per
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در توسعه و سیاست
2538-3124
2538-3132
2002-05-22
1
3
26914
تبیین نگرش نسلی به زن در جامعه ایران
Generational Attitudes Toward Women in Iran
تقی آزاد ارمکی
tazadarmaki@yahoo.com
1
غلامرضا غفاری
ghaffary2@ut.ac.ir
2
دارای دکتری جامعه شناسی از دانشگاه مریلند (آمریکا) و دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
دارای دکتری جامعه شناسی از دانشگاه تهران و استادیار گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
در این مقاله نگرش نسلی به موضوع جنسیت در قالب سه نسل جوان، میانسال و سالخورده مورد بررسی قرار گرفته و هدف پاسخگویی به سه پرسش زیر است :
1. آیا نسلهای مختلف نگاه و نگرش متفاوتی نسبت به زن دارند؟
2. آیا این تفاوت در جامعه شهری و روستایی به صورت یکسان وجود دارد؟
3. آیا نگرش نسلی میان دو جنس زن و مرد تفاوت دارد؟
نتایج آزمون آماری برروی دادههای پژوهش که به روش پیمایشی وباتکنیک مصاحبه حضوری در شهر تهران و کاشان جمعآوری شدهاست دلالت بر وجود روابط و تفاوت معنادار بین نگرش به زن، میان سه نسلجوان، میانسال وسالخورده و نیز در جامعه شهری و روستایی ودرجامعه زنان ومردان دارد.
In this article generational attitudes towards gender issue in three generation young, middle age, and elders have been studied and the objective is to answer following questions:
1. Are there differences in attitudes towards women between generations?
2. Are the attitudes’ differences between rural and urban communities similar?
3. Do men and women have different attitudes toward women?
Analysis of data from a survey research with interview technique in the capital city of Tehran and Kashan shows statistically meaningful differences regarding attitudes towards women between generations, urban and rural resident, and men women.
https://jwdp.ut.ac.ir/article_26914_66a6bbc494f8430bd1fbc1cdf1e46adc.pdf
انسداد اجتماعی / دیدگاه فمینیستی رادیکالی / نسل / نگرش
attitudes / radical feminist perspective/ generations/ social obstruction.
per
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در توسعه و سیاست
2538-3124
2538-3132
2002-05-22
1
3
26915
همسر آزاری
Wife Abuse
بشیر نازپرور
, bnazparvar@lma.org.ir
1
متخصص پزشکی قانونی و رئیس تالار تشریح پزشکی قانونی
مطالعات انجام شده درمورد پدیده همسر آزاری حاکی ازآن است که خشونت دوران کودکیدر مردان همسر آزار زیاد است. درخانوادههایی که فرزندان کتک خوردن مادران خودرا تجربه کردهاند، در بزرگسالی، دختران تمایل بهتحمل همسرآزاری دارندوپسران، کتکزدن همسرراحق قانونی خودمیدانند.
این مقاله در پی شناخت پدیده همسر آزاری و عوامل ظهور این پدیده در ایران است. به این منظور با استفاده از روش میدانی و با تکنیک گروه نمونه و شاهد، پرسشنامهای میان 180 زن که به پزشکی قانونی تهران مراجعه کرده بودند به طور تصادفی توزیع و تکمیل گردید.
یافتههای پژوهش نشان میدهد که در متغیرهای سن، نوع شغل، تحصیلات، سابقه ازدواج قبلی تفاوت معنیداری بین گروه شاهد، گروه نمونه وجود ندارد ولی در متغیرهای مربوط به وضعیت زندگی شوهر در دوران کودکی، وضعیت خاص شوهر، (سابقه جرم، تعدد زوجات و…) تفاوت معنیدار بین دو گروه شاهد و نمونه وجود دارد.
مهمترین نتیجه پژوهش تاکید برنقش اساسی زمینههای تربیتی- فرهنگی دربروز پدیده همسر آزاری است. بطوریکه مردانی که درکودکی درخانوادههای خودشاهد کتک خوردن مادران خود بودهاند، شوهرانمعتاد وبا سابقه مجرمیت وکسانیکه همسرمتعدد دارند به خشونت عیله زنان بیشتررویمیآورند.
Studies on wife abuse show that men committed violence behavior against their wives have experienced a high degree of violence in their childhood. Children who have witnessed, their mothers being beaten in their adulthood; girls have tendency to tolerate the violence and boys perceive the abuse of wife as their right.
The aim of the present article to study wife abuse and contributing factors in Iran. Data gathered through a random sample of 180 women in two groups: (1) women who were beaten by their spouse and after complaint were referred to legal medicine and (2) women who were referred to the physician for other reasons.
