نوع مقاله : کاربردی
نویسندگان
1 استادیار دانشکدۀ علوم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران
2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد رشتۀ علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان‌شناختی زنان در خدمات اطلاعاتی و دانشی انجام شد. این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و برحسب روش و چگونگی به‌دست آوردن دادههای مورد نیاز، آمیختۀ اکتشافی با کمک راهبرد توصیفی‌ـ پیمایشی است. برای بسط مدل نظری (مدل اسپریتزر) و همچنین پی‌بردن به عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان‌شناختی زنان کتابدار و اطلاعرسان، تعداد 9 مصاحبه با مدیران زن شاغل در کتابخانه‌های عمومی شهر تهران انجام گرفت. یافتههای بخش کیفی نشان داد 8 مؤلفه بر توانمندسازی روان‌شناختی زنان تأثیرگذار است. مؤلفههای دانش و مهارت تخصصی، انگیزش، و الگوسازی به سایر عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان‌شناختی در مدل نظری اضافه شد، و درنهایت ترکیب یافتههای بخش کیفی و مدل اسپریتزر مدل مفهومی پژوهش را به‌وجود آورد. جامعۀ آماری در بخش کمی، 137 نفر از زنان کتابخانه‌های عمومی شهر تهران بودند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامۀ خودساختة عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان‌شناختی استفاده شد. روایی پرسشنامه به وسیلۀ روایی محتوا تأیید شد. همچنین، پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 90درصد تعیین شد. برای تحلیل یافتهها در این پژوهش از نرمافزار PLS جهت تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد عوامل فردی مؤثر بر توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان زن به ترتیب عبارت‌اند از: انگیزش، الگوسازی، دانش و مهارت تخصصی، و عزت نفس. عوامل گروهی مؤثر بر توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان زن به ترتیب عبارت‌اند از: اهمیت گروهی، اعتماد بین‌گروهی، ادراکگروه از میزان تأثیرگذاری و تصمیمگیری گروهی. عوامل سازمانی مؤثر بر توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان زن به ترتیب عبارت‌اند از: وضوح نقش، حیطۀ کنترل، دسترسی به اطلاعات، فضای مشارکتی، دسترسی به منابع، و حمایت‌های سازمانی.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Explaining effective factors on female’s psychological empowerment in information and knowledge services
نویسندگان [English]
- Maryam Nakhoda 1
- Samane Rahimian 2
- Mohammadreza Esmaieli Givi 1
1 Assistant Professor, Faculty of Information Science and Knowledge Studies, University of Tehran, Iran
2 Master of Information Science and Knowledge Studies, University of Tehran, Iran
چکیده [English]
The purpose of this paper is to identify and explain the factors affecting female’s psychological empowerment in the information and knowledge services. This paper is based on applied research and mixed method including descriptive and survey. First by using qualitative approach, for expanding and explaining effective factors of pycholigical empowerment of women librarians and informationist, nine interviews with female managers were done. Results showed that eight factors were effeted on psychological empowerment. Professional knowledge, modeling and motivation were added to the conceptual model. Finally, assimilation of qualitive results and sprietzer’s model made conceptual model. In the quantitative approach, the population of study was 137 female employees of Tehran’s public libraries as an information and knowledge centers. The researchers designed the questionnaire including factors for data collection. Cronbach‘s alpha for this questionnaire was 90%. PLS software and structural equation modeling was used for data analysis. The findings indicated that the most effective factor on the female’s psychological empowerment in the information and knowledge services were individual factors including motivation, modeling, knowledge/job skills and self-esteem. Then organizational factors including importance of the team trust among team, perceived team effectiveness, participative decision-making and finally group factors such as role resolution, span of control, access to information, participative climate, access to resources and organizational support were effective on female employees’ psychological empowerment in information and knowledge services.
کلیدواژه‌ها [English]
- female emloyees
- information and knowledge centers
- Psychological Empowerment
)