جامعه شناسی
ارائه مدل رفتار منحرفانه جنسی نوجوانان دختر: تاملی بر رویکرد زمینه‌ای

نفیسه فقیهی مقدس؛ فهیمه مومنی راد؛ سعید شریفی

دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 71-95

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.276379.1007594

چکیده
  نوجوانی از مراحل مهم رشد و تکامل انسان است که ویژگی‌های رشدی آن می‌تواند زمینه‌ساز بروز انواع انحرافات و اختلالات شود. دختران به دلیل ویژگی‌های جسمی و روانی خاص خود زودتر از پسران وارد مرحلة رشد جسمی و جنسی می‌شوند و مشکلات آن‌ها در ابعاد بهداشتی، روانی و اجتماعی به دلایل تفاوت‌های فیزیولوژیک، نقش‌های اجتماعی و سنت‌های حاکم ...  بیشتر

جامعه شناسی
رابطۀ مصرف‌گرایی و نگاه کالایی به انسان با سیالیت عشق در زندگی زناشویی

منصوره زارعان؛ ام‌البنین چابکی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 483-498

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.265229.1007486

چکیده
  مصرف‏گرایی یکی از شاخصه‏های دنیای مدرن است که به مصارف کالایی اکتفا نکرده و به ارتباطات و حتی ارتباط عاطفی زوجین نیز سرایت کرده است. هدف این مقاله بررسی رابطۀ فرهنگ مصرف‏گرایی‏ کالایی بر مصرف‏گرایی‏ ارتباطی زوجین یا سیالیت عشق است. این نوشته از نوع توصیفی‌ـ تبیینی است. روش این بررسی پیمایش و جامعة آماری شامل همة زنان و مردان ...  بیشتر

جامعه شناسی
تقاطع جنسیت و خانواده؛ فهم زنانه از ازدواج و زندگی خانوادگی

وحید قاسمی؛ سمیه عرب‌خراسانی؛ علی ربانی خوراسگانی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 499-524

https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.260472.1007444

چکیده
  بررسی رابطة میان جنسیت و نهاد خانواده، معنای زنانه از ازدواج و زندگی خانوادگی، در وضعیت تحولات حاضر، که با ازهم‏گسست فزایندة زندگی‏های تأهلی همراه است، بیانگر آن است که زنان در حال تجربة خروج از سایه و کشف هویتی جدید از خودند. مطالعة حاضر با مشارکت 28 نفر از زنان ‏تهرانی باسابقة حداقل یک‏بار ازدواج و جدایی با استفاده از روش داده‏بنیاد ...  بیشتر

جامعه شناسی
عصر تصویر بی حجابی و بی حجابی اجباری بررسی وضعیت تصویر بی حجابی در دورۀ پهلوی دوم

محمدرضا قائمی نیک؛ طیبه نجفی

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 339-358

https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.262289.1007458

چکیده
  دربارۀ مواجهۀ جامعۀ ایران با پدیدۀ حجاب (به‌خصوص حجاب زنانه)، دو دیدگاه به‌ظاهر متفاوت وجود دارد؛ اول مقاومت مردم در برابر بی‏حجابی اجباری (کشف حجاب) در دورۀ رضاخان پهلوی و دوم مطابق با برخی از دیدگاه‌ها، واکنش به حجاب اجباری یا قانون حجاب در دورۀ جمهوری اسلامی. در دورۀ اول، در ذیل سیاست‏های «تجدد آمرانۀ» غربی، بی‏حجابی ...  بیشتر

جامعه شناسی
سناریوهای پیش روی حضور زنان ایرانی در عرصۀ سیاست 1396ـ1406 یک بررسی آینده‌پژوهانه

فرهاد درویشی سه‌تلانی؛ زهره همتی

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 379-396

https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.250405.1007362

چکیده
  مشارکت و فعالیت سیاسی زنان در تاریخ سیاسی ایران به شیوه‌های مختلف انجام پذیرفته است؛ موضوعی که نقشی درخور توجه در سیر تحولات تاریخی ایران داشته و بدیهی است در آیندة مشارکت سیاسی این کشور نیز تأثیرگذار خواهد بود. مقالة حاضر، که از نوع تحقیقات کاربردی است، با اتکا بر روشی توصیفی‌ـ پیمایشی در صدد است به این پرسش پاسخ گوید که روند حضور ...  بیشتر

