مطالعات زنان
کریم نادری مهدیی؛ هاجر وحدت مودب
چکیده
هدف این تحقیق بررسی تأثیر مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی بر توانمندسازی زنان روستایی دارای مشاغل خانگی شهرستان رزن است که از نظر ماهیت کمی، از نظر میزان و کنترل متغیرها از نوع غیرآزمایشی، از نظر هدف در زمرة پژوهشهای کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها پیمایشی است. جامعة آماری این پژوهش زنان روستایی دارای مشاغل خانگی شهرستان رزن است ...
بیشتر
هدف این تحقیق بررسی تأثیر مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی بر توانمندسازی زنان روستایی دارای مشاغل خانگی شهرستان رزن است که از نظر ماهیت کمی، از نظر میزان و کنترل متغیرها از نوع غیرآزمایشی، از نظر هدف در زمرة پژوهشهای کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها پیمایشی است. جامعة آماری این پژوهش زنان روستایی دارای مشاغل خانگی شهرستان رزن است که جمعاً 460 نفرند و از این تعداد 266 نفر به‌عنوان نمونه بررسی شدند. ابزار اصلی گردآوری داده‌های مورد نیاز تحقیق پرسشنامه بوده است که پایایی آن در همة قسمتها حدود 85/0 برآورد شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل داده‌های گردآوریشده از نرمافزار Lisrel و SPSS20 استفاده شد. نتایج حاصل از نتایج تحلیل خوشهای بیانگر این است که 25/63 درصد از افراد مطالعهشده از نظر توانمندی ضعیف و 21 درصد نسبتاً توانمند بودند؛ درحالی‌که فقط 84/14 درصد از افراد کاملاً توانمند ارزیابی شدند. براساس نتایج تحلیل تشخیصی نیز میتوان گفت عوامل مهمی که این گروهها را از هم متمایز میکنند به ترتیب عبارتاند از: تأمین مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و انسجام اجتماعی.
جامعه شناسی
زینب کاوه‌فیروز؛ فریبا کرمی
چکیده
ایران، در چند دهة اخیر، افت شدیدی را در میزان باروری کل داشته است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد نقش زنان در اجتماع و توانایی تصمیم‌گیری در امور خانواده از عوامل مؤثر بر رفتار باروری زنان است. پژوهش حاضر، با استفاده از روش پیمایش، به بررسی رابطة برخی ابعاد ساختار قدرت زنان در خانواده با میزان فرزندآوری زنان در شهر تهران می‌پردازد. داده‌ها ...
بیشتر
ایران، در چند دهة اخیر، افت شدیدی را در میزان باروری کل داشته است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد نقش زنان در اجتماع و توانایی تصمیم‌گیری در امور خانواده از عوامل مؤثر بر رفتار باروری زنان است. پژوهش حاضر، با استفاده از روش پیمایش، به بررسی رابطة برخی ابعاد ساختار قدرت زنان در خانواده با میزان فرزندآوری زنان در شهر تهران می‌پردازد. داده‌ها از طریق پرسشنامه از 400 زن همسردار دارای حداقل یک فرزند در شهر تهران جمع‌آوری شده است. نتایج تحلیل دومتغیره نشان می‌دهد که رابطة بین متغیرهای دسترسی به منابع ارزشمند (تحصیلات، اشتغال، سرمایة اقتصادی)، استقلال فکری زنان، تقسیم کار خانگی، نگرش به نابرابری‌های جنسیتی و ساختار قدرت در خانواده با میزان فرزندآوری معنادار است. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون بیانگر این است که از میان متغیرهای مختلف، متغیر دسترسی زنان به منابع ارزشمند و تقسیم کار خانگی نقش تعیین‌کننده‌ای در تبیین تغییرات متغیر وابسته دارد؛ به گونه‌ای که با افزایش دسترسی زنان به منابع ارزشمند و کاهش مشارکت آنان در تقسیم کار خانگی فرزندآوری کاهش می‌یابد. علاوه بر این، متغیر استقلال زنان نیز به‌طور مستقیم و غیر‌مستقیم در رابطه با متغیر فرزندآوری قدرت تبیین بالایی دارد؛ به گونه‌ای که وقتی استقلال زنان افزایش می‌یابد، فرزندآور‌شان کاهش پیدا می‌کند.
محمدجلال عباسی شوازی؛ زهره خواجه صالحی
چکیده
ایران، در چند دهة اخیر، افت شدیدی را در میزان باروری کل داشته است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد نقش زنان در اجتماع و توانایی تصمیم‌گیری در امور خانواده از عوامل مؤثر بر رفتار باروری زنان است و استقلال زنان عامل مهمی جهت کنترل رفتار باروری زنان محسوب می‌شود. مقالة حاضر، با استفاده از روش پیمایش، به بررسی رابطة برخی ابعاد استقلال ...
