بسته خدمتی برای طرح تحول سلامت در گروه میانسالان (30 تا 59 سال) تعریف شده است. تا به حال خدمات سلامت به این گروه مورد غفلت قرار گرفته بود و در طرح تحول سلامت به آن‌ها بهای ویژه داده شده است.
رییس اداره میانسالان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مجری برنامه سلامت بانوان گفت: در طرح تحول سلامت در خصوص زنان سه بخش مهم وجود دارد که ناظر بر اولویت‌های سلامت زنان است. این اولویت‌ها شامل مهم‌ترین علت‌های مرگ زنان، مهم‌ترین علت ناتوانی‌های زنان و بیماری‌های مزمن زنان می‌شود.
مطهره علامه با اشاره به مواردی که در طرح تحول سلامت در خصوص زنان مطرح شده است، اظهار کرد: بسته خدمتی برای طرح تحول سلامت در گروه میانسالان (30 تا 59 سال) تعریف شده است. تا به حال خدمات سلامت به این گروه مورد غفلت قرار گرفته بود و در طرح تحول سلامت به آن‌ها بهای ویژه داده شده است. در این بسته خدمت، سه جزء مهم وجود دارد که ناظر بر اولویت‌های سلامت زنان است. این اولویت‌ها، مهم‌ترین علت‌های مرگ زنان، مهم‌ترین علت ناتوانی‌های زنان و بیماری‌های مزمن زنان است.
سه جزء مهم بسته خدمتی طرح تحول سلامت برای زنان
او در مورد سه جزء این بسته تشریح کرد: سبک زندگی سالم، سلامت باروری و بیماری‌های شایع دوره میانسالی سه جزء مهم بسته خدمتی طرح تحول سلامت برای زنان است. سبک زندگی سالم مشتمل بر تغذیه، اندازه‌گیری‌های تن‌سنجی و دخانیات می‌شود. وضعیت تغذیه و ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های غذایی زنانی که به نظام خدمات بهداشتی اولیه در طرح تحول مراجعه می‌کنند، بررسی می‌شود و پس از این‌که الگوی غذایی، رفتارهای تغذیه‌ای و ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های غذایی آن‌ها مشخص شد، به زنان برای ارتقای وضعیت تغذیه مشاوره داده شده و پیگیری می‌شوند تا زمانی‌که به نقطه مطلوب دست یابند.
اندازه‌گیری تن‌سنجی زنان
علامه در رابطه با اندازه‌گیری‌های تن‌سنجی گفت: زنانی که مراجعه می‌کنند از لحاظ لاغری، چاقی، چاقی شکمی و اضافه وزن مورد بررسی قرار می‌گیرد و به آن‌ها مشاوره‌های لازم برای رفع مشکلات تن‌سنجی‌شان ارایه می‌شود. میزان، شدت، دفعات و روزهای فعالیت فیزیکی زنان در این بسته خدمت، توسط همکاران مراقبین سلامت در سطح مراکز بهداشتی درمانی، خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های بهداشتی طرح تحول سلامت مورد بررسی قرار می‌گیرد و به آن‌ها خدمات مشاوره‌ای لازم برای ارتقای فعالیت فیزیکی در شرایط سلامت و بیماری ارایه می‌شود. در موضوع دخانیات، اگر خانمی مبتلا به استعمال دخانیات باشد، مشاوره لازم را برای ترک استعمال دخانیات دریافت می‌کند.
توجه به پیشگیری از عفونت‌های آمیزشی و ناباروری در زنان
مجری برنامه سلامت بانوان به برنامه‌های مربوط به سلامت باروری زنان اشاره کرد و اظهار داشت: بخش دوم مسئله سلامت باروری زنان است که در این بخش پیشگیری و تشخیص سرطان‌های زنان به خصوص سرطان پستان و سرطان دهانه رحم، پیشگیری از عوارض یائسگی، پیشگیری از خونریزی‌های غیرطبیعی رحمی، پیشگیری از عفونت‌های آمیزشی و پیشگیری از ناباروری مورد توجه قرار می‌گیرد و خدمات لازم به زنان ارایه می‌شود.
