زن در توسعه و سیاست

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

تماس با ما

اخبار و اعلانات

راهنمای تنظیم مقاله

شرایط و ضوابط ارسال مقاله

فرم ها و فایل های ضروری نشریه

درک زنان از موانع و تسهیل‏ کننده‏ های موفقیت: مطالعه‌ای داده ‏بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، دانشگاه یزد

2 دانشیار جامعه‌شناسی، دانشگاه یزد

3 استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

با وجود افزایش چشمگیر زنان در آموزش عالی، شکاف درخور توجهی در فعالیت‏های اجتماعی‌ـ اقتصادی زنان به‌عنوان مظاهر موفقیت در زندگی امروزین همچنان وجود دارد. هدف از مطالعة حاضر، فهم موانع و تسهیل‏کننده‏های موفقیت زنان است. در قالب مطالعه‌ای کیفی با رویکرد داده‏بنیاد با زنان 30 تا 40 سالة ساکن در شهر مشهد مصاحبه‏های نیمه‌ساختاریافته انجام شد. بر پایة نمونه‏گیری نظری و هدفمند، مصاحبه‏ها تا دست‌یابی به اشباع نظری ادامه یافت و درنهایت با 25 نفر مصاحبه شد. داده‏ها پس از انتقال به نرم‏افزار تحلیل کیفی مکس‏کیودی‏ای با شیوة کدگذاری داده‏بنیاد برساخت‌گرا تحلیل شد. یافته‏ها در قالب هشت مقوله بازنمایی شد که عبارت‌اند از: «جامعه‏پذیری تک‏بعدی و محدود‏سازی بیرونی»، «محدودیت چشم‏انداز شغلی»، «نبود حمایت مالی و خانوادگی»، «کمبود آموزش‏های مهارت‏محور»، «فشار نقش خانه‏داری»، «تمرکز بر توانمندی‌های شخصی»، «دسترسی به تحصیلات دانشگاهی» و «فرصت فضای مجازی». مقولة مرکزی با عنوان «محدودیت و دوگانگی‏ نقش» نام گرفت. یافته‏ها حاکی از این‏ است که نظام‏های درهم‏تنیدة اجتماعی‌ـ فرهنگی که هویت افراد را شکل می‏دهد زنان را درگیر چرخه‏ای از یادگیری در رابطه با تأثیرات نظام‏مند کرده‏است؛ به‌طوری‌که مشارکت‏کنندگان ساختارهای معناسازی مورد نیاز برای پالایش تأثیرات تبعیض‏آمیز را توسعه می‏دهند. می‏توان گفت که نظام اجتماعی توانسته فرصت‏های جدیدی برای زنان فراهم کند، اما وزن مؤلفه‏های اجتماعی جنسیتی همچنان بالاست و این فرصت‏ها تحقق پیدا نکرده‏اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Women's Perception of Barriers and Facilitators of Success: A Grounded Theory Study

نویسندگان [English]

  • Effat Borna 1
  • Hossein Afrasiabi 2
  • ahmad kalate sadati 2
  • Mahdi Kermani 3

1 Ph. D candidate of Sociology, Yazd University

2 Associate professor of Sociology, Yazd University

3 Assistant Professor of Sociology, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Despite dramatic increases of women in higher education, a significant gap remains in women's socio-economic activities, a manifestation of success in life today. This study aims to investigate the barriers and facilitators of success for women. We used a grounded theory approach and semi-structured interviews to conduct a qualitative study with women between 30 and 40 years. Using theoretical and purposive sampling, we continued the interviews until achieving theoretical saturation, and finally, 25 people were interviewed. After transposing data into MAXQDA qualitative data analysis software, they were analyzed using constructivist grounded theory coding methods. The findings emerged in eight categories: (1) one-dimensional socialization and external limitations, (2) restrictions on career prospects, (3) lack of financial and family support, (4) lack of skill-based training, (5) role pressure of housekeeping (6) access to university education (7) focus on personal empowerment and (8) cyberspace opportunities. “Constraints and role duality” was considered the core category. The findings suggest that the intersectional socio-cultural systems that shape individuals' identities involve women in a cycle of learning about systemic influences so that participants develop the semantic structures needed to filter out discriminatory effects. It should be noted that the social system has been able to provide new opportunities for women; however, the weight of gender social components is still high, and these opportunities have not been realized

