مطالعات زنان
مسعود کوثری؛ امیرعلی تفرشی؛ معصومه سادات علوی نکو
چکیده
انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان ظهور و بروز یک تحول گفتمانی در جامعۀ ایران قابل شناسایی است. این انقلاب نه‌تنها در وضعیت جامعۀ ایران بیانگر تحولی گفتمانی و معنایی بود، بلکه در چارچوب گفتمان‌های جهانی نیز توانست ایجاد یک پیوند نشانه و معنای جدیدی را به منصۀ ظهور گذارد؛ بدین‌گونه است که فوکو نیز از این انقلاب بهمنزلۀ «روح یک ...
بیشتر
انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان ظهور و بروز یک تحول گفتمانی در جامعۀ ایران قابل شناسایی است. این انقلاب نه‌تنها در وضعیت جامعۀ ایران بیانگر تحولی گفتمانی و معنایی بود، بلکه در چارچوب گفتمان‌های جهانی نیز توانست ایجاد یک پیوند نشانه و معنای جدیدی را به منصۀ ظهور گذارد؛ بدین‌گونه است که فوکو نیز از این انقلاب بهمنزلۀ «روح یک جهان بی‌روح» نام می‌برد. پژوهش حاضر در راستای شناخت مشخصه‌های این تحول گفتمانی، به مطالعۀ مؤثرترین نظریه‌پرداز آن، یعنی امام خمینی(ره)، بنیان‌گذار انقلاب اسلامی، اقدام کرده است. با توجه به لزوم ایجاد حدود و ثغور برای مطالعۀ تحلیل گفتمان، یکی از نظم‌های پر‌مناقشۀ گفتمانی، یعنی نظم گفتمانی هویت زنانه، برای مطالعه در این گفتمان انتخاب شد. در ادامه، با توجه به دید کلان‌نگر و ایجاد نقشه‌های انتزاعی از مفصل‌بندی‌های گفتمانی، توسط رویکرد لاکلا و موف، این نظریه و روش برای تحلیل گفتمان سخنان امام خمینی(ره) انتخاب شد. طبق یافته‌های به‌دست‌آمده، دال مرکزی این گفتمان «حفظ عفت و دینداری» است و با وجود همسانیِ نشانه‌ایِ بعضی از دال‌های این گفتمان با گفتمان‌های هژمونیک‌شده در دنیای غرب، مانند «فعالیت اجتماعی» و «آزادی»، اما همین دال‌ها نیز در حول محوریت «حفظ عفت و دینداری» در این گفتمان تعریف می‌شود و معنایی دیگر و متفاوت با گفتمان‌های رقیب از آن‌ها خلق می‌شود. این گفتمان، که در نزاعی آشکار با گفتمان پهلوی دوم ظهور پیدا می‌کند، به شکل جدی به واسازی گفتمان متخاصم خود می‌پردازد. گفتمانِ امام خمینی(ره)، گفتمان پهلوی را با «خارجی‌بودن»، «قائل به شیء بودن زنان»، «موافقت با فحشا» و بالاخص به‌عنوان گفتمانی که «عفت و دینداری زن را در حاشیه قرار داده»، معرفی می‌کند و معتقد است گفتمان پهلوی با طرح شعارهایی چون «حرکت به سوی ترقی و پیشرفت»، «طرفداری از آزادی زنان»، «احترام برای زنان»، «برابری زنان و مردان» و «تمدن‌مدار بودن» تلاش دارد زنان را سوژۀ گفتمان خود کند.
مطالعات زنان
اکبر زارع شاه آبادی؛ مجتبی شفیعی نژاد؛ جواد مداحی
چکیده
اقدام به خودکشی بهمنزلۀ عملی غیرکشنده تعریف می‌شود که در آن شخص به شکل آگاهانه و هدفمند و بدون مداخلة دیگران، بهمنظور تحقق تغییرات دلخواه، اقدامی مضر و دردناک علیه خود انجام می‌دهد. هدف از این پژوهش، کشف و تبیین انگیزه و خواستههای زنان اقدامکننده به خودکشی است که از طریق ادراک و معنای ذهنی زنانی که درگیر این فرایند ...
بیشتر
اقدام به خودکشی بهمنزلۀ عملی غیرکشنده تعریف می‌شود که در آن شخص به شکل آگاهانه و هدفمند و بدون مداخلة دیگران، بهمنظور تحقق تغییرات دلخواه، اقدامی مضر و دردناک علیه خود انجام می‌دهد. هدف از این پژوهش، کشف و تبیین انگیزه و خواستههای زنان اقدامکننده به خودکشی است که از طریق ادراک و معنای ذهنی زنانی که درگیر این فرایند شده‌اند انجام میگیرد. پژوهش حاضر به روش کیفی و مصاحبۀ عمیق در میان زنان شهرستان آبدانان انجام شده است. در پژوهش حاضر، 23 نفر از زنانی که به خودکشی اقدام کرده‌اند، مشارکت داشته‌اند که از نظر سنی، تحصیلات، طبقة اجتماعی‌ـ اقتصادی و تأهل متفاوت بودند. برای انتخاب نمونهها از روش نمونه‌گیری هدفمند و برای گردآوری داده‌ها از مصاحبة نیمه‌ساخت‌یافته استفاده شد. داده‌ها به‌وسیلة کدگذاری نظری تجزیه و تحلیل شد. براساس یافته‌ها، زنان مشارکتکننده اقدام به خودکشی را بهمنزلۀ «راهی برای ابراز و رسیدن به خواستهها» ادراک میکنند که در راستای آن سعی دارند به رفتارهای سلطهطلبانه، محدودیتها، تهمتها و بدبینیها واکنش نشان دهند و آن را مدیریت کنند. در پایان، بهبود نقش حمایتی، بهخصوص از جانب خانواده و همسر، و روابط تعامل‌محور، در جلوگیری از خودکشی بهمنزلۀ راهکاری بسیار مهم پیشنهاد می‌شود.
مطالعات زنان
رضا اسماعیل‌پور؛ حمیدرضا تفقدی
چکیده
هدف این مقاله تحلیل عواملی است که مانع پیشرفت و ارتقای شغلی بانوان در سازمان‌ها می‌شوند. در این تحقیق، از روش‌شناسی کیفی و رویکرد تحلیل محتوای کیفی جهت‌دار استفاده شده و طی فرایند تحقیق، با 16 نفر از بانوان، در طول 4 ماه، از خرداد تا شهریور 1395، در مناطق 2 و 4 و 13 و 16 و 22 شهرداری تهران مصاحبه شد. با مرور چندباره و تحلیل مصاحبه‌های مکتوب‌شده، ...
بیشتر
هدف این مقاله تحلیل عواملی است که مانع پیشرفت و ارتقای شغلی بانوان در سازمان‌ها می‌شوند. در این تحقیق، از روش‌شناسی کیفی و رویکرد تحلیل محتوای کیفی جهت‌دار استفاده شده و طی فرایند تحقیق، با 16 نفر از بانوان، در طول 4 ماه، از خرداد تا شهریور 1395، در مناطق 2 و 4 و 13 و 16 و 22 شهرداری تهران مصاحبه شد. با مرور چندباره و تحلیل مصاحبه‌های مکتوب‌شده، 85 واحد معنایی، 33 رمز، 5 طبقه و 2 درونمایه استخراج شدند. دو مفهوم «الزامات فرهنگی و اجتماعی» و «الزامات نقشی» بهمنزلۀ درونمایههای پژوهش و علل اصلی عدم ارتقای شغلی و مدیریتی بانوان شناسایی شدند. الزامات فرهنگی و اجتماعی مربوط به عواملی است که از طرف ساختار جامعه مانع پیشرفت بانوان می‌شود و الزامات نقشی مربوط به عواملی است که بهصورت مستقیم بانوان را از پیشرفت باز نمیدارد، بلکه با تأثیرگذاری بر میل درونی و فردی آن‌ها، شوق شخصیشان را برای پیشرفت شغلی از بین می‌برد. در این تحقیق، نتیجه گرفته شد که با تمرکز بر الزامات نقشی، می‌توان تا حدودی محدودیتهای ارتقای شغلیِ بانوان به سِمتهای مدیریتی را رفع کرد.
