شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای شهری مطلوب برای زنان با استفاده از روش فراتحلیل

وحیدبافنده, مانا; وحیدبافنده, ملیکا; ایمانی شاملو, جواد

doi:10.22059/jwdp.2023.355914.1008320

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

² دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

³ استادیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.355914.1008320

چکیده

تحلیل رابطۀ جنسیت و فضا در کنار یکدیگر سبب می‌شود تا نقش‌ها و نیازهای هر یک از زن و مرد به‌خصوص در فضاهای شهری مشخص شود. این تحلیل کمک می‌کند تا با درک چگونگی نقش‌های سازندۀ زنان، به تولید و بازتولید روابط اجتماعی مطلوب در فضاهای شهری منجر شود. حضور زنان در فضاهای عمومی و شهری نه‌تنها منعکس‌کننده، بلکه روایت‌کنندۀ روابط مطلوب یک اجتماع است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای شهری مطلوب برای زنان با استفاده از روش فراتحلیل است. جست‌وجوها به‌صورت دستی و بر مبنای کلیدواژه‌های «فضاهای شهری، زنان» صورت گرفته است و برای کلیدواژه‌های فرعی نیز عبارت‌های «پارک، فضای عمومی، فضاهای تک‌جنسیتی» جایگزین همراه کلیدواژۀ اول است. بازۀ زمانی مطالعاتی از سال 1395 تا 1401 در منابع فارسی و سال 2016 تا 2022 در منابع انگلیسی است. همچنین از نرم‌افزار SPSS برای انجام‌دادن آزمون‌های فراتحلیل استفاده شده که درنتیجۀ آن نمودار جنگلی، حبابی، تشخیص ناهمگنی و قیفی (سوگیری انتشار) تولید شده است. برای سنجش پایگاه‌های علمی برای تولید محتوا در این حوزه نیز، از نرم‌افزار وس‌ویور استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که ابعاد اصلی آن؛ شامل ابعاد کالبدی و عملکردی، ابعاد ساختاری و فضایی، ابعاد فردی و شخصیتی و ابعاد فرهنگی و اجتماعی در طراحی فضاهای شهری است. جایگاه پژوهش‌های حوزۀ طراحی فضای شهری مطلوب برای زنان در ادبیات پژوهش جهانی حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

رفاه و برنامه ریزی اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Identifying the Dimensions and Components Affecting the Formation of Desirable Urban Spaces for Women by Using the Meta-Analysis Method

نویسندگان [English]

Mana Vahid Bafandeh ¹
Melika Vahid Bafandeh ²
Javad Imani Shamloo ³

¹ Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran.

² Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urbanism, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

³ Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

Analyzing the relationship between gender and space elucidates the roles and needs of both men and women, particularly in urban spaces. This analysis aids in understanding how the constructive roles of women contribute to the production and reproduction of desirable social relations in urban spaces. The presence of women in public and urban spaces not only reflects but also narrates the desirable relationships within a society. The primary objective of this research is to identify the dimensions and components that influence the formation of desirable urban spaces for women using the meta-analysis method. The searches were conducted manually, focusing on the keywords "urban spaces, women." For sub-keywords, the terms "park, public space, single-gender spaces" replaced the first keyword. The study period spans from 2016 to 2022 in Persian sources and from 2016 to 2022 in English sources. SPSS software was employed to conduct meta-analysis tests, resulting in the production of forest, bubble, heterogeneity, and funnel (diffusion bias) diagrams. VOSviewer software was used to assess scientific databases for content production in this field. The results indicate that the main dimensions of the research encompass physical and functional dimensions, structural and spatial dimensions, individual and personality dimensions, and cultural and social dimensions in the design of urban spaces. The position of research in the field of urban space design for women holds significance in the global research literature.

کلیدواژه‌ها [English]

Desirable urban spaces
Meta-analysis
Women

مراجع

Alemgena, A., Azeb, T., & Gebremariam, G. (2022). Women’s safety and security in public transport in Mekelle, Tigray. Case Studies on Transport Policy, 10(4), https://doi.org/10.1016/j.cstp.2022.10.019

Arjamandi, H. (2015). Iranian tourists' gender reading of European urban open spaces, a case study: urban open spaces in France and Italy. Shazak Art and Civilization, 4(14), 3-12. (In Persian)

Arjmand, R. (2014). Public Urban Space, Gender and Segregation: Women-only urban parks in Iran (Routledge Studies in Human Geography). Routledge.

Bahrami Broomand, M., & Esfandiyar, Z. (2018). The Symbolic Meaning of Spaces and Gender Messages: Women’s Social Exclusion. Haftshahr Journal, 4(61), 94-107. http://www.haftshahrjournal.ir/article_32353.html?lang=en (In Persian)

Bechtel, R., & Churchman, A. (2002). Hand Book of Environmental Psychology. New York: John Wiley & Sons, Inc.