کلیدواژه‌ها [English]

  • success
  • women
  • barriers
  • opportunities
  • facilitators
مراجع
آزاده، منصوره اعظم؛ مشتاقیان، مرضیه (1395). «موانع مشارکت زنان در فرایند توسعة اجتماعی»، مسائل اجتماعی ایران، س7، ش اول، ص 31ـ55.
الماسی، لیلا؛ لبادی، زهرا؛ علیپور، وحیده (1394). «سقف شیشه‏ای در جانشین‌پروری زنان در مناصب مدیریتی»، پژوهش‏های رهبری و مدیریت آموزشی، س اول، ش3، ص91ـ117.
امینی زارع، سیمین؛ لله‌خانی، سحر (1400). «جایگاه شغلی زنان در پرتوی نظریة سقف شیشه‏ای»، مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، ش58، ص51ـ64.
آنی، نادیا؛ خسروی‌پور، بهمن؛ آجیلی، عبدالعظیم؛ عبدشاهی، عباس (1399). «عوامل مؤثر بر توسعه و موانع بازدارندة کارآفرینی زنان روستایی»، نشریة علمی زن و فرهنگ، س11، ش44، ص 61ـ70.
تابع بردبار، فریبا؛ کمانی، محمدحسین؛ منوچهری، بهناز (1394). «بررسی رابطة بین باور به سقف شیشه‏ای و موفقیت ذهنی کارکنان زن در شهرداری شیراز»، فصل‌نامة علمی‌‌پژوهشی زن و جامعه، س6، ش4، ص44ـ125.
جنیدی، مریم؛ سنگی، لیلا (1397). «موانع و چشم‌اندازهای مشارکت سوژة زنان در امر سیاسی ایران (نمونة مطالعاتی: دهمین دورة انتخابات مجلس شورای اسلامی»، فصل‌نامة علمی‌پژوهشی زن و جامعه، دورة 9، ش35، ص59ـ84.
رستمعلی‏زاده، ولی‏اله؛ رضائیان قراگوزلو، آذین (1399). «عوامل بازدارندة مشارکت اقتصادی زنان از سوی خانواده در جامعة محلی (مطالعة روستای بهده شهرستان پارسیان)»، فصل‌نامة علمی‌پژوهشی زن و جامعه، س11، ش اول، ص53ـ78.
رضاپور، محمد؛ قهرمانی، جعفر؛ عباس‌زاده سهرون، یدالله (1399). «شناسایی عوامل شکل‏گیری سقف شیشه‏ای فراروی ارتقای زنان در پست‏های مدیریتی کشور»، فصل‌نامة علمی‌پژوهشی زن و جامعه، س11، ش4، ص93ـ116.
روشن‏نیا، داوود؛ خادمی شهریور، رقیه؛ قوتی، سعید (1394). «چالش‏ها و موانع اجتماعی کارآفرینی زنان»، کار و جامعه، ش188، ص64ـ74.
زارعی، قاسم؛ شرفی، توکل؛ بیگی‌فیروزی، الله‏یار (1400). «سقف شیشه‏ای زنان، پنداشت‏ها و کندوکاوها با کاربست روش کیو»، پژوهش‏های مدیریت در ایران، س25، ش2، ص184ـ217.
شادی‌طلب، ژاله؛ کمالی، افسانه (1381). «مشارکت اجتماعی زنان»، فصل‌نامة زن در توسعه و سیاست، س اول، ش4، ص 26ـ52.
شاطریان، محسن؛ نصرآبادی، زهرا؛ منصوریان، فاطمه (1396). «تحلیل موانع کارآفرینی زنان روستایی در شهرستان کاشان»، فصل‌نامة اقتصاد فضا و توسعة روستایی، س6، ش3، ص181ـ196.
شفی، آرزو؛ اعتباریان، اکبر؛ ابراهیم‏زاده دستجردی، رضا (1397)، «طراحی مدل تحلیل ساختاری‌ـ تفسیری عوامل مؤثر بر ایجاد سقف شیشه‏ای براساس تحلیل دلفی»، مطالعات اجتماعی‌ـ روان‌شناسی، س16، ش2، ص 55ـ100.
صفاکیش، محدثه؛ فلاح محسن‏خانی، زهره (1395). «بررسی عدم مشارکت زنان در بازار کار ایران»، بررسی آمار رسمی ایران بهار و تابستان 1395، ش88، ص103ـ119.
صفایی‌پور، مسعود؛ زادولی خواجه، شاهرخ (1395). «تحلیلی بر موانع مشارکت اقتصادی زنان در ایران (نمونة موردی: کلان‌شهر تبریز)»، دوفصل‌نامة جامعه‏شناسی اقتصادی و توسعه، س5، ش اول، ص63ـ85.
عبدالهی، مژگان (1381). «سقف شیشه‏ای: مانع ارتقای شغلی زنان»، مطالعات مدیریت، بهبود و تحول، س اول، ش35، ص 187ـ200.
عطف، زهرا؛ قاسمی همدانی، ایمان؛ حاج‌علیان، مهناز (1396). «تأثیر سقف شیشه‏ای بر عدم به‌کارگیری مدیران زن در سازمان‏های دولتی استان مازندران»، رسالت مدیریت دولتی، س8، ش27، ص81ـ92.
