نجیبه کریمی

رشته‌ مطالعات زنان که دهه‌ چهارم عمر خود را پشت سر گذارده و وارد دهه پنجم حیات خود می‌گردد، اکنون به دوران پختگی و بالندگی خود رسیده ‌است. ریشه‌های این رشته در موج اول فمینیست نضج گرفت، ولیکن پیدایش آن هم‌زمان با موج دوم فمینستی بود. 

در موج دوم فمینیسم، توجه به عرصه‌های فرهنگی اهمیت خاصی یافت. این مسئله که تولید دانش، بخشی از قدرت اجتماعی را تشکیل می‌دهد، لاجرم جنبش زنان را متوجه این حوزه نمود. در واقع رشته‌ مطالعات زنان یکی از دستاوردهای موج دوم جنبش زنان است. بنابر اعتقاد فمینیست‌ها مطالعات زنان شاخه آکادمیک جنبش آزادی بخش زنان است (مشیر زاده،1383، 77و78). 

دانشجویان دانشگاه سان‌دیه‌گو که در فعالیت‌های جنبش زنان نقش فعالی داشتند، در تأسیس رشته مطالعات زنان قدم‌های اولیه را برداشته‌اند. در اواخر دهه 1960جامعه‌ دانشجویی دانشگاه سان‌دیه‌گو با جنبش های اجتماعی آن زمان (مانند جنبش الغای برده‌داری) درگیر بود. مطالعات آفریقایی مکزیکی‌ها، مطالعات مکزیکی‌تباران و مطالعات بومیان آمریکایی در مدت کوتاهی ظهور کردند. مطالعات زنان نیز در میان این خیزش‌ها متولد شد. 

در سال 1969 دانشجویان زن گروه لیبرال دانشگاه سان‌دیه‌گو با همکاری کادر آموزشی دانشگاه و جامعه زنان، کمیته موقتی برای مطالعات زنان تشکیل دادند. این کمیته اقدام به جمع‌آوری 600 امضا از دانشجویان برای حمایت از تأسیس برنامه مطالعات زنان در دانشگاه سان‌دیه‌گو کرد. در پاسخ این اقدامات دانشگاه سان‌دیه‌گو، برنامه مطالعات زنان را به طور غیر‌رسمی در بهار 1970 شروع نمود. در پاییز 1970 برنامه مطالعات زنان به طور رسمی در این دانشگاه شروع به کار کرد. این اولین برنامه مطالعات زنان در ایالات متحده بود. در سال 1974 کمیته مشورتی دانشکده، کمپین دیگری را ترتیب داد تا به توسعه و استحکام مطالعات زنان به عنوان رشته‌ دانشگاهی کمک کند. 

در سال 1975 دانشکده مطالعات زنان را به عنوان رشته‌ای فرعی (1) در قالب 18 واحد ارائه کرد. در همین سال دانشگاه به طور رسمی رشته‌ مطالعات زنان را در دانشکده‌ ادبیات و علوم انسانی راه‌اندازی نمود. در سال 1983رشته مطالعات زنان در سطح کارشناسی به عنوان رشته اصلی (2) ارائه گردید. سه سال بعد دانشکده مقطع کارشناسی‌ارشد راه‌اندازی کرد. در سال 2000 دانشکده با ارائه 12 واحد درسی اقدام به آموزش دانشجو در قالب گواهی‌نامه نمود. این دانشکده که نخستین دانشکده مطالعات زنان است، در حال حاضر با داشتن هیئت علمی و برنامه آموزشی عالی، از شهرت ملی و بین‌المللی برخوردار است. (ttp://womensstudies.sdsu.edu/history.htmh)

منابع و متون آموزشی
منابعی که برای رشته مطالعات زنان در نظر گرفته ‌شده، به ترتیب سطوح از مقدماتی تا عالی به شرح ذیل است(http://arweb.sdsu.edu/es/catalog/quickref.html). با توجه به مقاطع مختلف، برخی واحد‌ها الزامی، برخی پیش‌نیاز و برخی دیگر اختیاری است. واحدهای مرتبط با هر مقطع در قسمت ذی‌ربط ذکر می‌گردد. در این قسمت منابع به‌طور کلی و با کد مربوط ذکر شده‌ است.

الف: واحدهای مقدماتی

ب: واحد‌های دوره کارشناسی

ج: واحدهای مشترک بین کارشناسی و کارشناسی‌ارشد و گواهینامه دوره عالی

د: واحدهای دوره کارشناسی‌ارشد

مدارک تحصیلی
الف) ارائه گواهینامه (3)
این دانشگاه برای دانشجویان علاقه‌مند به مسائل زنان صرف‌نظر از این‌که در چه رشته‌ای مشغول به تحصیل هستند، دوره‌هایی در دو سطح عمومی و پیشرفته برگزار می‌کند. دانش‌آموختگان بعد از اتمام این دوره‌ها، به اخذ گواهی‌نامه دوره‌ عمومی یا پیشرفته نایل می‌گردند.

