زنان به عنوان نیمی از جمعیت کشور نقش مهمی در پویایی و سلامت جامعه دارند؛ بنابراین حفظ و ارتقای سلامت آنان همواره باید مورد توجه متولیان بهداشت و درمان باشد که در این میان توجه به سلامت محیط کاری آنان نیز بسیار ضروری است.

اکنون شمار زیادی از زنان شاغل همگام با مردان در بخش ها وحوزه های مختلف مشغول به کار هستند و این مهم لزوم حفظ و ارتقای سطح سلامت شغلی آنان را از نقطه نظر کارفرمایان و مسئولان بهداشتی کشور به یک نیاز و ضرورت اساسی تبدیل کرده است.

همواره باید به این موضوع مهم توجه داشت که اشتغال زنان در محیط خارج از خانه اغلب با انجام وظایف خانه داری در داخل منزل نیز همراه است و بنابراین می توان اذعان داشت که در صورت مشابهت شغلی خاص بین یک زن و مرد، به دلیل وظایف خانه داری و... فشار کاری و استرس های آن در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد.

کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان با اشاره به هفته سلامت زنان و نامگذاری 20مهر به عنوان «محیط کار سالم، سلامت زنان شاغل» گفت: مخاطرات شغلی زنان و مردان در محل کار به انواع متعددی تقسم بندی می شود.

وی یادآوری کرد: مخاطرات شغلی شامل مخاطرات فیزیکی (سروصدا) ، مخاطرات شیمیایی (مثل آفت کش ها، داروها )، مخاطرات بیولوژیکی ( ویروس ایدز، هپاتیت های Bو C ) و مخاطرات روحی و روانی (مثل استرس، خشونت در محیط کار) و علاوه بر عوامل فوق می توان به شیوه و الگوهای کار مثل نوبت کاری (شب کاری) و عوامل محیطی و سازمانی نیز به عنوان مخاطرات شغلی زنان اضافه کرد.

حسنی با بیان اینکه یکی دیگر از مخاطرات مهم در محل کار مخاطرات شغلی است، بیان کرد: سر و صدا شایع ترین آلاینده فیزیکی محیط کار است و در اغلب محل های کار از قبیل صنایع نساجی، ادارات، بیمارستان ها وجود دارد.

وی یادآوری کرد: این عوامل بسیار شایع موجب افت شنوایی می شود و این عامل در اثر سر و صدا به نوبه خود اختلال در درک صوت، به ویژه کلام دیگر همکاران می شود.

کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان ادامه داد: گاهی در این نوع کم شنوایی ها اختلال در درک اصوات با فرکانس بالا رخ می دهد و این عارضه در نهایت باعث اختلال در ارتباط بین فردی شده و احتمال رویداد حوادث شغلی را بالا می برد.

وی بیان کرد: مواجهه مزمن با سر و صدای زیاد موجب ازدیاد حوادث کاری، افزایش غیبت از کار، اثرات روحی – روانی و دیگر مشکلات می شود.

خستگی مفرط عوارض نوبت کاری زیاد

حسنی در ادامه با بیان اینکه نوبت کاری به صورت کار در ساعات عصر و شب به صورت دائم و چه به صورت چرخشی، آثار نامطلوبی بر سلامتی دارد، ادامه داد: این عوارض در کارکنانی که نوبت کاری چرخشی دارند، شدیدتر رخ می دهد.

وی خستگی، سوزش سردل، یبوست، افسردگی، تمایل به سوء مصرف دارو، آسیب پذیری در مقابل سوانح و حوادث، افزایش شیوع بیماری های عروق کرونری قلب و اختلالات تولید مثل و عدم بهبود بیماری ها را از عوارض مزمن نوبت کاری ذکر کرد.

غیبت زنان بیش از مردان در محیط های کاری

کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زنجان ادامه داد: زنان بیشتر از مردان به پزشک مراجعه و از کار غیبت می کنند و علت این مساله تا حدودی به وظایف چندگانه آنان مربوط می شود.

وی اظهار کرد: زنان بیشتر از مردان به موضوع سلامتی اهمیت می دهند و به دنبال ظهور اولین علایم بیماری، زودتر به پزشک مراجعه می کنند، درحالی که مردان به علایم اولیه اغلب بی توجه اند و دیرتر مراجعه می کنند.

هفته ملی سلامت بانوان ایران

حسنی در ادامه گفت: عمده عوارض در محیط های صنعتی برای زنان کاهش شنوایی و اختلالات اسکلتی عضلانی بوده و در کارگاههای خانگی روستایی نیز ضعف بینایی و اختلالات اسکلتی عضلانی به وقوع پیوسته است.

وی عمده علل بروز اختلالات اسکلتی عضلانی در این قشر را بلند کردن اشیا، پیچش در ناحیه کمر بلند کردن و جابجایی اشیائی که شکل های نامناسب و نامنظم و نشستن یا ایستادن طولانی مدت در یک وضعیت ناصحیح و ناراحت کننده برشمرد.

کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زنجان راههای پیشگیری از اختلالات اسکلتی عضلانی را در گرو رعایت نکاتی از قبیل قوی کردن ماهیچه های کمر با کمک ورزش، اصلاح شرایط جابجایی اجسام ،خودداری از قرار دادن اجسام در ارتفاعات خیلی بالا و خیلی پایین ، کاهش وزن اجسام ذکر کرد.

هفته ملی سلامت بانوان ایران از 16 الی 22 مهرماه با عناوین سلامت زنان ،سلامت نسل امروز و آینده - سلامت زنان، سلامت خانواده ها - شادابی زنان، شادکامی خانواده، نشاط اجتماعی - سلامت قلب زن، سلامت قلب خانواده - محیط کار سالم، سلامت زنان شاغل - جامعه سالم، سلامت اجتماعی زنان - زنان سالم، پیشگامان مراقبت از خود و اعضای خانواده برگزار می شود.