جامعه شناسی
واکاوی دلالت‌های معنایی ازدواج نزد جوانان (مطالعۀ موردی: جوانان مجرد ساکن شهر تهران سال 1396)

ناهید حسینی؛ سید محمد سید میرزایی؛ باقر ساروخانی

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1397، ، صفحه 243-270

https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.251394.1007374

چکیده
  کاهش ازدواج جوانان توجه اجتماعی را در سطوح خرد و کلان برانگیخته است. مقالة حاضر حاصل پژوهش با هدف شناخت دلالت‌های معنایی ازدواج و تصویر ذهنی جوانان و راهبرد آنان به ازدواج است. رویکرد پژوهش کیفی است و از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. مشارکت‌کنندگان با نمونه‌گیری نظری و هدفمند به تعداد 28 نفر از جوانان مجرد در سن ازدواج از مناطق ...  بیشتر

جامعه شناسی
بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر همسرآزاری با تأکید بر نقش نظام مردسالاری در خانواده

منیژه نویدنیا؛ ابراهیم شاملو

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 131-147

https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.238552.1007244

چکیده
  یکی از آسیب‌های اجتماعی که جامعه را تهدید می‏کند همسرآزاری است که خود را به اشکال مختلف در نهاد خانواده نشان می‏دهد. مقالة حاضر با هدف شناسایی ارتباط بین عوامل اجتماعی مؤثر بر همسرآزاری در سال 1395 نگاشته شده است. رابطۀ مذکور، با اتخاذ رویکرد توصیفی‌ـ تحلیلی و با استفاده از ابزار پرسش‌نامه مطالعه و با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحلیل ...  بیشتر

جامعه شناسی
تجربۀ زیستۀ تک‏ فرزندان از تک‌فرزندی: مطالعۀ دختران بالای 18 سال

جواد شجاعی؛ بهجت یزدخواستی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 447-476

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.238489.1007242

چکیده
  آمارها حاکی از کاهش میزان باروری به زیر سطح جایگزینی است. به‏‏موازات این روند کاهنده، شاهد افزایش نسبت خانواده‏های تک‏فرزند هستیم. این تغییر در ساختار خانواده و کاهش تعداد فرزند، تغییر در روابط درونی خانواده و شیوه زندگی تک‏فرزند را به­همراه دارد که ‏به‌منزلۀ پدیده‌ای اجتماعی باید دقیقاً مطالعه شود. مطالعات موجود بیشتر ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعۀ جامعه‏ شناختی صنعت بدن: (مطالعۀ کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‏ های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)

یسری محمودی؛ حسن محدثی گیلوایی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 523-547

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.238833.1007247

چکیده
  هدف از پژوهش حاضر، بررسی و فهم جامعه‌شناسانۀ صنعت بدن و انجام‌دادن جراحی‏های زیبایی زنان است. پژوهش با رویکرد کیفی و روش گراندد‌تئوری انجام شده است. ابزار استفاده‌شده برای گردآوری داده‏ها، مصاحبة نیمه‌ساخت‌یافته بوده است. جهت انتخاب افراد مصاحبه‌شونده از روش نمونه‏گیری هدفمند و برای تشخیص تعداد افراد از نمونه‏گیری نظری ...  بیشتر

جامعه شناسی
پول زنانه و تداوم حیات خانواده: پژوهشی بر خانواده‌های تهرانی

سهیلا علیرضانژاد؛ الهه خاکپور مروستی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 549-567

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.248309.1007334

چکیده
  این پژوهش در پی بررسی تأثیر افزایش پول در دسترس زنان و نقش آن در پایداری خانواده است. برای این منظور از روش ترکیبی (مرکب از مطالعۀ میدانی و پیمایش) استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبۀ نیمه‌ساخت‌یافته در بخش مطالعۀ میدانی و پرسش‌نامه در پیمایش است. یافته‏ها نشان می‌دهد که درآمد زن می‏تواند بر نقش سنتی مرد به‌مثابۀ نان‏آور ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعۀ آسیب‌پذیری اجتماعی زنان سرپرست ‏خانوار و زنان دارای ‏سرپرست در منطقۀ سلطان ‏آباد شهر تهران

