2024-03-29T02:23:22Z
https://jwdp.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=3334
زن در توسعه و سیاست
Wom Dev Pol
2538-3124
2538-3124
1384
3
2
فمینیسم و رمانتیسم
مرتضی
مردیها
فمینیسم به عنوان یک جنبش اجتماعی برای دفاع از حقوق زنان، یا آنچه این پنداشته شده، عموماً به مکاتب و جریان های مسلط فکری هم عصر خود متکی بوده است. موارد مشهور آن تأثیر پذیری موج اول از " لیبرالیسم" و موج دوم از " چپ جدید" است . اما موارد باریکتری هم وجود دارد که در عین اهمیت داشتن ، کمتر به چشم می آید. بورژوازی مدرن که خود متکی به ارزش های برابری و آزادی بود، حاضر نبود این ارزش ها را به حوزه زنان تسری دهد، و این در میان جنبش زنان، نوعی سرخوردگی ایجاد می کرد. اوجگیری گرایش هنری – فلسفی رمانتیک که خود را در تعارض با ارزش های روشنگری چون "عقلانیت" و "پیشرفت" تعریف می کرد ، باعث شد که برخی از فمینیست ها، به آن به عنوان یک راه حل نگاه کنند. رماتیسم ، "احساس " را می ستود و "گذشته" را بزرگ می داشت، و این مبنای الهامی شد برای برخی فمینیست ها که به جای تلاش برای اثبات تساوی قدرت عقلی زنان و مردان و ضرورت حرکت زنان پا به پای مردان، بر اهمیت احساس زنانه و برتری آن تأکید کنند، و نیز فرضیه وجود گذشته ای طلایی به نام عصر مادرسالاری را جدی بگیرند، و در پی تجدید حیات آن باشند. به نظر می رسد رمانتیسم گرچه به عنوان یک واکنش در مقابل مصائب عقلانیت وتوسعه مدرن قابل درک است، اما راه حل مشکلات دنیای جدید نبود؛ همین داوری در مورد فمینیسم الهام گرفته از آن هم صادق است.
رمانتیسم
روشنگری
زنان
فمینیسم
2005
07
23
https://jwdp.ut.ac.ir/article_13244_454701e8ce6682007bfb66b28fdeae9d.pdf
زن در توسعه و سیاست
Wom Dev Pol
2538-3124
2538-3124
1384
3
2
زن ، قدرت و خانواده
پژوهشی در جایگاه زن در هرم قدرت در خانواده
باقر
ساروخانی
قدرت و تسخیر آن از اهم مباحث اجتماعی است. خانواده نیز از آن مستثنی نیست. در جوامع سنتی تولید پدیده ای با نام و به مضمون قدرت در خانواده تحقق می یافت معمولاً در تسخیر مرد قرار می گرفت. پیدایی پدرسری در خانواده موجبات پیدایی و گسترش مردسالاری را در جامعه نیز فراهم آورد و با آن مردیت به نحوی خود حائز امتیازات خاص گردید که ما از آن با عنوان مردیت استعلایی یاد می کنیم؛ اهداف این مقاله به قرار زیر است:
- شناسایی قدرت و ساز و کارهای آن,
- بحث از قدرت در اندیشه های اساسی,
- شناسایی مدل های کاربردی در حوزه زن، قدرت و خانواده,
- بررسی نتایج پژوهش انجام شده در باب هرم قدرت و خانواده و جایگاه زن در آن
روش تحقیق اسنادی و فراتحلیل است، چه در حوزه نظریه ها ، چه در حوزه پژوهش های میدانی در ایران . نتایج به دست آمده به اختصار حاکی از آن است که روابط قدرت یا افزایش پیچیدگی جامعه از سیطره قدرت جسمانی بیرون آمده متغیرهای نوینی چون جایگاه فرد در مناصب اجتماعی اهمیت یافته است. در حوزه نظری ملاحظه می شود تفکیک نقش های زن و مرد در خانواده، آن طور که در اندیشه کارکرد گرایان به نمایندگی پارسونز مطرح می شود، نمی تواند پاسخگوی درست مسائل خانواده در جامعه معاصر باشد. دیدگاه های تضاد، منافع و فمینیسم نیز ، هر یک با کاستی هایی مواجه است. در نتیجه تحولات اجتماعی قدرت مبتنی بر اجبار در خانواده جایگاهی ندارد، از این رو یا باید از مضمون جدید آن به تعبیر اقتدار یاد کرد و یا قدرت را در معنای انسانی آن در نظر آورد. اندیشه تقریب زن و مرد و تأکید بر ابعاد انسانی آنان تا آنجا ضروری است که از مردیت استعلایی از یکسو و مرد – زن یکسانی از سوی دیگر اجتناب شود. تصمیم گیری در خانواده از یک سو امری مشارکتی و از سوی دیگر کاربردی است( آن طور که در سطور این مقاله آمده است). توان بالای خانواده با بسط اعضاء از یک طرف و مشاع بودن تصمیمات از جهت دیگر سنجیده و ارزیابی می شود.
