Document Type : Research Paper
Authors
1 Lecturer / Department of Education / Shahid Beheshti University
2 Seyyed Hosein Kazemi, Professor of Public Administration, Public Administrstion Departmant, Faculty of Management & Economies, Tarbiat Modares University (TMU), Tehran, Iran
Abstract
Being entangled with the political and social discourses and currents, the policy-making process for women and the family in the field of gender justice has faced high level of complexity in Iran. As a result, many fragmented and conflicting policies has been developed especially over the last two decades. In this way, by focusing on the role of policy actors, this study aims to investigate the discursive causes of this obvious inconsistency in the relevant policy-making process. To do so, by using Laclau and Mouffe's critical discourse analysis theory, firstly, we analyze the dominant discourses as manifested in policy documents in order to represent the existing fragmentation. Then, based on the policy subsystems theory and its arguments about the effect of policy subsystems on the directions of policies, we explore the policy narratives of the supporting and allied actors in the policy making process. Findings show that the gender justice policies in many cases suffer from the untamed fragmentation affected by the multiplicity of the policy subsystems’ discourses. Specifically, when the nodal points of the formal policies’ discourses are compared with the policy narratives used by the actors, the influences of discourse coalitions in the relevant problem-solving process and policy-making is quite evident.
Keywords
[1] آزاد ارمکی، تقی (1386). جامعهشناسی خانواده ایرانی، تهران: سمت.
[2] انگلهارت، رونالد؛ ولزل، کریسـتین (1389). نوسـازی، تغییـرات فرهنگـی و دموکراسـی، ترجمة یعقوب احمدی، تهران: کویر.
[3] امین‌آقایی، مهرناز؛ مشتاقان، مرضیه (1395). «عدالت جنسیتی و توسعة پایدار انسانی (محورها و چالشها)»، تهران: مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست‌جمهوری.
[۴] باستانی، سوسن؛ خسروی‌دهق، کوثر (1398). «موانع و چالشهای سیاست‌گذاری برمبنای عدالت جنسیتی»، دوفصل‌نامة مسائل اجتماعی ایران، دورة 10 ش 2، ص29ـ57.
[۵] پالیزبان، محسن (1388). «رویکردهای متفاوت نسبت به جمهوریت و اسلامیت در جمهوری اسلامی ایران»، فصل‌نامة سیاست،دورة 39، ش 3، ص113ـ130.
[۶] تاجیک، محمدرضا (1383). روایت غیریت و هویت در میان ایرانیان، تهران: فرهنگ گفتمان.
[۷]خمینی، روح‌الله (1395). شرح حدیث جنود عقل و جهل، چ 16، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
[8] رستمی، محمدزمان (1384). «عدالت از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و غربی»، جستارهای اقتصادی، ش 4، ص 113ـ136.
[9] رودگر، محمدجواد (1388). «عدالت جنسیتی از دیدگاه علامه طباطبایی و شهید مطهری»، مطالعات راهبردی زنان، دورة 12، ش 46، ص 49ـ80.
[10] ریتـزر، جـورج (1378). نظریههای جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، چ 13، تهران: علمی.
[11] حسینیزاده، سید محمدعلی (1383). «نظریة گفتمان و تحلیل سیاسی»، فصل‌نامة علوم سیاسی، ش 28، ص 181ـ212.
[12] حقیقت، سیدصادق (1385). روششناسی علوم سیاسی، قم: مفید.
[13] سفیری، خدیجه (1388). جامعهشناسی جنسیت، تهران: جامعهشناسان.
[14] سلطانی، سید علی‌اصغر (1384). قدرت گفتمان و زبان؛ سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: نی.
[15] سلطانی، سید علی‌اصغر (1383). «تحلیل گفتمان به‌مثابة نظریه و روش»، فصل‌نامة علوم سیاسی، س7، ش 28.
