زن در توسعه و سیاست - مقالات آماده انتشار

کلیشه های جنسیتی سریال های تلویزیونی ایرانی سال 1383

سهیلا صادقی فسایی؛ شیوا کریمی

دوره 3، شماره 3 ، آذر 1384

چکیده

برنامه های تلویزیونی خواه آشکار، خواه نهان مملو از گفتمان های جنسیتی هستند. اینکه ما به عنوان زن یا مرد کیستیم و چگونه باید در فضاهای مختلف رفتار کنیم، بخشی از فرهنگ جنسیتی است که توسط نهادهایی چون رسانه بازتولید می شود. در عصر فراواقعیت که تمایز میان امر واقع و مجاز مخدوش گشته است بازنمایی های جنسیتی در سریالهای تلویزیون اهمیت افزون ... بیشتر برنامه های تلویزیونی خواه آشکار، خواه نهان مملو از گفتمان های جنسیتی هستند. اینکه ما به عنوان زن یا مرد کیستیم و چگونه باید در فضاهای مختلف رفتار کنیم، بخشی از فرهنگ جنسیتی است که توسط نهادهایی چون رسانه بازتولید می شود. در عصر فراواقعیت که تمایز میان امر واقع و مجاز مخدوش گشته است بازنمایی های جنسیتی در سریالهای تلویزیون اهمیت افزون تری یافته است. دلالت های ضمنی و صریح جنسیتی این سریال ها برای تأثیرگذاری نیازی به شناخته شدن در سطح خودآگاه ندارند. برنامه های تلویزیونی بدین ترتیب نقشی مهم در بازآفرینی تصورات جنسیتی جامعه ما دارند. آنها بیان کننده تصورات فرهنگی از نقش های مناسب زنان و مردان، هویت های جنسی و جنسیتی هستند. هدف این مقاله بررسی این مطلب است که آیا در تلویزیون ایران، کلیشه های جنسیتی برگرفته از فرهنگ سنتی ایرانی در حال بازتولید هستند؟ هدف از این‏گونه تحقیقات تولید دانش جدیدی است که می‏تواند دربرگیرنده مفاهیم مهمی برای تغییر سیاست‏های اجتماعی باشد. در این تحقیق مجموعاً پنج کلیشه شخصیتی سنتی در فرهنگ سنتی ایرانی شناسایی شد. زن فریبکار، ناقص‌العقل، بی‌وفا، منفعل و فرودست و مرد صادق، عاقل، وفادار، فعال و فرادست. از میان این کلیشه‌ها، کلیشه‌های زن فریبکار و زن منفعل در حال بازتولید هستند و ناقص‌العقلی به زن منتسب شده و در مجموع زنان فرودست مردان هستند. در مقابل مردان صادق، عاقل، فعال و در مجموع فرادست زن توصیف می‌شوند. بی‌وفایی کلیشه‌ای فراموش شده است که از گردونة بازتولید خارج شده است. روش بکار رفته در این پژوهش تحلیل محتوای کمی و کیفی می باشد که بطور توامان بکار رفته است.

نمایش جنسیت در سینمای ایران

مهدی سلطانی گردفرامرزی

دوره 4، 1-2 ، شهریور 1385

چکیده

بیشتر

تفاوت‏های جنسیتی در سبک های هویت ، تعهد و کیفیت دوستی

الهه حجازی؛ سهیلا فرتاش

دوره 4، شماره 3 ، آذر 1385

چکیده

این مقاله برآمده از پژوهشی است که هدف آن، شناسایی تفاوت‏های جنسیتی در سبک‏های هویت، تعهد هویت و کیفیت دوستی دانش آموزان سال سوم دبیرستان شهر تهران است. به این منظور 400 دانش آموز دختر و پسر به صورت تصادفی از مناطق نوزده گانه آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند. برای بررسی سبک‏های هویت و تعهد هویت از پرسشنامه سبک‏های هویت (ISI) برزونسکی ... بیشتر

خانواده سیم (سیمز): فراسوی جنسیت و نژاد

مسعود کوثری

دوره 4، شماره 4 ، اسفند 1385

چکیده

این مقاله به بررسی بازی ویدئویی خانواده سیم (سیمز) از نظر ارزش‏های اجتماعی و خانوادگی مستور در آن می‏پردازد و می‏کوشد به چند پرسش پاسخ دهد. آیا خانواده سیم به بازنمایی ارزش‏های اجتماعی در جامعه آمریکا و به ویژه خانواده آمریکایی می‏پردازد؟ خانوده سیم چه مبنایی را برای استواری جامعه و خانواده آمریکایی پیشنهاد می‏کند؟ سرانجام، این ... بیشتر

دختران جوان و تجربة زنانگی(مطالعه موردی در میان دختران دبیرستانی شهر تهران)