مطالعات زنان
اسماعیل کرمی دهکردی؛ رقیه بابائی
چکیده
زنان روستایی نقش مهمی در تأمین معیشت خانوارهای روستایی دارند و میتوانند در برنامه‌های مدیریت پایدار منابع طبیعی نقش بسزایی ایفا کنند. هدف این پژوهش بررسی فعالیت‌های معیشت زنان روستایی و نیازهای مرتبط آنان برای ارتقای ظرفیتهای دانشی و اجتماعی آن‌هاست. پژوهش با استفاده از یک مطالعة موردی و فنون ارزیابی سریع مشارکتی در روستای ...
بیشتر
زنان روستایی نقش مهمی در تأمین معیشت خانوارهای روستایی دارند و میتوانند در برنامه‌های مدیریت پایدار منابع طبیعی نقش بسزایی ایفا کنند. هدف این پژوهش بررسی فعالیت‌های معیشت زنان روستایی و نیازهای مرتبط آنان برای ارتقای ظرفیتهای دانشی و اجتماعی آن‌هاست. پژوهش با استفاده از یک مطالعة موردی و فنون ارزیابی سریع مشارکتی در روستای قزل‌تپة علی‌قلی در استان زنجان انجام شد. زنان روستایی از طریق راهبردهای معیشت مختلفی در خانوارهای خود فعالیت می‌کردند که از جمله عبارت بودند از: فعالیت‌های غیرکشاورزی همچون فرش‌بافی و تابلوبافی؛ فعالیت‌های کشاورزی وابسته به مراتع به‌ویژه برداشت گیاهان خوراکی و دارویی و فعالیت‌های کشاورزی با وابستگی کم به مراتع، به‌ویژه برداشت و فرآوری محصولات. ارزیابی نیازهای زنان روستایی نشان داد که آنان نیاز به دانش و مهارت به‌روز در مورد برداشت و فرآوری محصولات باغی و لبنی، روشهای حفظ منابع طبیعی، فعالیت‌های نوین غیرکشاورزی و کشاورزی نوین و سواد بالاتر دارند. ضرورت بهبود نگرش زیستمحیطی زنان، به‌ویژه در مورد مدیریت پسماندهای روستایی، نیز به‌منزلة نیازی مهم مطرح شد. زنان روستایی همچنین به تقویت ظرفیتهای اجتماعی خود، به‌ویژه در مورد نفوذ بر بازار محصولات کشاورزی، تعامل و اعتماد درون جوامع و با کنش‌گران بیرونی و تقویت تشکلهای زنان روستایی نیاز داشتند. این نیازها ضرورت تنظیم برنامه‌های ترویج کشاورزی و مدیریت منابع طبیعی را در جهت ظرفیتسازی دانشی‌ـ اجتماعی زنان روستایی نشان می‌دهد.
مطالعات زنان
سوسن باستانی؛ شهره روشنی؛ نهله غروی نائینی
چکیده
هدف پژوهش حاضر مطالعۀ نحوۀ مواجهه با اختلال در احساس آرامش در زندگی زناشویی بین زنان متأهل ساکن شهر تهران بوده است. این پژوهش با استفاده از روش نظریۀ زمینهای و به‌کارگیری تکنیک مصاحبة عمیق انجام شده است. زنان در مواجهه با اختلال در احساس آرامش، که حاصل شکاف بین هستها و خواستها بوده، به مجموعهای از راهبردها با دو رویکرد کلی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر مطالعۀ نحوۀ مواجهه با اختلال در احساس آرامش در زندگی زناشویی بین زنان متأهل ساکن شهر تهران بوده است. این پژوهش با استفاده از روش نظریۀ زمینهای و به‌کارگیری تکنیک مصاحبة عمیق انجام شده است. زنان در مواجهه با اختلال در احساس آرامش، که حاصل شکاف بین هستها و خواستها بوده، به مجموعهای از راهبردها با دو رویکرد کلی «تغییر هستها» شامل اصلاح رابطة همسری، مدیریت مشکلات تعاملی با خانوادهها، بهبودبخشی وضعیت فرزندان، پرداختن به خویشتن و رفع موانع ساختاری، با هدف تغییر وضعیت موجود به مطلوب و «تغییر خواستها» شامل تقلیل خواستهها، گذشت صبورانه و انتخاب رابطة تهی، با هدف پذیرش وضعیت موجود، روی آوردهاند که انتخاب راهبردها و اثربخشی آن‌ها متأثر از مجموعهای از شرایط با عنوان «عوامل تصمیمساز» شامل رویکرد همسر، باورهای اعتقادی، غلبة عاطفه و جبر بیرونی بوده است.
مطالعات زنان
محمد تقی کرمی قهی؛ محسن اخباری
چکیده
دغدغۀ مشترک برخی اندیشمندان فمنیست واکاویِ نسبت میان جنسیت و اخلاق است. از این منظر، فمنیست‌ها اخلاق سنتی را به دلیل نادیدهگرفتن یا کم‌اهمیت‌دانستن ارزش‌های فرهنگی و نیز تجربۀ اخلاقی زنان با نگاهی مردسالارانه نقد کرده‌اند. ازاینرو، با طرح نظریات و رویکردهای گوناگون به بازاندیشی اخلاق سنتی پرداخته و سعی کرده‌اند ...
بیشتر
دغدغۀ مشترک برخی اندیشمندان فمنیست واکاویِ نسبت میان جنسیت و اخلاق است. از این منظر، فمنیست‌ها اخلاق سنتی را به دلیل نادیدهگرفتن یا کم‌اهمیت‌دانستن ارزش‌های فرهنگی و نیز تجربۀ اخلاقی زنان با نگاهی مردسالارانه نقد کرده‌اند. ازاینرو، با طرح نظریات و رویکردهای گوناگون به بازاندیشی اخلاق سنتی پرداخته و سعی کرده‌اند صورتبندی نوینی از نظام و مناسبات اخلاقی متناسب با مفهوم جنسیت ارائه دهند. رهیافتهای زنانه به اخلاق بر روابط شخصی و اخلاق مراقبت تأکید میکنند و به ارزش روابط انسانی اهتمام میورزند. همچنین، رهیافتهای مادرانه بر ارتباط خاص بین مادران و فرزندان بهمنزلۀ الگوی تعامل اخلاقی تأکید میکنند. به همین دلیل، این‌گونه رهیافتها به خلاف اخلاق سنتی، که دربردارندۀ قواعد عام اخلاقی، بدون جانبداری و عقلانی است، رهیافتهایی قاعدهگریز، جزئینگر، متنمحور، عینی و مبتنی بر عواطفی با بنیان جنسیتیاند.
مطالعات زنان
زهرا فرضی زاده؛ محبوبه بابایی
چکیده
موضوع اوقات فراغت، نحوۀ گذران آن توسط گروه‌های مختلف مردم و پیامدهای احتمالی آن، مبین رسوخ شیوه‌های جدید در زندگی کنونی بشر است. اوقات فراغت، با همۀ ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، اوقات مؤثری است که در زمان‌ها و فضاهای مختلف توسط همۀ گروه‌ها و اقشار اجتماعی به شیوه‌های مختلف مصرف می‌شود. فهم چگونگی گذران اوقات فراغت بین ...
