نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی

2 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

3 کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف کلی این تحقیق، شناخت متغیرهای اجتماعی‌ـ جمعیتی مؤثر بر افزایش سن ازدواج دختران دانشگاه‏های تهران و مورد مطالعه، زنان دانشجوی مقطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه‏های تهران بوده است. با استفاده از روش پیمایشی و با تکنیک پرسشنامه، 387 زن ازدواج‌کردۀ شاغل به تحصیل در دانشگاه‌های تهران با روش نمونه‏گیری خوشه‏ای مورد سؤال قرار گرفتند. متغیرهای استفاده‌شده برای تبیین افزایش سن ازدواج دختران دانشگاه‏های تهران عبارت‌اند از: مقطع تحصیلی، محل سکونت، درجۀ توسعه‏یافتگی زادگاه جغرافیایی، اختلاف نگرش با والدین در امر ازدواج، توقعات اجتماعی، توقعات اقتصادی، میزان دسترسی و استفاده از وسایل ارتباط‌جمعی، موافقت با تسهیل روابط دختر و پسر، شیوه‏های انتخاب همسر و پایگاه اقتصادی اجتماعی والدین. تحلیل مدل رگرسیونی نشان داد که متغیرهای جمعیتی اجتماعی بررسی‌شده در حدود 33‌درصد از تغییرات افزایش سن ازدواج دختران دانشگاه‏های تهران را تبیین می‏کند. نتایج تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر نشان داد در بین متغیرهای مورد بررسی، مهم‌ترین متغیر اثرگذار بر سن ازدواج دختران، متغیر دسترسی و استفاده از وسایل ارتباط‌جمعی با ضریب بتای 435/0 بوده است و بعد از این متغیر، متغیرهای اختلاف نگرش دختران با والدین و نیز توقعات اجتماعی بیشترین سهم را در افزایش سن ازدواج دختران دارند. این در حالی است که متغیرهای توقعات اقتصادی و پایگاه اقتصادی اجتماعی والدین نقش بسیار ناچیزی در افزایش سن ازدواج دختران دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determinant of socio- demographic in increased of age at marriage

نویسندگان [English]

  • Zeinab Kavefirooz 1
  • Shahla Kazemipoor 2
  • Morteza Ranjbar 3

1 Assistance Professor, Sociology Group, Kharazmi University, Iran

2 Associate Proffessor, University of Tehran, Iran

3 Master of Arts, Research of Social Sciences, Kharazmi University, Iran

چکیده [English]

The main goal of this study is the effectiveness evaluation of socio-demographic variables on increasing marriage age of working female students in University of Tehran. Using statistical method and questionnaire technique, 387 married female students have been participated in this study by cluster-sampling method. The explanatory variables of female students increase marriage age are: educational level, their place of origin, degree of development in their province of origin, differences in attitude on marriage between them and their parents, their socio-economic expectations, the availability of media and social tools in their place of origin, the easiness of relationship between males and females in their place of origin, partner selection methods on their place of origin and the socio-economic status of parents. Regression model analyze indicated that evaluated socio demographic factors explain about 33pesent of punctuation of marriage age. Using regression analysis and path analyses shows that the overall variable effects (direct and indirect) of availability of media and social tools by 0.435 Beta is greater than other variables. After this variable, the attitude differences of students and their parents and social expectations had important effect on age of marriage. But economical expectations and the socio-economic status of parents have a little role in marriage age.

کلیدواژه‌ها [English]