محمد سعید ذکایی؛ معصومه قاراخانی

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1386

چکیده

در اغلب فرهنگ‌ها فرایند زنانگی در دختران جوان کمتر با ‌اهمیت تلقی شده و به عنوان موضوعی در حوزة مطالعات جنسیت کمتر مورد توجه قرار‌ گرفته است. طرز تلقی دختران از زنانگی، نحوة پذیرش و ایفاء ارزش‌های زنانگی توسط دختران از موضوعات قابل تأمل در بررسی زنانگی در میان دختران جوان است. در این پژوهش با شیوة نمونه‌گیری تصادفی هدفمند و تغییرات ... بیشتر

تغییرات اندیشه‌ای و تأثیر آن بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد و تُرک

حاتم حسینی؛ محمّدجلال عبّاسی شوازی

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1388

چکیده

هم‌سو با روند کلی تحولات باروری در ایران، آذربایجان غربی در طول سال‌های اخیر کاهش باروری گسترده‌ای را تجربه کرده است. در این مطالعه، ضمن تحلیل هم‌گروه تغییرات اجتماعی و اندیشه‌ای، تلاش می‌کنیم تا تأثیر تعاملی این متغیرها بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد و تُرک را تحلیل کنیم. روش تحقیق، پیمایشی است. جمعیت آماری زنان 49-15 ... بیشتر هم‌سو با روند کلی تحولات باروری در ایران، آذربایجان غربی در طول سال‌های اخیر کاهش باروری گسترده‌ای را تجربه کرده است. در این مطالعه، ضمن تحلیل هم‌گروه تغییرات اجتماعی و اندیشه‌ای، تلاش می‌کنیم تا تأثیر تعاملی این متغیرها بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد و تُرک را تحلیل کنیم. روش تحقیق، پیمایشی است. جمعیت آماری زنان 49-15 ساله‌ی متعلق به یکی از خانوارهای معمولی ساکن در شهرستان ارومیه است که حداقل یک‌بار ازدواج ‌ کرده‌اند. حجم کل نمونه 768 خانوار است که در نهایت پرسش‌نامه‌های مربوط به 739 زنِ واجد شرایط تحلیل خواهد شد. روش نمونه‌گیری، ترکیبی از روش‌های خوشه‌ایِ چندمرحله‌ای، تصادفی و تصادفیِ سیستماتیک است. تکنیک گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه‌ی ساخت‌یافته است. یافته‌ها از عمومیت تغییرات اجتماعی و تحولات خانواده در میان گروه‌های قومی مورد مطالعه به‌ویژه در گروه‌های هم‌دوره‌ی اخیرتر ازدواج حکایت دارد. بر اساس این مطالعه، تغییرات اندیشه‌ای محسوس در زمینه‌ی ازدواج و فرزندآوری و نیز رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان گروه‌های قومی به‌وجود می‌آید. نتایج گویای آن است که تغییرات اجتماعی و تحولات خانواده ملازم با تغییر در نگرش‌ها و ایستارهای مرتبط با ازدواج و فرزندآوری و در نهایت رفتار و ایده‌آل‌های باروری است. یافته‌ها از نتایج تحقیقات پیشین مبنی بر اشاعه‌ی ارزش‌ها و هنجارهای باروری پایین و هم‌گرایی رفتار و ایده‌آل‌های باروری گروه‌های قومی حمایت می‌کند.

ارزشیابی طرح تسهیلگران زن روستایی در ایجاد ارتباط دوسویه و افزایش مشارکت زنان روستایی در عرصه های مختلف توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان مازول از بخش مرکزی شهرستان نیشابور)

خدیجه بوذرجمهری؛ فریده نایب زاده

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1388

چکیده

از اوایل دهه 1970، رویکردهای مشارکتی به ویژه مشارکت زنان روستایی در توسعه در سطوح ملی و بین‌المللی مورد توجه قرار گرفت. جلب مشارکت زنان روستایی در توسعه نیازمند راهکارهایی مناسب است تا سبب تحرک پذیری، توانمندسازی و تقویت روحیه خودباوری در آنها شود. یکی از این راهکارها، اجرای طرح «تسهیلگری» است که زنانی تحت عنوان «تسهیل گر» که زنانی ... بیشتر