بیشتر
موضوع اوقات فراغت، نحوۀ گذران آن توسط گروه‌های مختلف مردم و پیامدهای احتمالی آن، مبین رسوخ شیوه‌های جدید در زندگی کنونی بشر است. اوقات فراغت، با همۀ ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، اوقات مؤثری است که در زمان‌ها و فضاهای مختلف توسط همۀ گروه‌ها و اقشار اجتماعی به شیوه‌های مختلف مصرف می‌شود. فهم چگونگی گذران اوقات فراغت بین اقشار مختلف می‌تواند مبنای مناسبی برای تحلیل روندها و تغییرات اجتماعی باشد. از آنجا که تحلیل وضعیت اوقات فراغت زنان روستایی کمتر در پژوهش‌ها مورد توجه بوده است، در مطالعۀ حاضر تلاش شده وضعیت اوقات فراغت زنان روستایی حسن‌آباد سنجابی، واقع در شهرستان دلفان، بررسی شود. در این مطالعه، وضعیت اوقات فراغت زنان بین نسل‌های مختلف و با توجه به میزان برخورداری از آب و اراضی کشاورزی با روش کیفی بررسی شد. از فنون مشاهدۀ مشارکتی، مصاحبه و بحث گروهی متمرکز با 22 نفر از زنان روستایی برای جمع‌آوری داده‌ها و از روش تحلیل موضوعی نیز برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. براساس یافته‌های پژوهش، نوع فصل، میزان برخورداری از اراضی کشاورزی، آب، دام و طیور تعیین‌کنندۀ میزان اوقات فراغت زنان روستایی است. همچنین، نوع فعالیت‌های فراغتی و میزان زمان اختصاص‌یافته به آن‌ها در نسل‌های مختلف زنان روستایی در مقایسه با گذشته تغییراتی کرده است. زنان روستایی نسل جوان به دلیل دگرگونی ارزش‌ها علاقۀ چندانی به انجام‌دادن فعالیت کشاورزی ندارند و در مقایسه با نسل میان‌سال و کهن‌سال، اوقات فراغت بیشتری برای آن‌ها به وجود آمده است. همچنین، نوع فعالیت‌های فراغتی آن‌ها بر اثر تحولات نوین تغییراتی کرده است. زنان میان‌سال در فعالیت‌های مولد بازاری و مولد غیربازاری بیشترین مشارکت را دارند و به تبع آن، فعالیت‌های فراغتی آن‌ها عمدتاً برای رفع خستگی است. زنان مسن نیز در فعالیت‌های مولد بازاری و غیربازاری مشارکت دارند و فعالیت‌های فراغتی آن‌ها در راستای تسهیل زندگی در روستا است و در اوقات فراغتشان به تولید (خیک، تشک پوستی، نخ) می‌پردازند.
مطالعات زنان
یعقوب فروتن؛ مینا شجاعی
چکیده
وضعیت زنان در چند دهۀ اخیر در بیشتر نقاط دنیا پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. بااین‌حال، شکاف جنسیتی هنوز در بسیاری از جوامع وجود دارد. این پژوهش، با استفاده از شاخص‌های بین‌المللی سنجش وضعیت زنان، به بررسی تطبیقی کشورهای اسلامی خاورمیانه و شمال افریقا از حیث توسعۀ جنسیتی، نابرابری و شکاف جنسیتی می‌پردازد. روش این پژوهش تحلیل ثانویۀ ...
بیشتر
وضعیت زنان در چند دهۀ اخیر در بیشتر نقاط دنیا پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. بااین‌حال، شکاف جنسیتی هنوز در بسیاری از جوامع وجود دارد. این پژوهش، با استفاده از شاخص‌های بین‌المللی سنجش وضعیت زنان، به بررسی تطبیقی کشورهای اسلامی خاورمیانه و شمال افریقا از حیث توسعۀ جنسیتی، نابرابری و شکاف جنسیتی می‌پردازد. روش این پژوهش تحلیل ثانویۀ داده‌های بین‌المللی است که به دو روش تحلیل توصیفی اکتشافی و تحلیل خوشه‌ای انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل‌های این تحقیق در‌خصوص وضعیت این کشورهای اسلامی بر دو الگوی اصلی تأکید دارد: اول آنکه، چنانچه مجموعۀ این کشورها را به‌عنوان یک کل در نظر بگیریم، شکاف جنسیتی میان آن‌ها به‌مراتب بیشتر و برجسته‌تر از سایر نقاط جهان است. دوم آنکه، تحلیل‌های تفصیلی این پژوهش نیز نشان‌دهندۀ تنوع و تفاوت‌های قابل ملاحظه بین این کشورهاست؛ به‌طوری‌که می‌توان آن‌ها را براساس وضعیت زنان در سه شاخص بین‌المللی به پنج گروه مجزا تقسیم کرد. در این گروه‌بندی، کشورهای قطر و کویت در دستۀ یک، کشورهای امارات متحدۀ عربی، تونس، بحرین، عمان، عربستان سعودی و لیبی در گروه دوم، کشورهای لبنان، ترکیه و الجزایر در گروه سوم، کشورهای ایران، سوریه، اردن، مصر، مراکش، پاکستان و عراق در گروه چهارم و یمن و افغانستان در گروه پنجم قرار می‌گیرند. بر این اساس، به نظر می‌رسد برای تبیین و شناخت دقیق وضعیت زنان در این کشورها، توجه به تفاوت‌های متعدد و ناهمسانی آن‌ها، هم در وضعیت کنونی و هم در روند تحولات وضعیت زنان در سه دهۀ گذشته، ضروری است.
مطالعات زنان
فاطمه مدیری؛ علی رحیمی
چکیده
این مقاله با هدف بررسی تأثیر اشتغال زنان بر پایداری خانواده، به مقایسۀ خانوادههای تکشاغل و خانوادههای هردو شاغل پرداخته است. جامعۀ آماری این پیمایش، زنان و مردان متأهل شهر تهران است و به شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحلهای هزار و 736 نمونه از 50 حوزۀ شهر تهران انتخاب شد و در تجزیۀ تحلیل نهایی به کار گرفته شد. نتایج این ...
بیشتر
این مقاله با هدف بررسی تأثیر اشتغال زنان بر پایداری خانواده، به مقایسۀ خانوادههای تکشاغل و خانوادههای هردو شاغل پرداخته است. جامعۀ آماری این پیمایش، زنان و مردان متأهل شهر تهران است و به شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحلهای هزار و 736 نمونه از 50 حوزۀ شهر تهران انتخاب شد و در تجزیۀ تحلیل نهایی به کار گرفته شد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد: نشاط زناشویی در مردان خانوادههای هردو شاغل بیش از مردان خانوادههای تکشاغل است. درآمد و منزلت شغلی بالا در مردان خانوادههای تکشاغل با کاهش نشاط زناشویی و در زنان خانوادههای تکشاغل افزایش درآمد با افزایش نشاط زناشویی در ایشان همراه است. همبستگی نشاط زناشویی و گرایش به طلاق در زنان خانوادههای هردو شاغل بیش از زنان خانوادههای تکشاغل و در مردان خانوادههای تکشاغل بیش از مردان خانوادههای هردو شاغل است. هزینه‌کرد مالی اشتراکی در خانوادههای هردو شاغل بیش از خانوادههای تکشاغل و تضاد میان کار و خانواده در آن‌ها کمتر است. بهطورکلی، می‌توان گفت یافتههایی که نشان دهد اشتغال زنان پایداری خانواده را تضعیف می‌کند مشاهده نشد، اما اشتغال زنان منابعی را برایشان فراهم می‌کند که از آن میتوانند در انحلال زندگی زناشویی ناخوشایند استفاده کنند. با توجه به اینکه نشاط زناشویی و گرایش به طلاق از شرایط شغلی متأثر است، به‌کارگیری سیاستهای مناسب اشتغال می‌تواند در پایداری خانواده کمککننده باشد. یافته‌های تحقیق تأییدکنندۀ تئوریهای مبادله، فرصت اقتصادی و اقتصاد خانۀ جدید است.