Bidar, M., Pakzad, J., & Varij Kazemi, A. (2018). The Meaning of Tehran Grand Bazaar in Feminine Experience. Hoviat Shahr Journal, 14(4), 99-112. https://doi.org/10.30495/hoviatshahr.2020.15241 (In Persian)

Carrie, P., Lyndsey, S., Michael, K., & Chris, L. (2023). What’s it like to be a girl skateboarder? Identity, participation and exclusion for young women in skateboarding spaces and communities. Women’s Studies International Forum, 96, 102675. https://doi.org/10.1016/j.wsif.2023.102675

Day, K. (2000). The Ethuc of Care and womens experiences od public space. Journal of Environmental Psychology, 20(2), 103-124. https://doi.org/10.1006/jevp.1999.0152

Golden, A. (2014). Permeability of public and private spaces in reproductive healthcare seeking: Barriers to uptake of services among low income African American women in a smaller urban setting. Social Science & Medicine, 108, 137-146. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2014.02.034

Goli, A., Zadvali Khajeh, S., & Zadvali, F. (2013). Evaluation of gender perspective in the design of urban spaces (Case Study: Shams Women Park of Tabriz). Woman in Development & Politics, 11(2) 171-188. https://doi.org/10.22059/jwdp.2013.36088 (In Persian)

Harrer, M., Cuijpers, P., Furukawa, T., & Ebert, D. (September 13, 2021). Doing Meta-Analysis with R (1^st Edition). Routledge.

Hedges, L., Tipton, E., & C Johnson, M. (2010). Robust variance estimation in meta-regression with dependent effect size estimates. Research Synthesis Methods, 1(1), 39-65. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jrsm.5

Jacobs, J. (2004). The Death and Life of Great American Cities.

Karen, A., & Lynn, P. (2017). Women and Urban Public Space. Public Places and Spaces. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4684-5601-1_6

Kazami, M., Habib, f., & Eslami, S. (2009). The Analythic Approach towards Psychologic and Behavier Needs of Women and Theirt Influence on Quality of Space (Case study: Public Space. Environmental Science and Technology, 16(1), 569-579. https://jest.srbiau.ac.ir/article_9025.html?lang=en. (In Persian)

Lelhaj, R., & Moosavi, M. (2018). A Psychological Approach to Role of Gender in Abilities of Architectural Space Perception. Armanshahr Architecture & Urban Development, 11(23), 85-94. (In Persian)

Mahboubi Shariat Panahi, N., & Jang Zargari, M. (2018). Gender segregation of urban spaces and women's quality of life. Haftshahrjournal, 4(61), 108-116. (In Persian)

Margarita, G., Priti, P., Julian, W., & Jyoti, B. (2023). The response to violence against women and fear of violence and the coping strategies of women in Corregidora, Mexico. Cities, 132, 104091. https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.104113

Metropolis, W. A. (2018). Safety and Public Space: Mapping Metropolitan Gender

Odbert, C. M. (2020). Handbook for Gender-inclusive urban planning design. Washington DC: World Bank Publications.

Oksan, T., & Bige, S. (Volume 161, 2016, Pages 2011-2018). Fear of Crime in Public Spaces: From the View of Women Living in Cities. Procedia Engineering, 161, 2011-2018. https://doi.org/10.1016/j.proeng.2016.08.795

Ostvan, A., & Nouri, S. A. (2015). Recreational and Cultural Center Designed for Women of Kermanshah with Responsive Approach to Social Interaction. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 290-305.

Paechter, C. S. (2023). What’s it like to be a girl skateboarder? Identity, participation and exclusion for young women in skateboarding spaces and communities. Women’s Studies International Forum, 96, 102675. https://doi.org/10.1016/j.wsif.2023.102675

Pour Hosein Roshan, H., Reza Pourjafar, M., & Reza Saremi, H. (2021). Explaining and Regenerating of the Effective Powers to enhance the Quality of Women’s Presence with the Iranian-Islamic Approach. Hoviat shahr Journal, 15(1), 97-110. https://doi.org/10.30495/hoviatshahr.2021.14942 (In Persian)

Qamari, A. T., Talischi, Gh. R., & Dejdar, O. (2016). An analytical approach to investigate gender and its differences in the perception of physical space, a case example: cultural centers in Tehran. Armanshahr Architecture and Urban Planning, 21, 77-86. (In Persian)

Roy, S., & Bailey, A. (2021). Safe in the City? Negotiating safety, public space and the male gaze in Kolkata, India. Cities, 117, 103321. https://doi.org/10.1016/j.cities.2021.103321

Sadeghi, A., & Jangjoo, S. (2022). Women’s preferences and urban space: Relationship between built environment and women's presence in urban public spaces in Iran. Cities, 126, 103694. https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.103694

Sassen, S. (2021). Built Gendering. http://www.harvarddesignmagazine.org/issues/41/built-gendering Harvard Design Magazine: Built Gendering

Soleimani, A., Zarghami Soltan Ahmadi, E., & Divband, P. (2020). Desirability Street Furniture Assessment of Urmia with Gender Approach. Geographical Planning of Space Quarterly Journal, 9(34), 195-208. https://doi.org/10.30488/GPS.2020.106013 (In Persian)

Villasanta, A., Caringal-Go, J., Manaois, J., Ofreneo, M., & Canoy, N. (2022). Delegitimizing a woman politician through sexist humor in online public discourse: A discursive analysis using positioning theory. Women’s Studies International Forum, 95, 102646. https://doi.org/10.1016/j.wsif.2022.102646

Yeoh, P., Hornetz, K., & Dahlui, M. (2016). Antenatal care utilisation and content between low-risk and high-risk pregnant women. PLoS One, 11(3), e0152167. https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0152167

زن در توسعه و سیاست

شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای شهری مطلوب برای زنان با استفاده از روش فراتحلیل

مراجع

مراجع

دوره 21، شماره 4
دی 1402
صفحه 975-998

شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای شهری مطلوب برای زنان با استفاده از روش فراتحلیل

مراجع

مراجع

دوره 21، شماره 4دی 1402صفحه 975-998

دوره 21، شماره 4
دی 1402
صفحه 975-998