زنان مهاجرِ تحصیلکرده در تهران

حسین محمودیان؛ حجیه‌بی‌بی رازقی نصرآباد؛ محمّدرضا کارگر شورکی

دوره 7، شماره 4 ، دی 1388

چکیده

یکی از مهم‌ترین روندها در مهاجرت، ورود زنان به جریان‌های مهاجرت است. این مقاله با تأکید بر زنانه شدن مهاجرت به‌عنوان پدیده‌ا‌ی خاص که در طول دو قرن اخیر در حال رشد بوده است به مطالعه وضعیت زنانِ مهاجر با تحصیلات دانشگاهی در تهران می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش جست‌وجو، توصیف، تفسیر و کسبِ بینش عمیق‌تر و وسیع‌تر در مورد تجربه‌ی ... بیشتر یکی از مهم‌ترین روندها در مهاجرت، ورود زنان به جریان‌های مهاجرت است. این مقاله با تأکید بر زنانه شدن مهاجرت به‌عنوان پدیده‌ا‌ی خاص که در طول دو قرن اخیر در حال رشد بوده است به مطالعه وضعیت زنانِ مهاجر با تحصیلات دانشگاهی در تهران می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش جست‌وجو، توصیف، تفسیر و کسبِ بینش عمیق‌تر و وسیع‌تر در مورد تجربه‌ی زندگی زنان مهاجر در تهران است. به همین دلیل، با به‌کارگیری تکنیک مصاحبه‌ی عمیق با 25 زنِ مهاجر با تحصیلات دانشگاهی در تهران، تجارب زنان مهاجر را مطالعه می‌کند. در این مطالعه انگیزه‌های مهاجرت زنان؛ جست‌وجوی کار، دست‌یابی به شغل بهتر، یافتن همسر مناسب و رهایی از مشکلات ناشی از تجرد است و در مجموع، تجربه‌ی زندگی زنان مهاجر در تهران مشتمل بر احساس توان‌مندی و استقلال اقتصادی و اجتماعی بیشتر، افزایش سطح آگاهی‌ها، افزایش حق انتخاب، هم‌چنین تبعیض جنسیتی، تغییر از وضعیت عامل به قربانی و درگیری در پارادوکسی از محرومیت و مطلوبیت است. یافته‌های این مطالعه بیان‌گر این مطلب است که مهاجرت نتایجی متباین دارد؛ در عین حال که سبب به‌دست آوردن امتیازاتی می‌شود، می‌تواند باعث از دست دادن برخی مزایا نیز بشود. به دیگر سخن، فرصت‌ها و تهدیدهای مهاجرت زنان باید به‌صورت هم‌زمان مد نظر قرار گیرد. هم‌چنین اکثر زنان مهاجر تمایلی به از دست دادن استقلالی که در محل مهاجرت به‌دست آورده بودند، نداشتند.

زنان و سریال‌های تلویزیونی: سنجش انگیزه‌های تماشا و میزان رضامندی

محمداسماعیل ریاحی؛ اکبر علی وردی‌نیا؛ مرضیه حق‌گویی اصفهانی

دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1389

چکیده

پژوهش حاضر بر آن است تا با سنجش رضایت‌مندی مورد نظر (انگیزه‌ها) و نیز رضایت‌مندی کسب‌شده از تماشای سریال‌های تلویزیونی در بین مخاطبان زن، رابطه‌ی احتمالی بین انگیزه‌ها و رضایت‌مندی را شناسایی نماید. این پژوهش به‌شیوه‌ی پیمایش انجام و داده‌ها از طریق پرسش‌نامه هم‌راه با مصاحبه جمع‌آوری شده است. پاسخ‌گویان پژوهش 383 نفر از زنان ... بیشتر پژوهش حاضر بر آن است تا با سنجش رضایت‌مندی مورد نظر (انگیزه‌ها) و نیز رضایت‌مندی کسب‌شده از تماشای سریال‌های تلویزیونی در بین مخاطبان زن، رابطه‌ی احتمالی بین انگیزه‌ها و رضایت‌مندی را شناسایی نماید. این پژوهش به‌شیوه‌ی پیمایش انجام و داده‌ها از طریق پرسش‌نامه هم‌راه با مصاحبه جمع‌آوری شده است. پاسخ‌گویان پژوهش 383 نفر از زنان متأهل 54-20 ساله‌ی ساکن شهر اصفهان هستند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که قوی‌ترین انگیزه زنان برای تماشای سریال‌های تلویزیونی، کسب هویت شخصی است، در حالی‌که رضایت‌مندیِ حاصل از برقراری کنش متقابل اجتماعی، به‌عنوانِ قوی‌ترین میزان رضایت‌مندی کسب‌شده از تماشا را به خود اختصاص داده است. به نظر می‌رسد که زنان تمایل دارند تا از طریق تماشای سریال‌ها به تقویت ارزش‌های فرهنگی و مذهبی، کسب ارزش‌های مورد پسند جامعه، شناسایی و ارتقای جای‌گاه خود در عرصه‌های اجتماعی و خانوادگی و کشف واقعیت‌ها (معیارهای کسب هویت شخصی) بپردازند. گرچه قوی‌ترین انگیزه‌ی زنان برای تماشای سریال‌ها کسب هویت شخصی است، اما آن‌ها رضایت‌مندی اندکی از این بابت دارند. از این رو شاید بتوان چنین نتیجه‌گیری نمود که سریال‌های تلویزیونی برای زنان بیش از آنکه آگاهی‌دهنده و هویت‌بخش باشند، سرگرم‌کننده و ابزاری برای برقراری کنش متقابل اجتماعی با دیگران هستند.