مطالعات زنان
علی یعقوبی؛ هانیه مقدس یزدی
چکیده
مفهوم زنانگی بهمثابۀ سازهای اجتماعی است که در زمانهای مختلف مدلولهای متعددی داشته است. هدف این مقاله سنخ‌شناسی دختران دانشجو در دانشگاه گیلان است. در مطالعۀ مزبور، با تکیه بر روشهای کیفی و نمونه‌گیری هدفمند از مصاحبه‌های نیمهسازمانیافته فردی و گروهی (گروه متمرکز) استفاده شد. برای این منظور، با 30 نفر مصاحبه ...
بیشتر
مفهوم زنانگی بهمثابۀ سازهای اجتماعی است که در زمانهای مختلف مدلولهای متعددی داشته است. هدف این مقاله سنخ‌شناسی دختران دانشجو در دانشگاه گیلان است. در مطالعۀ مزبور، با تکیه بر روشهای کیفی و نمونه‌گیری هدفمند از مصاحبه‌های نیمهسازمانیافته فردی و گروهی (گروه متمرکز) استفاده شد. برای این منظور، با 30 نفر مصاحبه شد. سپس مصاحبه‌ها به شیوۀ تحلیل مضمون بررسی شدند. براساس گفتوگوهای به‌دست‌آمده، زنان به سه سنخ سازشی، تلفیقی و مقاوم تقسیم شدند که تداعیکنندۀ نظریۀ کانل در سه گونۀ زنانگی سازگار، ترکیبی و مقاوم است. برمبنای یافته‌های تحقیق، هستۀ اصلی دلایل تغییرات زنانگی افزایش مصرف رسانهای و شبکههای اجتماعی است.
مطالعات زنان
علی حسین حسین‌زاده؛ مرضیه شهریاری؛ مریم فرجی بهبهانی زاده
چکیده
در خانواده، زنان با استفاده از جدیدترین اطلاعات و دانش در رابطه با موضوعات مختلف زندگى و آموزش به دیگر اعضاى خانواده و همچنین دقت و نظارت در انجام‌دادن صحیح آن‌ها مىتوانند روشهاى نوین و بهینه را جانشین باورهاى غلط و غیراقتصادى اعضاى خانواده کنند و سطح فرهنگى و اجتماعى خانواده را بیش از پیش افزایش دهند. در این پژوهش، بهره‌وری ...
بیشتر
در خانواده، زنان با استفاده از جدیدترین اطلاعات و دانش در رابطه با موضوعات مختلف زندگى و آموزش به دیگر اعضاى خانواده و همچنین دقت و نظارت در انجام‌دادن صحیح آن‌ها مىتوانند روشهاى نوین و بهینه را جانشین باورهاى غلط و غیراقتصادى اعضاى خانواده کنند و سطح فرهنگى و اجتماعى خانواده را بیش از پیش افزایش دهند. در این پژوهش، بهره‌وری اقتصادی خانواده از جمله مشارکت زنان در هزینه‌کرد درآمد خانواده، تغییر و اصلاح رفتارهای مصرفی، نظارت زنان بر نحوۀ مصرف خانواده، اعمال محبت مادرانه برای ایجاد انضباط اقتصادی و آموزش رفتار درست اقتصادی به فرزندان از جنس تقسیم کار و ایفای نقش و... در خانواده مد نظر است. برای شناسایی مؤلفههای ذکر‌شده از نظریههای منابع، قدرت، نظریۀ سیستمی و توانمندسازی استفاده شده است. روش تحقیق پژوهش در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها پیمایشی بود که با استفاده از نمونه‌گیری طبقه‌ای چندمرحلهای بر 200 زن متأهل شهرستان اهواز انجام شد. تکنیک نمونه‌گیری استفاده‌شده نمونه‌گیری طبقه‌ای چندمرحلهای است. یافته‌ها نشان میدهند که متغیرهای مشارکت زنان در هزینه‌کرد درآمد خانواده، تغییر و اصلاح رفتارهای مصرفی، نظارت زنان بر نحوۀ مصرف خانواده، اعمال محبت مادرانه برای ایجاد انضباط اقتصادی و آموزش رفتار درست اقتصادی به فرزندان با متغیر وابستۀ بهره‌وری اقتصادی خانواده رابطۀ مثبت دارد. براساس نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند‌متغیری، مشارکت زنان در هزینه‌کرد درآمد خانواده و تغییر و اصلاح رفتارهای مصرفی از تبیینکنندههای مهم بهره‌وری اقتصادی خانواده معرفی شد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که نزدیک به 39/0درصد از واریانس بهره‌وری اقتصادی خانواده از سوی متغیرهای تحقیق تبیین می‌شود.
مطالعات زنان
عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی؛ سیدمهدی سیدزاده ثانی؛ محدثه مالدار محمد حسن زاده مشهدی
چکیده
بزهدیدگی زنان، بهمنزلۀ معضلی اجتماعی، امروزه بسیار شیوع دارد؛ حالآنکه در این بین زنانی هستند که علاوه بر آسیبپذیری بالقوه، به‌دلیل مهاجر‌بودن و در اقلیت بودن نیز بیشتر بزهدیده می‌شوند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی انواع بزهدیدگی زنان مهاجر افغان و ایرانی در فضای شهری مشهد و بررسی عوامل اثرگذار بر بزهدیدگی آن‌هاست. ...
بیشتر
بزهدیدگی زنان، بهمنزلۀ معضلی اجتماعی، امروزه بسیار شیوع دارد؛ حالآنکه در این بین زنانی هستند که علاوه بر آسیبپذیری بالقوه، به‌دلیل مهاجر‌بودن و در اقلیت بودن نیز بیشتر بزهدیده می‌شوند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی انواع بزهدیدگی زنان مهاجر افغان و ایرانی در فضای شهری مشهد و بررسی عوامل اثرگذار بر بزهدیدگی آن‌هاست. این پژوهش به شیوة پیمایش صورت گرفته است و محققان برای بررسی تأثیر مهاجرت بر میزان بزهدیدگی زنان، جامعۀ آماری این پژوهش را زنان مهاجر افغان ساکن مشهد قرار داده‌اند و برای بررسی و مقایسۀ وضعیت زنان مهاجر با زنان ایرانی ساکن مشهد در شرایط یکسان، از 112 زن ایرانی در مشهد نیز بهمنزلۀ گروه کنترل استفاده کرده‌اند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه استفاده شده است. پرسش‌نامه‌ها را زنان مهاجر افغان و زنان ایرانی مناطق 2، 3، 4، 5، 9، 11 مشهد تکمیل کرده‌اند. یافته‌های حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که میان ویژگیهای فردی، محیطی و اقتصادی و میزان بزهدیدگی زنان مورد پژوهش رابطۀ معناداری در سطح اطمینان 95درصد وجود دارد. شایان ذکر است که مشخص شد میان سن، تحصیلات و حجاب با میزان بزهدیدگی زنان در برخی از جرایم علیه اشخاص نظیر تعرض‌ها، تجاوز جنسی، ربایش، هجوم و ضربوشتم ارتباط معکوس وجود دارد، زیرا از میان افراد پژوهش‌شده، زنان جوان، کمحجاب، بیسواد یا ناآگاه موارد بیشتری از بزهدیدگی را در جرایم علیه اشخاص نسبت به دیگران اعلام کردند. همچنین، زنانی که به نوعی نابسامانی در خانواده داشتند، بزهدیدگی بیشتری را، چه درون خانواده و چه خارج از خانواده، تجربه کرده بودند. اشتغال زنان در مشاغل کاذب، در کارگاههای دور از شهر، در محیط‌های ناشناخته و غیر‌رسمی و فاقد نظارت و حتی کار شبانۀ آن‌ها، خود فینفسه بهمنزلۀ عاملی خطرزا بود و زنان را به ورطۀ قربانی‌شدن میکشاند. در‌نهایت امر نیز، مشخص شد که میان منطقۀ محل سکونت زنان با میزان بزهدیدگی آن‌ها در همۀ جرایم ارتباط وجود دارد.
