مطالعات زنان
سحر تبریزی؛ غلامرضا تبریزی کاهو؛ ملیحه برومند محمودآبادی
چکیده
امروزه تعداد زنان سرپرست خانوار درحال‌افزایش است و وفاق عمومی آن است تا از آنان حمایت شود. هدف این پژوهش پدیدارنگاری واکاوی تجربۀ حمایت‌های اجتماعی از آنان است. با ۲۱ زن سرپرست خانوار شهر مشهد در سال ۱۴۰۰ مصاحبه‌ای نیمه‌ساختارمند انجام گرفت. سپس داده‌ها با نرم‌افزار MAXQDA تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن است که حمایت‌هایی که از زنان ...
بیشتر
امروزه تعداد زنان سرپرست خانوار درحال‌افزایش است و وفاق عمومی آن است تا از آنان حمایت شود. هدف این پژوهش پدیدارنگاری واکاوی تجربۀ حمایت‌های اجتماعی از آنان است. با ۲۱ زن سرپرست خانوار شهر مشهد در سال ۱۴۰۰ مصاحبه‌ای نیمه‌ساختارمند انجام گرفت. سپس داده‌ها با نرم‌افزار MAXQDA تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن است که حمایت‌هایی که از زنان سرپرست خانوار انجام می‌شود از سه منبع خانواده، دوستان و سازمان‌های دولتی صورت میگیرد. حمایت‌های خانواده غالباً عاطفی و اقتصادی است. دوستان و آشنایان به حمایت‌های عاطفی، اقتصادی و ابزاری می‌پردازند و نهادها و سازمان‌های دولتی اولویت خود را در حمایت و پشتیبانی مالی قرار می‌دهند. اما چنانچه این حمایت‌ها که اغلب در قالب وام‌های کم‌بهره است با سیاست‌های فقرزدایی همراه نشود، به بازتولید فقر دامن می‌زند. زنان بیوه ابتدا نیازمند حمایت عاطفی و به مرور نیازهای مالی، ابزاری و اطلاعاتی هستند. زنان مطلقه نخست به حمایت عاطفی نیازمندند و سپس نیاز اقتصادی دارند. زنان مجرد نیز به استقلال مالی، ابزاری، اطلاعاتی و عاطفی نیاز دارند. فضای زیستۀ همگی این زنان بر بی‌اعتمادی به‌ویژه به مردان بنا شده است؛ بنابراین همنوایی و کناره‌جویی، محورهای اصلی پیوندهای اجتماعی آنان است. نتایج نشان داد زنان سرپرست خانوار با چالش‌های متعددی در زیست خانوادگی و اجتماعی خود مواجه هستند که نیازمند حمایت‌اند. بااین‌حال نحوۀ ارائۀ این حمایت‌ها نیازمند توجه سیاست‌گذاران برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و ممانعت از تبدیل‌شدن آن به یک مسئلۀ اجتماعی برای آنان است.
مطالعات زنان
نسیم السادات محبوبی شریعت‌پناهی؛ مهدیه محمدتقی زاده
چکیده
امروزه توسعۀ اجتماعی کشورها در گرو مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد در تحقق حقوق گروه‌ها و افراد جاماندۀ اجتماع است. با توجه به اینکه حمایت اجتماعی از خانواده‌های در معرض آسیب از سویی با مسئولیت و مسئولیت‌پذیری همۀ افراد جامعه و از سوی دیگر با حقوق افراد در جامعه مرتبط است، مشارکت سمن‌ها و بررسی چالش‌های آن‌ها می‌تواند حمایت از این ...
بیشتر
امروزه توسعۀ اجتماعی کشورها در گرو مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد در تحقق حقوق گروه‌ها و افراد جاماندۀ اجتماع است. با توجه به اینکه حمایت اجتماعی از خانواده‌های در معرض آسیب از سویی با مسئولیت و مسئولیت‌پذیری همۀ افراد جامعه و از سوی دیگر با حقوق افراد در جامعه مرتبط است، مشارکت سمن‌ها و بررسی چالش‌های آن‌ها می‌تواند حمایت از این خانواده‌ها را تسهیل کند. این مطالعه با رویکرد کیفی و با استفاده از روش‌شناسی تحلیل محتوا انجام شد. در این روش، انتخاب نمونه بر گزینش هدفمند و معیارمحور استوار است. به این منظور بیست سمن فعال در حوزۀ اجتماعی زنان به روش نمونه‌گیری هدفمند از میان پنجاه سمن فعال در این حوزه در شهر تهران انتخاب شدند. درمجموع با توجه به آمادگی و پذیرش مصاحبه، ده سمن در پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. زن‌بودن نمونه‌ها از آن جهت حائز اهمیت است که مشارکت داوطلبانه در حوزۀ خانواده و آسیب اغلب با استقبال زنان مواجه می‌شود و زنان نقش پررنگ‌تری در این امر دارند. از این‌رو برای به‌دست‌آوردن داده‌ها از گروه با مشارکت‌پذیری بیشتر، زن‌بودن شاخص مهمی برای پژوهش بود. نتایج پژوهش بر این امر تأکید دارد که مشارکت سمن‌ها را نمی‌توان صرفاً در یک طیف خطی صفر و یکی دید، بلکه باید براساس نوع و نحوۀ فعالیت آن‌ها، میزان مشارکت آنان را براساس یک طیف با دو سر مشارکت منفعلانه تا مشارکت فعال دانست.
