جامعه شناسی
ارائۀ مدل و تبیین راهکارهای کاهش نابرابری جنسیتی در مدیریت ورزش ایران

مرضیه موفق؛ رسول نظری؛ الهام مشکل گشا

دوره 21، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 807-836

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.354500.1008306

چکیده
  هدف از این پژوهش، ارائۀ مدل تبیین راهکارهای کاهش نابرابری جنسیتی در مدیریت ورزش ایران است. این پژوهش به لحاظ فلسفی از نوع تفسیرگرایانه و از منظر رویکرد از نوع استقرایی است. این مطالعه به لحاظ راهبرد از نوع نظریۀ داده‌بنیاد و از نوع پژوهش کیفی است. داده‌ها به‌وسیلۀ مصاحبه به دست آمده‌اند و جامعۀ آماری آن را 15 نفر از صاحب‌نظران حوزۀ ...  بیشتر

جامعه شناسی
آسیب‌شناسی مشارکت سیاسی زنان شهر تهران بر اساس نظریۀ زمینه‌ای

مهدیه اخوندی؛ کرم حبیب پور گتابی؛ زهرا حضرتی صومعه

دوره 21، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 837-866

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.351881.1008284

چکیده
  موضوع مشارکت سیاسی زنان در کشورهای درحال‌توسعه، پدیدۀ پیچیده‌ای است و به پویایی و توسعۀ نظام‌های سیاسی مربوط می‌شود. هدف این پژوهش، درک و تحلیل وضعیت مشارکت سیاسی زنان است که با روش‌شناسی کیفی و روش نظریۀ زمینه‌ای انجام شد. به این منظور با هفده زن ساکن شهر تهران که با روش نمونه‌گیری هدفمند و ترکیبی از راهبرد‌های گلوله‌برفی و ...  بیشتر

جامعه شناسی
زنان سالمند و تجربه ی طرد اجتماعی (مورد مطالعه: زنان ساکن سرای سالمندان در شهر خرم آباد)

فاطمه بازگیر؛ جمال محمدی

دوره 21، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 999-1027

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.354608.1008309

چکیده
  تلاش این پژوهش مطالعۀ کیفی تجارب زیستۀ زنان سالمند از طرد اجتماعی در سرای سالمندان شهر خرم‌آباد است. برای نیل به این هدف، از نظریۀ زمینه‌ای استفاده شده تا علل، شرایط مداخله‌گر و پیامدهای تجربۀ طرد اجتماعیِ زنانِ سالمند به‌شیوه‌ای ژرف‌نگرانه واکاوی شود. سوژه‌ها به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند از میان ساکنین سرای سالمندان حاج صدیق ...  بیشتر

جامعه شناسی
تجربۀ زیستۀ زنان کارگر خانگی در بستر جهان‌های متفاوت

مهسا تیزچنگ؛ شراره مهدی زاده

دوره 21، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 329-355

https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.346469.1008241

چکیده
  مطالعۀ حاضر به توصیف و تحلیل تجربیات زنان کارگر خانگی از زیست در میان جهان‌های متکثر و متفاوت می‌پردازد. هدف این مطالعه، درک تجربیات زیستۀ این زنان به‌منزلۀ گروهی خاموش و در حاشیه به‌دلیل فقدان موقعیتی رسمی در ساختار قانونی و ضعف پژوهش است.رویکرد و روش مبتنی بر پدیدارشناسی اگزیستانسیال موریس مرلوپونتی است که متمرکز بر تجربۀ سوژۀ ...  بیشتر

جامعه شناسی
درک پدیدارشناسانه از زیست‌جهان دختران مرزنشین در مواجهه با وضعیت فارغ‌التحصیلی

عثمان هدایت

دوره 21، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 381-406

https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.347988.1008253

چکیده
  هدف پژوهش حاضر، درک پدیدارشناسانه از زیست‌جهان دختران مرزنشین از مواجهه با وضعیت فارغ‌التحصیلی است. برای این منظور، تجربیات دختران فارغ‌التحصیل مناطق مرزی مطالعه شد تا تعین چندگانۀ موقعیت فرودست مرزنشینی، جنسیتی و آموزشی آن‌ها تحلیل شود. برای تحقق این امر، به تجربۀ زیستۀ دختران فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های دولتی در چهار بعد بدن ...  بیشتر