2005
07
23
https://jwdp.ut.ac.ir/article_13245_2a818da26772306b85e90d3c459c1716.pdf
زن در توسعه و سیاست
Wom Dev Pol
2538-3124
2538-3124
1384
3
2
آگاهی از نابرابری جنسیتی :
مدلی برای سنجش میزان شناخت از نابرابری های جنسیتی
منصوره اعظم
آزاده
رویکردهای معاصر گرچه به تضعیف هویت و آگاهی طبقاتی رای می دهند در مقابل به تقویت جنسیت به عنوان جنبه فعال و سیاسی آن می پردازند. رشد آگاهی در زنان و هویت یابی زنانه بخشی به درگیری آنها در تعاملات اجتماعی و حوزه عمومی و بخش دیگر به فعالیت های آگاهی بخش جنبش های زنان نسبت داده می شود. باور عمومی بر این است که حتی زنانی که به نحوی این حرکت را رد می کنند، به خاطر سطح بالای باخبری از مسائل جنسیتی توسط رسانه ها و یا سایر مراجع و منابع اطلاع دهنده، هویت جنسی فعالی را از خود بروز می دهند. در شکل گیری آگاهی بر مؤلفه های ساختاری و جمعیتی ، تجربیات زنانه و تمایلات ایدئولوژیک تاکید می شود. نقش پیش داوری های ایدئولوژیکی ، شرایط زندگی دوران کودکی و بزرگسالی ، جامعه پذیری فرهنگی و جنسیتی ، منابع اعتباری مانند تحصیلات ، روابط خانوادگی و میزان قدرت زنان در خانواده و اجتماع از طریق دست یابی به سرمایه ها و منابع ارزشمند ، همگی و در کنار بسیاری از متغیرهای دیگر در شکل گیری آگاهی و شناخت جنسیتی مهم قلمداد شده است. اما علی رغم طرح مسأله زنان به عنوان یک گروه اجتماعی و فرض رشد آگاهی جامعه نسبت به نابرابری ها و شکاف جنسیتی و بازتعریف هویت زنانه ، هنوز دقیقاً مشخص نشده است که در ذهنیت فرهنگی جامعه و خصوصاً زنان در مورد آن چه می گذرد. زنان ایرانی با پیشینه های مختلف ، موقعیت خود را در سلسله مراتب اجتماع و در خانواده چگونه ارزیابی می کنند. در این مقاله ابتدا به چگونگی شکل گیری آگاهی از نابرابری های جنسیتی ، مراحل آن و بازتعریف جنسیتی پرداخته می شود و سپس مدلی نظری برای تبیین آگاهی جنسیتی پیشنهاد می شود.
آگاهی اجتماعی
آگاهی جنسیتی
منابع ارزشمند اجتماعی
نابرابری جنسیتی
2005
07
23
https://jwdp.ut.ac.ir/article_13246_626bb8b6e98149915ce879a5b6756202.pdf
زن در توسعه و سیاست
Wom Dev Pol
2538-3124
2538-3124
1384
3
2
نقش اجتماعی – سیاسی زنان در جامعه معاصر ایرانی
( بررسی فعالیت زنان در سه دوره ؛ انقلاب مشروطه ، قبل و پس از آن)
مرتضی
شیرودی
این مقاله به بررسی نقش سیاسی و اجتماعی زنان در جامعه معاصر ایرانی در سه دوره ؛ پیش از انقلاب مشروطه ، حین انقلاب مشروطه و پس از آن می پردازد. این مقاله با ذکر شواهدی تاریخی ضمن رد دیدگاه هایی که یا نقشی منفعلانه و حاشیه ای برای زنان ایرانی در جنبش های اجتماعی در دوره های فوق قائلند و یا ارزیابی منفی از عملکرد اجتماعی زنان دارند. دیدگاه سومی را مطرح می کند که مطابق آن زنان ایرانی را دارای نقش جدی و تعیین کننده در تحولات اجتماعی ایران می داند مسئله دیگری که در این مقاله به آن پرداخته می شود این است که این مشارکت از سوی کدام قشر از زنان بوده است. شواهد تاریخی نشان می دهد که عامه زنان مسلمان و نه زنان غرب گرا یا شرق گرا دارای نقش تعیین کننده در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی بوده اند.