مطالعات زنان
امیر رستگار خالد
چکیده
مادر‌شدن هم برای زنان و هم برای جامعه مهم است. مادری سنگ بنای خانواده و منبع عمدۀ هویت زنانگی است و به همین دلیل نسبت آشکاری با تلاش زنان برای حضور در عرصۀ عمومی و نیز تغییرات اجتماعی‌ـ فرهنگی جامعه دارد. دراین‌صورت، آیا نگرش زنان نسبت به مادری‌کردن در حال تغییر از سنتی به مدرن است؟ و آیا دینداری بر آن مؤثر است؟ در تحقیق حاضر، مادری ...
بیشتر
مادر‌شدن هم برای زنان و هم برای جامعه مهم است. مادری سنگ بنای خانواده و منبع عمدۀ هویت زنانگی است و به همین دلیل نسبت آشکاری با تلاش زنان برای حضور در عرصۀ عمومی و نیز تغییرات اجتماعی‌ـ فرهنگی جامعه دارد. دراین‌صورت، آیا نگرش زنان نسبت به مادری‌کردن در حال تغییر از سنتی به مدرن است؟ و آیا دینداری بر آن مؤثر است؟ در تحقیق حاضر، مادری براساس الگوی (A.G.I.L) پارسونز بهمثابۀ یک نظام کنش صورتبندی شده است. در پژوهشی پیمایشی در شهر تهران تلاش شده با استناد به آن، به سؤالات یادشده پاسخ داده شود. نتایج بیانگر آن است که پاسخ هر دو پرسش مثبت است؛ هرچند روابط دو متغیر یادشده بسته به مؤلفههای بررسیشدة آن‌ها متفاوت است، نگرش بیشترین نسبت پاسخ‌گویان به مادری و ابعاد آن نه سنتی و نه مدرن، بلکه ترکیبی از این دو است. این امر در‌خصوص بُعد اجتماعی به بیشترین حد (2/76درصد) و در‌خصوص بعد فرهنگی به کمترین حد (66درصد) می‌رسد. سهم اصلی در تبیین تغییرات نگرش به مادری بیشتر برعهدۀ دینداری ذهنی است (32/0) تا دینداری عملی (17/0). التقاطی و ترکیبیبودن نگرش غالب به مادری را می‌توان حاکی از شرایط گذار جامعه از سنتی به مدرن در بلندمدت و به تبع آن وقوع تضاد هنجاری در آینده تفسیر کرد.
مطالعات زنان
حسین راغفر؛ مهدی سلیمانی
چکیده
زنان یکی از گروه‌های هدف در برنامه‌های فقرزدایی‌اند؛ به‌ویژه زنان مطلقه و همسرفوت‌شده که به‌واسطۀ شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه با مسئلۀ فقر بیشتر درگیرند. این پژوهش درصدد سنجش عوامل مؤثر بر فقرزدایی و توانمندسازی زنان مطلقه و بیوۀ شهرستان سلسله (بهمنزلۀ یکی از شهرستان‌های محروم) است. جامعۀ آماری تحقیق، زنان مطلقه ...
بیشتر
زنان یکی از گروه‌های هدف در برنامه‌های فقرزدایی‌اند؛ به‌ویژه زنان مطلقه و همسرفوت‌شده که به‌واسطۀ شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه با مسئلۀ فقر بیشتر درگیرند. این پژوهش درصدد سنجش عوامل مؤثر بر فقرزدایی و توانمندسازی زنان مطلقه و بیوۀ شهرستان سلسله (بهمنزلۀ یکی از شهرستان‌های محروم) است. جامعۀ آماری تحقیق، زنان مطلقه و همسرفوتشدۀ شهرستان سلسله است. حجم نمونه به روش خوشه‌ای و تصادفی 120 نفر و از ابزار پرسش‌نامه برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها نیز از آمارهای رواسپیرمن، تا اوبی کندال و رگرسیون گامبهگام و همچنین در قالب مدل‌سازی معادلات ساختاری، از نرم‌افزار آموس استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد بین میزان وامهای کمبهره، طرحهای خوداشتغالی، آموزش عمومی و مهارتآموزی و فقرزدایی زنان رابطۀ معناداری وجود دارد. نقش کمکهای غیرنقدی کمیتۀ امداد امام خمینی(ره) بر فقرزدایی زنان تأیید نشد. یافته‌ها، در صورت تأکید بر وامهای کمبهره و مشارکتدادن زنان در طرحهای خوداشتغالی و مهارتآموزی و آموزش عمومی، از کارکردی مثبت بر عملکرد این سازمان در فقرزدایی زنان حکایت دارد.
مطالعات زنان
مریم مختاری؛ عبدالله فاضلی
چکیده
امروزه، پدیدة تفکیک جنسیتی در محیط‌های کاری حساسیت فزایندهای یافته است. بر این اساس، واکاوی دلایل بروز چنین پدیده‌ای اهمیت اساسی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی پدیدۀ تفکیک جنسیتی شغلی با تأکید بر نقش ارزش‌های شغلی در بروز چنین پدیده‌ای انجام گرفته است. این پژوهش با روش پیمایشی و در زمستان 1393 انجام شده است. جامعۀ آماری شامل 72 نفر ...
بیشتر
امروزه، پدیدة تفکیک جنسیتی در محیط‌های کاری حساسیت فزایندهای یافته است. بر این اساس، واکاوی دلایل بروز چنین پدیده‌ای اهمیت اساسی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی پدیدۀ تفکیک جنسیتی شغلی با تأکید بر نقش ارزش‌های شغلی در بروز چنین پدیده‌ای انجام گرفته است. این پژوهش با روش پیمایشی و در زمستان 1393 انجام شده است. جامعۀ آماری شامل 72 نفر از کارکنان کتابخانه‌های عمومی شهرستان اهواز و نیروهای ستادی ادارۀ کل کتابخانه‌های عمومی خوزستان هستند که پرسش‌نامۀ پژوهش به شکل سرشماری بین همۀ آنان توزیع شد. نتایج نشان داد که میزان اهمیت ارزش‌های شغلی در دو بعد ارزش‌های بیرونی و درونی، بین زنان و مردان یکسان است، ولی تفاوت ارزش‌های اجتماعی و ارزش‌های توازن کار/ زندگی بین زنان و مردان به‌طور آماری معنادار است. بدین صورت که ارزش‌های اجتماعی و توازن کار/ زندگی نزد زنان اهمیت بیشتری در مقایسه با مردان دارد. در کل، نتایج تأییدکنندۀ دیدگاههای نظری به شکل کاملی نبود و نیاز به بازنگری در این دیدگاهها را آشکار کرد.