مطالعات زنان
الهام شیردل؛ مهدی معینی؛ عبدالحمید دهانی
چکیده
یکی از اهداف مهم در جوامع مختلف، کیفیت زندگی مردم آن کشور به‌ویژه زنان است. زنان به‌عنوان مؤثرترین عضو جامعه، نقش بسزایی در ادارۀ خانواده و تحکیم ساختارهای جامعه دارند. کیفیت زندگی زنان تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. از این‌رو هدف از انجام پژوهش حاضر، رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی زنان متأهل شاغل و خانه‌دار است. روش تحقیق ...
بیشتر
یکی از اهداف مهم در جوامع مختلف، کیفیت زندگی مردم آن کشور به‌ویژه زنان است. زنان به‌عنوان مؤثرترین عضو جامعه، نقش بسزایی در ادارۀ خانواده و تحکیم ساختارهای جامعه دارند. کیفیت زندگی زنان تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. از این‌رو هدف از انجام پژوهش حاضر، رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی زنان متأهل شاغل و خانه‌دار است. روش تحقیق توصیفی–پیمایشی و جامعۀ آماری آن شامل 13 تن از زنان متأهل شاغل و خانه‌دار شهرستان مهرستان است که دارای حداقل پنج سال سابقۀ خانه‌داری یا اشتغال و حداقل مدرک کارشناسی در رشتۀ جامعه‌شناسی هستند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامۀ مقایسۀ زوجی استفاده شد. پایایی ابزار پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 83/0 و نرخ ناسازگاری کوچک‌تر از 1/0 در سطح بالا محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل تحلیل سلسله‌مراتبی AHP و نرم‌افزار Expert choice انجام گرفت. یافته‌های تحقیق نشان داد از بین شش عامل مؤثر بر کیفیت زندگی زنان شاغل و خانه‌دار شهرستان مهرستان، رابطۀ اجتماعی مهم‌ترین عامل است. در ادامه، امنیت اجتماعی در رتبۀ دوم، حمایت اجتماعی در رتبۀ سوم، منزلت اجتماعی در رتبۀ چهارم، سرمایۀ فرهنگی در رتبۀ پنجم و سلامت عمومی در رتبۀ ششم عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی زنان شاغل و خانه‌دار قرار گرفتند؛ بنابراین، کیفیت پیوندهای اجتماعی در افزایش سلامت اجتماعی و از طرف دیگر در کیفیت زندگی زنان متأهل شاغل و خانه‌دار نقش اساسی دارد.
مطالعات زنان
سیدرضا سیدجوادین؛ مژگان روشن نژاد؛ پروانه گلرد
چکیده
افزایش حضور زنان در محیطهای کاری، در سالهای اخیر، توازن میان کار و خانواده را به یکی از چالش‌های پیش روی مدیران معاصر تبدیل کرده است. مقالۀ حاضر با هدف شناخت عوامل تأثیرگذار بر توازن کار‌ـ خانواده زنان شاغل در تعدادی از دانشگاههای شهر تهران انجام شده است. نمونۀ آماری شامل 261 نفر از زنان شاغل در این دانشگاههاست. برای ...
بیشتر
افزایش حضور زنان در محیطهای کاری، در سالهای اخیر، توازن میان کار و خانواده را به یکی از چالش‌های پیش روی مدیران معاصر تبدیل کرده است. مقالۀ حاضر با هدف شناخت عوامل تأثیرگذار بر توازن کار‌ـ خانواده زنان شاغل در تعدادی از دانشگاههای شهر تهران انجام شده است. نمونۀ آماری شامل 261 نفر از زنان شاغل در این دانشگاههاست. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه و برای تحلیل آن‌ها از آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. متغیرهای پژوهش عبارتاند از حمایت خانوادگی، حمایت سازمانی، انعطافپذیری کار، منابع فردی، و توازن کار‌ـ خانواده. به منظور بررسی روابط میان متغیرها چهار فرضیه مطرح شده که تأثیر متغیرهای حمایت خانوادگی، حمایت سازمانی، انعطافپذیری کاری، و منابع فردی را بر توازن کار‌ـ خانواده بررسی میکند. نتایج نشان میدهد که حمایت خانوادگی و منابع فردی بر توازن کار‌ـ خانواده تأثیر مثبت دارد، ولی حمایت سازمانی و انعطافپذیری کار بر این متغیر بیتأثیر بوده است. به مدیران پیشنهاد شده که به منظور ترویج فرهنگ حامی کار‌ـ خانواده و نیز فراهمکردن فرصتهای انعطاف زمانی و مکانی در کار تلاش کنند.