جامعه شناسی
فهم نسلی وفاداری و سازوکارهای مواجهه با بی‌وفایی (تجربۀ دختران تهرانی و مادران آن‌ها)

صدیقه پیری؛ زهرا اسدحیدری

دوره 21، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 541-569

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.351235.1008276

چکیده
  هدف پژوهش حاضر پاسخ‌دادن به این پرسش است که دختران و مادرانشان چگونه وفاداری را فهم و معنا می‌کنند. به عبارتی میان فهم و درک دختران و مادرانشان از وفاداری چه تفاوتی وجود دارد؟ همچنین در امتداد آن، این سؤال مطرح می‌شود که راهبرد این دو گروه هدف در مواجهه با بی‌وفایی چیست. در خلال پاسخ به این پرسش‌ها و رصد تحولات معنایی و ارزشی مفهوم ...  بیشتر

جامعه شناسی
بررسی تجربیات زیستۀ دختران دانشجو از دخترانگی (مطالعۀ موردی: دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان البرز)

محمود محمدی

دوره 21، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 137-113

https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.345930.1008233

چکیده
  ادراک و تجربه از جنسیت به‌مثابۀ الگوی تثبیت‌شده می‌تواند در کنش‌های اجتماعی و تربیتی افراد نقش مهمی داشته باشد. این مقاله به بررسی تجربیات زیستۀ دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان از دخترانگی می‌پردازد. روش پژوهش، کیفی و رویکرد آن پدیدارشناسی است. نمونه‌های مورد بررسی 22 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان هستند. تعداد نمونه‌ها ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعه جامعه‌شناختی خشونت خانگی علیه زنان ‏(مورد مطالعه: شهر ایلام)‏

علی فیض اللهی

دوره 20، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 529-556

https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.341883.1008200

چکیده
  خشونت خانگی در تمامی جوامع، در تمامی گروه‌ها و طبقات اجتماعی مشاهده می‌شود و گزارش‌های متعددی بر مسئله‌بودن آن در ایران صحه گذاشته‌اند. هدف این پژوهش، شناخت نحوۀ درک زنان از شرایط، زمینه‌ها و پیامدهای خشونت خانگی در زندگی آنان است. این پژوهش کیفی و مبتنی بر روش نظریۀ زمینه‌ای است. پاسخگویان از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند با معیار ...  بیشتر

جامعه شناسی
دگرگونی شیوه‌های صمیمیت: تحلیل تطبیقی صمیمیت زناشویی در میان سه نسل از زنان تبریزی

عباس لطفی زاده؛ محمدجواد زاهدی مازندرانی

دوره 20، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 557-586

https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.341576.1008195

چکیده
  در سال‌های اخیر، دگرگونی‌های گسترده‌ای در روابط اجتماعی و صمیمی جامعۀ ایرانی به‌ویژه در میان زنان رخ داده است و امروزه زنان جوان دیدگاه و رویکرد متفاوتی در مقایسه با زنان نسل‌های قبلی نسبت به روابط صمیمی از خود نشان می‌دهند.مقالۀ حاضر، تجربه‌های صمیمی سه نسل از زنان تبریزی را در ارتباط با شرایط اجتماعی دوران جوانی‌شان بررسی ...  بیشتر

جامعه شناسی
اشتغال فرساینده/ التیام‌بخش: مطالعه‌ای کیفی دربارة چالش‌های کاریابی مددجویان زن کمیتة امداد امام خمینی در شهر مشهد

احمدرضا اصغرپور ماسوله؛ فریبا فیروزی؛ غلامرضا صدیق اورعی

دوره 20، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 469-500

https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.339283.1008167

چکیده
  فرایند شغل‌یابی و نگه‌داشت موقعیت شغلی متأثر از عناصر متعدد از جمله جنس است. زنان، و به‌ویژه زنانی که سرپرست خانواده‌اند، با دغدغه‌های فراوان در فرایند جست‌وجو و حفظ موقعیت شغلی مواجه‌اند. این پژوهش، که مشارکت‌کنندگان آن زنان سرپرست خانوار مددجوی کمیتة امدادند، تلاش نموده، با بهره‌مندی از روش نظریة زمینه‌ای، ادراکی از فرایند ...  بیشتر