مطالعات زنان
مجید کافی؛ لیلا بهمنی؛ مریم سادات دلاور
چکیده
پژوهش حاضر براساس این فرض انجام گرفته است که برخورداری هر‌چه بیشتر زنان از سرمایة فرهنگی می‌تواند موقعیت آن‌ها را در خانواده بهبود بخشد و مطالبات آن‌ها را بالا ببرد. جهت بررسی فرض مذکور، داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسش‌نامه و با انتخاب نمونهای 385 نفری از زنان متأهل ساکن شیراز به‌دست آمد. روش نمونه‌گیری، ...
بیشتر
پژوهش حاضر براساس این فرض انجام گرفته است که برخورداری هر‌چه بیشتر زنان از سرمایة فرهنگی می‌تواند موقعیت آن‌ها را در خانواده بهبود بخشد و مطالبات آن‌ها را بالا ببرد. جهت بررسی فرض مذکور، داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسش‌نامه و با انتخاب نمونهای 385 نفری از زنان متأهل ساکن شیراز به‌دست آمد. روش نمونه‌گیری، تصادفی چندمرحلهای و تصادفی ساده بود و برای تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیهها روشهای آماری ضریب همبستگی، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته‌ها نشاندهندة وجود رابطة معنادار بین انواع سرمایة فرهنگی (نهادینه، تجسمیافته و عینیتیافته) با قدرت زنان در خانواده است؛ بدین معنا که با افزایش انواع سرمایة فرهنگی در زنان، قدرت آن‌ها نیز افزایش مییابد. همچنین از بین متغیرهای زمینهای تحصیلات مرد، اشتغال زن و بعد خانواده با قدرت زنان ارتباط معناداری را نشان داده است. نتایج ضریب رگرسیونی نشان می‌دهد که 3 متغیر اشتغال، تعداد اعضای خانواده و سرمایة فرهنگی به ترتیبِ میزان اهمیتی که در تبیین متغیر وابسته داشته‌اند وارد معادله شده و در‌مجموع 40درصد از واریانس متغیر وابسته را توضیح داده‌اند (40/0R2= ).
مطالعات زنان
خلیل غلامی؛ ناصر شیربگی؛ دلسوز حسینی
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال واکاوی ماهیت قدرت و تدوین چارچوبی نظری در میان مدیران زن مدارس بود. پارادایم معرفت‌شناسی انتقادی با رویکرد کیفی و راهبرد نظریة داده‌بنیاد مورد استفاده قرار گرفت. براساس نمونه‌گیری نظری و هدفمند، مصاحبة نیمه‌ساختارمند با مدیران زن، مدیران مرد و همچنین مردانی که همسر شاغل داشتند، انجام شد. پس از پیاده کردن و ...
بیشتر
پژوهش حاضر به دنبال واکاوی ماهیت قدرت و تدوین چارچوبی نظری در میان مدیران زن مدارس بود. پارادایم معرفت‌شناسی انتقادی با رویکرد کیفی و راهبرد نظریة داده‌بنیاد مورد استفاده قرار گرفت. براساس نمونه‌گیری نظری و هدفمند، مصاحبة نیمه‌ساختارمند با مدیران زن، مدیران مرد و همچنین مردانی که همسر شاغل داشتند، انجام شد. پس از پیاده کردن و کدگذاری سهمرحلهای متن مصاحبه‌ها، تبعیض نهادی به‌منزلة هستة اصلی و مرکزی تحقیق شکل گرفت. زمینه‌ها و شرایط علی و مداخلهگر عبارت بودند از: ساختارهای سیاسیـ قانونی، فرهنگی و ذهنی. همچنین، مسئولیتهای خانوادگی و اداری و بسترهای آموزشی و رسانهای به‌منزلة عوامل واسطهای در تقویت مردسالاری مورد نظر بودند. زنان برای مقابله با این وضعیت هژمونیک از یک طرف و توانمندسازی خود از طرف دیگر، نوعی امیدواری معرفتی را در فلسفة شخصی خود تقویت کرده بودند.
مطالعات زنان
علی شمس؛ حلیمه رزمی؛ محمدحسین شهیر
چکیده
پرورش طیور محلی یکی از فعالیت‌هایی است که زنان در سطح روستاها در آن مشارکت دارند و عوامل متعددی بر سطح مشارکت آن‌ها تأثیر می‌گذارد. هدف این تحقیق توصیفی‌ـ همبستگی سنجش عوامل مرتبط با میزان مشارکت زنان روستایی در پرورش طیور محلی بود. جامعۀ آماری شامل 22 هزار و 564 خانوار روستایی در شهرستان مراغه بودند که با استفاده از فرمول کوکران 224 ...
بیشتر
پرورش طیور محلی یکی از فعالیت‌هایی است که زنان در سطح روستاها در آن مشارکت دارند و عوامل متعددی بر سطح مشارکت آن‌ها تأثیر می‌گذارد. هدف این تحقیق توصیفی‌ـ همبستگی سنجش عوامل مرتبط با میزان مشارکت زنان روستایی در پرورش طیور محلی بود. جامعۀ آماری شامل 22 هزار و 564 خانوار روستایی در شهرستان مراغه بودند که با استفاده از فرمول کوکران 224 نفر از زنان روستایی پرورش‌دهندۀ طیور محلی از طریق نمونه‌گیری چندمرحلهای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. ابزار تحقیق پرسش‌نامۀ محققساختهای بود که روایی آن از طریق متخصصان موضوعی تأیید شد و پایایی آن نیز با انجام مطالعۀ مقدماتی و محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ بزرگ‌تر از 7/0 برای شاخص‌های ترکیبی به‌دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد به غیر از زنان، سایر اعضای خانواده نیز در پرورش طیور مشارکت داشتند، ولی مشارکت زنان از بقیه بیشتر بود. زنان به‌طور متوسط حدود 5/77درصد در فعالیت‌های پرورش طیور مشارکت داشتند و بیشترین مشارکت آن‌ها در زمینۀ جوجهکشی و کمترین آن در زمینۀ لانهسازی بود. تحلیل همبستگی نشان داد که مشارکت زنان با متغیرهای سن، تحصیلات زنان، تحصیلات همسر، تعداد اعضای خانوار، تعداد کل طیور و دانش رابطۀ منفی و معنادار ولی با نگرش و سهم زنان از درآمد فروش طیور و محصولات رابطة مثبت و معناداری داشت.
مطالعات زنان
خلیل علی محمدزاده؛ پریوش افرادی اسبقرانی
چکیده
براساس شواهد آماری نرخ سزارین در ایران بسیار بالاست. پارامترهای گوناگون در تصمیم‌گیری زنان باردار دربارۀ انتخاب روش زایمان تأثیر دارند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر میزان تمایل به سزارین در زنان باردار و میزان همبستگی بین این عوامل به منظور کمک به کاهش تمایل به سزارین انجام شده است. این مطالعه به صورت مقطعی در بین ...