سعید خانی؛ فرشید خضری؛ کتایون یاری

دوره 15، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 597-620

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.233709.1007203

چکیده
  نرخ جمعیت زنان سرپرست خانوار در دهه‏های اخیر رشد گسترده‏ای داشته است. در کنار افزایش نرخ رشد جمعیت، این گروه تغییرات کیفی‌ـ مانند تغییر ترکیب سنی، تحصیلی، درآمدی و فقر اقتصادی‌ـ را نیز تجربه کرده‌اند که مسائل مبتلا به آنان را به‏مرور از یک پدیدۀ اجتماعی نسبتاً طبیعی به موضوع اجتماعی از جنس آسیب تبدیل کرده است. هدف این مقاله ...  بیشتر

جامعه شناسی
طرد اجتماعی در زندگی زنان فقیر شهری (مطالعۀ موردی: زنان فقیر شهری تحت پوشش کمیتۀ امداد شهرستان ارومیه)

محمدجواد زاهدی؛ پروانه دانش؛ فیروز راد؛ رضا مجرب قوشچی

دوره 15، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 291-310

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.219352.1007081

چکیده
  شواهد موجود نشان می‌دهد زنان فقیر شهری به شکل‌های گوناگونی از طرد اجتماعی رنج می‌برند. این مقاله در سطح خُرد و زندگی روزمره به جست‌وجوی ریشه‌های طرد اجتماعی در زندگی آن‌ها پرداخته و سعی کرده است بعضی از ابعاد این مسئله را روشن کند. روش تحقیق کیفی است و داده‌های تحقیق از مصاحبه‌های عمیق با 32 زن تحت پوشش کمیتۀ امداد شهرستان ارومیه ...  بیشتر

جامعه شناسی
بازسازی معنایی تجربۀ زیستۀ دختران از تجرد

امید قادرزاده؛ فاطمه غلامی؛ الهه غلامی

دوره 15، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 403-426

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.223685.1007116

چکیده
  دختران مجرد در زمرۀ گروه‏هایی محسوب می‏شوند که به دلیل جایگاه شکننده و آسیب‏پذیر در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در معرض طرد قرار دارند. هدف این پژوهش، بازسازی معنایی تجربۀ زیستۀ دختران از تجرد، کشف زمینه‏ها، پیامدها و نحوۀ مواجهۀ دختران با تجرد از طریق ادراک و معنای ذهنی دخترانی است که درگیر این فرایند شده‌اند. پژوهش حاضر ...  بیشتر

جامعه شناسی
تجربۀ زیستۀ زنان مطلقۀ شهر ساوه در حوزۀ روابط خانوادگی و اجتماعی

فریده خلج آبادی فراهانی؛ فاطمه تنها؛ فاطمه ابوترابی زارچی

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 223-240

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.62355

چکیده
  امروزه، تعداد زنانی که همسران خود را بر اثر طلاق از دست داده‌‌اند رو به افزایش است. این زنان به دلیل فشارهای اقتصادی و اجتماعی معمولاً تغییراتی را در روابط خود تجربه می‏کنند. این تحقیق با هدف کشف تجربیات زیستة زنان زیر 35 سال مطلقه از تغییرات در روابط خانوادگی و اجتماعی پس از اطلاق در شهر ساوه انجام شد. مصاحبه‌شوندگان از نظر وضعیت ...  بیشتر

جامعه شناسی
شرایط و استراتژی‌های مصرف شیشه میان زنان معتاد (مطالعۀ موردی: شهر کرمان)

داریوش بوستانی؛ الهام کرمی زاده

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22059/jwdp.2017.61984

چکیده
  اعتیاد یکی از مسائل اجتماعی برجسته در ایران است که اغلب مسئله‏ای مردانه تلقی می‌شود. اما واقعیت این است که زنان نیز با این پدیده درگیرند. آنچه در حال حاضر با آن مواجهیم گرایش به سوء مصرف موادمخدر صنعتی در میان زنان است. با توجه به نقصان کارهای پژوهشی و به‌خصوص کارهای کیفی در این حوزه، پژوهش حاضر به بررسی شرایط (علّی، مداخله‏گر، ...  بیشتر

