جامعه شناسی
فرهاد درویشی سهتلانی؛ زهره همتی
چکیده
مشارکت و فعالیت سیاسی زنان در تاریخ سیاسی ایران به شیوههای مختلف انجام پذیرفته است؛ موضوعی که نقشی درخور توجه در سیر تحولات تاریخی ایران داشته و بدیهی است در آیندة مشارکت سیاسی این کشور نیز تأثیرگذار خواهد بود. مقالة حاضر، که از نوع تحقیقات کاربردی است، با اتکا بر روشی توصیفیـ پیمایشی در صدد است به این پرسش پاسخ گوید که روند حضور ...
بیشتر
مشارکت و فعالیت سیاسی زنان در تاریخ سیاسی ایران به شیوههای مختلف انجام پذیرفته است؛ موضوعی که نقشی درخور توجه در سیر تحولات تاریخی ایران داشته و بدیهی است در آیندة مشارکت سیاسی این کشور نیز تأثیرگذار خواهد بود. مقالة حاضر، که از نوع تحقیقات کاربردی است، با اتکا بر روشی توصیفیـ پیمایشی در صدد است به این پرسش پاسخ گوید که روند حضور زنان در عرصة سیاست ایران در دهة آینده چگونه خواهد بود؟ در این پژوهش، ابتدا با استفاده از پرسشنامة باز، از استادان و صاحبنظران درخصوص شاخصهای فعالیتهای زنان ایرانی در عرصة سیاست نظرسنجی به عمل آمد و گویههای بهدستآمده با استفاده از روش تحلیل محتوای استقرایی در 7 مقوله شاخصهای فردیـ روانشناختی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، ارتباطی و ویژگیهای نهادی طبقهبندی شد. در ادامه، براساس گامهای سناریونگاری شوارتز، ابعاد سهگانة مستخرج از 7 مقولة یادشده، سناریوهای چهارگانة آیندة فعالیت زنان ایرانی در عرصة سیاستـ یعنی سناریوی اول: حضور کمرنگ و کماثر زنان؛ سناریوی دوم: تحول نهادی و شکلگیری الگوی سکولار مشارکت در ایران؛ سناریوی سوم: پیشتازی زنان با ایجاد فرصتهای برابر سیاسی، اقتصادی و رفع نارساییهای فرهنگی اجتماعی؛ سناریوی چهارم: ارتقای وضع فعلی مشارکت زنانـ تدوین شدند. بررسیهای انجامشده نشان میدهند که نمیتوان روند ده سال آیندة فعالیت زنان در عرصة سیاست را حضوری صرفاً کمرنگ و کماثر دانست، بلکه رشد تدریجی مشارکت آنان محتمل و مطابق با واقع خواهد بود. درنهایت، چنین به نظر میرسد که با اتکا بر توضیحاتی که در ارتباط با هریک از سناریوها ارائه شد، ظهور و بروز سناریوی چهارم محتملترین گزینه خواهد بود.
علی¬رضا افشانی؛ عباس عسکری¬ندوشن؛ سمیه فاضل ¬نجف¬آبادی
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1388
چکیده
چکیده: در سالیان اخیر، تغییراتی مهم در تدوین کتابهای درسی صورت پذیرفته و محتوای آنها بازنگری شده است. تحقیق حاضر، شیوهی بازتولید نقشهای جنسیتی در محتوای کتابهای فارسی دورهی دبستان را مطالعه میکند. به همین منظور، محتوای کتابها در چهار مؤلفهی تصاویر، خویشاوندان، والدین و نقشهای شغلی با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا ...