بیشتر
براساس شواهد آماری نرخ سزارین در ایران بسیار بالاست. پارامترهای گوناگون در تصمیم‌گیری زنان باردار دربارۀ انتخاب روش زایمان تأثیر دارند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر میزان تمایل به سزارین در زنان باردار و میزان همبستگی بین این عوامل به منظور کمک به کاهش تمایل به سزارین انجام شده است. این مطالعه به صورت مقطعی در بین زنان باردار ساکن شهر تهران و به روش انتخاب تصادفی و در دسترس انجام شد. در پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته، پنج عامل تأثیرگذار در پیش‌بینی تمایل به سزارین شامل: عوامل روان‌شناختی، محیطی، اجتماعی‌ـ فرهنگی، شرایط و پیامدهای زایمان، بررسی شده و برای تأیید مؤلفه‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار آموس بهره گرفته شده است. در بین 5 مؤلفۀ یادشده، «ترس از زایمان طبیعی» مربوط به عوامل روان‌شناختی و مؤلفۀ «تحت فشار قرار نگرفتن سر نوزاد» و «عدم دررفتگی شانه یا وارد آمدن سایر آسیب‌های جسمی به نوزاد» در روش سزارین مربوط به پیامدهای زایمان، بیشترین تأثیر را داشته‌اند. همچنین، عوامل مربوط به «شرایط زایمان» و «پیامدهای زایمان» بیشترین همبستگی و کمترین همبستگی مربوط به عوامل «روان‌شناختی» و «اجتماعی‌ـ فرهنگی» را داشت. بنابراین، با ارتقای سطح آگاهی زنان باردار از مراحل بارداری و زایمان و استفاده از تکنیک‌های زایمان طبیعی با درد کمتر، می‌توان به بهبود شناخت زنان باردار از توانمندی‌های خود و غلبۀ آن‌ها بر ترس کمک کرد.
مطالعات زنان
فخرالسادات نصیری ولیک نبی؛ محمد رضا اردلان؛ رقیه بهشتی راد
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر صخرة شیشه‌ای بر اشتیاق شغلی با نقش میانجی سکوت سازمانی صورت گرفته است. جامعة آماری شامل کلیة کارکنان رسمی زن دانشگاه بوعلی سینای همدان به تعداد 88 نفر است که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 52 نفر به‌عنوان نمونه جهت مطالعه انتخاب شده‌اند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از سه پرسش‌نامة صخرة شیشه‌ای، سکوت ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر صخرة شیشه‌ای بر اشتیاق شغلی با نقش میانجی سکوت سازمانی صورت گرفته است. جامعة آماری شامل کلیة کارکنان رسمی زن دانشگاه بوعلی سینای همدان به تعداد 88 نفر است که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 52 نفر به‌عنوان نمونه جهت مطالعه انتخاب شده‌اند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از سه پرسش‌نامة صخرة شیشه‌ای، سکوت سازمانی و اشتیاق شغلی استفاده شده است. برای روایی پرسش‌نامه‌ها از متخصصان علوم تربیتی و مدیریت بهره گرفته شده و برای بررسی قابلیت اعتماد ترکیبی هر‌یک از سازه‌ها از ضریب دیلون‌ـ گلداشتاین (cρ) و میانگین واریانس استخراج‌شده، استفاده شده است. شاخص‌های پایایی ترکیبی هر دو پرسش‌نامه بیشتر از 7/0 و میانگین واریانس استخراج‌شدة آن‌ها نیز بیشتر از 5/0به دست آمد. داده‌های پژوهش با استفاده از نرم‌افزارهای Excel، SPSS، VisualPLS و SmartPLS و با آزمون پیرسون، مدل‌یابی معادلات ساختاری به روش Partial Least Square (PLS) آزمون خودگردان‌سازی، شاخص Q2 Stone-Geisser و شاخص نیکویی برازش تحلیل شدند. نتایج به‌دست‌آمده گویای آن بود که اثر مستقیم صخرة شیشه‌ای بر اشتیاق شغلی منفی و معنادار است، اما اثر مستقیم این متغیر بر سکوت سازمانی مثبت و معنادار است. همچنین، اثر سکوت سازمانی بر اشتیاق شغلی نیز منفی و معنادار است. اثر غیر‌مستقیم صخرة شیشه‌ای بر روی اشتیاق شغلی با میانجی‌گری سکوت سازمانی منفی و معنادار است.
مطالعات زنان
سهیلا صادقی فسایی؛ مرضیه ابراهیمی
چکیده
در‌حالی‌که خشونت مردان در متن زندگی اجتماعی آن‌ها بررسی می‌شود، خشونت زنان، بدون در نظر گرفتن تأثیر عوامل اجتماعی، به عوامل فردی‌ای چون استرس‌های روانی، پرخاشگری یا عصبانیت‌های زنانه نسبت داده می‌شود. برخلاف این‌گونه تفسیرهای رایج و متعارف، که سعی می‌کند خشونت زنان را در قالب تفاسیر فردی و کلیشه‌ای قرار دهد، در این مقاله، ...
بیشتر
در‌حالی‌که خشونت مردان در متن زندگی اجتماعی آن‌ها بررسی می‌شود، خشونت زنان، بدون در نظر گرفتن تأثیر عوامل اجتماعی، به عوامل فردی‌ای چون استرس‌های روانی، پرخاشگری یا عصبانیت‌های زنانه نسبت داده می‌شود. برخلاف این‌گونه تفسیرهای رایج و متعارف، که سعی می‌کند خشونت زنان را در قالب تفاسیر فردی و کلیشه‌ای قرار دهد، در این مقاله، خشونت زنان در ارتباط با تجربیات زندگی آن‌ها توضیح داده می‌شود. مطالعة حاضر، که از نوع مطالعات کیفی است، با انجام‌دادن مصاحبه‌های عمیق با 30 زن، که به علت ارتکاب جرایم خشن در زمان اجرای مصاحبه‌ها (سال‌های 1391 تا 1393) در زندان بوده‌اند، به این مطلب دست یافت که خشونت زنان عمدتاً مواجهه‌ای است و تفسیر جرایم خشن زنان بدون توجه به نابرابری‌های ساختاری، نابرابری‌های جنسیتی، انزوا و بی‌قدرتی آن‌ها ممکن نیست. روایت زندگی زنان مصاحبه‌شده نشان می‌دهد که خشونت زنان انعکاس‌دهندة سبک زندگی آن‌هاست که با محرومیت‌ها و تبعیض‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی در‌هم تنیده است و به عبارت دیگر، رفتارهای خشن زنان نوعی مقابله با شرایطی است که دائماً آن‌ها را در موضع قربانی‌شدن قرار داده است. پیشینه و نحوة زندگی زنان مطالعه‌شده نشان می‌دهد که بسیاری از آن‌ها در دوران کودکی خشونت‌های فیزیکی، عاطفی، روانی و جنسی را تجربه کرده‌اند یا با ازدواج‌های اجباری و زودرس دائماً تحت یک نوع رابطة اجباری و سلطه‌جویانه درآمده‌اند که در‌واقع منعکس‌کنندة تعاریف فرهنگی از نقش مردان است.
مطالعات زنان
مهران سهراب زاده؛ لیلا پرنیان
چکیده
در پژوهش حاضر، با هدف راه‌بُردن به تجربه و درک دختران و زنان جوان از مصرف قلیان، به روش نظریة مبنایی با 37 نفر از این افراد، که سابقة مصرف داشتند، مصاحبة نیمه‌ساخت‌یافته و تعاملی انجام گرفت. نتایج نشان داد که پاسخ‌گویان به دلایل دوست‌محوری، برابری‌گرایی، تجددگرایی، لذت‌گرایی، تغییر الگوی فراغت و فشار و درماندگی به مصرف قلیان ...