ب) گواهی‌نامه دوره‌ عمومی
این دوره برای دانشجویان دوره کارشناسی که در رشته‌های گوناگون مشغول به تحصیل هستند، در نظر گرفته‌ شده ‌است. هدف از برگزاری این دوره، آموزش فوق برنامه‌ افرادی است که علاقه‌مند به افزایش معلومات خود در زمینه‌ مسائلی هم‌چون نحوه‌ زندگی، کار، اندیشه‌ها، مقاومت، تولید علم و فعالیت‌های فرهنگی زنان هستند. 

دوره عمومی در دانشگاه سان‌دیه‌گو در دو گرایش برگزار می‌گردد. الف: نگاه اجمالی به مطالعات زنان، ب:گرایش سلامت. واحد‌های در نظر گرفته‌شده برای هر گرایش 12 واحد است که در 4 ترم برگزار می‌گردد. سه واحد درس مشترک برای هر دو گرایش به دل‌خواه اندیشه‌های فمینیسم یا جنسیت نژاد و طبقه است. واحد‌های اختصاصی گرایش اول کدهای ذیل است که دانشجو 9 واحد را به دل‌خواه از میان آن‌ها برمی‌گزیند.

واحدهای اختصاصی گرایش دوم کدهای زیر است که دانشجو 9 واحد را از بین آن‌ها انتخاب می‌کند. (http://womensstudies.sdsu.edu/general_certificate.htm).

این دوره برای این‌گونه افراد مناسب است: معلمان، مدیران و کارکنان بخش بهداشت، کارکنان آژانس خدمات اجتماعی فرهنگی، فعالان جامعه و دیگر افرادی که علاقه‌مند به مسائل زنان در طول تاریخ و در برهه‌ی کنونی هستند.

ج) گواهینامه دوره عالی
گواهینامه دوره عالی برای دانش‌آموختگان کارشناسی ارشد در نظر گرفته‌ شده ‌است. هدف از این دوره افزایش آگاهی دانشجویان در زمینه جایگاه زنان در علوم انسانی، علوم اجتماعی و علوم طبیعی است. این برنامه به شیوه‌های گوناگونی ارائه می‌شود تا دانش شرکت‌کنندگان در زمینه نحوه زندگی، اندیشه، استقامت، تولید دانش و فعالیت‌های فرهنگی زنان ارتقا یابد. دانش‌پژوهان برای گرفتن گواهی‌نامه دوره عالی مطالعات زنان 12 واحد را در سه گرایش الف- بین‌المللی ب- سلامت و تمایلات جنسی ج- جنسیت، نژاد و طبقه می‌گذرانند. سه واحد برای هر‌سه گرایش اندیشه‌های فمینیستی  و 9 واحد دیگر با گرایش آن‌ها مرتبط است(http://womensstudies.sdsu.edu/advanced_certificate.htm).

مقاطع تحصیلی
دوره کارشناسی مطالعات زنان
دانش‌آموختگان دوره‌ کارشناسی به دو طریق می‌توانند در رشته‌ مطالعات زنان مشغول به تحصیل شوند. 1- مطالعات زنان به عنوان رشته اصلی، 2- مطالعات زنان به عنوان رشته‌ دوم یا فرعی.

مطالعات زنان به عنوان رشته‌ اصلی (4)
دانش‌آموختگان بعد از گذراندن این دوره می‌توانند در بخش‌های وسیعی هم‌چون حقوق آموزش، خبرنگاری، ادارات عمومی، خدمات اجتماعی، منابع انسانی، خدمات دانشجویی و مشاوره مشغول به کار شوند. در این دوره مهارت‌های تفکر انتقادی، نوشتاری و تحلیل برای ورود به حوزه‌های کاری دیگر از اهمیت بالایی برخوردار است. بسیاری از دانشجویان برای بالا‌بردن فرصت‌های شغلی خود علاوه بر رشته‌ مطالعات زنان، رشته‌ دیگری هم انتخاب کرده و در آن متخصص می‌شوند.

پیش‌نیازها (5)
- گذراندن واحدهای: الف- خویشتن، هویت، اجتماع. ب- زنان، تصورات و اندیشه‌ها؛

- گواهی تأییدشده رشته‌ فرعی در یک رشته‌ دیگر؛

- آزمون "تعیین سطح مهارت نوشتاری و گفتاری".

