مطالعات زنان
ناهید سلیمی
چکیده
زنان به‌عنوان بخش مهمی از بدنۀ فعال اجتماع و درگیر مستقیم با نهاد پویای خانواده، عملاً نقش مهمی در شناخت و حل مسئله در تمام حوزه‌های عمومی ایفا می‌کنند. جمهوری اسلامی به‌عنوان حکمرانی متعالی که نظامی مبتنی بر مردم‌سالاری دینی است، نیازمند توجه به این بخش از کنشگران و تسهیل مشارکت عمومی آنان در فرایندهای شناخت مسئله، تصمیم‌گیری ...
بیشتر
زنان به‌عنوان بخش مهمی از بدنۀ فعال اجتماع و درگیر مستقیم با نهاد پویای خانواده، عملاً نقش مهمی در شناخت و حل مسئله در تمام حوزه‌های عمومی ایفا می‌کنند. جمهوری اسلامی به‌عنوان حکمرانی متعالی که نظامی مبتنی بر مردم‌سالاری دینی است، نیازمند توجه به این بخش از کنشگران و تسهیل مشارکت عمومی آنان در فرایندهای شناخت مسئله، تصمیم‌گیری و پایش خواهد بود. بدین‌منظور نیازمند احصای الگوی موجود در مضامین برجستۀ گفتمان دینی در موضوع مشارکت بدنۀ اجتماعی زنان برای نیل به الزامات اسلامی مشارکت عمومی زنان در فرایند حکمرانی اسلامی هستیم. در این پژوهش، با هدف استخراج این الگو از روش کیفی و راهبرد تحلیل مضمون استفاده شده است. برای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش نیز 13 مصاحبۀ عمیق با خبرگان دینی مشرف به فضای کنشگری زنان با سابقۀ عملی یا نظری خط‌مشی‌گذارانه انجام شده است. تحلیل داده‌ها در فرایند کدگذاری به ظهور 48 مضمون پایه در قالب 10 مضمون سازمان‌دهنده و 2 مضمون فراگیر و ارائۀ شبکۀ مضامین منجر شد. یافته‌ها نشان داد الگوی مضمونی گفتمان دینی در خصوص مشارکت بدنۀ اجتماعی زنان در فرایند خط‌مشی‌گذاری زنان و خانواده مشتمل بر دو بعد اساسی مؤلفه‌های مشارکت و مکانیسم‌های مشارکت است. الگوی احصاشده از مضامین اصلی مشارکت در ادامه در بعد مؤلفه‌ها شامل مضامین غایتمندی، مسئله‌محوری، سطح‌بندی بدنۀ اجتماعی، دین‌محوری و الهی‌بودن و تخصیص عرصه‌ها و مرزها و در بعد مکانیسم‌ها شامل مضامین قانونی و شرعی‌بودن، عام‌بودن و جنسیت‌زدایی، توانمندسازی، نهادهای واسط و نهادهای تخصصی هستند.