Two groups were compared on the age, job, education, and prior marriage. On these variables there was no significant difference between the two groups. But in variables concerning men’s childhood, number of wives and criminal acts, two groups were significantly different.
The most important factor affecting wife abuse is cultural. Men who in their socialization process have seen their mother is beaten in the family, or those who have more than one wife or/ and drug addicts have a higher tendency to violence against women.
https://jwdp.ut.ac.ir/article_26915_71cffa93f48822faa5c9dce9a9808579.pdf
خشونت / زنان / فیزیکی / همسرآزاری
physical/ violence/ wife abuse/ women
per
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در توسعه و سیاست
2538-3124
2538-3132
2002-05-22
1
3
26916
خشونت علیه زنان وعوامل موثر برآن
Violence Against Women and Intervening Factors: ACase Study of Shahrekord
امرالله رئیسی سرتشنیزی
67613662
1
? دارای کارشناسی ارشد جامعه شناسی از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
زنان به نحوی از انحاء چه در محیط خصوصی (در خانه پدر، شوهر) و چه در محیط عمومی (اجتماع) مورد خشونت قرار میگیرند. متأسفانه با توجه به پیامدهای جبران ناپذیر خشونت هم برای جوامع و هم برای زنان، این مسأله مورد توجه دولتها چندان که باید واقع نشده است. توجه به بعد خشونت پنهان یعنی خشونتی که در خانوادهها وجود دارد ولی بدلایل گوناگون به مراکز قضایی و دولتی گزارش داده نمیشود، اولویت پژوهش انجام شده است.
این تحقیق در سال 1380 از بین زنان و مردان متأهل شهرستان شهرکرد واقع در استان چهارمحال و بختیاری، 162 زوج (مرد و زن) را انتخاب نموده و خشونت را از دید آنان بررسی کرده است. متغیّرهایی چون اشتغال، تحصیلات، آشنایی قبل از ازدواج، نوع ازدواج (تحمیلی، اختیاری) اقتدار مرد در خانواده، دخالت اطرافیان در طول دوران زناشویی و تفاوت سنی را آزمون نموده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که متغیر اقتدار و سلطه مرد در خانواده، بیشترین تأثیر را در خشونت علیه زنان دارد.
Women are faced with violence in the private sphere (by their father, husband) and in the society (public sphere). Regarding irretrievable impacts of violence on women and society, governments have not considered the matter seriously. The objective of this article is to present research findings on disguised violence that is violence in the family (domestic violence) which for many reasons are not reported.
This research is conducted in Shahre Kord (in west of Iran) with 162 married couples in the year of 2001. Variables such as employment status, educational level, relations before marriage type of marriage (decided by others or on their own), men’s authority, age differences and others intervention (men’s or women’s relatives) have been analyzed.
The most significant variable related to violence against women is men’s hegemony and authority in the family.
https://jwdp.ut.ac.ir/article_26916_0755f4161caf37910bff2af4e083e5ca.pdf
اشتغال / اقتدار / تحصیلات / تضاد / خشونت علیه زنان
authority/ conflict/ education/ employment/ family/ violence/ women.
per
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در توسعه و سیاست
2538-3124
2538-3132
2002-05-22
1
3
26917
زمان و مکان در فقه : تحولات قانونگذاری در حقوق زنان
Time and Location in Islamic Jurisprudence: Legislation Changes in Women's Rights
یوسف درویشی هویدا?
y-darvishi2001@yahoo.com
1
دانشجوی دوره دکتری حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
این مقاله نقش زمان و مکان در فقه، تاثیر آن در تغییر آراء فقها و رابطه آن با حقوق زنان را مورد بررسی قرار داده است. زمان و مکان دو عنصر تاثیرگذار در فقه است و عاملی مهم در تغییر وتبدیل آراء فقها محسوب میشود. منظور از آن دگرگونیهایی است که در جامعه انسانی به وقوع میپیوندد و سبب میشود که حکم به تبعیت از موضوع تغییر یابد، فتوای فقیه عوض شود و در نتیجه فهم انسان از دین نیز متحول شود. مسأله تأمین حقوق زنان و اصلاح یا وضع قوانین جدید در این زمینه از مدتها پیش مطرح بوده است. در ایران نیز همانند برخی از کشورهای اسلامی، در زمینه چگونگی سازش میان شرع - که از طریق فقه و استنباط فقها تجلی مییابد - با زمان و مکان و نیازها و ضرورتهای متعلق به آن، مباحث زیادی مطرح شده است. زیرا طبق قاعده کلی، در نظام حقوقی ما هرگونه اصلاح و یا وضع قوانین جدید تایید نظر فقها را لازم دارد که این وابستگی، ضرورت توجه به زمان و مکان در فقه و آراء فقها را محسوستر میکند. باید توجه داشت که در وضعیت فعلی و با تکیه به آراء موجود فقهی، امکان تغییر و اصلاح بعضی از قوانین مربوط به زنان وجود دارد.
