حسین دانش مهر؛ کمال خالق پناه؛ سهیلا زندی سرابسوره
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال روایتهای زنان روستایی از نابرابری جنسیتی در میدان آموزش است، این مقاله ضمن تفسیر موقعیتهای فرودستی آنان، به کاوش در روایت زنان از وضعیت مناسبات آموزش‌ـ جنسیت و عوامل برسازندة طرد از میدان آموزش و نابرابری جنسیتی در میدان آموزش می‌پردازد. برای این منظور از دستگاه نظری پییر بوردیو به‌عنوان راهنمای کار ...
بیشتر
پژوهش حاضر به دنبال روایتهای زنان روستایی از نابرابری جنسیتی در میدان آموزش است، این مقاله ضمن تفسیر موقعیتهای فرودستی آنان، به کاوش در روایت زنان از وضعیت مناسبات آموزش‌ـ جنسیت و عوامل برسازندة طرد از میدان آموزش و نابرابری جنسیتی در میدان آموزش می‌پردازد. برای این منظور از دستگاه نظری پییر بوردیو به‌عنوان راهنمای کار و صورت‌بندی مفاهیم بهره جستهایم. این پژوهش در سنتِ روشیِ کیفی صورت گرفته و از روش تحلیل روایت مضمونی برای کشف و استخراج مقولات استفاده شده است که در آن ابزارهای مشاهدة مشارکتی و مصاحبة عمیق جهت گردآوری داده‌های مورد نیاز به کار گرفته شده است. میدان پژوهش حاضر مناطق روستایی شهرستان دهگلان است که با منطق نمونهگیری کیفی و هدفمند علاوه بر نمونهگیری از فضا (روستاهای بزرگ، متوسط و کوچک) نمونهگیری هدفمند و نظری نیز از سوژههای مورد مطالعه به عمل آمده که بر‌مبنای آن با 32 نفر از زنان 15 تا 35 ساله در 6 سکونتگاه روستایی با رعایت حداکثر تنوع مصاحبههای عمیق به عمل آمد. داده‌های حاصل از روایت در قالب 78 تم اولیه، 36 خردهتم، 8 تم اصلی و یک تم نهایی کدگذاری و صورت‌بندی شدند. تمهای اصلی حاصل از روایتها عبارت‌اند از: جامعهپذیری جنسیتی، مکانیسم تعمیق نابرابری اجتماعی، فقر مادی، فقر فرهنگی، عدم دسترسی به مراکز آموزشی، ازدواج زودرس دختران، محدودیت زنان در ورود به عرصههای عمومی و بازتولید ساختار اجتماعی. مقولة نهایی نیز آموزش به‌مثابة یک میدان تولید نابرابری جنسیتی در مناطق روستایی است که داستان روایتهای متکثر زنان حول آن شکل گرفته و بدان معنا بخشیدهاند.
اقتصاد
زهرا میلا علمی؛ شهریار زروکی؛ سیده مونا مهدوی‌چابک
چکیده
امروزه، میزان مشارکت زنان در بازار کار به‌منزلۀ یکی از عوامل توسعه‌یافتگی جوامع شناخته می‌شود؛ ازاینرو، این پژوهش به بررسی عوامل اثرگذار مانند آموزش، وضعیت زناشویی، سن زن، و سرپرست خانوار بودن زن بر احتمال مشارکت زنان در بازار کار می‌پردازد. بدین منظور، از ریزدادههای طرح هزینه‌ـ درآمد خانوار شهری مرکز آمار ایران ...