بیشتر
چکیده: در سالیان اخیر، تغییراتی مهم در تدوین کتابهای درسی صورت پذیرفته و محتوای آنها بازنگری شده است. تحقیق حاضر، شیوهی بازتولید نقشهای جنسیتی در محتوای کتابهای فارسی دورهی دبستان را مطالعه میکند. به همین منظور، محتوای کتابها در چهار مؤلفهی تصاویر، خویشاوندان، والدین و نقشهای شغلی با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا مطالعه شده است. یافتهها نشان میدهد که تصاویر جنس مذکر بهوضوح بیشتر از تصاویر جنس مؤنث است. زنان بیشتر در نقشهای کودکی و نوجوانی و مردان عمدتاً در نقشهای بزرگسالی به تصویر کشیده شدهاند. همچنین، خویشاوندان مذکر بهنحوی چشمگیر بیش از خویشاوندان مؤنث منعکس شدهاند. اگرچه در سالیان اخیر تعداد و تنوع مشاغل معرفیشده بیشتر شده، ولی نسبتِ مشاغل زنانه کمتر و نسبتِ مشاغل مردانه بیشتر شده است. بر اساس نتایج، انتساب نقش خانهداری به زنان کاهش و ترسیم زنان در نقشهای حرفهای و تخصصی افزایش یافته است. بر خلاف سایر موارد، در معرفی والدین، انعکاس نقشهای جنسیتی زنان بیش از مردان بود.
ابو¬علی ودادهیر؛ سیدمحمدهانی ساداتی؛ بتول احمدی
دوره 6، شماره 2 ، مرداد 1387
چکیده
این مقاله به دلیل اهمیت فراوان و روزافزون موضوع «سلامت زنان» و با هدف تعیین میزان و چگونگی دانش علمی تولید شده در این زمینه، به تحلیل محتوای کمّی مقالات منتشره در ده سال اخیر پنج مجلة علمی- پژوهشی فعال در حوزة بهداشت و سلامت پرداخته است. طبق نتایج به دست آمده، در مجلات مورد بررسی و بین سالهای 1375 تا 1385 (دهة اخیر)، مجموعاً 1069 مقاله فارسی ...
بیشتر
این مقاله به دلیل اهمیت فراوان و روزافزون موضوع «سلامت زنان» و با هدف تعیین میزان و چگونگی دانش علمی تولید شده در این زمینه، به تحلیل محتوای کمّی مقالات منتشره در ده سال اخیر پنج مجلة علمی- پژوهشی فعال در حوزة بهداشت و سلامت پرداخته است. طبق نتایج به دست آمده، در مجلات مورد بررسی و بین سالهای 1375 تا 1385 (دهة اخیر)، مجموعاً 1069 مقاله فارسی در 102 شماره و در زمینة بهداشت و سلامت به چاپ رسیده است که در این میان 177 مقاله (5/16%) در ارتباط با موضوعات مربوط به «بهداشت زنان» تشخیص داده شده و از این تعداد نیز160 مقاله (9/14%) به موضوعات مرتبط با اولویتهای سلامت زنان در جمهوری اسلامی ایران- با توجه به پژوهش انجام گرفته توسط شورای فرهنگی اجتماعی زنان- پرداختهاند. این در حالی است که مجلات علمی مورد تحلیل، تنها به 15 موضوع از 23 موضوع اولویتدار مشخص شده در این پژوهش پرداخته و مابقی 8 موضوع را به هیچ وجه مورد توجه قرار نداده بودند. همچنین در میان این 15 موضوع نیز 51% حجم مطالب اختصاص به 3 موضوع نخست (یعنی«مراقبتهای دوران بارداری و پس از آن»،«سوء تغذیه»و«سرطانهای زنان») داشته است. با توجه به نتایج بهدست آمده، مجلات منتخب علمی حوزة بهداشت و سلامت و جامعة محققین علوم پزشکی، در انجام تحقیقات و ارائة مقالههای علمی، سلامت و بهداشت زنان را تا حد نسبتاً زیادی مورد غفلت قرار دادهاند، به طوریکه حدود چهل درصد موضوعات مربوط به اولویتهای سلامت زنان مورد نادیدهانگاری نسبی و حدود چهل درصد نیز مورد نادیدهانگاری مطلق ایشان قرار گرفتهاند. در کل به نظر میرسد که بایستی بیش از پیش به موضوع بهداشت و سلامت زنان توجه شده و این حوزه جزو اولویتهای پژوهشی قرار گیرد.