واحدهای الزامی
دانشجویانی که مطالعات زنان را به عنوان رشته اصلی انتخاب می‌کنند، حداقل 27 واحد درسی را می‌گذرانند 6 واحد اولیه با دو کد 536 جنسیت نژاد و طبقه و کد 590 اندیشه‌های فمینیسم است. دانشجویان می‌توانند از بین واحد‌های ارائه‌شده 9 واحد از گروه 1 و 12 واحد از گروه 2 انتخاب کنند. همچنین دانش‌پژوهانی که رشته مطالعات زنان را به عنوان رشته اصلی خود انتخاب می‌کنند واحدهای بیشتر و تخصصی‌تری دارند. واحد‌های الزامی آنان ترکیبی از مقاطع کارشناسی و دوره عالی است. علاوه بر آن دانشجویان در مطالعات زنان سمیناری هم ارائه می‌دهند.

مطالعات زنان به عنوان رشته‌ فرعی (6)
دانش‌آموختگانی که مطالعات زنان را رشته‌ دوم خود قرار می‌دهند، 18 واحد درسی را می‌گذرانند. 12 واحد سرفصل‌های ارائه‌شده برای این دوره همان سرفصل‌های رشته‌ اصلی است. 6 واحد دیگر به صورت ذیل: سه واحد خویشتن، هویت و اجتماع و سه واحد دیگر، زنان؛ تصورات و اندیشه‌ها است  http://womensstudies.sdsu.edu/undergraduate.html)).

کارشناسی‌ارشد (7)
این دوره فرصتی است برای دانش‌آموختگان که تا دوره عالی، رشته مطالعات زنان را پی‌گیری نموده و در پایان دوره متخصصی کارآمد در این رشته شوند. در این دوره دانشجویان برای دوره‌ دکتری آماده می‌شوند تا در زمینه‌های تاریخ، علوم اجتماعی، ادبیات، مطالعات میان‌رشته‌ای آماده‌ی کار شوند. در واقع این دوره به مثابه دوره‌ای است تکمیلی برای حوزه‌هایی همچون حقوق، امور اجتماعی، بهداشت عمومی و مشاوره.

واحدهای الزامی
دانش‌پژوه تحت نظر استاد مشاور علاوه بر 30 واحد که ذیلاً به آن اشاره می‌گردد، سه واحد دیگر از بین یکی از موارد 1- زبان‌های خارجه، 2- آمار و 3- علایم زبان آمریکایی، را انتخاب می‌کند.

واحد‌های اختیاری
دانشجو گزینه‌های زیادی برای انتخاب دارد و می‌تواند واحدهای مورد علاقه خود را از بین واحد‌های ارائه‌شده گزینش کند. 

امتحان جامع و نگارش پایان‌نامه
نوشتن رساله یا دادن امتحان جامع بستگی به خود دانشجو دارد. همان‌گونه که ملاحظه گردید حوزه انتخاب واحد دانشجو بسیار وسیع است. واحد‌های ارائه‌شده 3 برابر واحد‌هایی که دانشجو مجاز به انتخاب بوده، است. به طور مثال دانشجو می‌تواند 9 واحد را با توجه به علاقه‌مندی‌ها، مهارت‌ها و توانایی‌های خود از بین حدود 27 واحدی که دانشگاه ارائه می‌کند، انتخاب نماید.

در حال حاضر این دانشگاه فاقد مقطع دکتری است. دانش‌پژوهان برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری می‌توانند به دانشگاه‌های تگزاس (www.twu.edu/ws) و میشیگان (www.lsa.umich .edu/women) که دارای مقطع دکتری در گرایش‌های مختلف است، مراجعه کنند.

امکانات آموزشی و خدمات رفاهی
کتاب‌خانه مجهز
کتاب‌خانه در مرکز محوطه دانشگاه واقع شده ‌است و نیازهای درسی و تحقیقی دانشجویان را بر آورده می‌کند. در رأی‌گیری که توسط مجله سان‌دیه‌گو برگزار شد، این کتاب‌خانه بهترین کتاب‌خانه شهر سان‌دیه‌گو شناخته شد. محیطی دل‌پذیر، پیشرفته، قابلیت بالای دسترسی به منابع، کارکنان سخت‌کوش و جوان، از ویژگی‌های این کتاب‌خانه است. 