بیشتر
امروزه، میزان مشارکت زنان در بازار کار به‌منزلۀ یکی از عوامل توسعه‌یافتگی جوامع شناخته می‌شود؛ ازاینرو، این پژوهش به بررسی عوامل اثرگذار مانند آموزش، وضعیت زناشویی، سن زن، و سرپرست خانوار بودن زن بر احتمال مشارکت زنان در بازار کار می‌پردازد. بدین منظور، از ریزدادههای طرح هزینه‌ـ درآمد خانوار شهری مرکز آمار ایران در سال 1390 و از مدل پروبیت داده‌های تابلویی و روش برآورد حداکثر درستنمایی استفاده شده است. براساس نتایج برآورد، انتظار میرود که در مناطق شهری ایران، آموزش در مقاطع پایین تحصیلی (ابتدایی و راهنمایی)، انگیزهای برای ورود زنان به بازار کار نباشد؛ اما تحصیل در مقاطع بالاتر، بهخصوص در دانشگاه، سبب ورود زنان به بازار کار شود. از نظر تأثیر وضعیت زناشویی، مطلقه و مجرد بودن زنان اثر مثبت، ولی بیهمسر بودن بر اثر فوت اثر منفی بر احتمال مشارکت زنان در بازار کار دارند. رابطة میان سن و احتمال مشارکت زنان، U وارونه است؛ بدین مفهوم که در سن جوانی احتمال ورود زنان به بازار کار بیش از دوران میانسالی است. سرپرست خانوار بودن زن نیز بر احتمال مشارکت زنان اثر مثبت میگذارد.
مرضیه موسوی‌خامنه؛ ابوعلی ودادهیر؛ نسرین برزگر
دوره 8، شماره 4 ، بهمن 1389
چکیده
این مقاله در پی آن است که وضعیت آموزشی زنان را با ابعاد گوناگون توسعه در حوزه‌ی توسعه انسانی و توسعه‌ی جنسیتی و در ارتباط با شاخص‌های بهداشتی، اقتصادی و سیاسی تحلیل و از طریق مطالعه‌ی تطبیقی میان کشورهایی با درجات متفاوت از حیث توسعه‌یافتگی، روندهای آموزشی در این کشورها را مطالعه نماید. در این مطالعه با استفاده از روی‌کرد روش‌شناسی ...
بیشتر
این مقاله در پی آن است که وضعیت آموزشی زنان را با ابعاد گوناگون توسعه در حوزه‌ی توسعه انسانی و توسعه‌ی جنسیتی و در ارتباط با شاخص‌های بهداشتی، اقتصادی و سیاسی تحلیل و از طریق مطالعه‌ی تطبیقی میان کشورهایی با درجات متفاوت از حیث توسعه‌یافتگی، روندهای آموزشی در این کشورها را مطالعه نماید. در این مطالعه با استفاده از روی‌کرد روش‌شناسی تلفیقی از روش کتابخانه‌ای و تحلیل ثانویه و از داده‌های بانک جهانی و گزارش‌های توسعه‌ی انسانی (سال 2006) برای پاسخ به سؤالات پژوهشی و آزمون فرضیه‌های اصلی مقاله استفاده خواهیم کرد. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که آموزش زنان نه‌تنها نقشی مهم در توسعه‌ی انسانی دارد، بلکه توسعه‌ی جنسیتی را نیز بهبود می‌بخشد به‌طوری که توان‌مندسازی زنان عمدتاً به لحاظ آموزشی و بهداشتی بوده و موقعیت زنان بر حسب مشارکت اقتصادی و سیاسی در میان کشورها یا در سطح بین‌المللی، در خلال سال‌های 1996 تا 2006 تغییرات مهمی نداشته است. هم‌چنین در تمامی کشورهای مورد مطالعه، شاخص‌های آموزشیِ مربوط به زنان همبستگی بالایی با شاخص‌های بهداشتی نشان می‌دهند در حالی‌که همبستگی آموزش زنان با شاخص‌های اقتصادی و سیاسی-به‌ویژه در میان کشورهای کمتر توسعه‌یافته- ضعیف‌تر بوده است.
سهیلا صادقی فسایی؛ سمیرا کلهر
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1386
چکیده
: تجربیات بین‌المللی نشان می‌دهد که پیشرفت و توسعه عدالت جنسیتی زمینه‌ساز دستاوردهای توسعه‌ای بوده، به‌طوری که خود موجب تقویت استانداردهای زندگی و حقوق انسانی برای همه افراد شده‌است. امروزه اهمیت تساوی جنسیتی نه تنها به عنوان یکی از اساسی‌ترین حقوق بشر، بلکه برای کاهش فقر، بالا رفتن استانداردهای زندگی، رشد مناسب و ثبات اقتصادی ...