تحلیل جنسیتی تصادف با تأکید بر مفهوم سبکِ زندگیِ سالم (مطالعه ی موردی: جوانان شهر تهران)

محمود شارع پور؛ ابوعلی ودادهیر؛ سکینه قربان زاده

دوره 8، شماره 2 ، تیر 1389

چکیده

امروز شهرها مهم‌ترین خاستگاه زیستی انسان‌ها هستند و با پدیده‌هایی مدرن نظیر آلودگی هوا، ترافیک، رانندگی‌های پرخطر و تصادف مواجه‌اند که ناشی از ورود به دنیای مدرن است. رانندگی کردن و خطرِ تصادفِ احتمالیِ آن‌را باید در بافت زندگی افراد جست‌وجو کرد. رفتارهایی که افراد در هنگام رانندگی کردن برمی‌گزینند بازتاب شیوه و سبک زندگی آنان ... بیشتر

فرسودگی شغلی و دل‌زدگی زناشویی (مطالعه موردی: زنانِ متخصصِ جراحیِ زنان و زایمان، شاغل در بیمارستان‌های شهر تهران)

منیژه مقصودی؛ شهناز محمدی

دوره 8، شماره 3 ، مهر 1389

چکیده

در هزاره‌ی سوم، گسترش فوق‌العاده‌ی فن‌آوری و صنعت از سویی تخصصی شدن مشاغل را روزافزون نموده و از سوی دیگر، باعث افزایش استرس‌های شغلی شده است. استرس تأثیری مستقیم بر فعالیت‌های گوناگون انسان در زمینه‌های روان‌شناختی، جسمانی و خانوادگی می‌گذارد. برخی مشاغل به سبب وظایف و مسئولیت‌های خاص بسیار حساس و پراسترس هستند. از جمله‌ی ... بیشتر

توسعه‌ی انسانی مبتنی بر جنسیت و آموزش زنان (نتایج مطالعه‌ای بین‌ِکشوری)

مرضیه موسوی‌خامنه؛ ابوعلی ودادهیر؛ نسرین برزگر

دوره 8، شماره 4 ، بهمن 1389

چکیده

این مقاله در پی آن است که وضعیت آموزشی زنان را با ابعاد گوناگون توسعه در حوزه‌ی توسعه انسانی و توسعه‌ی جنسیتی و در ارتباط با شاخص‌های بهداشتی، اقتصادی و سیاسی تحلیل و از طریق مطالعه‌ی تطبیقی میان کشورهایی با درجات متفاوت از حیث توسعه‌یافتگی، روندهای آموزشی در این کشورها را مطالعه نماید. در این مطالعه با استفاده از روی‌کرد روش‌شناسی ... بیشتر این مقاله در پی آن است که وضعیت آموزشی زنان را با ابعاد گوناگون توسعه در حوزه‌ی توسعه انسانی و توسعه‌ی جنسیتی و در ارتباط با شاخص‌های بهداشتی، اقتصادی و سیاسی تحلیل و از طریق مطالعه‌ی تطبیقی میان کشورهایی با درجات متفاوت از حیث توسعه‌یافتگی، روندهای آموزشی در این کشورها را مطالعه نماید. در این مطالعه با استفاده از روی‌کرد روش‌شناسی تلفیقی از روش کتابخانه‌ای و تحلیل ثانویه و از داده‌های بانک جهانی و گزارش‌های توسعه‌ی انسانی (سال 2006) برای پاسخ به سؤالات پژوهشی و آزمون فرضیه‌های اصلی مقاله استفاده خواهیم کرد. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که آموزش زنان نه‌تنها نقشی مهم در توسعه‌ی انسانی دارد، بلکه توسعه‌ی جنسیتی را نیز بهبود می‌بخشد به‌طوری که توان‌مندسازی زنان عمدتاً به لحاظ آموزشی و بهداشتی بوده و موقعیت زنان بر حسب مشارکت اقتصادی و سیاسی در میان کشورها یا در سطح بین‌المللی، در خلال سال‌های 1996 تا 2006 تغییرات مهمی نداشته است. هم‌چنین در تمامی کشورهای مورد مطالعه، شاخص‌های آموزشیِ مربوط به زنان همبستگی بالایی با شاخص‌های بهداشتی نشان می‌دهند در حالی‌که همبستگی آموزش زنان با شاخص‌های اقتصادی و سیاسی-به‌ویژه در میان کشورهای کمتر توسعه‌یافته- ضعیف‌تر بوده است.