علاء‏الدینی، پویا؛ رضوی، رضا (1382). «وضعیت مشارکت و اشتغال زنان»، فصل‌نامة رفاه اجتماعی، س3، ش12، ص131ـ156.
قاسمی، مهدیه؛ احمدپور، امیر (1394). «بررسی مؤلفه‏های تأثیرگذار بر موفقیت زنان کارآفرین قالی‏باف استان مازندران»، فصل‌نامة روستا و توسعه، س18، ش3، ص1ـ20.
قنبری، نوذر؛ سلیمیان، علی؛ کیمیایی، فوزیه؛ ورناصری، مهرداد (1395). «بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با مشارکت زنان روستایی در امور خانوادگی و اجتماعی (نمونة موردی: زنان متأهل روستاهای شهر کرمانشاه)»، فصل‌نامة علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسالمی واحد شوشتر، س10، ش2، ص87ـ108.
کریم‌زاده، مجید (1398). «بررسی موانع کارآفرینی زنان بلوچ شهرستان سراوان»، مطالعات اجتماعی‌ـ روان‌شناختی زنان، (مطالعات زنان)، س17، ش2، ص 7ـ34.
کریم‏زاده، مجید؛ فیاضی، مهرناز؛ میرکازهی ریگی، فائزه (1395). «موانع مشارکت زنان بلوچ در فعالیت‏های اقتصادی و اجتماعی»، فصل‌نامة علمی‌پژوهشی زن و فرهنگ، س8، ش30، ص59ـ73.
کریمی، محمدشریف؛ خانزادی، آزاد؛ چشم‌اغیل، مسعود (1397). «بررسی رابطة بین باروری، مشارکت نیروی کار زنان و رشد اقتصادی (مطالعة تطبیقی ایران و کشورهای عضور گروه 7)»، مجلة جامعه‏شناسی ایران، س19، ش اول، ص 149ـ171.
کریمی، فریبا؛ لطیفی، سمیه (1398). «رابطة بین سقف شیشه‏ای با احساس توانمندی کارکنان زن دانشگاه»، فصل‌نامة زن و مطالعات خانواده، س12، ش‌45، ص45ـ60.
ملک‏آرا، ملیکا (1399). «اثر سقف شیشه‏ای بر ارتقای جایگاه مدیریتی زنان»، پژوهش‏های معاصر در علوم و تحقیقات، س2، ش17، ص32ـ42.
مهتابی، فاطمه (1400). «بررسی آماری وضعیت اشتغال زنان در ایران»، اولین کنفرانس بین‌المللی علوم تربیتی، روان‌شناسی و علوم انسانی.
مهرآرا، اسدالله؛ شفیع‌پور، فاطمه؛ دیانتی، ربابه؛ زارع زیدی، علیرضا (1397)، «سقف شیشه‏ای، از چالش‏ها و راهکارها تا توانمندی زنان»، دوماهنامة علمی‌ـ تخصصی پژوهش در هنر و علوم انسانی، س3، ش2، ص45ـ57.
نظری، رسول؛ لطیفی، اعظم (1397). «تحلیل اثر سقف شیشه‏ای بر ارتقای جایگاه مدیریتی بانوان در سازمان‏های ورزشی استان اصفهان»، مدیریت ورزشی، س10، ش3، ص465ـ477.
نظریان، زهرا؛ ربیعی، علی (1392). «بررسی موانع کارآفرینی زنان تحصیل‌کردة دانشگاهی ایرانی»، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دورة 2، ش4، ص1ـ25.
Al-Asfour, A., Tlaiss, H. A., Khan, S. A., & Rajasekar, J. (2017). Saudi women’s work challenges and barriers to career advancement. Career Development International, 22(2), 184–199. https://doi.org/10.1108/CDI-11-2016-0200.
Charmaz, K. (2014). Constructing grounded theory. SAGE.
Charmaz, K., & Thornberg, R. (2021). The pursuit of quality in grounded theory. Qualitative Research in Psychology, 18(3), 305–327. https://doi.org/10.1080/14780887.2020.1780357
Cho, Y., Park, J., Jeoung, S., Han, C., Ju, B., You, J., Ju, A., Park, C. K., & Park, H. Y. (2017). How do South Korean female executives’ definitions of career success differ from those of male executives? European Journal of Training and Development, 41(6), 490–507. https://doi.org/10.1108/EJTD-12-2016-0093
Collins, P. H. (1990). Black feminist thought in the matrix of domination. Black feminist thought: Knowledge, consciousness, and the politics of empowerment, 138, 221–238.
