نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امید قادرزاده
• فرشته خیراندیش

گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

ججامعه‌پذیری جنسیتی از سازه‌های مفهومی و نظری راهگشا در فهم مردسالاری و فرودستی زنان است. پژوهش حاضر در نظر دارد تا به میانجی روایت زنان، به ابعاد جامعه‌پذیری جنسیتی و منابع آن بپردازد. پژوهش حاضر با روش‌شناسی کیفی و روش تحلیل تماتیک در میان نمونه‌ای از زنان سنندجی به انجام رسیده است. در نمونة‌ پژوهش،30 نفر زن مشارکت داشتند. یکی از ابعاد جامعه‌پذیری جنسیتی، نقش‌های جنسیتی است که بر مبنای تحلیل اظهارات زنان، به 4 تم اصلیِ «هویت‌یابی بر مدار خانه»، «نقش‌های ابزاری»، «نظم مراقبتی مردسالار» و «سقف شیشه‌ای و دشواری ارتقای زنان شاغل» دست یافتیم. دومین بُعد جامعه‌پذیری جنسیتی، کلیشه‌های جنسیتی است. بر مبنای روایت زنان، کلیشه‌های جنسیتی بر خودپنداره و شخصیت زنان سیطره دارد و ردپای آن را می‌توان در فضاهای همگانی، مدیریت خانواده، ازدواج دختران و روابط زناشویی پیدا کرد. «جنسیتی‌شدن فضای همگانی» و «نا امنی فضای همگانی و مقصرانگاری زنان» از جمله کلیشه‌های مستتر در فضاهای همگانی و «هویت ابرازی» و «جنسیتی شدن کار و تحصیل» کلیشه‌های مربوط به شخصیت زنان را شکل داده-اند. هم‌چنین، «ریسک‌ناپذیری و تصمیم‌گیری وابسته» و «تفکیک جنسیتی مدیریت و برنامه‌ریزی در خانواده» ناظر بر کلیشه‌های حوزة مدیریت خانواده و «تعجیل و سخت‌گیری در ازدواج»، «زن به‌مثابه ابژه جنسی» و «زن به‌مثابه ناموس»، کلیشة جنسیتی حاکم بر انتخاب همسر و مسائل و روابط زناشویی محسوب می‌شود. الگوپذیری از «خانواده و بستگان» و «رسانه‌های ارتباط جمعی»، اصلی‌ترین منابع جامعه‌پذیری جنسیتی زنان مورد مطالعه را شکل داده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• جامعه‌پذیری جنسیتی
• خود وابسته
• زن به‌مثابه ناموس
• مردرسالاری
• هویت‌یابی بر مدار خانه

موضوعات

• جامعه شناسی

عنوان مقاله [English]

Thematic analysis of the Dimensions and Sources of Gender socialization in the Context of Patriarchy

نویسندگان [English]

• Omid Ghaderzadeh
• Freshte Khairandish

Department of Sociology, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

چکیده [English]

One of the conceptual and theoretical constructs that facilitate comprehension of patriarchy and women's inferiority is gender socialization. The current research aims to address the sources and dimensions of gender socialization through the perspectives of women. The present research was conducted using thematic analysis and qualitative methodology. “Gender roles” is one of the dimensions of gender socialization. Our analysis of women’s narratives revealed four primary themes: “identification with home,” “instrumental roles,” “The patriarchal care system,” and “glass ceiling.” The self-concept and personality of women are influenced by gender stereotypes, which are evident in public spaces, family administration, girls’ marriages, and marital relationships, as evidenced by the narration of women.  The gender stereotypes related to women’s personality have been influenced by the “genderization of public space” and “insecurity of public space” gender stereotypes related to public spaces, as well as the “expressive identity,” and “genderization of education and employment” gender stereotypes based on women’s narrative. The gender stereotypes in the field of family management are “risklessness and dependent decision-making” and “gender separation of planning and management in the family.” The gender stereotypes related to the selection of a spouse and sexual relations are  “urgency and strictness in the marriage of girls” and “women as sexual objects” and “as honor.” The primary sources of gender socialization are “family” and “mass communication media.”

کلیدواژه‌ها [English]

• dependent self
• Gender socialization
• identification with home
• patriarchy
• woman as honor