خشونت علیه زنان وعوامل موثر برآن

امرالله رئیسی سرتشنیزی

دوره 1، شماره 3 ، خرداد 1381

چکیده

زنان به نحوی از انحاء چه در محیط خصوصی (در خانه پدر، شوهر) و چه در محیط عمومی (اجتماع) مورد خشونت قرار می‏گیرند. متأسفانه با توجه به پیامدهای جبران ناپذیر خشونت هم برای جوامع و هم برای زنان، این مسأله مورد توجه دولتها چندان که باید واقع نشده است. توجه به بعد خشونت پنهان یعنی خشونتی که در خانواده‏ها وجود دارد ولی بدلایل گوناگون به مراکز ... بیشتر

تغییرات جایگاه شغلی زنان دانشگاهی در یک دهه

شمس السادات زاهدی

دوره 1، شماره 4 ، شهریور 1381

چکیده

نظریه پردازان حوزه « جامعه شناسی شغل » در دهه های اخیر نسبت به موضوع جنسیت و فرآیند انتخاب شغل، توجه بیشتری کرده اند و اذعان دارند که فرآیند انتخاب شغل و ارتقای شغلی به ویژه برای زنان تحصیلکرده ویژگی های متفاوت از مردان دارد . بررسی موقعیت زنان دانشگاهی کشور درسه دادنشگاه تهران ، شهید بهشتی و علامه طباطبایی در سال 1370 نشان داد که جنسیت ... بیشتر

ارائه مدل ریاضی (بر مبنای تصمیم‌گیری چند معیاره) و نرم افزار

حسن حاله؛ احمد ماکویی؛ آزاده دباغی؛ حشمت السادات معینی¬فر

دوره 5، شماره 2 ، آبان 1386

چکیده

تصمیم‌گیری در دنیای پیچیده امروز به چالشی برای مدیران و سازمان‌ها تبدیل شده است. تعدد شاخص‌های تصمیم‌گیری، تنوع معیارهای کمی و کیفی و لزوم در نظر گرفتن هم زمان آنها، اهمیت اثرات و پیامدهای تصمیم و عواملی نظیر آن بر پیچیدگی تصمیم‌ها می‌افزاید. از این رو، بالاخص در دو دهه اخیر، روش‌های ریاضی و دانش کامپیوتر در حل مسائل تصمیم‌گیری ... بیشتر

رابطه بین رفتارهای تحکم‌آمیز معلمان زن و مرد مدارس

حمیدرضا عریضی؛ پروین بهادران؛ مریم فاتحی‌زاده

دوره 5، شماره 3 ، بهمن 1386

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رفتار تحکم‌آمیز درعملکرد معلمین زن و مرد در مدارس و میزان مقبولیت و ارزشیابی عملکرد آنها توسط مدیران بود. جمعیت نمونه 79 نفر معلم و 79 نفر مدیر (زن و مرد) هستند و ابزارها: مقیاس صفات بین فردی ویگینز، ارزشیابی عملکرد وین‌لیدن، اعوجاج اهواز و رفتار تحکم آمیز بولینو و ترنلی و با شیوه نمونه‌گیری تصادفی ... بیشتر

نقش دانش حقوقی زنان کارمند در فرآیند مشارکت

عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری؛ اکرم رجب¬پور صادقی

دوره 6، شماره 1 ، اردیبهشت 1387

چکیده

دسترسی به توسعه پایدار، نیاز به مشارکت سازمان‌یافته افراد جامعه از جمله زنان در تمام نهادها دارد. برای دستیابی به چنین هدفی (بالاترین میزان مشارکت)، کاهش محدودیت‌ها و افزایش اختیارات قانونی زنان ضروری است. در این راستا نگرش توسعه‌ای ایجاب می‌کند تا اطلاعات حقوقی، اختیارات سازمانی و مطالبات مدنی زنان با نسبت متوازنی افزایش یابد ... بیشتر