بیشتر
: تجربیات بین‌المللی نشان می‌دهد که پیشرفت و توسعه عدالت جنسیتی زمینه‌ساز دستاوردهای توسعه‌ای بوده، به‌طوری که خود موجب تقویت استانداردهای زندگی و حقوق انسانی برای همه افراد شده‌است. امروزه اهمیت تساوی جنسیتی نه تنها به عنوان یکی از اساسی‌ترین حقوق بشر، بلکه برای کاهش فقر، بالا رفتن استانداردهای زندگی، رشد مناسب و ثبات اقتصادی مورد تأکید قرار گرفته است. از طرفی رابطه میان دموکراسی، توسعه و برابری نیز بدیهی به‌نظر می‌رسد. برای رسیدن به این امر انجام اصلاحات ساختاری جهت افزایش مشارکت زنان در زندگی سیاسی و اجتماعی امری ضروری است. بی‌تردید حمایت از نقش زنان و تقویت آن در جامعه موجب بهبود بهداشت، بالارفتن سطح سواد و تحصیلات، کنترل داوطلبانه رشد جمعیت و به‌طور کلی بهبود رشد اقتصادی و توزیع عادلانه‌ی منافع می‌گردد. در همین راستا در طی دهه‌‌های گذشته تغییرات عمیقی در رابطه با نقش و منزلت زنان ایجاد شده و بسیاری از کشورهای جهان بر روی کاهش شکاف جنسیتی در امر تحصیلات، بهداشت، اشتغال و تأمین اجتماعی به توافق کامل رسیده‌اند. شواهد مربوط به ایران حاکی از آن است که اگر چه در راستای کاهش شکاف‌های جنسیتی گام‌های بلندی برداشته شده‌است اما هنوز زنان با مسائل و مشکلاتی روبرو هستند؛ برخی از این مشکلات و موانع به فشارها و اجبارهای توسعه برمی-گردد اما بخشی نیز به فرهنگ و سنت‌های حاکم مرتبط است که قابل اجتناب و مرتفع شدن می-باشد. برنامه پنج‌ساله سوم توسعه از حیث تأکید بر شاخص‌ها و ضرورت کاهش شکاف‌های جنسیتی نسبت به برنامه‌های پیشین آن متمایز می‌شود. مطالعه حاضر نشان داده است که در بسیاری از زمینه‌ها شکاف‌های مذکور و در سطح استانی نیز تفاوت‌های جنسیتی کمتر شده است. اما در زمینه اشتغال قضیه فرق می‌کند.
مهدی طالب؛ محسن گودرزی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
در دو دهه اخیر، با گسترش جنبش ها و هویت یابی های قومی، مطالعات تجربی و نظری درباره قومیت در ابعاد اجتماعی،فرهنگی و سیاسی افزایش یافته است. مروری بر آثار منتشر شده در این زمینه نشان می دهد که مطالعات نظری بعد جنسیتی قومیت را نادیده انگاشته اند و مطالعات تجربی نیز به جنسیت بیشتر به عنوان متغیر زمینه توجه کرده اند. این مقاله، با استفاده ...
بیشتر
در دو دهه اخیر، با گسترش جنبش ها و هویت یابی های قومی، مطالعات تجربی و نظری درباره قومیت در ابعاد اجتماعی،فرهنگی و سیاسی افزایش یافته است. مروری بر آثار منتشر شده در این زمینه نشان می دهد که مطالعات نظری بعد جنسیتی قومیت را نادیده انگاشته اند و مطالعات تجربی نیز به جنسیت بیشتر به عنوان متغیر زمینه توجه کرده اند. این مقاله، با استفاده از داده های پیمایش انجام شده در چهار شهر استان سیستان و بلوچستان، تلاش می کند اهمیت نگرش جنسیتی را در رشد هویت یابی گروه های قومی نشان دهد . تحقیق حاضر این فرض را پیش می برد که نابرابری موقعیت دو گروه، به ویژه از حیث دسترسی به فرصت های آموزشی، دو طرز تلقی را نسبت به نقش های جنسیتی شکل داده است. وجود نگرش های سنتی و نسبتاً مدرن به نقش های جنسیتی، دو گروه قومی متمایز ساخته است. هم‌چنین، آثار این نگرش ها بر الگوی زندگی خانوادگی و در نتیجه عملکرد متفاوت جمعیتی خانواده در دو گروه قومی تحلیل می شود. بخش مهمی از تفاوت های گروه قومی را می توان با تفاوت سطح آموزش توضیح داد، متغیرهای دیگری نیز در این میان نقش دارند که از جمله می توان به تفاوت رایش مذهبی اشاره کرد.
