نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی کارشناسی علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد

3 دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

4 استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کارگران خدماتی غیرماهر، از جمله مستخدمان زن در هتل‏ها و مراکز اقامتی، به‌رغم سهم عمده‏ای که در کیفیت خدمات این مراکز دارند، معمولاً موقعیت شغلی نازل و کمتر‌شناخته‌شده‏ای دارند؛ در‌حالی‌که شناخت کافی از وضعیت ایشان و عوامل اثرگذار بر عملکرد شغلی آن‏ها می‏تواند، با کمترین هزینه‏ها، دستاوردهای درخور توجه در راستای بهبود وضعیت رفاهی ایشان و نیز ارتقای کیفیت خدمات وابسته به منابع انسانی در صنعت گردشگری از خود بر جای گذارد. تحقیق حاضر پیرامون چنین مسئله‏ای و با روش کیفی مبتنی بر رویکرد نظریۀ زمینه‏ای به مطالعۀ وضعیت شغلی خانه‏داران زن ده مرکز اقامتی در شهر مشهد پرداخته‏ است. نتایج این تحقیق نشان‌دهندة ضعف عملکرد شغلی و پایین‌بودن کیفیت زندگی جامعه مطالعه‌شده و درگیری ایشان با مجموعه‏ای از مسائل فرساینده و آسیب‌رسان به سلامت جسمی و روانی در محیط شغلی و زندگی فردی آن‏هاست. همچنین، بخشی دیگر از نتایج مؤید لزوم هم‌زمانی آموزش مهارت شغلی و آشنایی با مهارت‏های عمومی زندگی بوده ‏است که اتخاذ راهبردهای کم‌هزینه از سوی افراد در زمینۀ انجام‌دادن فعالیت‏های یدی در محیط کار و در‌نتیجه حفظ سلامتی جسمانی و حصول رفاه مادی بیشتر در درازمدت را به دنبال داشته ‏است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Skill-based empowerment of women workers: A qualitative study in Mashhad city hotels

نویسندگان [English]

  • Mohsen Noghanidokht Bahmani 1
  • Zahra Baradaran-Kashani 2
  • Mahdi Kermani 3
  • Ahmadreza Asgharpour-Masouleh 4

1 Associated Professor, Sociology Deparement, Ferdowsi University of Mashhad, Iran

2 M.A. Student, Social Science, Ferdowsi University of Mashhad, Iran

3 PhD. of Sociology, Ferdowsi University of Mashhad, Iran

4 Assistante Professor, Sociology Deparement, Ferdowsi University of Mashhad, Iran

چکیده [English]