تبیین جامعه‌شناختی جایگاه حرفه‌ای زنان دانشگاهی

حیدر جانعلی¬زاده چوب¬بستی؛ اعظم مقیمی؛ مجید امینی

دوره 6، شماره 2 ، مرداد 1387

چکیده

موضوع بررسی جایگاه زنان در علم در برخی از کشورهای جهان مورد کنکاش علمی واقع شده است، اما میزان تحقیقات علمی در این خصوص، و به‌ویژه تبیین جامعه‌شناختی جایگاه حرفه‌ای زنان دانشگاهی در ایران اندک بوده و در دانشگاه اصفهان پژوهشی یافت نشده است. برای کم کردن خلأ تحقیقاتی در این خصوص، این پژوهش سعی کرده است تا به جستجوی پاسخ علمی برای سه ... بیشتر موضوع بررسی جایگاه زنان در علم در برخی از کشورهای جهان مورد کنکاش علمی واقع شده است، اما میزان تحقیقات علمی در این خصوص، و به‌ویژه تبیین جامعه‌شناختی جایگاه حرفه‌ای زنان دانشگاهی در ایران اندک بوده و در دانشگاه اصفهان پژوهشی یافت نشده است. برای کم کردن خلأ تحقیقاتی در این خصوص، این پژوهش سعی کرده است تا به جستجوی پاسخ علمی برای سه سؤال اساسی زیر بپردازد: 1. زنان هیئت علمی دانشگاه اصفهان دارای چه ویژگی‌های تحصیلی- تجربی هستند؟ 2. موقعیت سازمانی آنان به لحاظ حضور در کمیته‌ها و شوراهای تصمیم‌گیری و حضور در امور اجرایی و مدیریتی چگونه است؟ 3. از دیدگاه آنها چه عواملی بر وضعیت حضورشان در موقعیت-های سازمانی در دانشگاه اصفهان تأثیر گذار بوده‌اند؟ جامعه اصلی مورد بررسی این تحقیق کلیه زنان عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان است. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه و مصاحبه نیمه‌ساخت یافته استفاده گردید. برخی از یافته‌های مهم این پژوهش عبارتند از: زنان هیئت علمی دانشگاه اصفهان تقریباً یک دهم (35/10 درصد) تعداد مردان این دانشگاه هستند. موقعیت علمی زنان هیئت علمی دانشگاه اصفهان تفاوت معنی‌داری با موقعیت علمی مردان هیئت علمی این دانشگاه ندارد، اما به لحاظ موقعیت سازمانی اختلاف بارزی بین آنها وجود دارد؛ به‌طوری‌که زنان هیئت علمی نسبت به مردان کمتر در پست‌های مدیریتی قرارگرفته و بیشتر در سطوح مدیریتی خرد و بعضاً میانه دارای موقعیت شدند. از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر موقعیت سازمانی زنان هیئت علمی از دیدگاه خود آنها تبعیض جنسیتی و تعارض نقشی است در حالی که مردان عضو هیئت علمی عامل تعارض نقشی را مؤثر بر موقعیت سازمانی زنان هیئت علمی دانسته‌اند.

مقایسه اثر بخشی زوج درمانی رفتاری- شناختی و هیجان‌محور

فریبا حسنی؛ شکوه نوابی¬نژاد؛ رحمت¬الله نورانی¬پور

دوره 6، شماره 3 ، آذر 1387

چکیده

: مقاله حاضر برگرفته از یک پژوهش شبه آزمایشی است که با هدف بررسی تأثیر دو روش زوج‌درمانی رفتاری-شناختی و هیجان‌محور بر کاهش افسردگی زوجِ مرد نابارور شکل گرفته‌است. نمونه آماری شامل 30 زوج مرد نابارور از بین مراجعین کلینیک ناباروری کوثر بود که با روش نمونه‌گیری داوطلبانه در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جایگزین شده و با استفاده از ... بیشتر

توسعه یافتگی و شاخص های فقر انسانی و جنسیتی

فضیله خانی؛ مریم(آزاده) مردانی

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1387

چکیده

بیشتر

زن در نگاه معروف رصافی

عزت ملاابراهیمی؛ نوید پیری

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1388

چکیده

چکیده: بسیاری از شاعران در اشعار خود به‌نوعی به مقوله‌ی زن پرداخته یا به آن اشاره‏ای داشته‏اند. طرز تلقی و نوع دیدگاه آنان به زن متأثر از دیدگاه عام حاکم بر جامعه و نیز تجربه‌های شخصیِ شاعر است. معروف عبدالغنی رصافی تقریباً تمام جوانب مشکلات اجتماعی زن را مطالعه کرده است. هرچند او به این مشکلات واقف بوده و تلاشی فراوان داشته تا زن ... بیشتر

روانشناسی

اثربخشی آموزش خانواده محور بر سلامت روان و تاب آوری زنان دارای همسرمعتاد (مطالعۀ موردی: سبزوار)