Collins, P. H., & Bilge, S. (2016). Intersectionality. Polity Press.
Collins, P. H. (2019). Intersectionality as critical social theory. Duke University Press.
Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry & research design:Choosing among five approaches (4th ed.). SAGE.
Duran, A., & Jones, S. R. (2020). Complicating identity exploration: An intersectional grounded theory centering queer students of color at historically white institutions. Journal of College Student Development, 61(3), 281–298. https://doi.org/10.1353/csd.2020.0028.
Dyke, L. S., & Murphy, S. A. (2006). How we define success: A qualitative study of what matters most to women and men. Sex roles, 55(5), 357–371. https://doi.org/10.1007/s11199-006-9091-2
Gronlund, A., Hellden, K., & Magnusson, C. (2017). A Scandinavian success story? Women’s laour market outcomes in Denmark, Finland, Norway, and Sweden. Acta Sociologic, 60(2), 1–23. https://doi.org/10.1177/0001699316660595.
Haddaji, M., Albors-Garrigós, J., & García-Segovia, P. (2017). Women chefs’ experience: Kitchen barriers and success factors. International Journal of astronomy and Food Science, 9, 49–54. .https://www.sciencedirect.com/science/journal/1878450X.
Halim M. F., Barbieri, C., Morais, D. B., Jackes, S., & Seekamp, E. (2020) Beyond economic earnings: The holistic meaning of success for women in agritourism. Sustainability 12 (12), 1–16. https://doi.org/10.3390/su12124907
Hamilton, L. T., Armstrong, E. A., Seeley, J. L., & Armstrong, E. M. (2019). Hegemonic femininities and intersectional domination. Sociological Theory, 37(4), 315–341. https://doi.org/10.1177/0735275119888248
Kassam, S., Marcellus, L., Clark, N., & O’Mahony, J. (2020). Applying intersectionality with constructive grounded theory as an innovative research approach for studying complex populations: Demonstrating congruency. International Journal of Qualitative Methods, 19, 1–11. https://doi.org/10.1177/1609406919898921
Kirkwood, J. J. (2016). How women and men business owners perceive success. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 22(5), 594–616.
https://doi.org/10.1108/IJEBR-01-2016-0024
Koekemoer, E., Olckers, C., & Nel, C. (2020) Work-family enrichment, job Satisfaction, and work engagement: The mediating role of subjective career success. Australian Journal of Psychology, 72(4), 347–358. https://doi.org/10.1111/ajpy.12290
Lirio, P., Litchy, T. R., Monserrat, S. I., Olivas‐Lujan, M. R., Duffy, J. A., Fox, S., Gregory, A., Punnett, B. J., & Santos, N. (2007). Exploring career‐life success and family social support of successful women in Canada, Argentina, and Mexico. Career Development International, 12(1), 28–50. https://doi.org/10.1108/13620430710724811
Loscocco, K., & Bird, S. R. (2012). Gendered paths: why women lag behind men in small business success. Work and Occupations, 2, 183–219. https://doi.org/10.1177/0730888412444282