کتاب‌خانه شامل دو ساختمان است: ساختمان ملکوم (8) که در سال 1971 تأسیس شد و ساختمان الحاقی (9) با معماری زیبا که در سال 1996 به ساختمان قبلی ملحق گردید. به دلیل فضای مناسب و امکانات مناسب این کتاب‌خانه، هر ساله گفت‌وگو‌ها، سخنرانی، تورهای گردشی و نمایشگاه‌های زیادی در آن برگزار می‌گردد. محیط این دانشگاه بیش از 500 هزار پا بوده و بیش از 3000 صندلی برای مطالعه و تحقیق دانشجویان اختصاص داده شده ‌است. سالانه بیش از 2.2 میلیون نفر از این کتاب‌خانه بازدید می‌کنند که نشان‌دهنده‌ اهمیت فوق‌العاده‌ آن است. 

کتاب‌خانه در تمام ساعت شبانه‌روز باز است. بروشور‌ها منابع و کتاب‌های الکترونیکی از طریق سایت در دسترس همگان است. این کتاب‌خانه با داشتن بیش از400 دستگاه کامپیوتر، یکی از بزرگ‌ترین سایت‌های کشور ایالات متحده به‌شمار می‌رود. شبکه اینترنتی وایرلس و آپدیت در دسترس تمامی دانشجویان قرار دارد. کتابداران دانشجویان را در امر تحقیق و پژوهش، به صورت شخصی، تلفنی، چت و ایمیل کمک می‌کنند.

ذخایر کتابخانه شامل 2217629 کتاب صحافی‌شده و مونوگراف ( تک‌نگار) است. 630300 سند دولتی، 4645583 میکروفیلم، 142241 نقشه، 36043 مورد صدا و تصویر ضبط‌شده و اوراق آرشیو به طول 6978 فوت نیز در کتابخانه قرار دارد. کتاب‌خانه به طور مرتب 90000 سری عنوان دریافت می‌کند که شامل انتشارات دولتی می‌شود. این کتاب‌خانه مخزنی برای انتشارات ایالت کالیفرنیا بوده و کتب ناشران برگزیده ملی در آن نگه‌داری می‌گردد. هم‌چنین، مخزن کلکسیون‌های ویژه هم‌چون کتاب‌های قیمتی، بی‌نظیر، ظرایف نادر و نیز دست‌نوشته‌ها و اسنادی امنیتی است. این کلکسیون شامل 70000 جلد کتاب، 500 مجموعه آرشیو، 369000 اقلام دیگر شامل عکس، کارت پستال، پرینت آثار هنری، یادگاری‌ها، حکاکی و تاریخ شفاهی است (sdsugraduate bulletin 2013-2014).

سایت
دانشگاه سان‌دیه‌گو دارای بیش از 2000 صفحه دسکتاپ کامپیوتر است که در 80 لابراتور در قسمت‌های مختلف دانشگاه و دانشکده واقع شده‌ است. قسمت اعظم این دستگاه‌ها در ساختمان کتاب‌خانه است. در خارج از لابراتورها در تمام محوطه آموزشی دانشگاه نیز امکان دارد که دانشجویان با شبکه به صورت وایرلس ارتباط برقرار کنند. تعداد معتنابهی بسته‌های نرم‌افزاری، دیتابیس، نرم‌افزارهای آماری، نرم‌افزارهای تحقیقی و نیز فضای اعتباری لازم برای کسانی که می‌خواهند وب‌سایت طراحی کنند، موجود است. بسیاری از استادان بدون حضور در کلاس با استفاده از سیستم یادگیری آموزش مجازی به صورت آن‌لاین با دانشجویان ارتباط برقرار می‌کنند. استادان برای ارسال نمرات، توزیع مطالب درسی و فعالیت‌های یاد‌گیری از این سیستم استفاده می‌کنند. دانشجویان با بازکردن صندوق الکترونیکی با استادان خود مرتبط می‌شوند((http://blackbourd.sdsu.edu.

خدمات روان‌شناسی و مشاوره (10)
خدمات روان‌شناسی رایگان در اختیار تمامی دانشجویان است. دوره‌ درمان کوتاه‌مدت و نیز بلندمدت در این مرکز ارائه می‌شود. مشاوره‌ تلفنی در تمام ساعات شبانه‌روز امکان‌پذیر است. دانشجویان می‌توانند در هر زمینه از خدمات مشاوره بهره‌مند گردند. برخی از موارد مشاوره بدین شرح است: درمان افراد الکلی به‌طور ناشناس، کاهش غم و اندوه، مدیریت اضطراب امتحان، مهارت‌های ارتباطی، مدیریت استرس، مدیتیشن.