جامعه شناسی
خدیجه سفیری؛ سوسن باستانی؛ لیلا قرانی دامداباجا
چکیده
هدف اصلی مطالعۀ حاضر بررسی رابطۀ حمایت شبکههای اجتماعی غیررسمی و رضایت شغلی زنان متأهل است. علاوه بر این، در این مطالعه، به بررسی رابطۀ اندازۀ شبکه و فراوانی تماس با حمایت اجتماعی و رضایت شغلی زنان نیز پرداخته می‌شود. برای بررسی این رابطه از مدل تأثیر مستقیم حمایت اجتماعی، نظریۀ آنومی دورکیم، و دیدگاه تحلیل شبکه استفاده شده است. ...
بیشتر
هدف اصلی مطالعۀ حاضر بررسی رابطۀ حمایت شبکههای اجتماعی غیررسمی و رضایت شغلی زنان متأهل است. علاوه بر این، در این مطالعه، به بررسی رابطۀ اندازۀ شبکه و فراوانی تماس با حمایت اجتماعی و رضایت شغلی زنان نیز پرداخته می‌شود. برای بررسی این رابطه از مدل تأثیر مستقیم حمایت اجتماعی، نظریۀ آنومی دورکیم، و دیدگاه تحلیل شبکه استفاده شده است. این مطالعه با روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفت. جامعۀ آماری را زنان متأهلِ شاغل (20ـ55 ساله) شهر اردبیل در سال 1390 تشکیل می‌دهند. حجم نمونه 356 نفر است که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شد. ضریب آلفای 70/0 برای متغیر رضایت شغلی و 79/0 برای متغیر حمایت اجتماعی نشاندهندۀ پایاییِ مناسب برای این ابزارها بوده و این متغیرها از اعتبار صوری (نظر استادان) برخوردارند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میزان رضایت شغلی زنان در حد بالا و میزان حمایت دریافتی از شبکههای غیررسمی در حد متوسط است. بعد از همسر، در بین شبکههای غیررسمی، شبکۀ خویشاوندی در حمایت عاطفی و همکار در حمایت ابزاری و اطلاعاتی بیشترین میزان حمایت و شبکۀ همسایگی کمترین میزان حمایت را داشتهاند. نتایج ضریب همبستگی نشان میدهد که حمایت اجتماعی بهمنزلۀ متغیر واسط در بین روابط اندازۀ شبکه و فراوانی تماس با رضایت شغلی زنان عمل میکند. نتایج رگرسیون نیز نشان میدهد که متغیرهای سن، اندازۀ شبکه، فراوانی تماس، و حمایت شبکههای غیررسمی متغیرهای تأثیرگذار بر رضایت شغلی زنان متأهل‌اند.
اسداله نقدی؛ اسماعیل بلالی؛ پروین ایمانی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 147-163
چکیده
امروزه مشارکت زنان در فعالیت‌های مختلف اجتماعی بخشی از حقوق اجتماعی آنان تلقی می‌شود، اما موانع فرهنگی و اجتماعی بسیاری در این زمینه وجود دارد. مشارکت زنان در ورزش به دلیل تأثیرات آن بر سلامت جامعه دارای اهمیت بسیاری است. در اینجا برای مطالعه مشارکت زنان در ورزش از مدلی که ترکیبی از نظریه‌های فیش باین و آیزن، نظریه یادگیری اجتماعی، ...
بیشتر
امروزه مشارکت زنان در فعالیت‌های مختلف اجتماعی بخشی از حقوق اجتماعی آنان تلقی می‌شود، اما موانع فرهنگی و اجتماعی بسیاری در این زمینه وجود دارد. مشارکت زنان در ورزش به دلیل تأثیرات آن بر سلامت جامعه دارای اهمیت بسیاری است. در اینجا برای مطالعه مشارکت زنان در ورزش از مدلی که ترکیبی از نظریه‌های فیش باین و آیزن، نظریه یادگیری اجتماعی، سرمایه فرهنگی و نیز نظریه‌های بم، چافتز و چو استفاده شده است. روش تحقیق پیمایشی و تکنیک جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه بوده و از آزمون تی گروه‌های مستقل و رگرسیون لجستیک استفاده شده است. حجم نمونه 200 نفر از زنان غیر ورزشکار به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای از جامعه آماری 106404 نفری زنان 40- 20 ساله شهر همدان و یک گروه 50 نفری از زنان ورزشکار بر اساس نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. نتایج نشان‌گر پایگاه اقتصادی اجتماعی بالاتر، میزان سرمایه فرهنگی، تمایل فردی و حمایت اجتماعی بیشتر از زنان ورزشکار نسبت به زنان غیر ورزشکار است. نگرش خانواده زنان ورزشکار،مثبت‌تر و میزان پذیرش باورهای قالبی به طور معنی‌داری کمتر از زنان غیر ورزشکار است. اما از نظر سودمندی ادراک شده تفاوت معنی‌داری بین دو گروه وجود ندارد. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که متغیرهای سرمایه فرهنگی و تمایل فردی دو متغیر تأثیرگذار بر احتمال مشارکت ورزشی است.