علی محمد ناعمی

دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 41-52

https://doi.org/10.22059/jwdp.2015.55205

چکیده

زنان دارای همسر معتاد نسبت به زنان دیگر از مشکلات روانی بیشتری رنج می‏برند و تاب‏آوری کمتری از خود نشان می‏دهند. آموزش خانواده‌محور با هدف ارتقای سلامت روان و افزایش تاب‏آوری می‏تواند به حل مشکلات زنان دارای همسر معتاد کمک کند. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش خانواده‌محور بر سلامت روان و تاب‏آوری زنان دارای همسر معتاد ... بیشتر زنان دارای همسر معتاد نسبت به زنان دیگر از مشکلات روانی بیشتری رنج می‏برند و تاب‏آوری کمتری از خود نشان می‏دهند. آموزش خانواده‌محور با هدف ارتقای سلامت روان و افزایش تاب‏آوری می‏تواند به حل مشکلات زنان دارای همسر معتاد کمک کند. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش خانواده‌محور بر سلامت روان و تاب‏آوری زنان دارای همسر معتاد شهر سبزوار انجام گرفت. پژوهش حاضر نیمه‌تجربی و با استفاده از روش پیش‌آزمون‌ـ پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری این پژوهش را زنان دارای همسر معتادی تشکیل می‏دادند که همسرانشان در سال 1393 تحت درمان مراکز ترک اعتیاد شهر سبزوار بودند. از بین مراجعان، 36 نفر داوطلب شرکت در برنامة آموزشی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. داده‏های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامۀ جمعیت‌شناسی، پرسشنامۀ آزمون سلامت روانی (GHQ-28) و مقیاس تاب‏آوری کونور و دیویدسون (RSA) جمع‏آوری شد. داده‏های به‏دست‌آمده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته‏های پژوهش نشان داد که آموزش خانواده‌محور بر افزایش سلامت روان ( 001/0 P<، 46/7F=) و تاب‏آوری ( 001/0 P<، 11/8F=) زنان دارای همسر معتاد تأثیر مثبت و معناداری داشته است. بنابراین، شرکت زنان دارای همسر معتاد در دوره‏های آموزشی خانواده‌محور می‏تواند موجب افزایش سلامت روان و تاب‏آوری آن‏ها شود.

جامعه شناسی

برساخت معنایی تأخیر سن ازدواج بر اساس نظریه زمینه‌ای (مطالعه موردی دانشجویان دختر شهر مشهد)

شهلا باقری؛ جواد مداحی؛ طاهره لطفی خاچکی

دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 43-69

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.262156.1007456

چکیده

تجرد، بالا رفتن سن ازدواج و خیل عظیم دختران مجرد بالای 30 سال، آمار بالای تحصیل‌کرده‏های مجرد و گفتمان عمومی جامعه در رابطه با کاهش شدید ازدواج به نظر می‏رسد پژوهش‌گران و اندیشمندان را مجاب کرده باشد تا این موضوع را مسئله‏ای اجتماعی بدانند. هدف پژوهش حاضر کشف معنا و علت‏های بالا‌رفتن سن و تأخیر ازدواج در میان دختران است. در ... بیشتر تجرد، بالا رفتن سن ازدواج و خیل عظیم دختران مجرد بالای 30 سال، آمار بالای تحصیل‌کرده‏های مجرد و گفتمان عمومی جامعه در رابطه با کاهش شدید ازدواج به نظر می‏رسد پژوهش‌گران و اندیشمندان را مجاب کرده باشد تا این موضوع را مسئله‏ای اجتماعی بدانند. هدف پژوهش حاضر کشف معنا و علت‏های بالا‌رفتن سن و تأخیر ازدواج در میان دختران است. در بخش روش‏شناسی، از روش‏شناسی کیفی و راهبرد نظریة زمینه‏ای استفاده شد. تعداد 33 دانشجوی دختر به‏صورت هدفمند به مدت بیش از یک سال بررسی شدند. پانزده مقولة اصلی و یک مقولة هسته از خلال کدگذاری داده‏ها استخراج شد: تحصیلات و بازاندیشی فرصت‏های فردگرایانه، ادامه‌تحصیل مشغولیتی بازدارنده، تجربة رابطه با دیگری مهم، واکاوی شکست دیگران (خاطرات منفی)، ترس از طلاق، اعتماد‌ناپذیری و متعهدنبودن مردان، محدودیت شغلی و جبر تحصیلی، سرزنش، تحقیر و اعمال فشار بر دختران مجرد، تحکم و نادیده‌انگاری نظر دختر، انگیزه‏های دوران تجرد، دوران رهایی و مسئولیت‏ناپذیری، جهاز، بازتولید فرهنگی مشقت‏بار، درآمد و تمکن مالی عاملی مهم برای تشکیل خانواده، روابط عاشقانة مدرن: سبک زندگی غربی، جمود و وسواس ناشی از افزایش سن و بزرگ‏پنداری دافعه‏های ازدواج. «تجربة تجرد، تأخیری معنادار» به‏عنوان مقولة نهایی انتخاب شد و در پایان مدل پارادایمی مستخرج از داده‏ها طرح شد.