Madihie, A., & Siman, R. A. (2016). Issues occurrence of career success among female Engineers. Journal of Cognitive Sciences and Human Development, 2(1), 24–36. https://doi.org/10.33736/jcshd.359.2016
Mensa, M., & Grow, J. M. (2019). Women creatives and machismo in Mexican advertising: Challenging barriers to success. European Review of Latin American and Caribbean Studies, 107, 27–53. https://www.jstor.org/stable/26764791
Merriam-webster.com (n.d.) Success. Available at: Merriam-webster.com (n.d.) Success. Available at: https://www.merriam- webster.com/dictionary/success
(Accessed May 26, 2022).
Pedersen, D. M., & Conlin, T. (1987). Shifts in Fear of Success in Men and Women from 1968 to 1987. Psychological Reports, 61, 36–38. https://doi.org/10.2466/pr0.1987.61.1.36
Piltch-Loeb, R., Rosenkrantz, A. B., & Merdjanoff, A. A. (2020). Identifying barriers and facilitators of success for female Radiology researchers: An analysis of in- depth interviews with nationally recognized leaders of the field. Journal of the American College of Radiology, 17 (10), 1344–1351. https://doi.org/10.1016/j.jacr.2020.03.020
Pingleton, S. K., Jones, E. V. M., Rosolowski, T. A., Mary, K., & Zimmerman, M. K. (2016). Silent bias: Challenges, obstacles, and strategies for leadership development in academic Medicine—lessons from oral histories of women professors at the University of Kansas. Academic Medicine, 91 (8), 1151–1157. https://doi.org/10.1097/ACM.0000000000001125
Reynolds, A. C., O’Mullan, C., Pabel, A., Martin-Sardesai, A., Alley, S., Richardson, S., Colley, L., Bousie, J., & McCalman, J. (2018). Perceptions of success of women early career researchers. Studies in Graduate and Postdoctoral Education, 9 (1), 2–18. https://doi.org/10.1108/SGPE-D-17-00019
Schulz, D. J., & Enslin, C. (2014). The female executive’s perspective on career planning and advancement in organizations: Experiences with cascading gender bias, the double-bind, and unwritten rules to advancement. SAGE Open, 1–9. https://doi.org/10.1177%2F2158244014558040
Valk, R., Van Engen, M. L., & Van Der Velde, M. (2014). International careers and career success of Indian women in science and technology: The importance of career capital and organizational capital. South Asian Journal of Human Resources Management, 2, 175–205. https://doi.org/10.1177/2322093714549107
Walker, A., and Kulkarni, K. G. (2021). Role of women in economic development: A comparison of the development trajectories in Ethiopia and Uganda. The Journal of developing areas, 55(2), 387–396. https://doi.org/10.1353/jda.2021.0026
Windett, J. H. (2011). State effects and the emergence and success of female gubernatorial candidates. State Politics & Policy Quarterly, 11(4), 460–482. https://doi.org/10.1177/1532440011408930.
زن در توسعه و سیاست
دوره 20، شماره 3
مهر 1401
صفحه 501-527
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار