نویسندگان

• سهیلا صادقی فسایی ¹
• سمیرا کلهر ²

¹ استادیار گروه جامعه¬شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

² کارشناس ارشد مطالعات اجتماعی

چکیده

: تجربیات بین‌المللی نشان می‌دهد که پیشرفت و توسعه عدالت جنسیتی زمینه‌ساز دستاوردهای توسعه‌ای بوده، به‌طوری که خود موجب تقویت استانداردهای زندگی و حقوق انسانی برای همه افراد شده‌است. امروزه اهمیت تساوی جنسیتی نه تنها به عنوان یکی از اساسی‌ترین حقوق بشر، بلکه برای کاهش فقر، بالا رفتن استانداردهای زندگی، رشد مناسب و ثبات اقتصادی مورد تأکید قرار گرفته است. از طرفی رابطه میان دموکراسی، توسعه و برابری نیز بدیهی به‌نظر می‌رسد. برای رسیدن به این امر انجام اصلاحات ساختاری جهت افزایش مشارکت زنان در زندگی سیاسی و اجتماعی امری ضروری است. بی‌تردید حمایت از نقش زنان و تقویت آن در جامعه موجب بهبود بهداشت، بالارفتن سطح سواد و تحصیلات، کنترل داوطلبانه رشد جمعیت و به‌طور کلی بهبود رشد اقتصادی و توزیع عادلانه‌ی منافع می‌گردد. در همین راستا در طی دهه‌‌های گذشته تغییرات عمیقی در رابطه با نقش و منزلت زنان ایجاد شده و بسیاری از کشورهای جهان بر روی کاهش شکاف جنسیتی در امر تحصیلات، بهداشت، اشتغال و تأمین اجتماعی به توافق کامل رسیده‌اند. شواهد مربوط به ایران حاکی از آن است که اگر چه در راستای کاهش شکاف‌های جنسیتی گام‌های بلندی برداشته شده‌است اما هنوز زنان با مسائل و مشکلاتی روبرو هستند؛ برخی از این مشکلات و موانع به فشارها و اجبارهای توسعه برمی-گردد اما بخشی نیز به فرهنگ و سنت‌های حاکم مرتبط است که قابل اجتناب و مرتفع شدن می-باشد. برنامه پنج‌ساله سوم توسعه از حیث تأکید بر شاخص‌ها و ضرورت کاهش شکاف‌های جنسیتی نسبت به برنامه‌های پیشین آن متمایز می‌شود. مطالعه حاضر نشان داده است که در بسیاری از زمینه‌ها شکاف‌های مذکور و در سطح استانی نیز تفاوت‌های جنسیتی کمتر شده است. اما در زمینه اشتغال قضیه فرق می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• آموزش
• اشتغال
• برنامه سوم توسعه
• تأمین اجتماعی
• زنان
• شکاف جنسیتی
• نابرابری استانی
• سلامت و بهداشت

عنوان مقاله [English]

Dimensions and Scale of Goal Realization of Gender Gap in the Third Development Plan

چکیده [English]

International experiences reveal that promotion of gender equality paves the way for developmental achievements in a way that it ensures equal living standards and human rights for all individuals. Nowadays gender equality is not only one of the principles of human rights but is emphasized for alleviating poverty, upgrading living standards and stabilizing economy.
The relation between democracy, development and equality is taken for granted thus to realize this it is necessary to conduct structural reformations for increasing women’s participation in political and social life. No doubt supporting women’s role and reinforcing it in the society improves hygiene and health care, enhances level of education, voluntarily controls population growth and generally improves economic growth and equal distribution of benefits.
During the past decades there have been fundamental changes in the role and status of women. Many countries have come to an agreement and reached a consensus on the reduction of gender gap regarding education, healthcare, occupation, and social welfare. Data regarding Iran suggest that although there have been effective attempts in reducing gender gap but still women face many problems. Some of these problems and obstacles are due to pressures and forces of development but a great part of it is related to culture and dominating traditions.
The third five-year development plan is distinguished from other plans in terms of emphasizing on indices and necessities of reducing gender gaps. This study demonstrates that from many aspects there are fewer gaps and gender inequality in many provinces nevertheless this is totally different regarding occupation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Education
• occupation
• Third Development Plan
• Social Welfare
• Women
• Gender Gap