فشار خون بالا و دیابت؛ بیماری‌های شایع دوره میانسالی زنان
او بخش بعدی فعالیت‌ها را در زمینه بیماری‌های شایع دوره میانسالی زنان دانست و تصریح کرد: در این بخش بیماری‌های شایع دوره میانسالی مانند فشار خون بالا و دیابت مورد توجه قرار می‌گیرند؛ زیرا این بیماری‌ها، قاتلان خاموش زنان هستند و بخش زیادی از بیماری‌های قلبی و عروقی که عامل مرگ‌ومیر زنان به‌شمار می‌روند، ناشی از بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون است. علاوه بر آن، بیماری‌های تنفسی، سرطان‌هایی غیر از سرطان‌های ویژه زنان مانند سرطان کولورکتال، سرطان پوست، کم‌خونی، چربی خون بالا، پوکی استخوان، آرتروز و مواردی از این قبیل که در زنان میانسال مشکلات شایعی است نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت ابتلای فرد، تشخیص زودهنگام داده شده و مداخله درمانی لازم انجام می‌شود.
توزیع رایگان مکمل ویتامین D
رییس اداره میانسالان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به سایر خدمات ارایه‌شده به زنان در راستای اجرای طرح تحول سلامت بیان کرد: یکی از اقدامات مهمی که در چارچوب بسته خدمات در طرح تحول سلامت انجام شده، تأمین مکمل ویتامین D برای زنان است؛ زیرا کمبود ویتامین D کمبود شایعی در کشور به‌ویژه در بین زنان است. این ویتامین نه فقط یک ویتامین، بلکه هورمونی است که سلامت تمام ارگان‌های بدن مانند قلب و عروق، عضلات، استخوان‌ها و... را تأمین می‌کند. ویتامین D به طور رایگان به شکل قرص‌های پرل (کپسول) 50 هزار واحدی ویتامین D با هدف عدم ابتلا به کمبود آن در اختیار زنان 30 سالا به بالا گذاشته می‌شود تا از آن یک‌بار در ماه استفاده کنند.
بسته آموزش خودمراقبتی برای زنان
علامه با تأکید بر بحث خودمراقبتی در بسته طرح تحول سلامت اظهار داشت: علاوه بر موارد بالا بسته دیگری در خصوص توانمندسازی زنان میانسال برای خودمراقبتی ضمیمه بسته خدمات شده و در قالب شش دفترچه ارایه می‌شود. یکی از این دفترچه‌ها اختصاص به پرونده خانگی سلامت دارد که براساس آن فرد برای خود در خانه پرونده خانگی سلامت تهیه می‌کند و تمام نتایج اقداماتی که برای او انجام داده‌اند یا خودش انجام داده است را ثبت می‌کند.
نرم‌افزار خودارزیاب سلامت میانسالان
او افزود: دفترچه‌های دیگر به سلامت روان زنان، سلامت جسمی زنان، شیوه زندگی زنان، سرطان‌های زنان و معرفی برنامه خودمراقبتی و خدمات سلامت زنان می‌پردازد. شبیه این دفترچه‌ها که در آن‌ها آزمون‌های مختلف برای ارزیابی سلامت وجود دارد، برنامه‌‌ای برای استفاده کاربران موبایل با نام خودارزیاب سلامت میانسالان طراحی شده است که افراد می‌توانند به صورت رایگان از کافه بازار، google play و سیب‌چه دانلود کنند و به طور مرتب و آفلاین در این نرم‌افزار وضعیت سلامت خود را در قالب پاسخی که به سؤال‌ها می‌دهند، تعیین کنند.