جامعه شناسی
برساخت جنسیت در فضای کسب و کار (واکاوی تجارب دانش آموختگان شاغل در شهر تهران)

فاطمه منصوریان راوندی؛ نرگس نیکخواه قمصری؛ محمد گنجی؛ سوسن باستانی

دوره 20، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 207-183

https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.326861.1008047

چکیده
  هدف اصلی این پژوهش بررسی و طرح نظرات زنان و مردان دانش‌آموختۀ شاغل و چگونگی برساخت جنسیت در فضای کسب‌وکار است. این پژوهش ضمن اجتناب از نگاه تک‌بعدی و جزیره‌ای در تحلیل موضوع اشتغال و جنسیت، از روش نظریۀ داده‌محور استفاده نموده است. داده‌های کیفی با کمک ابزار مصاحبۀ نیمه‌ساخت‌یافته و با روش نمونه‌گیری هدفمند از 22 نفر از زنان و ...  بیشتر

جامعه شناسی
سیر تاریخی اشتغال زنان در بستر گفتمان‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی

فاطمه غنی پور خندابی؛ محمد حسین اسدی داود آبادی؛ امید علی احمدی؛ علی روشنایی

دوره 20، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 23-44

https://doi.org/10.22059/jwdp.2021.326683.1008045

چکیده
  کار و اشتغال به‌عنوان شالودۀ تأمین درآمد و مایحتاج روزمره و بستر بروز خلاقیت‌ها و توانمندی‌های انسانی در طول تاریخ، فارغ از تأثیرات جنسیتی، سنی و طبقاتی نبوده است. محدودۀ نفوذ این متغیرهای اجتماعی را گفتمان غالب بر هر دوره، طی فرایند تاریخی و درون بافت اجتماعی- فرهنگی خاصی از طریق اعمال قدرت‌های موجود اجتماعی مشخص می‌کند. پژوهش ...  بیشتر

جامعه شناسی
بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون «کشف حجاب» در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت ‏های فردی و نهادی

قاسم زائری؛ فاطمه یوسفی‌نژاد

دوره 17، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 173-192

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.286142.1007691

چکیده
  سیاست «کشف حجاب» اجباری از دی 1314 به‌منزلة سیاست رسمی حکومت پهلوی اول به اجرا درآمد و براساس آن، با اعمال قدرت شهربانی، زنان به بی‏حجابی ملزم شدند. در شهریور 1322، در دورة پهلوی دوم، دولت به حذف قید «اجباری» در این سیاست حکم داد. این مقاله به بررسی مقاومت عاملان اجتماعی، به‌ویژه عاملیت زنانه، در مقابل اجرای این قانون اختصاص ...  بیشتر

جامعه شناسی
روایت زنان متأهل شهر کرمانشاه از تداوم زندگی زناشویی

احمد غیاثوند؛ سیده سارا اسدی

دوره 17، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 193-221

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.274140.1007574

چکیده
  هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیستة زندگی مشترک زنان ساکن شهر کرمانشاه است که حداقل یک دهه از زندگی مشترک آن‏ها گذشته و تمایلی به جدایی ندارند. روش پژوهش تحلیل روایت و شیوة نمونه‏گیری هدفمند است و در‌نهایت با 20 نفر مصاحبه به عمل آمد. نتایج حاصل از تجربة تداوم زندگی در قالب پنج مرحله نشان می‏دهد که خانواده‏ها با علاقة بیشتر و حتی ...  بیشتر

جامعه شناسی
برساخت معنایی تأخیر سن ازدواج بر اساس نظریه زمینه‌ای (مطالعه موردی دانشجویان دختر شهر مشهد)

شهلا باقری؛ جواد مداحی؛ طاهره لطفی خاچکی

دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 43-69

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.262156.1007456

چکیده
  تجرد، بالا رفتن سن ازدواج و خیل عظیم دختران مجرد بالای 30 سال، آمار بالای تحصیل‌کرده‏های مجرد و گفتمان عمومی جامعه در رابطه با کاهش شدید ازدواج به نظر می‏رسد پژوهش‌گران و اندیشمندان را مجاب کرده باشد تا این موضوع را مسئله‏ای اجتماعی بدانند. هدف پژوهش حاضر کشف معنا و علت‏های بالا‌رفتن سن و تأخیر ازدواج در میان دختران است. در ...  بیشتر