مرکز دانشجویی بین‌المللی (11)
مرکز دانشجویی بین‌المللی، دانشگاه سان‌دیه‌گو را به فضایی جهانی مبدل کرده است. دانشجویان برای آموزش از سراسر دنیا به این دانشگاه می‌آیند. دانشجویان این دانشگاه نیز می‌توانند در دانشگاه‌های دیگر کشورها مشغول به تحصیل شوند. 1900 دانشجو از بیش از 95 کشور دنیا در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند. این دانشگاه از برنامه‌ اخذ دو مدرک (12)، دوره‌های آموزشی تحقیقی خارج از کشور و برنامه‌های مطالعه در سفر حمایت مالی می‌کند. در حال حاضر این دانشگاه با شرکای بین‌المللی زیادی در زمینه تبادل دانشجو قرارداد دارد (http://oip.sdsu.edu).

کلاس‌های هوشمند (13)
در کلاس‌های هوشمند، برای آموزش از سیستم نمایش اجرا با تکنولوژی بالا استفاده می‌گردد. راهنمای استفاده از دستگاه در هر کلاس نصب شده ‌است. این کلاس‌ها دارای کامپیوترهایی با سیستم‌ عامل مکین‌تاش، ویدئو، دیتاپروژکتور، دی‌وی‌دی و وی‌اچ‌سی‌پلیر (14)، نمایش‌گر‌های دیداری، اسلاید، نمایش سه‌بعدی مطالب درسی، سیستم پخش سخن‌رانی با میکروفن‌های بی‌سیم و ابزار کمکی شنیداری است.

مراکز خدمات شغلی (15)
مراکز خدمات شغلی برای پیشرفت مشاغل و فرصت‌های استخدام دانشجویان فعالیت می‌کنند. خدمات ارائه‌شده شامل موارد ذیل است:

مشاوران زبده دانشجویان را در زمینه انتخاب رشته، دوره‌های کار‌آموزی، شغل‌های پاره‌وقت، یافتن شغل‌های مناسب در اوقات فراغت (تابستان) و استخدام تمام‌وقت، راهنمایی می‌کنند. مشاوران به دانشجویان کمک می‌کنند تا نقاط قوت خود را یافته، مهارت‌های نگارش رزومه و مصاحبه را ارتقاء دهند. هم‌چنین این مشاوران زمینه ارتباط دانشجویان با مراکز تخصصی را فراهم می‌کنند  (http://career.sdsu.edu).

مؤسسات و مراکز تحقیقی
مراکز تحقیقاتی بسیاری در دانشگاه سان‌دیه‌گو مشغول به فعالیت هستند. برخی از این مؤسسات عبارت‌اند از: مرکز آفریقایی برای پژوهش ادبی فرهنگی، مرکز مطالعات آسیا و اقیانوس آرام، مؤسسه مطالعات چینی، مؤسسه تحقیقاتی کنفوسیوس، مؤسسه مطالعات دروزی و مرکز تحقیقی وابسته به رشته‌ مطالعات زنان به نام مرکز تحقیقی نان و گل رز که ذیلاً به معرفی مختصر آن می‌پردازیم.

مرکز تحقیقی نان و گل رز (16)
مرکز تحقیقی نان و گل رز که در دانشکده‌ مطالعات زنان واقع‌ شده، مکانی است برای ارتقاء خلاقیت، دانش‌پژوهی، تخصص و فعالیت اجتماعی زنان. این مؤسسه نخستین مرکز تحقیقی در سطح ملی است که به حمایت از جنبش‌های زنان می‌پردازد. این مرکز، فعالان، هنرمندان، متخصصانی را پرورش می‌دهد که به مسایل فمینیسمی متعهد هستند. 

هم‌چنین این مرکز از هنرمندان، دانشجویان، محققان و فعالان جامعه بین‌المللی که در راستای تحصیل برابری زنان فعالیت می‌کنند، حمایت می‌نماید. فعالیت‌هایی هم‌چون گفت‌وگوها، کنفرانس‌ها، جشنواره‌ها، مطالعات، نمایشگاه‌ها و اتفاقات ویژه‌ زنان به میزبانی این مرکز برگزار می‌گردد. جلسات بحث و تبادل نظر، سخن‌رانی و کارگاه‌های آموزشی برای ارتقاء دانش زنان از دیگر برنامه‌های این مرکز است. 

این مرکز سعی دارد در دو جهت دانشگاه سان‌دیه‌گو را تقویت کند: اولاً، ارتقاء برنامه‌ آموزشی و تجارب یادگیری دانشجویان در سطح بین‌المللی و رسیدن به آن؛ ثانیاً تعامل مثبت و سازنده با جامعه دانشگاهی سان‌دیه‌گو. نکته قابل توجه این‌که مدیر این مرکز یک زن مسلمان به نام هما احمد قوش است  http://womensstudies.sdsu.edu)یا (http://bred-and-roses.htm