بیشتر
ایران، در چند دهة اخیر، افت شدیدی را در میزان باروری کل داشته است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد نقش زنان در اجتماع و توانایی تصمیم‌گیری در امور خانواده از عوامل مؤثر بر رفتار باروری زنان است و استقلال زنان عامل مهمی جهت کنترل رفتار باروری زنان محسوب می‌شود. مقالة حاضر، با استفاده از روش پیمایش، به بررسی رابطة برخی ابعاد استقلال زنان با تمایل به فرزندآوری زنان در شهر سیرجان، واقع در استان کرمان، می‌پردازد. داده‌ها از طریق پرسشنامه از 400 زن همسردار دارای فرزند واقع در سنین باروری جمع‌آوری شده است. نتایج تحلیل دومتغیره نشان می‌دهد که رابطة بین متغیرهای استقلال و تمایل به فرزندآوری با کنترل متغیرهای اقتصادی و اجتماعی (تحصیلات، مشارکت اجتماعی، و وضعیت اشتغال) معنادار نیست. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک بیانگر این است که از میان متغیرهای مختلف، متغیر تحصیلات زنان و مشارکت اجتماعی زنان نقش تعیین‌کننده‌ای در تبیین تغییرات متغیر وابسته دارد؛ به گونه‌ای که با افزایش این دو عامل تمایل به فرزندآوری کاهش می‌یابد. علاوه بر این، دو متغیر سن زنان و تعداد فرزندان در رابطه با متغیر تمایل به فرزندآوری از قدرت تبیین بالایی برخوردارند. بدین لحاظ سیاستهای جمعیتی به منظور دستیابی به باروری بالاتر باید به برنامههایی معطوف گردد که زمینههایی را جهت هماهنگی بین فرزندآوری و ادامة فعالیتهای زنان در حوزة آموزش عالی و مشارکت در امور اجتماعی هماهنگی به‌وجود آورد.
مریم رفعت‌جاه؛ سمیه قربانی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 117-147
چکیده
امروزه شواهد و تحقیقات نشان می‌دهد که با وجود افزایش نسبت زنان تحصیل‌کرده در بازار کار، پیشرفت آنان در مشاغل مدیریتی محسوس نبوده است. از آن جا که بر اساس منابع نظری و پژوهشی، سرمایه اجتماعی یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر ارتقاء شغلی است و زنان به سبب عوامل اجتماعی و فرهنگی در مقایسه با مردان از سرمایه اجتماعی کمتری برخوردارند، ...
بیشتر
امروزه شواهد و تحقیقات نشان می‌دهد که با وجود افزایش نسبت زنان تحصیل‌کرده در بازار کار، پیشرفت آنان در مشاغل مدیریتی محسوس نبوده است. از آن جا که بر اساس منابع نظری و پژوهشی، سرمایه اجتماعی یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر ارتقاء شغلی است و زنان به سبب عوامل اجتماعی و فرهنگی در مقایسه با مردان از سرمایه اجتماعی کمتری برخوردارند، در این پژوهش تأثیر سرمایه اجتماعی بر ارتقاء شغلی زنان مورد مطالعه قرار گرفته است. داده‌های میدانی از طریق پرسشنامه و مصاحبه گردآوری شده است. بر اساس یافته‌ها، شانس ارتقاء شغلی زنان دارای پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی بالا، بیشتر از سایر زنان بوده و زنان مدیر عمدتاً از پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی بالا و از خانواده‌هایی با ساختار دموکراتیک و مشارکتی برخاسته‌اند؛ درحالی‌که زنان غیرمدیر در بیشتر موارد در خانواده‌هایی با ساختار تساهل‌گرا یا اقتدارگرا تربیت شده‌اند. همچنین میزان سرمایه اجتماعی (مشارکت، روابط و اعتماد اجتماعی) زنان دارای پست‌های مدیریتی، بیشتر از سایر زنان بوده و ترکیب و ساختار آن نیز با سایر زنان تفاوت دارد. روابط اجتماعی زنان در مشاغل غیر مدیریتی غالباً به خویشان و همسایگان و افراد خودی ختم می‌شود، درحالی‌که روابط اجتماعی زنان دارای مناصب مدیریتی از افراد فامیل فراتر رفته و همکاران و دوستان را نیز دربرمی‌گیرد. در نتیجه آنها را از اطلاعات و حمایت‌های متنوع و متعدد و امتیازات اجتماعی بیشتری برخوردار می‌سازد.