[16] سلطانی، سید علی‌اصغر؛ تفرشی، امیرعلی (1394). «تحلیل گفتمان برنامه‌های تولیدی شبکة من و تو»، مطالعات رسانه‌های نوین، س اول پاییز، ش 3، ص 124ـ164.
[17] شیخ مفید، محمدبن محمدبن النعمان ابن المعلم (1372). اوائل المقالات، تحقیق ابراهیم الانصاری، قم: الموتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
[18] صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفانمنش، ایمان (1395). گفتمانها و خانوادة ایرانی؛ جامعهشناسی الگوهای خانواده، پس از مناقشههای مدرنیته در ایران، چ2، تهران: دانشگاه تهران.
[19] صانعی درهبیدی، منوچهر (1382). «برابری (تساوی) در حقوق بشر و پیشینة تاریخی آن»، پژوهش‌نامة علوم انسانی، ش 39 و 40، ویژهنامة فلسفه، ص 1ـ16.
[20] صفری شالی، رضا (1394). «تحلیل گفتمان عدالت جنسیتی در لوایح و برنامه‌های توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات جامعهشناختی، دورة 22، ش 2، ص211ـ237.
[21] طباطبایی، محمدحسین (1384). تفسیرالمیزان، ج 12، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
[22] ظریف، محمدجواد؛ سجادیه، سیدمهدی (1393). «صورت‌بندی گفتمان مصلحت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران». دانش سیاسی، پاییز و زمستان، دورة 10، ش 2، پیاپی 20، ص 103ـ148.
[23] عطارزاده، مجتبی (1388). «عدالت جنسیتی، مرز تعامل جنسیت و سیاست»، مطالعات راهبردی زنان، س 12، ش 46، ص 225ـ266.
[24] علاسوند لهبری، فریبا (1395). «معیار نابرابری در تعریف عدالت: امری فلسفی یا کلامی؛ بررسی دیدگاه علامه طباطبایی دربارة تفاوت حقوقی مرد و زن»، مطالعات جنسیت و خانواده، س4، ش 2، ص 69ـ86.
[25] علیپور، پروین؛ زاهدی، محمدجواد؛ ملکی، امیر؛ محمدرضا جوادی یگانه (1396). «بازنمایی کشمکشهای گفتمانی عدالت جنسیتی در برنامه‌های توسعة جمهوری اسلامی ایران»، رفاه اجتماعی، س17، ش 66، ص 107ـ148.
[26] علیپور، حسین (1398). «بومیگرایی، پساتوسعهگرایی و خروج جمهوری اسلامی از گفتمان توسعه»، سیاست، تابستان، ش 50، ص 453ـ471.
[27] کاتوزیان، ناصر (1377). فلسفة حقوق، ج 1 تا 3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
[28] کرمی قهی، محمدتقی (1391). «تحلیل گفتمان سه برنامة توسعه با رویکردی به مسائل زنان و خانواده»، فصل‌نامة رفاه اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، س4، ش 13. ص 41ـ75.
[29] کسرایی، محمدسالار؛ پوزش شیرازی، علی (1388). «نظریة گفتمان لاکلا و موفه ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیدههای سیاسی»، فصل‌نامة سیاست، دورة 39، ش3، ص 339ـ360.
[30] گاتری، ویلیان؛ چیمرز، کیت (1375). سوفسطیان؛ ویژگیهای کلی دیدگاههای سیاسی و اجتماعی، ترجمة حسن فتحی و مهدی قوام صفری، تهران: فکر روز.
[31] مارش، دیوید؛ استوکر، جری (1378). روش و نظریه در علوم اجتماعی، ترجمة امیرمحمد حاجییوسفی، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
[32] مطهری، مرتضی (1378). اسلام و مقتضیات زمان، ج اول، چ 15، تهران: صدرا.
[33] معین، محمد (1362). فرهنگ معین، ج2، تهران: امیرکبیر.
[34] مهریزی، مهدی (1382). شخصیت و حقوق زن در اسلام، تهران: علمی و فرهنگی.