دوره‌ کارآموزی مطالعات زنان (17)
این دوره، فرصت مناسبی برای دانشجویان دوره‌ کارشناسی و کارشناسی‌ارشد است. دانشجو سه واحد دانشگاهی را در یک ارگان غیردانشگاهی و به مدت 120 ساعت به صورت عملی تجربه می‌کنند. این شیوه‌ کار‌آموزی به دانشجویان اجازه می‌دهد تا تجارب عملی در زمینه مطالعات زنان به‌دست‌آورند. دفاتر حقوقی، آزمایشگاه‌های تحقیقی طبی، آژانس‌های خدمات اجتماعی، ادارات عمومی و حقوقی، موزه‌ها، مجلات و کلینیک‌های سلامتی مکان‌های مناسبی برای دوره‌ی کار‌آموزی است. (http://womensstudies.sdsu.edu/internships.htm)

سفرهای تحقیقی (18)
دانشکده مطالعات زنان به‌طور منظم فرصت‌هایی در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد که می‌توانند با استاد راهنما به مسافرت خارج رفته و وضعیت زنان کشورهای دیگر را بررسی و مورد تحقیق قرار دهند. این دانشکده از نخستین روز‌های تأسیس به وضعیت زنان در کشورهای دیگر علاقه‌مند بوده و در این راستا دوره‌های آموزشی تحقیق و پژوهش در مورد زنان خارج از ایالات متحده، برنامه پذیرش دانشجویان انتقالی و حضور در کنفرانس‌های چند ملیتی را برگزار کرده است. دانشجویان برای شرکت در این طرح تحقیقی، مورد تشویق قرار می‌گیرند. این طرح فشرده که به مدیریت و راهنمایی استادان دانشکده صورت می‌گیرد، حدود 10 روز طول می‌کشد. دانشجویان یافته‌های خود را به رشته‌ نگارش درمی‌آورند. یک تا سه واحد درسی به این دوره اختصاص داده شده‌ و کشورهایی که مورد مطالعه قرار گرفته‌اند، چین، هند، ترکیه، جنوب آفریقا، غنا،‌ ایرلند، سوئد، مکزیک و کاستاریکا است (http://womensstudies.sdsu.edu/international.htm).

دیگر خدمات
خوابگاه‌های دانشجویی: به صورت آپارتمان‌های 1 تا 4 خوابه و نیز به صورت ویلایی قابل اجاره است.

مأموران ویژه: چنان‌چه دانشجویان به مشکلی برخوردند و شکایتی داشتند، مأموران ویژه به این دانشجویان کمک می‌کنند تا شکایت خود را تنظیم و تصحیح نمایند.

ارائه خدمات به افراد ناتوان: این بخش به دانشجویانی که معلولیت‌های جسمی مثل محدودیت‌های حرکتی، دیداری، شنیداری، یادگیری و مشکلات روانی دارند، خدمات مناسب کم‌توانی ارائه می‌کند.

فرصت‌های شغلی رشته‌ مطالعات زنان 
از آن‌جایی‌که مطالعات زنان، رشته‌ای است میان‌رشته، فرصت‌های شغلی وسیع و متنوعی دارد. دانش‌پژوهان این رشته به راحتی می‌توانند وارد حوزه کاری رشته‌های دیگر شوند. رشته‌های حقوق، علوم سیاسی، علوم اجتماعی، روان‌شناسی، تجارت، صنعت و آموزش و پرورش فرصت‌های شغلی مناسبی برای رشته‌ مطالعات فراهم می‌آورد. این امر در دانشگاه سان‌دیه‌گو به خوبی مشهود است. 

دانش‌پژوهانی که در رشته مطالعات زنان تحصیل کرده‌اند، در بخش‌های مختلف این دانشگاه مشغول به کار هستند. به عنوان مثال دکتر هما احمد قوش (Dr. huma ahmed-ghosh) که ریاست دانشکده‌ مطالعات زنان در دانشگاه سان‌دیه‌گو را به عهده دارد، در چندین سمت دیگر مانند استاد، مشاور، محقق، نویسنده و فعال در امور بین‌الملل زنان مشغول کار و فعالیت است (womenstudies.sdsu.edu/docs/wsnewletter_fa13.pdf). این امر نشان‌دهنده زمینه‌های شغلی مناسب در رشته مطالعات است. ذیلاً به برخی موارد اشاره می‌گردد (19):

خدمات انسانی 
در حوزه خدمات انسانی مناسب با علاقه و توان‌مندی هر فرد، در یکی از بخش‌های ذیل می‌توان مشغول به کار شد.
- مشاوره؛
- روان‌درمانی؛
- خدمات سلامت روان؛
- برنامه‌ریزی؛
- روابط اجتماعی؛
- اداره‌ها و وزارت‌خانه‌ها.