محسن خلیلی
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1386
چکیده
جامعه ایران معاصر، در حال گذار از نگرش‌های سنتی به ایستارهای نوین است. ویژگی دوران گذار، بهم ریختگی اوضاع عمومی جامعه و آشفتگی‌های کرداری و اندیشه‌ای است. ساختار سیاسی به همراه ساختارهای حقوقی، اقتصادی و اجتماعی، نیز به عنوان بخشی از جامعه، در حال گذار از اقتدار سنتی به اقتدار عقلانی و قانونی است. مشارکت سیاسی به‌عنوان چهره عینی ...
بیشتر
جامعه ایران معاصر، در حال گذار از نگرش‌های سنتی به ایستارهای نوین است. ویژگی دوران گذار، بهم ریختگی اوضاع عمومی جامعه و آشفتگی‌های کرداری و اندیشه‌ای است. ساختار سیاسی به همراه ساختارهای حقوقی، اقتصادی و اجتماعی، نیز به عنوان بخشی از جامعه، در حال گذار از اقتدار سنتی به اقتدار عقلانی و قانونی است. مشارکت سیاسی به‌عنوان چهره عینی مشارکت اجتماعی، نیز با ویژگی آنومیک جوامع در حال گذار، سرنوشتی همانند می‌یابد. در این میان زنان جایگاهی شایسته در عرصه مشارکت سیاسی نیافته و به‌عنوان موجود ناکامل سیاسی مورد قضاوت قرار گرفتهاند. نگارنده با پیجویی آسیبهای اجتماعی زنان، بر این باور است که به دلایل گوناگون که ریشه در باورها و ساختارهای دیرینه اجتماعی و اقتصادی دارد، زنان از شبکه تعاملات اجتماعی دور شده‌اند و راه نیل آنان به سطوح عالی قدرت سیاسی دشوار شده است. بنابراین میبایست فرصتها و امکانهای برابر پدید آید تا زنان نیز بتوانند به شیوهای بهینه وارد شبکه پیوندهای متقابل جامعه گردند تا کلیشه رایج فرادستی مردان و فرودستی زنان رو به زوال رود.
باقر ساروخانی؛ محمد امیرپناهی
دوره 4، شماره 3 ، آذر 1385
چکیده
در این مقاله رابطه بین ساخت قدرت در خانواده و مشارکت اجتماعی افراد در بزرگسالی در میان نمونهای391 نفری از افراد بالای 25 سال ساکن تهران بر اساس روش پیمایش مورد تحلیل قرار گرفته است. هدف اصلی این مطالعه بررسی این مساله است که چگونه افراد از طریق فرایند جامعه‌پذیری تبدیل به افراد بزرگسالی می‌شوند که مشارکت اجتماعی آنها می‌تواند به ...
بیشتر
در این مقاله رابطه بین ساخت قدرت در خانواده و مشارکت اجتماعی افراد در بزرگسالی در میان نمونهای391 نفری از افراد بالای 25 سال ساکن تهران بر اساس روش پیمایش مورد تحلیل قرار گرفته است. هدف اصلی این مطالعه بررسی این مساله است که چگونه افراد از طریق فرایند جامعه‌پذیری تبدیل به افراد بزرگسالی می‌شوند که مشارکت اجتماعی آنها می‌تواند به استمرار، اصلاح، تقویت و یا تغییر شکل جامعه مدنی کمک کند. رویکرد نظری پژوهش رویکرد تکوینی است که بر اساس آن شکل‌گیری مشارکت اجتماعی و تقویت جامعه مدنی متأثر از زمینه‌های تکوینی افراد است، جامعه مدنی توسط افرادی که در حال شکل‌دادن به هویت‌های مدنی خود هستند، ساخته می‌شود. متغیر ساخت قدرت در خانواده در قالب ساخت قدرت یک جانبه پدرمحور، یک جانبه مادرمحور، متقارن نسبی و متقارن همه جانبه که نشانگر طیفی است که در یک سوی آن استبداد و در طرف دیگر آن دمکراسی قرار دارد اندازه‌گیری شد. متغیر وابسته در قالب یک طبقه‌بندی سه‌گانه از مشارکت یعنی مشارکت با برد محدود، مشارکت با برد متوسط و مشارکت با برد گسترده مورد سنجش قرار گرفت. استنباط آماری از داده‌ها نشان می‌دهد خانواده نقش مهمی در ایجاد روحیه مشارکت جویی در افراد دارد. هر اندازه ساخت قدرت در خانواده برابرتر و مبتنی بر تصمیمگیریهای مشارکتی باشد فرزندان در بزرگسالی به سمت مشارکتهای با برد گسترده و با شعاع عمل بیشتر مانند عضویت در احزاب، تشکلها و... گرایش پیدا میکنند. بنابراین به جهت اهمیت جایگاه خانواده در ایران ایجاد زمینه‌های رشد و تقویت خانواده دمکراتیک جهت ایجاد شهروندانی دمکرات و مشارکت جو بسیار ضروری و حائز اهمیت است. به نظر میرسد برنامهریزی منسجم در این زمینه نتایج ماندگارتر و نهادینهتری نسبت به اتخاذ رویکردهای بالا به پایین (دمکراسی از بالا) در جامعه ایران داشته باشد.
