نوع مقاله : کاربردی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترای تخصصی جامعه شناسی ، گرایش مسائل اجتماعی ایران ، دانشکده علوم انسانی ، واحد آشتیان، دانشگاه آزاد اسلامی، آشتیان، ایران
2 استادیارگروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی ، واحد آشتیان، دانشگاه آزاد اسلامی، آشتیان، ایران
3 استادیار گروه جامعه شناسی ، دانشکده علوم انسانی ، واحد آشتیان، دانشگاه آزاد اسلامی، آشتیان، ایران
چکیده
کار و اشتغال به‌عنوان شالودۀ تأمین درآمد و مایحتاج روزمره و بستر بروز خلاقیت‌ها و توانمندی‌های انسانی در طول تاریخ، فارغ از تأثیرات جنسیتی، سنی و طبقاتی نبوده است. محدودۀ نفوذ این متغیرهای اجتماعی را گفتمان غالب بر هر دوره، طی فرایند تاریخی و درون بافت اجتماعی- فرهنگی خاصی از طریق اعمال قدرت‌های موجود اجتماعی مشخص می‌کند. پژوهش حاضر با انتخاب نظریه و روش تحلیل گفتمان براساس خوانش لاکلا و موفه، جستاری در تاریخ اشتغال زنان و اثرات آن بر حیات فردی و اجتماعی زنان و خانواده ایرانی است. مبنای این تحلیل، اسناد و داده‌های تاریخی دوره‌های مختلف ایران در مقاطع پیشامدرن، دورۀ اقتصاد امتیازی قاجاریه، پهلوی و انقلاب اسلامی است.
نتایج تحلیل نشان می‌دهد در گفتمان انقلاب اسلامی با دال مرکزی «تساوی و عدم تشابه حقوقی زن و مرد» نظامی معنایی از دال‌های عفاف و حجاب، تفکیک جنسیتی مشاغل و محل اشتغال و اولویت حضور زنان در خانواده شکل گرفته است. تأکید بر محیط سالم و امن شغلی و ایفای همزمان و دور از تنش نقش همسری و مادری در کنار نقش شغلی موجب تمایز و برتری اشتغال زنان در دورۀ پس از انقلاب با دورۀ پهلوی و دوره‌های قبل از آن بوده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Historical Trend of Women’s Employment in the Context of Pre- and Post- Islamic Revolution Discourses
نویسندگان [English]
- Fatemeh Ghanipour Khondabi 1
- Mohammad Hossein Asadi Davoodabadi 2
- Omid Ali Ahmadi 3
- Ali Roshanaie 2
1 Economic and Development Sociology– Iranian Social Issues Ph.D student, Faculty of Humanities, Ashtian Branch, Islamic Azad University, Ashtian, Iran.
2 Assistant Professor of Sociology Department, Faculty of Humanities, Ashtian Branch, Islamic Azad University, Ashtian, Iran. (advisor & corresponding author
3 Economic and Development Sociology Ph.D student, Faculty of Humanities, Ashtian Branch, Islamic Azad University, Ashtian, Iran. (Advisor)
چکیده [English]
As the foundation for making a living as well as a context to demonstrate human creativity and capabilities, job and employment have not been free from the effects of gender, age, and class throughout history. The boundaries of these social variables’ impacts are determined by the dominant discourse in each period in the historical trend and in a certain social-cultural texture through exercising existent social powers.
By choosing discourse theory and analysis based on Laclau and Murphy, the present research explores the history of women employment and its effects on individual and social lives of Iranian women and families. The present research is based on historical documents and data from different periods of Iran history: pre-modern, Qajar colonial economy, Pahlavi, and Islamic Revolution.
The results show that in the discourse of Islamic Revolution - with “equality and non-similarity of rights for men and women” being its central signifier – a semantic system of signifiers, such as chastity and hijab, segregation by gender in professions and workplaces, and expectation for women to be at home, has been formed. Emphasis on a healthy and safe workplace along with simultaneous and tensionless playing of wife and mother’s role have made women employment in Iranian post-revolution period distinctive and better in comparison with Pahlavi Period and before.
کلیدواژه‌ها [English]
- discourse
- women employment
- tradition
- modernism
- Islamic revolution
)