Unskilled women workers, including hotel housekeepers, despite a major contribution to the quality of the facilities, usually have invisible and less known position. While good understanding of their situation and the factors affecting their job performance can significant gains in improving their living conditions and improve the quality of services related to human resources in the tourism industry. This research studies the employment status of women hotel housekeepers in ten hotels and other types of residential complexes in Mashhad city. The required data is obtained through in-depth interviews. Then texts of interviews have been analyzed by grounded theory method to present a paradigm model. The results indicate weakness in job performance and quality of life of the population under study. Also, respondents have faced with a series of physical and mental health problems in their personal life and workplace. The results suggest the need for synchronization job skills training and general life skills. Accordingly, it can be expected that individuals take less costly strategies to perform manual work in workplace. So a more long-term physical health and achieve material welfare is followed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Empowerment
  • housekeeping
  • quality of life
  • residential centers
  • well-being
[1] ابطحی، حسین (1375). آموزش و بهسازی منابع انسانی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و برنامه‌ریزی آموزشی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران.
[2] استراس، آنسلم؛ کربین، جولیت (1385). اصول روش تحقیق کیفی نظریۀ مبنایی‌ـ رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمۀ بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[3] استراوس، آنسلم؛ کربین، جولیت (1392). مبانی پژوهش کیفی فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینه‏ای، ترجمۀ ابراهیم افشار، تهران: نی.
[4] صدیق اورعی، غلامرضا (1391). «دلایل سفر‌نکردن برخی از مردم مشهد به عتبات عالیات»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ 6، ش3و 4، ص‌109‌ـ130.
[5] برادران کاشانی، زهرا؛ اصغرپور ماسوله، احمدرضا (1393). «گرانباری و تعارض نقش در میان خانه‌داران زن مراکز اقامتی شهر مشهد؛ مطالعۀ کیفی»، دوفصلنامۀ مطالعات گردشگری، در دست انتشار.
[6] برادران کاشانی، زهرا؛ اصغرپور ماسوله، احمدرضا؛ دیاری، مرتضی؛ خدمتی بقمچ، فاطمه (1393). «ششمین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری»، 21 و 22 آبان.
[7] پناهی، فاطمه؛ چیذری، محمد (1385). «توانمندسازی زنان: راهبرد‌ها، چالش‌ها، و چشم‌انداز‌ها» جهاد، ش 274، ص‌173ـ198.
[8] تاج‌زاده نمین، ابوالفضل؛ تاج‌زاده نمین، آیدین؛ رمضانی، مرتضی (1390). «عوامل مرتبط با وفاداری مشتریان ایرانی در هتل‌های پنج‌ستارۀ تهران»، فصلنامۀ علمی‌ـ پژوهشی کاوش‌های مدیریت بازرگانی، س3، ش5، ص118‌ـ135.
[9] توسلی، غلامعباس (1379). جامعه‌شناسی کار و شغل، تهران: سمت.
[10] حسین صمدی؛ علی، مصلح شیرازی، علی‌نقی؛ روحی، آناهیتا (1391). «طراحی یک مدل دینامیک برای صنعت گردشگری در ایران با استفاده از رویکرد پویایی‌شناسی سیستم برای افق ایران 1404»، فصلنامۀ مدلسازی اقتصادی، س6، ش1، پیاپی17، ص‌66-89.
[11] رهنورد، فرج‌اله؛ حسینی، نسرین (1387). «عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان»، فصلنامۀ پژوهش زنان، دورۀ 6، ش1، ص 105‌ـ115.
[13] صافی، احمد (1383). سازمان و قوانین آموزش و پرورش در ایران، تهران: سمت
[14] صمدیان، ابوالفضل؛ حسینی، سید حسن؛ و دیگران (1388).« نقش آموزش بر توسعۀ زیر‌ساخت‌ها در صنعت توریسم ایران»، جغرافیای انسانی، ش4، ص‌105ـ118.
[15] عباسی، ابراهیم؛ رشیدی، عزیز (1391). «بررسی تأثیر اجرای دوره‌های آموزشی بر عملکرد کارکنان سازمان تأمین اجتماعی»، فرایند مدیریت توسعه، دورۀ 25، ش3،پیاپی 81، ص‌121ـ‌143.
[16] فتحی و اجارگاه، کوروش (1376). درآمدی بر برنامه‌ریزی آموزش ضمن خدمت کارکنان، تهران: انتشارات سرآمد کاوش.
[17] فتحی و اجارگاه، کوروش؛ نصیری، فهیمه (1384). «امکان‌سنجی استقرار نظام آموزش ضمن خدمت در وزارت آموزش و پرورش کشور»، فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، ش11، س4، ص‌105ـ123.
[18] فلیک، اووه (1392). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
[19] فیض، داوود؛ طاهریان، حسین؛ زارعی، عظیم (1390). «کیفیت خدمات و رضایت مشتریان در صنعت هتلداری (مورد مطالعه: هتل‌های شهر مشهد)»، فصلنامۀ علمی‌ـ پژوهشی کاوش‌های مدیریت بازرگانی، س3، ش6، ص123‌ـ149.
