تاکنون تمام زنان باردار، تازه زایمان کرده، در شرف بارداری از یک طرف و معاونت زنان ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، دولت و در سطح خردتر آن مشاورین زنان و خانواده دستگاهها، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بیمه ها و .... از طرف دیگر درصدد حل معضل افزایش مرخصی زایمان از 6ماه به 9ماه هستند اما هنوز راه حل بدون مشکل و جامع یافت نشده ...
سودابه رادفرد/ مشاور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
از اواخر دولت دهم که طرحی را بدون ایجاد الزامات و استلزامات آن یه تصویب مجلس رساند تاکنون تمام زنان باردار، تازه زایمان کرده، در شرف بارداری از یک طرف و معاونت زنان ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، دولت و در سطح خردتر آن مشاورین زنان و خانواده دستگاهها، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بیمه ها و .... از طرف دیگر درصدد حل معضل افزایش مرخصی زایمان از 6ماه به 9ماه هستند اما هنوز راه حل بدون مشکل و جامع یافت نشده و حتی در آخرین ابلاغ این اختیار به بالاترین مقام هر سازمان- دستگاه سپرده شده است. پیشنهاد این متن تدوین و اجرای قانونی - مقرراتی برای سهمیهبندی جنسیتی در کلیه سطوح ( نه فقط بهکارگیری زنان و اختصاص به کارهای پست و رده پایین ) به عنوان یک پیش نیاز است. در ادامه برای تشریح این موضوع بدواً به پارادوکسهای موجود و سپس توضیح این راهکار قابل انجام در برنامه ششم توسعه پرداخته می شود.
پارادوکس های طرح
1) محل تامین اعتبار کجاست؟ افزایش مرخصی با حقوق واضح است که هزینه کلانی نیاز دارد و محل اعتبار آن در طرح تصویبی مجلس مشخص نشده است؛ اگرچه دوری نوزاد از مادر هم هزینه های زیادی به جامعه تحمیل میکند اما هزینه مرخصی زایمان بسیار ملموس تر است و قطعا برای طرحی که نیازمند بودجه زیاد است باید برای اجرا محل و ردیف آن مشخص شود اما برای این افزایش سه ماهه مرخصی که با حقوق لحاظ شود منبع مشخص در نظر گرفته نشده است.
2) با کارفرمایانی که در درازمدت از استخدام زنانی که 9ماه از فرصت کاری خود را برای هر فرزند در مرخصی کامل و 2سال را در ساعت شیردهی و ... می گذرانند، سرباز خواهند زد، چه باید کرد؟ معضل بیکار شدن زنان را چطور باید حل کرد؟
3) جامعه چگونه به تکلیف خود درقبال خانوادهها عمل خواهدکرد؟ مادران از ارکان جامعهاند و هرچه برای آن ها هزینه شود در واقع سرمایهگذاری است و نوزاد قطعا تا یک سال نیاز به حضور مادر در کنار خود دارد و شیرخوار 6ماهه را در شیرخوارگاه و مهدکودک و نزد اقوام رها کردن هزینهای زیاد مثل بیماری های واگیر وهزینه درمان آن، آسیب های روحی و روانی را در بر دارد. همچنین مادری با فرزند6ماهه بیشتر تمرکزش نزد کودک خود است و با عدم تمرکز اغلب با حضورش در محل کار، کارایی چندانی ندارد، اما برای این افزایش سه ماهه مرخصی که با حقوق لحاظ شود منبع مشخص در نظر گرفته نشده است.
راهکار پیشنهادی
اگرچه در صحیح بودن اصل ماجرا برای صیانت از خانواده و حمایت از نقش زنان در راستای فرزند پروری شکی نیست اما با یک بررسی اجمالی در کشورهای پیشرو حقوق زنان و کودکان می توان به این نتیجه رسید که سهمیه بندی جنسیتی در کلیه سطوح از طریق قانونگذاری قوانین جذب استخدام دستگاههای دولت و قوانین کار قابل حل است. اگر دستگاههای دولتی و خصوصی مکلف به رعایت سهمیهبندی جنسیتی اشتغال در کلیه سطوح شوند و مداوم مورد پایش دستگاهها نظارتی قرار گیرند اولا حمایت از خانواده انجام می شود،ثانیاً زنان در میان مدت و بلند مدت با کاهش جذب و احیاناً اخراج و از دست دادن شغل مواجه نمی شوند. همانطور که برای دادن یک مجوز رستوران دهها شرایط از طرف سازمانهای مجوزدهنده وجود دارد، سازمان برنامهریزی می تواند کارفرمایان مشمول ( دولتی ها ) را مکلف به تعیین سهمیهبندی برای زنان کند. در ادامه حتی سازمانهایی که مجوز برخی مشاغل را صادر می کنند آنها را مکلف به رعایت سهمیه به کارگیری زنان کندو همانند موارد دیگری که مرتب از سوی سازمان ها ی ذیربط مورد نظارت قرار میگیرد این مورد نیز پایش شود و حتما بر سهمیهبندی در کلیه سطوح تاکید می شود تا اگر قرار است سهمیهای به زنان اختصاص یابد فقط صرف به کارگیری زنان در سمتهای منشی و خدمات و تایپیست و ... نشود و اگر قرار است سهمیه مثلا30 درصدی باشد کارفرمایان ملزم به رعایت 30درصد در کلیه پست ها منجمله سطوح مدیریتی، ارشد میانی و پایه باشند.