مجری برنامه سلامت بانوان با بیان این‌که میانسالان می‌توانند وضعیت سلامت خود را ارزیابی کنند و ببینند تا سلامت کامل چقدر فاصله دارند، گفت: در این نرم‌افزار به آن‌ها کمک می‌شود که برای ارتقای وضعیت سلامت خود برنامه‌ریزی کنند. هرجا مشکلی پیدا کردند، برای حل آن، رفع ابهامات و کمک‌گرفتن برای برنامه‌ریزی مراقبتی، می‌توانند به کارکنان بهداشتی و مراقبین سلامت مراجعه کنند.
رییس اداره میانسالان وزارت بهداشت با تأکید بر این‌که این برنامه با تمرکز بر افراد 30 تا 59 سال طراحی شده است، خاطرنشان کرد: از آنجا که ممکن است در گروه زیر 30 سال و بالای 60 سال اولویت‌های دیگری مطرح باشد که در این برنامه به آن‌ها پرداخته نشده است، توصیه نمی‌کنیم که گروه‌های سنی دیگر این نرم‌افزار را مورد استفاده قرار دهند، اما مطالعه آن ایرادی ندارد؛ زیرا زنان زیر 30 سال روزی به 30 سالگی می‌رسند. ضمن آن‌که برخی از بخش‌های آن ممکن است برای این گروه هم مورد استفاده قرار بگیرد.
علامه مهم‌ترین برنامه اداره میانسالان را برنامه طرح تحول سلامت دانست و گفت: گسترش بسته‌های خدمتی و خودمراقبتی در ادغام با خدمات سلامت برای میانسالان در کل کشور از حاشیه شهر تا روستاها و شهرهای زیر 50 هزار نفر تا شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها، مهم‌ترین فعالیت پیش روی اداره میانسالان است. اجرای این خدمات، آموزش مراقبین سلامت برای ارایه این خدمات، تشویق مردم به دریافت این خدمات و توانمندسازی آن‌ها برای استفاده از بسته‌های خودمراقبتی، گام‌های بزرگی است که در طرح تحول برای تکامل برنامه سلامت میانسالان باید برداشته شود.
مهم‌ترین علل مرگ زنان میانسال
رییس اداره میانسالان وزارت بهداشت در مورد مهم‌ترین علل مرگ زنان در این رده سنی اظهار کرد: مهم‌ترین علت مرگ زنان میانسال بیماری‌های قلبی و عروقی است که این بیماری‌ها عوامل خطر مشخصی دارد و تمام تمرکز ما در این خصوص بر پیشگیری و کنترل عوامل خطری است که منجر به بیماری‌های قلبی عروقی و در نهایت مرگ می‌شوند. این عوامل خطر اضافه وزن، چاقی، چاقی شکمی، کم‌تحرکی، تغذیه نامطلوب، استعمال سیگار و دخانیات، فشار خون بالا، دیابت و مواردی از این قبیل هستند. بنابراین کنترل این عوامل به عنوان مهم‌ترین مسئله، مد نظر وزارت بهداشت قرار دارد.
او دومین عامل مرگ زنان را سرطان دانست و گفت: تشخیص زودهنگام سرطان‌ها بسیاری از اوقات این بیماری را به بیماری کاملاً قابل درمان تبدیل می‌کند؛ بنابراین مراجعه به‌موقع بهداشتی باعث می‌شود زنان از قاتلان خاموشی که در کمین آن‌ها نشسته‌اند، مصون بمانند.
چهار گروه اصلی بیماری‌های غیرواگیر عامل 78 درصد مرگ زنان 30 تا 70 سال
مجری برنامه سلامت بانوان افزود: 78 درصد از علل مرگ زنان 30 تا 70 سال مربوط به چهارگروه اصلی بیماری‌های غیرواگیر قلبی عروقی، سرطان، دیابت و بیماری‌های تنفسی است که اگر عوامل خطر آن‌ها کنترل شوند همه این چهار گروه قابل کنترل هستند. بنای ما در معاونت بهداشت وزارت بهداشت برای ارایه خدمات بهداشتی در نظام خدمات بهداشتی اولیه و طرح تحول، کنترل این عوامل خطر برای کنترل مرگ‌ومیر زنان و مردان گروه سنی 30 تا 70 سال است.