[35] میرزمانی، اعظم؛ اخوان علوی، سید حسین؛ امیری، علی‌نقی؛ اسماعیلی، حسین (1396). «فهم فرایند سیاست‌گذاری مالیاتی در ایران: عوامل مؤثر بر دستورگذاری مالیاتی در سطح ملی و بازیگران آن»، پژوهش‌نامة مالیات، ش 36، مسلسل 84، ص 211ـ249.
[36] میرویسی نیک، صادق (1394). «توسعة انسانی و عدالت جنسیتی در رویکرد تقابلی آمارتیسین»، مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، دورة 7، ش 4، ص 42ـ72.
[37] ناظرزاده کرمانی، فرناز (1376). فلسفة سیاسی فارابی، تهران: دانشگاه الزهراء(س).
[38] یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوئیز (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
[39] Anderson, J. E (2011). Public Policymaking: An Introduction, Boston, MA: Cengage Learning.
[40] Aristotle, Nicomachean (1999). Ethics, trans. Terence Irwin, Second Edition (called “Nicomachean”). Indianapolis: Hackett.p 67-74
[41] Bacchi, C (2000). “Policy as Discourse: What does it mean? Where does it get us?”, Discourse Studies in the Cultural Politics of Education, 21(1): 45-57, DOI: 10.1080/01596300050005493.
[42] Birkland, T (2014). An Introduction to the Policy Process: Theories, Concepts, and Models of Public Policy Making, 3rd ed. Armonk, NY: M. E. Sharpe. P 169.
[43] Braun, V., & Clarke, V (2006). “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative research in psychology, 3(2), p 77-101.
[44] Brewer, G. D (1974). Policy Sciences Emerge-Nurture and Structure a Discipline. Policy Sci, 5(3):239–244. Retrieved from https://doi.org/10.1007/BF00144283.
[45] Carroll, A.B. and Buchholtz, A.K (1996). “Business and Society: Ethics and Stakeholder Management. 3rd Edition”, Southwestern College Publishing: Cincinnati.
[46] Cobb, R., & Elder, C (1971). “The Politics of Agenda-building: An Alternative Perspective for Modern Democratic Theory”, The Journal of Politics, 33(4), 892-915.
[47] Cobb, R., Ross, J. K., & Ross, M. H (1976). “Agenda -building as a Comparative Political Process”, American Political Science Review, 70(1), 126-138.
[48] Collins, H (1998). “The Meaning of Data: Open and Closed Evidential Cultures in the Search for Gravitational Waves”, American Journal of Sociology, 104 (2), 293– 338.
[49] Dye, Tomass (2002). Understanding Public Policy. New Jersey, Prentice Hall.
[50] Edelman, M (1988). Constructing the Political Spectacle. Chicago, IL: University of Chicago Press.
[51] Fairclough, N (1995). Critical discourse analysis: The Critical Study of Language (Languages in Social Life). London: Longman.
[52] Fischer, F., & Forester, J (1993). The Argumentative Turn in Policy Analysis and Planning. Durham, NC: Duke University Press.
[53] Foucault, M (1975). The Archaeology of Knowledge and the Discourse on Language. Pantheon Books: New York, NY.p 79-125
[54] Freeman, J. L (1965). The Political Process: Executive Bureau–Legislative Committee Relations (Rev. Ed.), New York: Random House.
[55] Hajer, M (2010). The Politics of Environmental Discourse. Oxford: Clarendon.
[56] Hajer, M. A (1995). The Politics of Environmental Discourse: Ecological Modernization and the Policy Process, New York, NY: Oxford University Press.p 56
[57] Heclo, H (1978). Issue Networks and the Executive Establishment. In The New American PoliticalSystem, ed. Anthony King, 87-124. Washington, DC: American Enterprise Institute.
[58] Hobbes, T (1994). Leviathan, ed. Edwin Curley. Indianapolis: Hackett.
[59] Hume, D (1983). An Enquiry concerning the Principles of Morals, ed. J. B. Schneewind (called “Enquiry”). Indianapolis: Hackett.