انقلاب مشروطیت
تاریخ معاصر
توده زنان
قاجار
2005
07
23
https://jwdp.ut.ac.ir/article_13247_f15531838ff8bcac79ba0dfa9bffe4ec.pdf
زن در توسعه و سیاست
Wom Dev Pol
2538-3124
2538-3124
1384
3
2
"عوامل اقتصادی اجتماعی مؤثر بر نگرش زنان نسبت به نابرابری های جنسیتی"
دکتر مجید
موحد
دکتر حلیمه
عنایت
عباس
گرگی
جنسیت
زنان
نابرابری
نگرش
2005
07
23
https://jwdp.ut.ac.ir/article_13248_a922692a3323c1c9e517be2a496ee482.pdf
زن در توسعه و سیاست
Wom Dev Pol
2538-3124
2538-3124
1384
3
2
ماهیت نامتجانس بهبود موقعیت زنان در ایران
حسین
محمودیان
بهبود موقعیت زنان شرطی لازم برای توسعه پایدار می باشد. جهت نیل به چنین توسعه ای ، تلاش زیادی ، چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی ، برای توانمندسازی زنان انجام گرفته است. بر اثر تحولات و تغییرات اقتصادی و اجتماعی، موقعیت زنان در ایران در دهه های اخیر بهبود قابل توجه ای را نشان می دهد. اگرچه این بهبود همچنین ، برای مردان نیز صادق است، شدت و قدرت بیشتر آن برای زنان( در بعضی ز بخش های زندگی آن ها)، به کمتر شدن شکاف جنسیتی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی بین مردان و زنان منجر شده است. این مقاله بر آن است تا با استفاده از داده های سرشماری ( از سال 1345 ) و سایر منابع ( طرح آمارگیری از ویژگی های اقتصادی و اجتماعی خانوارها در ایران که توسط مرکز آمار ایران در سال 1380 انجام شده است) بهبود موقعیت زنان را در مقایسه با مردان مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. یافته ها بهبود بیشتر موقعیت زنان در زمینه های آموزش ،بهداشت و تصمیم گیری در خانواده را نشان می دهند. با این حال موقعیت زنان برحسب مشارکت اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی در جامعه تغییر چندانی را به دنبال نداشته است. تلاش در جهت افزایش عدالت جنسیتی در خانواده ها، سیاست های جمعیتی و توسعه ای دولت جهت افزایش توانمندی زنان، تاکید ویژه دین اسلام بر رعایت حقوق زنان و عدالت جنسیتی ، و انگیزه قوی زنان برای بهبود موقعیت خود از مهم ترین عوامل تبیین کننده بهبود موقعیت زنان می باشند. ماهیت نا متجانس این توانمندسازی می تواند عواقب متعددی را به همراه داشته و راهکارهای متفاوتی را مطالبه کند. زنان توانمند از طریق افزایش مهارت ها، تخصص ها و ایده های نو، در طلب مشارکت بیشتر اقتصادی و اجتماعی خواهند بود. با توجه به مشارکت کم آن ها ، بسترسازی حضور چنین حجم بزرگی از جمعیت نیازمند تغییرات ساختاری در شرایط اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جامعه است . توانمندی بیشتر زنان ، در عوض ، این بسترسازی را تقویت خواهد کرد. این تعامل به سطوح بالاتری از برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان ، با توجه به اهداف توسعه هزاره منجر خواهد شد.
برابری جنسیتی
توانمندسازی
توسعه پایدار
زنان
مشارکت اقتصادی و اجتماعی
موقعیت زنان
2005
07
23
https://jwdp.ut.ac.ir/article_13249_a75cbf6c91dbbd8b1db6044ef3ec9a96.pdf
زن در توسعه و سیاست
Wom Dev Pol
2538-3124
2538-3124
1384
3
2
عوامل جمعیتی موثر بر باروری زنان یزد در سال 1383
دکتر صمد
کلانتری
دکتر حسن بیک
محمدی
اکبر زارع شاه
آبادی
کاهش باروری ، علاوه بر آنکه ساختار جمعیتی هر کشور را تحت تأثیر قرار می دهد. پیامدها و عوارض جانبی دیگری را نیز به دنبال دارد . در ایران از نیمه دوم دهه 60 باروری سطح پایین و در حد جانشینی را دارااست. این مقاله با هدف بررسی عوامل جمعیتی مؤثر بر کاهش باروری در شهر یزد انجام گرفته است. جامعه آماری مورد بررسی زنان 49-15 ساله شهر یزد می باشد که در سال 1383 تعداد آنها 98600 نفر بوده است و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 383 نفر از آن ها به عنوان نمونه برگزیده شده و از طریق ترکیبی از روش نمونه گیری سیستماتیک و خوشه ای مورد بررسی قرار گرفته اند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. بر اساس نتایج این تحقیق: افزایش تحصیلات و سن ازدواج زنان، توافق زوجین در تنظیم خانواده، افزایش مشارکت مردان در تنظیم خانواده و کاهش مرگ و میر کودکان از عوامل مؤثر بر کاهش باروری زنان بوده است.
باروری
تحصیلات زنان
تنظیم خانواده
جمعیت
سن ازدواج
مرگ و میر کودکان
مشارکت مردان
2005
07
23
https://jwdp.ut.ac.ir/article_13250_6152c47289b168e39d21be4df6e712ad.pdf
زن در توسعه و سیاست
Wom Dev Pol
2538-3124
2538-3124
1384
3
2
بررسی مقایسه ای نیازهای جسمانی ، عاطفی ، اجتماعی
و مذهبی نوجوانان مناطق محروم بر اساس جنسیت
فریده
حمیدی
نیاز
نیاز سنجی
نیازهای اجتماعی
نیازهای تحصیلی
نیازهای جسمانی
نیازهای روانی
نیازهای مذهبی
2005
07
23
https://jwdp.ut.ac.ir/article_13251_98896023c089a55e44cf368483b38e39.pdf