This article discusses the role of time and location in jurisprudence, its’ impacts on the changes of jurisprudent’s opinions and it’s relation with women’s rights. Time and location are two important factors in these processes. That is changes in the society causes changes in decrees, in judgments and as the result evaluation in the people’s understanding of religion.
Provision of women’s rights with reforms or enactment of new laws is an old debate. In Iran like some other Islamic countries the issue of the adaptation of religious rules time, location, needs and necessities have been a major issue for discussion. Based on the legal system of Iran, any type of reforms in the present laws or development of new law should be approved by jurisprudentes. Such a situation of dependency adds to the importance of taking time and location into consideration by jurisprudentes. It is noticeable that, at present and with the existing jurisprudentes’ opinions, reforms, and changes in some laws regarding women’s rights is possible.
https://jwdp.ut.ac.ir/article_26917_208d1831a043b98b61942160768d15f1.pdf
آراء فقها / حقوق زنان / زمان و مکان / فقه
jurisprudentes / opinions / time and location / women’s rights
per
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در توسعه و سیاست
2538-3124
2538-3132
2002-05-22
1
3
26918
تحلیل جنسیتی وتجربه عملی آن در ایران
Gender Analysis and It's Experience in Iran
شراره ورزگر
44752467
1
دارای کارشناسی ارشد ترویج از دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران. کارشناس گروه مطالعات زنان روستایی پژوهشکده برنامهریزی و اقتصاد کشاورزی
این نوشتار باهدف معرفی تحلیل جنسیتی، برای آشنایی برنامه ریزان وتدوین کنندگان پروژههای توسعه با این بحث وتجربه عملی آن درایران تدوین شدهاست. تحلیل جنسیتی نوعی روششناسی است که تصویر جامعی ازسهم ونقش زنان و مردان را درجامعه مورد نظر به نمایش میگذارد. زمینههای مشابهت و تفاوت نیازهای زنان و مردان و آنجا که نقشهای آنها مکمل یکدیگرند، موضوع مورد بررسی در این روش میباشد. چارچوب عملی تحلیل جنسیتی شامل چهار موضوع اصلی است : (1) شناخت زمینه توسعه، (2) شناخت فعالیت زنان، مردان و نقش آنها، (3)دسترسی زنان و مردان و کنترل آنها برمنابع ونیازها، (4) طراحی برنامه عمل مورد نیاز برای کاهش نابرابریهای جنسیتی و سازگاری نیازهای مردان و زنان با اهداف توسعه.
کاربرد روش تحلیل جنسیتی در کارگاه آموزشی با کارشناسان توسعه روستایی نشان دهنده ضرورت برگذاری دورههای آموزشی و ارتقاء دانش تدوین کنندگان پروژههای توسعه روستایی دراین زمینه است.
This article’s objective is to present gender analysis to development planners, and introduce its’ application through an experience in Iran.
Gender Analysis is a methodology, which provides a comprehensive picture of the men and women’s role and their share in the society, as well as their similarities and differences in needs and priorities. The practical framework of gender analysis includes profiles on four major issues:
1. The development context profile,
2. The activity profile of men and women and their roles,
3. The resources profile , includes men and women’s access and control over resources,
4. The program action profile answering the questions on: “how do we close the gaps between gender”. Also, how do we adapt women and men’s needs to development objectives.
Gender analysis workshop with the participation of rural development practitioners proves the need for further educational programs for planners in Iran.
https://jwdp.ut.ac.ir/article_26918_da2d00f479e6f85c15822e0d1dc4bb58.pdf
تحلیل جنسیتی / زنان / فعالیت / منابع طبیعی
activities/ development/ gender/ analysis/ natural resources/ women.