[60] Jones, M. D., McBeth, M. K., & Shanahan, E. A (2014). Introducing the narrative policy framework. In The science of stories (pp. 1-25). Palgrave Macmillan, New York.
[61] Kingdon, J. W (1995). Agendas, alternatives, and public policies. New York: Longman.
[62] Kingdon, J. W (2003). Agendas, Alternatives, and Public Policies, Longman Pub Group.
[63] Laclau, E (1990). New Reflections on the Revolution of our Time, London: Verso.
[64] Laclau, E (1994). The Making of Political Identities, London: Verso.
[65] Laclau, E. and Mouffe, C (1985). Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics, London: Verso.
[66] Martinez, M (2019). “An examination of higher education policy problems using narrative policy analysis”, American Behavioral Scientist, 63(3), PP 369-386.
[67] McBeth, M. K., Shanahan, E. A., Arrandale Anderson, M. C., & Rose, B (2012). Policy story or gory story? Narrative policy framework analysis of Buffalo field campaign's YouTube videos. Policy & Internet, 4(3-4), PP 159-183.
[68] Mintrom, M., & O’Connor, R (2020). “The importance of policy narrative: effective government responses to Covid-19”, Policy Design and Practice, 3(3), PP 205-227.
[69] Nicholson, L (1994). “Interpreting Gender Signs”, Journal of Women in Culture and Society, 20(1), PP 79-105.
[70] Norse, D., & Tschirley, J. B (2000). “Links between science and policy making”, Agriculture, ecosystems & environment, 82(1-3), PP 15-26.
[71] Plato, Republic,(1992). trans. G. M. A. Grube, revised by C. D. C. Reeve. Indianapolis: Hackett.
[72] Pomerleau. Wayne P.(2013). Western Theories of Justice. Internet Encyopedia of Philosophy, A Peer-Reviewed Academic Resource.
[73] Rein, M., & Schön, D (1996). “Frame-Critical Policy Analysis and Frame-Reflective Policy Practice”,Knowledge and Policy, 9(1), 85–104.
[74] Robin Waterfield, trans (2000). The First Philosophers (called “First”). New York: Oxford University Press.
[75] Rozbicka, P (2013). “Advocacy coalitions: influencing the policy process in the EU”, Journal of European Public Policy, 20(6), PP 838-853.
[76] Rubin, G (1997).“The traffic in women : notes on the "political economy" of sex, in Nicholson, Linda (ed.)”, The second wave: a reader in feminist theory, New York: Routledge, PP 27–62.
[77] Sabatier, Paul A., & Hank C. Jenkins-Smith (1999). The Advocacy Coalition Framework: An Assessment. In Theories of the Policy Process, Ed. Paul A. Sabatier, 117–166. Boulder, CO: Westview Press.
[78] Schmidt, V. A., & Radaelli, C. M (2004). “Policy change and discourse in Europe: Conceptual and methodological issues”, West European Politics, 27(2), PP 183-210.
[79] Shanahan, E. A., Jones, M. D., & McBeth, M. K (2018). “How to conduct a Narrative Policy Framework study”, The Social Science Journal, 55(3), PP 332-345.
[80] Shanahan, E.J., Jones, D. M. & McBeth, M. K (2011). “Policy Narrative and Policy Processes”, Policy Studies Journal, 39 (3): PP 535-561.
[81] Stone, D. A (1997). Policy paradox and political reason, New York, NY: HarperCollins.
[82] Thissen, WAH (2013). Diagnosing Policy Problem Situations. In: Thissen, WAH, Walker, WE (eds.) Public Policy Analysis: New Developments. New York: Springer, PP 65–101.
[83] Torfing, J (1999). New Theories of Discourse: Laclau, Mouffe and Zizek. Oxford: Black Well.
[84] Truman, D (1951). The Governmental Process: Political Interests and Public Opinion, New York: Knopf.
[85] UNDP. Human Development Report (1994). New York: Oxford University Press
)