جمال محمدی؛ لطیفه پاشایی
چکیده
هم‌زمان با گشایش نسبی فضای سیاسی و برآمدن گفتمان جامعۀ مدنی و گسترش تقریبی حوزۀ عمومی در اواسط دهۀ 1370، زنان شهرنشین جامعۀ کردستان این امکان را یافتند که با ورود به حوزۀ عمومی تشکلهایی اجتماعی با محوریت امر زنانه و به قصد پیگیری مطالبات، حقوق و خواستهای زنان پیریزی کنند. این تشکلها از آن زمان تاکنون، بهرغم محدویتها ...
بیشتر
هم‌زمان با گشایش نسبی فضای سیاسی و برآمدن گفتمان جامعۀ مدنی و گسترش تقریبی حوزۀ عمومی در اواسط دهۀ 1370، زنان شهرنشین جامعۀ کردستان این امکان را یافتند که با ورود به حوزۀ عمومی تشکلهایی اجتماعی با محوریت امر زنانه و به قصد پیگیری مطالبات، حقوق و خواستهای زنان پیریزی کنند. این تشکلها از آن زمان تاکنون، بهرغم محدویتها و موانع ساختاری بسیار، به حیات و فعالیت خود ادامه دادهاند. موضوع این پژوهش چگونگی برساختهشدن سوبژکتیویتۀ زنانه در این تشکلها، بهمثابة نمادی از حوزۀ عمومی، است؛ یعنی این مسئله که سوبژکتیویتۀ زنانه در این تشکلها در متن چه زمینهها، مؤلفهها و فعالیتهایی و در مواجهه با کدام نوع قواعد و عرفها شکل میگیرد؟ و زنان چگونه در تقلای تثبیت موقعیت سوژگی خود از نو خود را در برابر دیگریِ مذکر تعریف میکنند؟ برای پاسخ به این پرسشها، با هجده نفر از فعالترین اعضا و بعضاً پایهگذاران تشکلهای زنانه، در چهار شهر مهم استان کردستان، مصاحبههای عمیق به عمل آمده است. طبق نتایج بهدستآمده، از میان مؤثرترین زمینههای شکلگیری این تشکلها در کردستان میتوان به پیشنیههای تاریخی کنشگری عمومی زنان، رشد فزایندۀ ورود دختران به دانشگاهها، رواج نگرشهای فمینیستی و پیوستن روزافزون زنان به نیروی کار اشاره کرد. همچنین، تعاملها، مناسبات و فضاهایی که سوبژکتیویتۀ زنان در این تشکلها در متن آنها شکل میگیرد واجد مؤلفههایی مثل روابط افقی اعضا، زنانگی معطوف به مقاومت، محوریت فعالیتهای مدنی و خشونتپرهیزی است. دستآخر اینکه فرایند تثبیت موقعیت سوژگی زنان در این تشکلها عمدتاً از خلال تلاش آنها برای ازـ آنِ‌ـ خود‌ـ کردنِ فضاهای عمومیِ مردانه، بازپسگیری گسترههای فعالیت مدنی از دیگریِ مذکر و تمرین فردیت و خودآیینی در پیشگاه عموم میگذرد. به باور زنان، بسط این تشکلها یگانه کورسوی امید رهایی آنان از کهنالگوی مردسالاریِ بازتولیدشده در وضعیت کنونی جامعۀ کردستان است.
مطالعات زنان
علی یعقوبی؛ هانیه مقدس یزدی
چکیده
مفهوم زنانگی بهمثابۀ سازهای اجتماعی است که در زمانهای مختلف مدلولهای متعددی داشته است. هدف این مقاله سنخ‌شناسی دختران دانشجو در دانشگاه گیلان است. در مطالعۀ مزبور، با تکیه بر روشهای کیفی و نمونه‌گیری هدفمند از مصاحبههای نیمهسازمانیافته فردی و گروهی (گروه متمرکز) استفاده شد. برای این منظور، با 30 نفر مصاحبه ...
بیشتر
مفهوم زنانگی بهمثابۀ سازهای اجتماعی است که در زمانهای مختلف مدلولهای متعددی داشته است. هدف این مقاله سنخ‌شناسی دختران دانشجو در دانشگاه گیلان است. در مطالعۀ مزبور، با تکیه بر روشهای کیفی و نمونه‌گیری هدفمند از مصاحبههای نیمهسازمانیافته فردی و گروهی (گروه متمرکز) استفاده شد. برای این منظور، با 30 نفر مصاحبه شد. سپس مصاحبهها به شیوۀ تحلیل مضمون بررسی شدند. براساس گفتوگوهای بهدستآمده، زنان به سه سنخ سازشی، تلفیقی و مقاوم تقسیم شدند که تداعیکنندۀ نظریۀ کانل در سه گونۀ زنانگی سازگار، ترکیبی و مقاوم است. برمبنای یافتههای تحقیق، هستۀ اصلی دلایل تغییرات زنانگی افزایش مصرف رسانهای و شبکههای اجتماعی است.
محمد سعید ذکایی؛ معصومه قاراخانی
دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1386
چکیده
در اغلب فرهنگ‌ها فرایند زنانگی در دختران جوان کمتر با اهمیت تلقی شده و به عنوان موضوعی در حوزة مطالعات جنسیت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. طرز تلقی دختران از زنانگی، نحوة پذیرش و ایفاء ارزش‌های زنانگی توسط دختران از موضوعات قابل تأمل در بررسی زنانگی در میان دختران جوان است. در این پژوهش با شیوة نمونه‌گیری تصادفی هدفمند و تغییرات ...
بیشتر
در اغلب فرهنگ‌ها فرایند زنانگی در دختران جوان کمتر با اهمیت تلقی شده و به عنوان موضوعی در حوزة مطالعات جنسیت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. طرز تلقی دختران از زنانگی، نحوة پذیرش و ایفاء ارزش‌های زنانگی توسط دختران از موضوعات قابل تأمل در بررسی زنانگی در میان دختران جوان است. در این پژوهش با شیوة نمونه‌گیری تصادفی هدفمند و تغییرات بیشینه و تعیین حجم نمونه به شیوة ایدئال نمونه‌گیری، به توصیف برداشت دختران از ارزشها، عمل به کلیشهها، نقشها و هنجارهای جنسیتی در آنان پرداختهایم. یافتههای این پژوهش مقدماتی با توجه به رویکرد کیفی (مصاحبههای گروهی و فردی) نشان میدهد زنانگی در دختران جوان با پذیرش نقشها و هنجارهای متناسب با موقعیت اجتماعی و مقتضیات سنی تعریف میشود. علاوه بر این تصویری که آنها از ارزش‌های زنانگی و نقشهای زنانه ارائه مینمایند مبتنی بر تصورات قالبی و برداشتهای رایج در اینباره است. دختران جوان به موازات توجه به نقشها و فعالیتهای اجتماعی زنان به نقشهای رایج زنانه مبتنی بر تقسیم کار جنسیتی و تعریف زن از منظری مردانه گرایش دارند.