جامعه شناسی
ارائه مدل رفتار منحرفانه جنسی نوجوانان دختر: تاملی بر رویکرد زمینه‌ای

نفیسه فقیهی مقدس؛ فهیمه مومنی راد؛ سعید شریفی

دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 71-95

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.276379.1007594

چکیده
  نوجوانی از مراحل مهم رشد و تکامل انسان است که ویژگی‌های رشدی آن می‌تواند زمینه‌ساز بروز انواع انحرافات و اختلالات شود. دختران به دلیل ویژگی‌های جسمی و روانی خاص خود زودتر از پسران وارد مرحلة رشد جسمی و جنسی می‌شوند و مشکلات آن‌ها در ابعاد بهداشتی، روانی و اجتماعی به دلایل تفاوت‌های فیزیولوژیک، نقش‌های اجتماعی و سنت‌های حاکم ...  بیشتر

جامعه شناسی
رابطۀ مصرف‌گرایی و نگاه کالایی به انسان با سیالیت عشق در زندگی زناشویی

منصوره زارعان؛ ام‌البنین چابکی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 483-498

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.265229.1007486

چکیده
  مصرف‏گرایی یکی از شاخصه‏های دنیای مدرن است که به مصارف کالایی اکتفا نکرده و به ارتباطات و حتی ارتباط عاطفی زوجین نیز سرایت کرده است. هدف این مقاله بررسی رابطۀ فرهنگ مصرف‏گرایی‏ کالایی بر مصرف‏گرایی‏ ارتباطی زوجین یا سیالیت عشق است. این نوشته از نوع توصیفی‌ـ تبیینی است. روش این بررسی پیمایش و جامعة آماری شامل همة زنان و مردان ...  بیشتر

جامعه شناسی
تقاطع جنسیت و خانواده؛ فهم زنانه از ازدواج و زندگی خانوادگی

وحید قاسمی؛ سمیه عرب‌خراسانی؛ علی ربانی خوراسگانی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 499-524

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.260472.1007444

چکیده
  بررسی رابطة میان جنسیت و نهاد خانواده، معنای زنانه از ازدواج و زندگی خانوادگی، در وضعیت تحولات حاضر، که با ازهم‏گسست فزایندة زندگی‏های تأهلی همراه است، بیانگر آن است که زنان در حال تجربة خروج از سایه و کشف هویتی جدید از خودند. مطالعة حاضر با مشارکت 28 نفر از زنان ‏تهرانی باسابقة حداقل یک‏بار ازدواج و جدایی با استفاده از روش داده‏بنیاد ...  بیشتر

جامعه شناسی
عصر تصویر بی حجابی و بی حجابی اجباری بررسی وضعیت تصویر بی حجابی در دورۀ پهلوی دوم

محمدرضا قائمی نیک؛ طیبه نجفی

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 339-358

https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.262289.1007458

چکیده
  دربارۀ مواجهۀ جامعۀ ایران با پدیدۀ حجاب (به‌خصوص حجاب زنانه)، دو دیدگاه به‌ظاهر متفاوت وجود دارد؛ اول مقاومت مردم در برابر بی‏حجابی اجباری (کشف حجاب) در دورۀ رضاخان پهلوی و دوم مطابق با برخی از دیدگاه‌ها، واکنش به حجاب اجباری یا قانون حجاب در دورۀ جمهوری اسلامی. در دورۀ اول، در ذیل سیاست‏های «تجدد آمرانۀ» غربی، بی‏حجابی ...  بیشتر

جامعه شناسی
سناریوهای پیش روی حضور زنان ایرانی در عرصۀ سیاست 1396ـ1406 یک بررسی آینده‌پژوهانه

فرهاد درویشی سه‌تلانی؛ زهره همتی

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 379-396

https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.250405.1007362

چکیده
  مشارکت و فعالیت سیاسی زنان در تاریخ سیاسی ایران به شیوه‌های مختلف انجام پذیرفته است؛ موضوعی که نقشی درخور توجه در سیر تحولات تاریخی ایران داشته و بدیهی است در آیندة مشارکت سیاسی این کشور نیز تأثیرگذار خواهد بود. مقالة حاضر، که از نوع تحقیقات کاربردی است، با اتکا بر روشی توصیفی‌ـ پیمایشی در صدد است به این پرسش پاسخ گوید که روند حضور ...  بیشتر