کارفرمایان
وکیلان عمومی و شخصی، مؤسسات سلامت ‌روان، کلنیک‌ها و بیمارستان‌ها، دولت‌های محلی و فدرال شامل اداره خدمات انسانی و اداره‌ سربازان بازنشسته و سازمان‌های خدمات‌رسانی، می‌توانند زنان متخصص این رشته به عنوان راهنمای دختران (20) و زنان را برای زنان به خدمت بگیرند. هم‌چنین سازمان‌های امداد‌رسانی به زنان قربانی مثل زنانی که مورد تجاوز قرار‌ گرفته‌اند، کلنیک‌های سقط جنین، مراکز درمانی سوءتغذیه، پناه‌گاه‌های زنان بی‌خانمان، آژانس‌های فرزند‌خواندگی نیز محل مناسب برای اشتغال فارغ‌التحصیلان این رشته است.

پیشنهاداتی برای موفقیت بیشتر 
- کسب تجربه عملی لازم از طریق شغل‌های پاره‌وقت یا دوره‌های کارآموزی؛

- کار داوطلبانه با سازمان‌های امدادرسانی به زنان مانند امدادرسانی به بحران تلفن خط قرمز؛

- یادگیری کار با افراد مختلف و کسب تجربه در زمینه کار مشتریان گوناگون؛

- کسب مدرک کارشناسی ارشد در روان‌شناسی، مشاوره یا کار در امور اجتماعی به مقدار کافی و پیشرفت در کار اداری؛

- تحقیق و پی‌گیری اخذ مدرک کارشناسی‌ارشد با گرایش‌های ازدواج و خانواده‌درمانی، مشاوره سلامت‌روان، کار در امور اجتماعی، روان‌شناسی و مشاوره.

آموزش
دانش‌پژوهان رشته مطالعات زنان در حوزه آموزش می‌توانند در یکی از بخش‌های ذیل به دنبال شغل مناسب برای خود باشند:
- تدریس؛
- مشاوره در مدرسه؛
- امور دانش‌آموزی یا دانشجویی؛
- ادارات؛
- تحقیق؛
- دانش و اطلاعات کتابخانه‌ای؛
- آموزش اجتماعی.

کارفرمایان
دانشگاه‌ها و دانشکده‌های مطالعات زنان، مرکز منابع زنان، سازمان‌های غیر‌انتفاعی، برنامه‌های دولتی مانند کلاس‌هایی برای افراد بی‌خانمان، زنان خانه‌دار، والدین و کتابخانه‌ها مثل دانشکده مطالعات زنان، سازمان‌های زنان، موزه‌ها.

پیشنهاداتی برای موفقیت بیشتر
- کسب مدرک دکترا برای تدریس و تحقیق در رشته‌ مطالعات زنان در مؤسسات آموزش 4 ساله؛

- کسب مدرک دکترا یا کارشناسی‌ارشد برای تدریس در دانشکده‌های آموزش 2 ساله؛

- کسب کار شناسی‌ارشد در زمینه علوم و اطلاعات کتاب‌خانه‌ای؛

- کسب تجربه از طریق کار داوطلبانه یا دوره‌های کار‌آموزی؛

- مشارکت در نقش‌های مدیریتی در پردیس دانشگاه مثل مشاوره یا ریاست گروه؛

- ارتقا و پیشرفت مهارت‌های تبادل نظر و مهارت گفت‌وگوی عمومی.

حوزه نگارش
دانش‌پژوهان رشته مطالعات زنان، در حوزه‌ نگارش می‌توانند فرصت‌های شغلی مناسبی پیدا کنند. روزنامه‌نگاری، نگارش خلاقانه، نگارش آزاد و کپی‌رایت، حوزه‌هایی هستند که زنان می‌توانند در آن مشغول به‌کار شوند. 

کارفرمایان
روزنامه‌ها، مجلات، رسانه‌ها شامل تلویزیون و صنعت سینما، سایت‌های اینترنتی، آژانس‌های تبلیغاتی، چاپخانه‌ها، شرکت‌های بزرگ و...

پیشنهاداتی برای موفقیت بیشتر
- تحصیل گرایش مورد علاقه در رشته مطالعات زنان همراه با مهارت ارتباطی بالا برای نگارش در مورد زنان؛

- کسب مدرک تخصصی در زمینه روزنامه‌نگاری و یا گذراندن کلاس‌های عمومی؛

- کسب تجربه از طریق نوشتن در انتشارات دانشکده: روزنامه‌ها، مجلات، خبرنامه‌های دانشکده مطالعات زنان؛

- کار داوطلبانه در آموزش خصوصی دانش‌آموزان در مراکز نویسندگی؛

- آشناشدن با مراحل پایان‌نامه‌نویسی.