per
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در توسعه و سیاست
2538-3124
2538-3132
2002-05-22
1
3
26919
شناخت زنان روستایی با کاربرد روش تحقیق کیفی
MethodRural Women's Studies with Qualitative Research
عبدالرضا اسدی
rezaasadi71@hotmail.com
1
? دارای کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی – کارشناس مسؤل برنامه همیاران سلامت روان، معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی
کاربرد روشهای کیفی و مشارکتی در مسائل توسعه روستایی نشان میدهد با این روشها نیز میتوان به نتایجی مشابه روشهای کمی با ژرفانگری بیشتری دست یافت. مقاله حاضر براساس یافتههای پژوهشی که با استفاده از روش ارزیابی به شیوه مشارکتی انجام شده، تنظیم گردیده است. این پژوهش با هدف شناخت و دستیابی به اطلاعات در چهار محور اساسی در حوزه مطالعات زنان در منطقه گرمسار در طی سالهای 1378 و 1379 انجام شده است. یافتههای تحقیق نشان دهنده گستردگی کار و فعالیت زنان روستایی، شناخت قابل تحسین آنها از شرایط محیطی و عوامل تخریب کننده محیط زیست و مشارکت اندک آنها در تصمیمگیریهای جمعی جامعه روستایی است. بدین ترتیب با روشهای کیفی نیز میتوان در موارد زیر اطلاعات لازم را بدست آورد : (1) شناخت زنان روستایی از محیط پیرامونی خود، (2) شناخت فعالیتهای آنان، (3) چگونگی مشارکت زنان در فرایند تصمیمگیری و (4) شناخت نیازها، مشکلات و اولویتبندی آنها.
The application of qualitative and participatory research methods in rural development studies shows similarities in findings with quantitative methods, as well as possibilities of more depth data analysis.
This article is based on research carried out with rural appraisal method and participatory technique. The objective is to gather information on four major issues in Women’s studies. The research is conducted in Garmsar region in the time period of 1999 and 2000.
Based on research findings rural women’s activities is extensive, their knowledge on environmental conditions and degradation factors is good but their participation in group decision making in rural society is low. Therefore with qualitative research methods we can have information on: (1) rural women’s knowledge of their environment, (2) their activities, (3) their participation in the process of decision making and (4) their needs, problems and priorities.
https://jwdp.ut.ac.ir/article_26919_5ea898c83bd029c5cd787a1bdf04b8e4.pdf
تحقیق کیفی / روش / شناخت / مشارکتی/ مطالعات زنان روستایی
method/ participatory/ qualitative research/ rural women’s studies
per
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در توسعه و سیاست
2538-3124
2538-3132
2002-05-22
1
3
26920
ارائه خدمات مالی به زنان : مروری بر تجربیات جهانی
Provision of Finantial Services for women: World's Experiances
محمد مهدی رحمتی
83412662
1
محمد سزاوار
: msezavar@yahoo.com
2
عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان ودانشجوی دوره دکتری جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
این مقاله نگاهی اجمالی به تجربه کشورهای جهان در زمینه ارائه خدمات مالی به زنان دارد. کشورهای مورد بررسی شامل کشورهای در حال توسعه اسلامی و غیراسلامی و توسعه یافته میباشد در این کشورها سازمانهای دولتی یا غیردولتی برای ارائه خدمات مالی به زنان تاسیس شدهاند. اهداف تاسیس، روش کار، حوزه فعالیت وچارچوب عملکردی این سازمانها بصورت خلاصه بحث شده است.
برخی از مهمترین خدمات و طرحهای غیراعتباری ارائه شده به زنان توسط این سازمانها معرفی میگردد. از آن جمله خدمات رفاه اجتماعی، آموزشی در زمینههای فنی ومدیریتی برای کسب مهارتهای لازم، فعالیتهایی در زمینه کسب استقلال اقتصادی، خدمات مشاورهای و فرهنگی و انجام پروژههای پژوهشی.
نکته قابل توجه در این مطالعه تفاوت میان رهیافتها، نوع خدمات، اهداف و عملکرد سازمانها در کشورهای توسعه یافته در مقایسه با کشورهای در حال توسعه است.
This article reviews world’s experiences in providing financial services for women. Countries under study include some of the developing countries Islamic and Non- Islamic), as well as development, in which governmental or non-governmental organizations have been established to provide financial help, credits, saving and other services. Their objectives, methods, activities, and programs are reported.
Also, the most important non-financial services and projects of these organizations are presented, such as social welfare, training courses in management skills, activities and supports for economic independence, consultative services and research projects.