جامعه شناسی
واکاوی دلالت‌های معنایی ازدواج نزد جوانان (مطالعۀ موردی: جوانان مجرد ساکن شهر تهران سال 1396)

ناهید حسینی؛ سید محمد سید میرزایی؛ باقر ساروخانی

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1397، ، صفحه 243-270

https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.251394.1007374

چکیده
  کاهش ازدواج جوانان توجه اجتماعی را در سطوح خرد و کلان برانگیخته است. مقالة حاضر حاصل پژوهش با هدف شناخت دلالت‌های معنایی ازدواج و تصویر ذهنی جوانان و راهبرد آنان به ازدواج است. رویکرد پژوهش کیفی است و از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. مشارکت‌کنندگان با نمونه‌گیری نظری و هدفمند به تعداد 28 نفر از جوانان مجرد در سن ازدواج از مناطق ...  بیشتر

جامعه شناسی
بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر همسرآزاری با تأکید بر نقش نظام مردسالاری در خانواده

منیژه نویدنیا؛ ابراهیم شاملو

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 131-147

https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.238552.1007244

چکیده
  یکی از آسیب‌های اجتماعی که جامعه را تهدید می‏کند همسرآزاری است که خود را به اشکال مختلف در نهاد خانواده نشان می‏دهد. مقالة حاضر با هدف شناسایی ارتباط بین عوامل اجتماعی مؤثر بر همسرآزاری در سال 1395 نگاشته شده است. رابطۀ مذکور، با اتخاذ رویکرد توصیفی‌ـ تحلیلی و با استفاده از ابزار پرسش‌نامه مطالعه و با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحلیل ...  بیشتر

جامعه شناسی
تجربۀ زیستۀ تک‏ فرزندان از تک‌فرزندی: مطالعۀ دختران بالای 18 سال

جواد شجاعی؛ بهجت یزدخواستی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 447-476

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.238489.1007242

چکیده
  آمارها حاکی از کاهش میزان باروری به زیر سطح جایگزینی است. به‏‏موازات این روند کاهنده، شاهد افزایش نسبت خانواده‏های تک‏فرزند هستیم. این تغییر در ساختار خانواده و کاهش تعداد فرزند، تغییر در روابط درونی خانواده و شیوه زندگی تک‏فرزند را به­همراه دارد که ‏به‌منزلۀ پدیده‌ای اجتماعی باید دقیقاً مطالعه شود. مطالعات موجود بیشتر ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعۀ جامعه‏ شناختی صنعت بدن: (مطالعۀ کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‏ های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)

یسری محمودی؛ حسن محدثی گیلوایی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 523-547

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.238833.1007247

چکیده
  هدف از پژوهش حاضر، بررسی و فهم جامعه‌شناسانۀ صنعت بدن و انجام‌دادن جراحی‏های زیبایی زنان است. پژوهش با رویکرد کیفی و روش گراندد‌تئوری انجام شده است. ابزار استفاده‌شده برای گردآوری داده‏ها، مصاحبة نیمه‌ساخت‌یافته بوده است. جهت انتخاب افراد مصاحبه‌شونده از روش نمونه‏گیری هدفمند و برای تشخیص تعداد افراد از نمونه‏گیری نظری ...  بیشتر

جامعه شناسی
پول زنانه و تداوم حیات خانواده: پژوهشی بر خانواده‌های تهرانی

سهیلا علیرضانژاد؛ الهه خاکپور مروستی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 549-567

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.248309.1007334

چکیده
  این پژوهش در پی بررسی تأثیر افزایش پول در دسترس زنان و نقش آن در پایداری خانواده است. برای این منظور از روش ترکیبی (مرکب از مطالعۀ میدانی و پیمایش) استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبۀ نیمه‌ساخت‌یافته در بخش مطالعۀ میدانی و پرسش‌نامه در پیمایش است. یافته‏ها نشان می‌دهد که درآمد زن می‏تواند بر نقش سنتی مرد به‌مثابۀ نان‏آور ...  بیشتر