حوزه حقوق و سیاست
فرصت‌های شغلی در حوزه حقوق و سیاست، هم متنوع است و هم گسترده. دانش‌پژوهی که دارای مدرک حقوق یا علوم سیاسی بوده و علاوه‌بر این دوره‌های مطالعات زنان را به صورت عمومی و یا تخصصی گذرانده است، فرصت‌های شغلی بسیار مناسبی در اختیار دارد. ذیلا به مواردی اشاره می‌شود:

-    وکالت گروهی؛
-    حقوق علایق عمومی؛
-    قانون مدنی (در بخش‌های مربوط به خانواده، تبعیض، آزار جنسی)؛
-    اعمال نفوذ (21)
-    روابط حکومتی، مدیریت تجهیز و انتخاب، سیاست عمومی، تحقیق، اداره‌ی اطلاعات، مدیریت مبارزات و فعالیت‌ها (22)، حمایت از علایق به خصوص برنامه‌های حکومتی.

کارفرمایان
سازمان‌های حقوقی، ادارات شرکت‌های قانونی، وکلای انحصاری ادارات دولتی، دادستان منطقه، آژانس‌های دولتی، امداد قانونی، گروه‌های فشار.

پیشنهاداتی برای موفقیت بیشتر
- تکمیل برنامه آموزشی با طی دوره‌های مربوط به این حوزه؛

- کسب معدل بالا؛

- مشارکت در فعالیت‌هایی که مهارت بحث و تبادل نظر را بالا می‌برد. مانند شرکت در دادگاه نمایشی؛

- کسب مدارک عالی در علوم سیاسی، برای موقعیت‌های شغلی دولتی؛

- تحصیل تجارب مرتبط از طریق کار‌آموزی در آژانس‌های دولتی یا شرکت‌های حقوقی.

تجارت و صنعت
فارغ‌التحصیلان رشته مطالعات زنان در بخش تجارت و صنعت در حوزه‌های زیر می‌توانند مشغول به‌کار شوند:
- آموزش و توسعه؛
- منابع انسانی؛
- مدیریت؛
- خرید و فروش؛
- تبلیغات؛
- روابط عمومی؛
- مشاوره.

کارفرمایان
شرکت‌های دولتی وخصوصی به خصوص شعبه‌های زنانه، صنایع مختص زنان، سازمان‌های مشاوره، شرکت‌های خرید و فروش، آژانس‌های روابط عمومی، سازمان‌هایی که برای پیشرفت زنان در تجارت پژوهش و فعالیت می‌کنند.

پیشنهاداتی برای موفقیت بیشتر
- به‌روز شدن با ادبیات تجارت و صنعت؛

- بالابردن مهارت‌های استفاده از کامپیوتر؛

- بالابردن مهارت‌های ارتباطی ( نوشتاری و گفتاری)، شخصی، مدیریتی، کارگروهی؛

- کسب تجربه از طریق دوره‌های کار‌آموزی یا کار داوطلبانه؛

- شرکت در دوره‌های تخصصی تجارت یا گذراندن برخی دوره‌های عمومی در زمینه تجارت.

سخن آخر 
رشته مطالعات زنان که داعیه‌ تولید و مدیریت دانش در حوزه زنان را دارد، راه برون‌رفت از مشکلات زنان را به طریق علمی و روش‌مند پی‌جویی می‌کند. تربیت نیروی متخصص و مولد در حوزه‌ زنان می‌تواند علاوه بر حل مشکلات جامعه‌ زنان، باعث ارتقا و تعالی جامعه گردد. آگاهی از مسائل و مشکلات زنان و چگونگی پاسخ به آن‌ها در محیط علمی می‌تواند در معماری هر چه زیبا‌تر شخصیت زنان، نقشی ارزنده داشته‌ باشد و از مشکلات و ناهنجاری‌های جامعه بکاهد. 

پژوهش حاضر برای نخستین‌بار به بررسی و تحقیق چندجانبه در مورد اولین دانشگاهی که رشته مطالعات زنان در آن پا به عرصه‌ حیات گذارد، اقدام نمود. ازآن‌جایی‌که رشته‌ مطالعات زنان در کشورهای در حال توسعه قدم‌های نخست حیات خود را می‌پیماید، استفاده از تجارب دانشگاه‌های پیشرفته و پیش‌قدم در مطالعات زنان، ضروری به نظر می‌رسد. بدیهی‌است در استفاده از الگوی دانشگاه‌های پیشرفته، ملاحظات فرهنگی و نیازهای اجتماعی محلی و بومی نیز در نظر گرفته‌شود؛ چراکه مسائل و مشکلات زنان در کشورهای توسعه‌یافته و توسعه نیافته یکسان نیست.