امیر رستگار خالد
دوره 2، شماره 2 ، تیر 1383
چکیده
پیدایش و افزایش خانواده های دو شغله که در آن زن و شوهر هر دو شاغل و دارای درآمد هستند، از تحولات اجتماعی کشور است. این سبک از زندگی خانوادگی به رغم بهره مندی از فواید ترکیب نقش، به دلیل نادیده گرقتن تقسیم سنتی کار در خانواده و نیز پذیرش و ایفای تعهدات بیشتر و جدیدتر، با فشارهایی مواجه است. یکی از این فشارها، تعارض کار / خانواده است که ...
بیشتر
پیدایش و افزایش خانواده های دو شغله که در آن زن و شوهر هر دو شاغل و دارای درآمد هستند، از تحولات اجتماعی کشور است. این سبک از زندگی خانوادگی به رغم بهره مندی از فواید ترکیب نقش، به دلیل نادیده گرقتن تقسیم سنتی کار در خانواده و نیز پذیرش و ایفای تعهدات بیشتر و جدیدتر، با فشارهایی مواجه است. یکی از این فشارها، تعارض کار / خانواده است که چنانچه مدیریت نشود، می تواند پیامدهای ناخواسته بر انسجام اجتماعی و کارکردهای خانواده و نیز سلامت روانی و اجتماعی اعضای آن داشته باشد. این مقاله ضمن شناسایی تأثیر حمایت اجتماعی به نوان یک منبع مقابله با فشار و سازو کارهای آن، بع انتظارات ناشی از نقش های جنسیتی می پردازد. به همین منظور پژوهشی به روش پیمایشی، با انتخاب نمونه های تصادفی از خانواده دو شغله شهر تهران انجام شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که دلایل بروز تعارض کار / خانواده و انتخاب راه های مقابله با آن، متأثر از الگوی سنتی تقسیم کار جنسیتی است. زنان به برخورداری از حمایت خانوادگی تمایل دارند و مردان حمایت شغلی را برای مقابله با فشار بر می گزینند.
رؤیا رحمانزاده
دوره 1، شماره 4 ، شهریور 1381
چکیده
طی چهل سال اخیر تأمین اجتماعی گسترش یافته تا حدی که چارچوب حمایت اجتماعی را دربر میگیرد . الگوی سنتی تأمین اجتماعی رفته رفته ارزش خود را از دست داده است . برنامه تأمین اجتماعی در کشورهایی که پایگاه واقعی زنان متحول شده بطور فزاینده ای مورد سئوال قرار گرفته است . موضوع برابری در تأمین اجتماعی رفع دو نوع تبعیض را مد نظر دارد : تبعیض مستقیم ...
بیشتر
طی چهل سال اخیر تأمین اجتماعی گسترش یافته تا حدی که چارچوب حمایت اجتماعی را دربر میگیرد . الگوی سنتی تأمین اجتماعی رفته رفته ارزش خود را از دست داده است . برنامه تأمین اجتماعی در کشورهایی که پایگاه واقعی زنان متحول شده بطور فزاینده ای مورد سئوال قرار گرفته است . موضوع برابری در تأمین اجتماعی رفع دو نوع تبعیض را مد نظر دارد : تبعیض مستقیم که علیه زنان اعمال می شود مانند تفاوت در نرخ های حق بیمه تبعیض غیر مستقیم که اعتبار قانونی ندارند بلکه جنبه های عملی آنهاست که مد نظر قرار گیرند . مانند عدم پوشش بیمه های زنان در بخش غیررسمی و یا خانه داری . بنابراین حق شخصی یک زن بعنوان یک فرد در برخورداری از مزایای اجتماعی به نام خودش و حقوق تبعی بدلیل وابستگی به یک زوج دو موضوع جداگانه است . رویکرد جدید در تأمین اجتماعی بدنبال راه حلهایی است که کارگران بدون توجه به جنسیت قادر به استفاده از حمایت اصی باشند که تضمین کننده برابری با سایر کارگران است .