  • marriage age
  • socio demographic factors
  • University of Tehran
  • Women
[1] آزاد ارمکی، تقی؛ زند، مهناز؛ خزایی، طاهره (1386). «بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانوادۀ تهرانی»، نامۀ علوم اجتماعی، ش 6.
[2] اسلامی، ‏سیف‌الله (1391). «تعیین و محاسبۀ درجۀ توسعه‌یافتگی استان‌های کشور در مقطع 1375ـ1385»، بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، ش1.
[3] آقا، هما (1383). «بررسی تحولات سن ازدواج و توازن‌های نسبت جنسی در سنین ازدواج در ایران»، مجموعه مقالات همایش «بررسی مسائل جمعیتی ایران با تأکید بر جوانان»، دانشگاه شیراز، 23 و 24، اردیبهشت 1383.
[4] احمدی، وکیل؛ همتی، رضا (1387). «مضیقۀ ازدواج در ایران»، مطالعات راهبردی زنان، پاییز 1387، دورۀ 11، ش41.
[5] ازکیا، مصطفی (1374). جامعه‏شناسی توسعه، چ‌2، تهران: کلمه.
[6] حبیب‏پورگتابی، کرم؛ غفاری، غلامرضا (1390). «علل افزایش سن ازدواج دختران»، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان) دورۀ 9، ش1.
[7] خلج‌آبادی فراهانی، فریده؛‏ کاظمی‌پور، شهلا و دیگران (1392). «بررسی تأثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج بر سن ازدواج و تمایل به ازدواج در بین دانشجویان دانشگاه‌های تهران»، خانواده‌پژوهی، س9، ‏ش33.
[8] درودی آهی، ناهید (1381). «ازدواج و عدم توازن در تعداد دو جنس (1345ـ1375)»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
[9] زیاری،‏ کرامت‌الله (1379). «سنجش درجۀ توسعه‌یافتگی فرهنگی استان‌های ایران»، نامۀ علوم اجتماعی، ش16، ص91ـ104.
[10] ساروخانی، باقر (1380). مقدمه‌ای بر جامعه‏شناسی خانواده، تهران: سروش.
[11] سرایی، حسن (1387). «گذار جمعیتی دوم با نیم‌نگاهی به ایران»، نامۀ انجمن جمعیت‌شناسی، س3، ش6، ص118ـ140.
[12] سگالن، مارتین (1370). جامعه‏شناسی تاریخی خانواده، ترجمۀ حمید الیاسی، تهران: مرکز.
[13] عمادی، جلال (1385). «مبنای فلسفی مدرنیسم»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ فلسفه و کلام، دانشگاه باقرالعلوم قم.
[14] کاظمی‏پور، شهلا (1383). «تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن»، پژوهش زنان، ش3.
[15] گیدنز، آنتونی (1377). پیامدهای مدرنیته، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: مرکز.
[16] محمودیان، حسین (1383). «سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان»، نامۀ علوم اجتماعی، ش24.
[17] مهدوی، محمد‌صادق (1377). «بررسی تطبیقی تغییرات ازدواج دانشگاه شهید بهشتی تهران».
[18] مهرگان، علی (1392). «بررسی انواع تورم در اصطلاحات اقتصادی»، گاهنامۀ ندای خاوران.
[19] میرسندسی، سیدمحمد؛ قلعه‏سفیدی، مصطفی (1390). «بررسی رابطۀ تحصیلات زنان با افزایش سن ازدواج آن‏ها و راهکارهای پیشگیری از آن با رویکردی اسلامی»، فصلنامۀ فرهنگی‌ـ دفاعی زنان و خانواده، س6، ش17.
[20] Becker, G.S. (1996). “A Treatise on the Family, Cambridge, Massachusetts”, London: Harvard University Press, in: Hamplova, Dana (2003) Marriage and Educational Attainment: A Dynamic Approach to First Union Formation، Institute.
[21] Friedman.Ronald.(1987). Fertility survey edited by Cleland, John and Chris Scott.London Clubroom press.
[22] Friedman, D., M. Hechter and S. Kanazawa(1994). “A Theory of the Value of Children”, Demography vol. 31 (3, 375-401, in: Hamplova, Dana (2003) Marriageand Educational Attainment: A Dynamic Approach to First Union Formation,Institute of Sociology, Academy of Sciences of the Czech Republic, Prague,Sociologický časopis/Czech Sociological Review, 2003, Vol. 39, No. 6: pp 841-863.
[23] Good,V(1983), 'World Revolution and Family Patterns', New York :Free Press. United Nations.(2000). World Marrage Pattern.
[24] Maitra, Pushkar (2004). Effect of Socioeconomic Characteristics on Age at Marriage and Total Fertility in Nepal; Journal of Health, Population andNutrition, Vol. 22, No. 1, pp 84-96.
[25] Rosina, Alessandro and Fraboni, Romina(2004). “Is marriage losing its centralit in Italy?” Demographic Research, Volume 11, Article 6, Pages 149-172, September.
[26] Van Dekaa, D.(1987). Europem's Second Demographic. Transition,population, Bulletin, Vol 44 (1).