بیشتر
در پژوهش حاضر، با هدف راه‌بُردن به تجربه و درک دختران و زنان جوان از مصرف قلیان، به روش نظریة مبنایی با 37 نفر از این افراد، که سابقة مصرف داشتند، مصاحبة نیمه‌ساخت‌یافته و تعاملی انجام گرفت. نتایج نشان داد که پاسخ‌گویان به دلایل دوست‌محوری، برابری‌گرایی، تجددگرایی، لذت‌گرایی، تغییر الگوی فراغت و فشار و درماندگی به مصرف قلیان روی آوردهاند. در این میان، نبودِ مانع و مجاورت مکانی بهمثابة زمینة تسهیلگر و مجاورت خانوادگی به‌منزلة شرایط مداخلهگر عمل کرده‌اند. استراتژی دختران و زنان جوان در مصرف قلیان شامل: ادامة مصرف به روش پنهان یا آشکار، ترک مصرف و تشدید و تغییر الگوی مصرف دلالت دارد. براساس مطالعة حاضر، مصرف قلیان، گسترش ناهنجاری و آسیب، پشیمانی و احساس گناه و طرد و بیاعتباری اجتماعی را در پی داشته است.
مطالعات زنان
علی شکوری؛ زینب شفیعی
چکیده
مقالۀ حاضر به یکی از جنبههای مهم همسریابی اینترنتی در ایران، یعنی تأثیر تفاوت‌های جنسیتی بر ترجیحات همسرگزینی در فضای مجازی، می‌پردازد. جنسیت و تفاوت‌های جنسیتی در همسریابی اینترنتی همواره محور بحثها بوده است، اما در ایران این مطالعات سابقه‌ای طولانی ندارند. مطالعۀ حاضر با رویکردی کمّی انجام گرفته و یافته‌های آن از سایت ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به یکی از جنبههای مهم همسریابی اینترنتی در ایران، یعنی تأثیر تفاوت‌های جنسیتی بر ترجیحات همسرگزینی در فضای مجازی، می‌پردازد. جنسیت و تفاوت‌های جنسیتی در همسریابی اینترنتی همواره محور بحثها بوده است، اما در ایران این مطالعات سابقه‌ای طولانی ندارند. مطالعۀ حاضر با رویکردی کمّی انجام گرفته و یافته‌های آن از سایت همسریابی طوبی، که یک پایگاه اطلاعاتی بزرگ آنلاین است، استخراج شده است. سایت همسریابی طوبی نوعی شبکة اجتماعی بر محور همسرگزینی است و مشاهدة اطلاعات و داده‌های این سایت برای همة کاربرانی که پروفایل دارند امکان‌پذیر است. در این پژوهش، از اطلاعات پروفایل همۀ کاربران سایت در سال1390، که از طریق دو نرم‌افزار R و Sequel pro پالایش شده‌اند، استفاده شده و نمونه‌گیری انجام نشده است. بنابراین، ترجیحات همسرگزینی 84 هزار کاربر از شهرها و استانهای مختلف کشور جمع‌آوری و ابعاد مختلف تفاوت‌های جنسیتی در ترجیحات همسریابی آنلاین از این طریق شناسایی شده است. تحلیل‌های آماری استفاده‌شده در این مقاله به گونهای انتخاب شدند که برای همۀ افراد در فرهنگهای مختلف در یک پایگاه اطلاعاتی بزرگ قابل اجرا باشند. دو عامل اصلی، کیفیتهای شخصی/ والدینی (شامل صداقت، مهربانی، ایمان، وفاداری، اهل سفر و تفریح بودن) و کیفیتهای جذابیت/ منزلت اجتماعی (شامل وضعیت ظاهری مناسب، تحصیلات، وضعیت مالی مناسب، وضعیت خانوادگی مناسب، تهرانی‌بودن) از میان تعداد زیادی از ترجیحات همسرگزینی انتخاب شدند. در‌مجموع، مردان به وضعیت ظاهریِ مناسب، صداقت، تعهد و وفاداری، بیش از زنان و زنان به تهرانی‌بودن، تحصیلات، ایمان، وضعیت خانوادگی، وضعیت مالی بیش از مردان اهمیت میدهند.
مطالعات زنان
رضوان حسین قلی زاده؛ زهرا قاسمی؛ ساجده ناصری صادق؛ آرزو احمدآبادی
چکیده
به‌رغم حضور زنان در مقاطع تحصیلی عالی و احراز شایستگیهای عمومی، تعداد کمی از بانوان در پست‌های مدیریتی و مهم منصوب شده‌اند؛ در‌نتیجه به علت حضورنداشتن در تصمیمگیریهای سازمانی قدرت کمتری نسبت به مردان دارند. در این پژوهش، فرهنگ سازمانی و به تبع آن جنسیت به‌منزلة مهم‌ترین عامل اثرگذار بر توزیع قدرت سازمانی مدنظر قرار ...
بیشتر
به‌رغم حضور زنان در مقاطع تحصیلی عالی و احراز شایستگیهای عمومی، تعداد کمی از بانوان در پست‌های مدیریتی و مهم منصوب شده‌اند؛ در‌نتیجه به علت حضورنداشتن در تصمیمگیریهای سازمانی قدرت کمتری نسبت به مردان دارند. در این پژوهش، فرهنگ سازمانی و به تبع آن جنسیت به‌منزلة مهم‌ترین عامل اثرگذار بر توزیع قدرت سازمانی مدنظر قرار گرفته است. ازاینرو، از روش پژوهش توصیفی‌ـ همبستگی استفاده شد. جامعة آماری مطالعه‌شده را کلیة کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد (1250 نفر) تشکیل دادند. روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی ساده و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و حجم نمونه برابر 300 نفر انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌های مورد نیاز از پرسش‌نامه استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین فرهنگ سازمانی و توزیع قدرت رابطة معناداری وجود دارد و همچنین فرهنگ سازمانی توزیع قدرت در سازمان را پیش‌بینی می‌کند. بین توزیع قدرت در دو گروه زنان و مردان تفاوت معناداری وجود دارد و با توجه به مقادیر میانگین در دو گروه مردان و زنان می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که توزیع قدرت مردان در سازمان به‌طور معناداری بیشتر از گروه زنان است.
مطالعات زنان
سید محمدصادق مهدوی؛ محمدرضا محمدجانی
چکیده
این پژوهش با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی و با هدف بررسی فرایند جامعه‌پذیری سیاسی دختران دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز و اصلی‌ترین کارگزاران این فرایند اجرا شده است. اهمیت فرایند جامعه‌پذیری سیاسی از آن روست که همۀ تفکرات و ایستارهای سیاسی افراد جامعه از خلال همین فرایند شکل می‌گیرند. روش استفاده‌شده، کیفی و از ...
بیشتر
این پژوهش با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی و با هدف بررسی فرایند جامعه‌پذیری سیاسی دختران دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز و اصلی‌ترین کارگزاران این فرایند اجرا شده است. اهمیت فرایند جامعه‌پذیری سیاسی از آن روست که همۀ تفکرات و ایستارهای سیاسی افراد جامعه از خلال همین فرایند شکل می‌گیرند. روش استفاده‌شده، کیفی و از نوع گراندد تئوری است و داده‌ها با کمک تکنیک مصاحبۀ عمیق نیمهساختاریافته گردآوری شده‌اند. براساس روش نمونه‌گیری هدفمند و نیز با در نظر گرفتن اشباع نظری، 20 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شیراز در این مطالعه شرکت کردند و مصاحبه‌های عمیق با آن‌ها انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در فضای فرهنگیای که حوزة جامعه‌پذیری سیاسی در حاشیه قرار گرفته و در شرایطی که نهادهای آموزشی، رسانه، و گروه‌های دوستی نقش کارآمدی در جامعه‌پذیری سیاسی دانشجویان دختر ندارند، نهاد خانواده بهمنزلۀ نهادی مورد اعتماد، وظیفۀ فرایند جامعه‌پذیری سیاسی دختران دانشجو را به دوش میکشد و سایر کارگزاران جامعه‌پذیری در این عرصه ناکارآمدند.