unknown
دوره 1، شماره 7 ، آذر 1382
چکیده
متخصصان توسعه ( کنترل شهروندی ) را عالی ترین سطح و نوع مشارکت تشخیص دادن اند . در این گونه مشارکت – مردم در تصمیم گیری هایی که زندگی روزانه آنها را تحت تاثیر قرار می دهد دخالت می کنند . مسئله مهم در تحقیق چنین مشارکتی شناخت متغیرهایی است که موفقیت مردم ( زنان و مردان ) را در کنترل امور جامعه تضمین می کند . شناخت انواع مشارکت اجتماعی زنان ...
بیشتر
متخصصان توسعه ( کنترل شهروندی ) را عالی ترین سطح و نوع مشارکت تشخیص دادن اند . در این گونه مشارکت – مردم در تصمیم گیری هایی که زندگی روزانه آنها را تحت تاثیر قرار می دهد دخالت می کنند . مسئله مهم در تحقیق چنین مشارکتی شناخت متغیرهایی است که موفقیت مردم ( زنان و مردان ) را در کنترل امور جامعه تضمین می کند . شناخت انواع مشارکت اجتماعی زنان و عوامل مرتبط با آن هدف این مقاله است که بر ÷ایه یاقته های پژوهشی در شهر تهران تدوین شده است . در مدل تحلیلی پژوهش – از نظریه ها و مطالعات تجربی پیشین کمک گرفته است . در مجموع – شش نوع مشارکت : مدنی – حمایتی – فرهنگی – تفریحی – محلی – مذهبی – خیریه ای و شرکت در فعالیت های انقلابی شناخته شده است . میانگین مشارکت مدنی پایین تر و میانگین مشارکت مذهبی – خیریه ای بالاتر از سایر انواع مشارکت است . به طور کلی – میزان مشارکت اجتماعی زنان شهر تهران در سطح پایینی قرار دارد .
ژاله شادی طلب؛ افسانه کمالی
دوره 1، شماره 4 ، شهریور 1381
چکیده
درجامعه شناسی نظریه واحدی که بتواند در توضیح وتبیین مشارکت اجتماعی زنان بویژه در کشورهای درحال توسعه بکار گزفته شود کمتر یافت می شود . بنابراین چارچوب مفهومی خاصی برای این پژوهش طراحی شد . این مقاله بخشی از یافته های پژوهشی را ارئه می کند که با هدف بررسی میزان و عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی زنان در سطح شهر تهران انجام گرفته است .
متغیر ...
بیشتر
درجامعه شناسی نظریه واحدی که بتواند در توضیح وتبیین مشارکت اجتماعی زنان بویژه در کشورهای درحال توسعه بکار گزفته شود کمتر یافت می شود . بنابراین چارچوب مفهومی خاصی برای این پژوهش طراحی شد . این مقاله بخشی از یافته های پژوهشی را ارئه می کند که با هدف بررسی میزان و عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی زنان در سطح شهر تهران انجام گرفته است .
متغیر های پژوهشی شامل ویژگی های فرهنگی- ارزشی- خانوادگی و اقتصادی- اجتماعی است. یافته ها حاکی از سطح مشارکت مذهبی- خیریه ای بالاتر از متوسط و گرایش اندک به سایر انواع مشارکت های اجتماعی در میان زنان است.
زنان بر اساس میزان مشارکت اجتماعی به چهار گروه تفکیک شده اند : منفعل ترین گروه زنان 38 درصد، انزواجویان 31 درصد، فعالان فرهنگی 14 درصد و مشارکت جوترین زنان که 16 درصد از کل جامعه مورد بررسی را تشکیل می دهند. محدودیت های ساختاری و خانوادگی از بارزترین موانع مشارکت اجتماعی زنان گزارش شده است .