[20] قلی‌پور، آرین؛ رحیمیان، اشرف (1388). «رابطۀ عوامل اقتصادی، فرهنگی، و آموزشی با توانمندسازی زنان سرپرست خانوار»، فصلنامۀ علمی‌ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، س 11، ش 40، ص‌29‌ـ‌62.
[21] کبیر، نایلا (1389). «تأملی در سنجش قدرتمند‌شدن زنان: منابع، عاملیت، دستاوردها»، ترجمۀ فاطمه صادقی، مقالۀ مندرج در کتاب توانمندی زنان: نقدی بر رویکرد‌های رایج توسعه، ترجمۀ اعظم خاتم و دیگران، تهران: آگه.
[22] کرمانی، مهدی؛ مظلوم خراسانی، محمد؛ بهروان، حسین؛ نوغانی، محسن (1392). «عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان سرپرست خانوار مورد مطالعه: زنان شاغل در مراکز کوثر شهرداری تهران در سال 1391»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دورۀ 14، ش3، ص 116‌ـ148.
[23] مالتوره، آنجو؛ بوندر، کارول و شولر، سیدنی روث (1389). «سنجش توانمندی زنان به عنوان یک متغیر در توسعۀ بین‌المللی»، ترجمۀ هما مداح و فاطمه محمدی، مقالۀ مندرج در کتاب توانمندی زنان: نقدی بر رویکردهای رایج توسعه، ترجمۀ اعظم خاتم و دیگران، تهران: آگه.
[24] محمدپور، احمد (1392). تجربة نوسازی مطالعۀ تغییر و توسعه در هورامان با روش نظریة زمینه‌ای، تهران: جامعه‌شناسان.
[25] محمودی، عمر؛ درخشانی، امید (1393). «نقش دوره‌های آموزشی ضمن خدمت در توانمندسازی کارکنان بر مبنای مدل اسپریتز (Spreitzer))»، کنفرانس توانمندسازی اصل رفتار اقتصادی، شیراز.
[26] میرکمالی، سیدمحمد؛ نارنجی ثانی؛ فاطمه (1387). «بررسی رابطۀ کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی بین اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های تهران و صنعتی شریف»، فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ش 48، ص‌71ـ101.
]27[ Burns, N. & Grove S. K. (2005). the Practice of Nursing Research: Conduct, Critique, & Utilization, Fifth Edition: Saunders Press.
]28[ Kabeer Naila (2003). Gender Mainstreaming in Poverty Eradication and the Millennium.
]29[ Kvinnofroum (2001). Measuring Women’s Empowerment: A report from a pilot project on methods for measuring women’s empowerment in Southern Africa, By Kvinnoforum in partnership with Organisation of Rural Associations for Progress in Zimbabwe, Namibia National Urban
]30 [Longwe Sara H. (1991). Gender Awerness: the Missing Element in the Third World Development Project, a Chapter of “Changing Perceptions: Writing on Gender and Development”, by Wallace T. & March C.: OXFAM.
]31 [Ritchie, J., & Lewis, J (2003). Qualitative research Practice: A Guide for Social Science Students and Researchers. London: Sage.
]32[ Robbins, Stephen p. (1988). Management: Concepts Applications. Second Edition Prentic‌ـHall International
]33[ UNITE‌ـHERE (2006). "Why Housekeeping is Dangerous Work?"
http:// www .hotel workersrising .org/media/ Why%20Hous ekeeping%20i s%20Dangerous %20Work.pdf
]34 [Xiao, Yang (2010). The Importance of Staff Training in the Hotel Industry‌ـ Case study: Renaissance Shanghai Yuyuan Hotel, Vaasan University of Applied Sciences, Degree Program of hotel and Restauranr Business, Business Economics and Tourism.
]35[ Ye, xin & Zhima Liang (2010). The Employess, Roles on Service Delivery: Case study on Haibin Hotel & Westin Hotel in China, Bachelors Thesis in Business Adminstration, hattp://www.hig.se, Department of Business Administration.
] 36 [Kvinnofroum (2001). Measuring Women’s Empowerment: A report from a pilot project on methods for measuring women’s empowerment in Africa, By Kvinnoforum in partnership with Organisation of Southern Rural Associations for Progress in Zimbabwe, Namibia National Association of Women in Business, Women’s NGO Coalition in Botswana and the Community Development Foundation in Mozambique; Funded by UND
] 37 [Honold, L. (1997). A Review of the Literature on Employee Empowerment, Empowerment in Organizations, Vol.5, No.4, pp 202‌ـ212.
] 38 [Menon, S.T. (1995). Employee Empowerment: Definition, Measurement and Construct Validation, McGill University, Canada.
] 39 [Lawler, E.E. (1996). From the Ground Up: Six Principles for Building the New Logic Corporation, Jossey‌ـBass, San Francisco, CA.
] 40[ Barbee, C. & Bott, V. (1991). Customer Treatment as a Mirror of Employee Treatment, Advanced Management Journal, Vol. 5, No. 1, p. 27.
]41 [https://www.census.gov/compendia/statab/2012/tables/12s0616.pdf.
]42 [http://www.oecd.org/std/37962502.pdf, p20.