جامعه شناسی
عوامل زمینه‌ساز زیست‌جنسی زنان در باشگاه ‏ها و سالن ‏های ورزشی شهر اصفهان

سیدعلی هاشمیانفر؛ نفیسه چینی؛ مریم مکتوبیان

دوره 14، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 397-430

https://doi.org/10.22059/jwdp.2016.60962

چکیده
  با چرخش مفهومی غریزۀ جنسی به لذت جنسی شاهد غلبۀ گفتمان‏های‏ جنسی به حوزه‏های اجتماعی و درنوردیده‌شدن مرز میان فضاهای خصوصی و عمومی هستیم. یکی از نمودهای ورود گفتمان‏های جنسی به فضاهای عمومی را می‏توان در میدان بررسی‌شدۀ پژوهش حاضر، یعنی در باشگاه‏های ورزشی، مشاهده کرد. پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل زمینه‌ساز زیست‌جنسی ...  بیشتر

جامعه شناسی
آسیب‌شناسی تعاملات اجتماعی زنان سرپرست خانوار (مطالعه کیفی شهرستان شاهین‌شهر)

حسین افراسیابی؛ ساناز جهانگیری

دوره 14، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 431-450

https://doi.org/10.22059/jwdp.2016.60963

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف شناخت آسیب‏های تعاملات اجتماعی زنان سرپرست خانوار شاهین‏شهر در رویکرد کیفی و با روش نظریۀ زمینه‏ای انجام شده است. به این منظور، با 35 نفر از زنان سرپرست خانوار مصاحبه‏های نیمه‏ساختاریافته و عمیق انجام شد که برای گزینش آن‏ها روش نمونه‏گیری هدف‌مند و نظری به کار گرفته شد. داده‏های حاصل از مصاحبه با روش ...  بیشتر

جامعه شناسی
زنان و گرایش به مد

احمد بخارایی؛ ملکه رفیعی

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 309-328

https://doi.org/10.22059/jwdp.2016.60053

چکیده
  حرکت به سوی مدرنیته در کنار بروز تحولاتی همچون جهانی‌شدن فرهنگ و رشد فرهنگ مصرفی، گرایش به مد و نظارت مستمر بر ویژگی‏های ظاهری و مرئی بدن را به پدیدۀ مسری و همه‏گیر جوامع معاصر مبدل کرده است. افراد مدرن امروزی با استفادۀ خاص از برخی اقلام مد روز و با توجه افراطی به لباس و قیافه، تصویرهایی شخصی از خویش برمی‏سازند و هم‌زمان پیام‏هایی ...  بیشتر

جامعه شناسی
سنجش عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به ایده‌آل‌های زیبایی اندام در بین زنان شهر تبریز

فیروز راد؛ گیتا بیلان

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 361-378

https://doi.org/10.22059/jwdp.2016.60056

چکیده
  شواهد نشان‌دهندۀ تغییر فرهنگی در ایران و ترجیح بدن لاغر در بین زنان است. توجه فراوان به زیبایی و تناسب اندام از پیامدهای جامعۀ مصرفی است و زنان برای دستیابی به اندازۀ بدنی دلخواه به روش‏های متعددی، همچون رژیم‏های زیبایی و لاغری اندام، روی آورده‏‏‏اند. بنابراین، مطالعۀ حاضر به منظور سنجش عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به ایده‏آل‏های ...  بیشتر

جامعه شناسی
زمینه‌ها و نحوۀ مواجهه با طلاق عاطفی میان زنان شهر یزد

حسین افراسیابی؛ رقیه دهقانی دارامرود

دوره 14، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 255-271

https://doi.org/10.22059/jwdp.2016.59203

چکیده
  کاهش صمیمیت و گسست عاطفی یکی از چالش‌های خانوادۀ معاصر است که افراد و گروه‌های مختلف به شیوه‌های گوناگونی آن را درک و تفسیر می‌کنند. هدف این پژوهش، کشف زمینه‏ها و نحوۀ مواجهه با طلاق عاطفی از طریق ادراک و معنای ذهنی زنانی است که درگیر این فرایند شده‌اند. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش نظریۀ زمینه‌ای میان زنان شهر یزد انجام شد. ...  بیشتر

