنانگی به مثابه «دیگری مردانگی» تعریف میشود.