حسین میرزایی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
یکی از معیارهای ارزیابی کشور ها از نظر توسعه، میزان حضور و مشارکت زنان در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی است. در کشورهای در حال توسعه ، به دلایل مختلف فرهنگی و اجتماعی، زمینه های مشارکت زنان در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی محدود شده است. در این پژوهش سعی بر آن است تا عوامل مؤثر در نرخ مشارکت زنان ایران در بازار کار به صورت تاریخی و در بین ...
بیشتر
یکی از معیارهای ارزیابی کشور ها از نظر توسعه، میزان حضور و مشارکت زنان در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی است. در کشورهای در حال توسعه ، به دلایل مختلف فرهنگی و اجتماعی، زمینه های مشارکت زنان در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی محدود شده است. در این پژوهش سعی بر آن است تا عوامل مؤثر در نرخ مشارکت زنان ایران در بازار کار به صورت تاریخی و در بین استان های کشور مورد بررسی همه جانبه قرار گیرد. کاربرد مدل رگرسیونی داده های پانلی نشان می دهد که مهم ترین عوامل مؤثر در حضور زنان در بازار کار سطح آموزش ،انگیزه کسب درآمد مالی و نرخ بیکاری مردان با اثر مثبت؛ و پدیده مهاجرت از روستا به شهر(درجه شهری شدن)، نرخ بیکاری زنان و نرخ زاد و ولد با اثر منفی است که هریک با ضرایب ویژه ای در نرخ مشارکت زنان تأثیر می گذارند.روند مشارکت زنان در بازار کار ایران به صورت یک منحنی سهمی شکل است که در سال های اخیر سیر صعودی به خود گرفته است.
unknown
دوره 1، شماره 7 ، آذر 1382
چکیده
تحولات سریع تکنولوژیکی و فرهنگی دو سده اخیر کشورهای توسعه یافته و تاثیر آن در نوسازی سایر جوامع از جمله جامعه ایران توجه پژوهشگران بسیاری را به خود جلب کرده است . نظریه های نوسازی تاکید دارند که عواملی همچون میزان شهرنشینی – صنعتی شدن – سطح تحصیلات – ارتباطات – مشارکت اجتماعی – چگونگی اجتماعی شدن و پایگاه اجتماعی – اقتصاد فرد نوگرایی ...
بیشتر
تحولات سریع تکنولوژیکی و فرهنگی دو سده اخیر کشورهای توسعه یافته و تاثیر آن در نوسازی سایر جوامع از جمله جامعه ایران توجه پژوهشگران بسیاری را به خود جلب کرده است . نظریه های نوسازی تاکید دارند که عواملی همچون میزان شهرنشینی – صنعتی شدن – سطح تحصیلات – ارتباطات – مشارکت اجتماعی – چگونگی اجتماعی شدن و پایگاه اجتماعی – اقتصاد فرد نوگرایی در جوامع را تسریع می کنند . فرد نوع گرا نیز دارای ویژگی هایی مانند علم گرایی – پذیرش تجربیات جدید – پیشرفت گرایی – نگرش های مدنی و جهانی و دموکراتیک – تساوی طلبی – استقلال طلبی و خطر پذیری است . هدف این پژوهش سنجش میزان نوگرایی زنان فعال در حوزه فرهنگی ( دبیران ) و عوامل موثر بر آن است که با روش پژوهش کتابخانه ای و پیمایشی انجام شده است و جامعه آماری آن زنان دبیر شهر تهران هستند . یافته های پژوهش نشان می دهد که 3/72 در صد زنان دبیر مطالعه نوگرا هستند و دو عامل طول مدت تحصیل و پایگاه اقتصادی – اجتماعی با میزان نوگرایی رابطه معانادار دارد.