جامعه شناسی
ورزش زنان و دلالت های معنایی آن

امید قادرزاده؛ سیده چیمن حسینی

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 309-334

https://doi.org/10.22059/jwdp.2015.56334

چکیده
  در مقایسه با گذشته، که ورزش در ذیل ابعاد آیینی، مذهبی و جنگاوری معنا پیدا می‏کرد و امری مردانه تلقی می‏شد، امروزه، به دلیل پیوند عمیق با مدیریت بدن، فراغت و سلامت، ورزش ماهیتی فراجنسیتی به‏ خود گرفته و به بخشی از زندگی روزمره بین زنان مبدل شده است. در پژوهش حاضر، به قصد راه بُردن به تجربه و درک زنان از ورزش، به روش نظریة مبنایی ...  بیشتر

جامعه شناسی
منابع مطرودساز، طرد اجتماعی و احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار

منصوره اعظم آزاده؛ مریم تافته

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 335-356

https://doi.org/10.22059/jwdp.2015.56335

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف اندازه‏گیری میزان احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار تهران و همچنین شناسایی منابع طرد و محرومیت اجتماعی این جمعیت و مکانیزم اثرگذاری آن بر شادمانی آن‏ها صورت گرفته است. روش پژوهش در این تحقیق، اکتشافی‌ـ پیمایشی است. بدین‌منظور، ابتدا نمونه‏ای 30‌نفری از زنان سرپرست خانوار تهران به روش نمونه‏گیری گلوله‏برفی ...  بیشتر

جامعه شناسی
ورود زنان به مشاغل مردانه: دلایل و پیامدها واکاوی کیفی آرای کارشناسان

اسماعیل بلالی؛ مونس سیاح؛ سیده فاطمه محبی

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 399-424

https://doi.org/10.22059/jwdp.2015.56338

چکیده
  جنسیت، به‌منزلة یکی از عناصر تعیین‌کنندة فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از ابعاد حیات جمعی زنان همچون اشتغال آنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند بر نوع مشاغل زنان و مردان در جامعه تأثیر‌گذار باشد. امروزه، جداسازی جنسیتی مشاغل در ایران به‌تدریج در حال برداشته شدن است، اما سیاست‌گذاری اجتماعی در مورد این موضوع نیازمند مطالعات ...  بیشتر

جامعه شناسی
تحلیل جنسیتی هزینه کرد و پس انداز پول در خانواده های تهرانی

سهیلا علیرضانژاد؛ سحر خاکپور

دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 151-170

https://doi.org/10.22059/jwdp.2015.55988

چکیده
  پول و نحوة هزینه‌کرد آن از عواملی است که می‌تواند در خانواده تنش‌هایی گاه عمیق ایجاد کند و از‌این‌رو مهم است که به چگونگی هزینه‌کرد و ماهیت آن توجه شود. این مقاله دربارة چگونگیتفاوت‌ها و شباهت‌های رفتار زنان و مردان با پول در خانواده، می‌پرسد. برای پاسخ به این پرسش از روش ترکیبی‌ـ مطالعة میدانی و پیمایش‌ـ استفاده شد. ابزار گردآوری ...  بیشتر

جامعه شناسی
بررسی ابعاد ساختار قدرت در خانواده و رابطۀ آن با باروری (مطالعۀ موردی: زنان متأهل شهر تهران)

زینب کاوه‌فیروز؛ فریبا کرمی

دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 291-308

https://doi.org/10.22059/jwdp.2015.55994

چکیده
  ایران، در چند دهة اخیر، افت شدیدی را در میزان باروری کل داشته است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد نقش زنان در اجتماع و توانایی تصمیم‌گیری در امور خانواده از عوامل مؤثر بر رفتار باروری زنان است. پژوهش حاضر، با استفاده از روش پیمایش، به بررسی رابطة برخی ابعاد ساختار قدرت زنان در خانواده با میزان فرزندآوری زنان در شهر تهران می‌پردازد. داده‌ها ...  بیشتر