The key finding of the article is the difference in approaches and thereby in types of services, objectives and functions of the financial organizations in the developed countries in comparison with developing countries. The first group of countries has taken more supportive actions for women as vulnerable groups, while the latter is pursuing women’s entrepreneurship.
https://jwdp.ut.ac.ir/article_26920_f396c95dcf595471bcef5a8881ee14b7.pdf
اعتبار / خدمات مالی / زنان / سیستم بانکی
bank/ credit/ financial services/ Iran/ women.
per
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در توسعه و سیاست
2538-3124
2538-3132
2002-05-22
1
3
26921
حکومت زنان در روستای اسک
Women's Goverment in the village of ask
مرتضی فرهادی
82577545
1
دارای دکتری جامعه شناسی و دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
مراسم حکومت زنان در سه روستای «اسک» و «افوس» و «توچه غاز» در ایران گزارش شده است. این مقاله اهداف و چگونگی برگزاری این مراسم را در روستای اسک که در 90 کیلومتری شمال شرقی تهران واقع شده، با استفاده از اسناد و مدارک موجود و همچنین مشاهده مشارکتی توسط دانشجویان دختر گزارش میکند. در گذشته این مراسم دارای کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی بوده است ولی امروزه بیشتر کارکرد اجتماعی آن به چشم میخورد. حکومت زنان در روستا، روزی اواسط بهار اتفاق میافتد که همه مردان برای جمع کردن برف و مراسم «برفه چال» به خارج از روستا رفته و زنان زمام حکومت را در دست میگیرند. زنی با صفات تسلط در رهبری، جدیت در مدیریت و کاردانی انتخاب میشود. در ساختار حکومتی تعدادی وزیر منصوب میشود. مردان حق و حضور در روستا را ندارد و تعدادی از زنان نگهبان داوطلبانه از روستا پاسداری میکنند، حکومت یک روزه زنان بعد از ظهر با ورود مردان به روستا پایان مییابد.
Women’s governance in three villages of “Ask”, “Aphoos”, and “Toocheh Ghaz” has been reported in Iran. The aim of this article is to present the processes of the ceremony in Ask village which is located in 90 km. from north- east of the capital city (Tehran). The methods of the study are participant observation and review on secondary data and documents.
In the past, this ceremony had different functions of economic, social, political and even military. But it seems, at present only social function has remained.
Women’s governance is established in the middle of spring, when all the men of village are out of the village to attend another ceremony. The day before, village women elect a woman with high capacity in leadership, management skills and experience. Then few women are selected as ministers in the government structure. No men are allowed to stay in village and women voluntarily take the responsibility to guard the village. Men come back to the village in the evening and women governance is over.
https://jwdp.ut.ac.ir/article_26921_8b6882898ca459890597faaea902666e.pdf
برفه چال / حکومت/ زنان / مراسم
women/ governance/ ceremony/ village/ Iran.
per
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در توسعه و سیاست
2538-3124
2538-3132
2002-05-22
1
3
26922
عقلانیت و استدلال ؛ گفتگو میان نسلها و زنان و مردان
Rationality and Reasoning: Dialogue among Generations and Gender
حمید عبداللهیان
habdolah@ut.ac.ir
1
? دارای دکترای جامعه شناسی از دانشگاه کارلتون، کانادا، استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
این مقاله کوششی است برای نقد عام گرایی در مبانی معرفت شناختی علوم اجتماعی و کاربرد مفهوم عقلانیت در دوران مدرنیته، به گونهای که این نقد به بازسازی این مبانی در فرآیند فهم استدلال و تولید دانش توسط نسلها، جنسیت ها و ... کمک کند.
کاربرد مفهوم عقلانیت به معنای پوزیتیویستی و عام گرایانهاش موجب نادیده انگاشتن خصلتهای عقلانی و منحصر به فرد گروههای اجتماعی متفاوت بویژه زنان شده است و همین غفلت امروز به بن بستهای علم اجتماعی دامن زده است. تغییر معنای عام گرایانه عقلانیت و جایگزینی آن با مفهومی که تکثرگرایی را محور قرار میدهد ، این امکان را فراهم میکند که تلاشهای پست مدرنیستها در متکثر دانستن فهم نسلها و زنان و مردان تلاشی مشروع قلمداد شود.
This paper is an attempt to criticize “universalism” and “rationality” that is engraved in the epistemological foundations of the social sciences in the modernity era. This attempt will help to reconstruct these foundations provide a better understanding of the processes of reasoning and production of knowledge by generations and gender.
The concept of rationality with a universalistic approach and in its positivist meaning has resulted in neglecting rational specifies of women, which has led to a crisis in social sciences.
Changes in the university and positivist meaning of rationality and replacing it with a more flexible content which assumes plurality in the process of reasoning will provide a ground for post modernists efforts in current decades.
https://jwdp.ut.ac.ir/article_26922_d7767b1faeab97f7590227f8b5b27669.pdf
استدلال / زنان / عقلانیت / نسل
rationality/ reasoning/ generation/ gender