دلایل، بسترها و پیامدهای مزاحمت‌های کلامی از نظر دانشجویان دختر دانشگاه ایلام

علی فیض اللهی

دوره 19، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 43-64

https://doi.org/10.22059/jwdp.2021.317641.1007947

چکیده

مزاحمت کلامی نوعی از مزاحمت خیابانی و اعمال خشونت علیه زنان است که زنان در جوامع مختلف از جمله ایران به انحای مختلف آن را تجربه می‏کنند و امنیت روانی، ذهنی و عینی آنان را به مخاطره می‏اندازد. پیامدهای نامطلوب آن بر فعالیت اجتماعی زنان و القای محیطی اشباع‌شده از ناامنی برای آنان مطالعة تجربة زنان در این مورد را ضروری می‏کند. از‌این‌رو، ... بیشتر مزاحمت کلامی نوعی از مزاحمت خیابانی و اعمال خشونت علیه زنان است که زنان در جوامع مختلف از جمله ایران به انحای مختلف آن را تجربه می‏کنند و امنیت روانی، ذهنی و عینی آنان را به مخاطره می‏اندازد. پیامدهای نامطلوب آن بر فعالیت اجتماعی زنان و القای محیطی اشباع‌شده از ناامنی برای آنان مطالعة تجربة زنان در این مورد را ضروری می‏کند. از‌این‌رو، هدف این پژوهش واکاوی دلایل و زمینه‏های بروز مزاحمت کلامی، راهبردهای مقابله‏ای و نیز پیامدهای این نوع آزاردیدگی برای دانشجویان دختر در فضاهای عمومی است. در این تحقیق، با استفاده از روش نظریه‏پردازی زمینه‏ای، افراد مورد مطالعه از طریق روش نمونه‏گیری هدفمند از بین دانشجویان دختر دانشگاه ایلام، دارای تجربة حضور در مکان‌های عمومی و دارای تجربة آزاردیدگی انتخاب شده‏اند و گردآوری داده‏ها با بهره‏گیری از فن مصاحبة نیمه‌ساختاریافته انجام شده است. داده‏های به‌دست‌آمده با استفاده از امکانات نرم‌افزار تحلیل داده‏های کیفی Maxqda نسخة 2018 تحلیل شده‏اند. در مرحلة کدگذاری باز، تعداد 298 گزارة معنادار و 97 مفهوم اولیه به دست آمد. در مرحلة کدگذاری محوری نیز با تلفیق مفاهیم، 45 زیر‌مقوله و 20 مقولة محوری مشخص شد و با فهم دلالت‌های نهفته در مفاهیم و مقوله‏ها، به کشف مقولة هسته مبادرت شد. نتایج تحقیق حاکی از «درماندگی آموخته‌شده» و عادت‌شدن نقش «قربانی منفعل» برای دختران است که به تقویت بسترها و شرایط مشحون از مؤلفه‏های فرهنگ مردسالارانه کمک می‏کند. ماحصل کلی تحقیق را باید ذیل مقولة هستة تحقیق یعنی «مرسوم‌شدن سکوت زناندر برابر آزارگری»مورد تحلیل قرار داد که اشکالی از خرده‌فرهنگ انحرافی را پرورش می‏دهد.

مطالعات زنان

جنسیت و اخلاق مراقبت در فلسفۀ اخلاق فمنیستی

محمد تقی کرمی قهی؛ محسن اخباری

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 45-62

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.61986

چکیده

دغدغۀ مشترک برخی اندیشمندان فمنیست واکاویِ نسبت میان جنسیت و اخلاق است. از این منظر، فمنیست‌ها اخلاق سنتی را به دلیل نادیده‏گرفتن یا کم‌اهمیت‌دانستن ارزش‌های فرهنگی و نیز تجربۀ اخلاقی زنان با نگاهی مردسالارانه نقد کرده‏اند. از‌این‏رو، ‌با طرح نظریات و رویکردهای گونا‌گون به بازاندیشی اخلاق سنتی پرداخته و سعی کرده‏اند ... بیشتر

دوره 22 (1403)

دوره 21 (1402)

دوره 20 (1401)

دوره 19 (1400)

دوره 18 (1399)

دوره 17 (1398)

دوره 16 (1397)

دوره 15 (1396)

دوره 14 (1395)

دوره 13 (1394)

دوره 12 (1393)

دوره 11 (1392)

دوره 10 (1391)

دوره 9 (1390)

دوره 8 (1389)

دوره 7 (1388)

دوره 6 (1387)

دوره 5 (1386)

دوره 4 (1385)

دوره 3 (1384)

دوره 2 (1383)

دوره 1 (1382-1381)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده