سازمان بین المللی کار در گزارشی از ادامه نابرابری زنان و مردان در عرصه بازار کار 178 کشور جهان با وجود بهبود 0.6 درصدی شکاف جنسیتی شغلی از سال 1995 تاکنون خبر داد.

سازمان بین المللی کار یکی از موسسه های تخصصی سازمان ملل متحد است که به امور مربوط به کار و کارگران می‌پردازد.

این سازمان در سال ۱۹۱۹ میلادی و در نتیجه بحث های نشست صلح پاریس تاسیس شد.

دفتر مرکزی این سازمان در ژنو قرار دارد.

سازمان بین‌المللی کار در گزارش ماه مارس (یازدهم اسفند 1394 تا دوازدهم فروردین امسال) با نام «زنان در محل کار؛ رویه‌های سال 2016» اطلاعاتی از پیشرفت زنان در 20 سال گذشته می دهد و شکاف جنسیتی در محل کار را از نظر مادی یا حقوقی و همچنین به لحاظ سطح کیفی شغل تحلیل می کند.

به گزارش اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، «گای رایدر» رییس‌کل سازمان بین‌المللی کار، اعلام کرد: گزارش جدید سازمان به طور ویژه روی چالش‌های زنان برای دستیابی به یک شغل خوب و نگه داشتنِ آن، تمرکز کرده‌است.

به گفته او، بر پایه اهداف سال میلادی 2030 میلادی (1409 خورشیدی) باید سیاست های دوسویه‌ای برای ایجاد برابری جنسیتی داشت.

بر پایه گزارش این سازمان، در دو دهه گذشته زنان تلاش‌های بسیاری برای پر کردن شکاف اطلاعاتی خود از طریق بالا بردن سطح تحصیلات داشتند اما باز هم افزایش سطح تحصیلات آنها به بهبود یا تغییر موقعیت شغلی‌شان کمکی نکرده‌است.

برپایه گزارش سازمان بین المللی کار، نرخ شغل در برابر جمعیت در سال 2015 میلادی برای زنان 46 درصد و برای مردان 72 درصد بود.

همچنین در سال 2015 نزدیک 586 میلیون نفر زن به عنوان کارگر خویش فرما و سرپرست خانوار در شغلی کسب درآمد می کردند.

در 20 سال گذشته شمار زنانی که برای خرج خانواده مشغول به کار بوده‌اند، نزدیک 17 درصد کاهش یافت‌ که این رقم چشمگیری بوده است.

بر پایه این گزارش، سهم مردان شاغل برای تامین مخارج خانواده به مقدار 8.1 درصد کاهش داشت. بنابراین در زمینه تامین کنندگان مخارج خانواده، شکاف جنسیتی حدود 11 درصد کم شد.

سازمان بین‌المللی کار در این گزارش اعلام کرد 52.1 درصد زنان و 51.2 درصد مردان در بازار کار دستمزد و حقوق می گیرند که در ذات این جریان برای کیفیت بالای شغلی هیچ ضمانتی وجود ندارد.

همچنین 38 درصد زنان و 36 درصد مردانی که در سطح جهان کارگرانِ روزمزد محسوب می شوند، از مراقبت‌های اجتماعی هیچ سهمی ندارند. در کشورهای آفریقایی سهم زنان در این زمینه 63.2 درصد است.

در شرق آسیا که بیشتر افراد شغل های غیررسمی دارند، نزدیک به 74.2 درصد زنان هیچ بهره‌ای از مراقبت‌های اجتماعی نمی‌برند.

** ساعت کاری زنان بیشتر است

یکی از مهم‌ترین مباحث در نابرابری جنسیتی شغلی به ساعت کاریِ کارگران مربوط می‌شود و بر پایه گزارش سازمان بین المللی کار، زنان در مشاغل بهره مند از پرداخت حقوق یا فاقد آن، ساعت های کاری بیشتری دارند.

زنان در کشورهای پردرآمد و کم‌درآمد، دستکم 2.5 برابر بیشتر از مردان با فقدان پرداخت دستمزد یا نبود مراقبت‌های حینِ کار روبرویند.

در کشورهای توسعه‌یافته، زنانِ شاغل (در شغل‌های مستقل یا مشاغل استخدامی) به طور متوسط هشت ساعت و 9 دقیقه با پرداخت یا بدون پرداخت دستمزد کار می‌کنند اما مردان هفت ساعت و 36 دقیقه مشغول به کارند.

گزارش‌های سازمان بین‌المللی کار نشان می‌دهد در اقتصادهای توسعه‌یافته، زنان روزانه دستکم 9 ساعت و 20 دقیقه از زمان خود را در محل کار سپری می‌کنند، خواه حقوقی دریافت کنند و خواه دریافتی نداشته باشند. مردان برای همین کارها هشت ساعت و هفت دقیقه زمان صرف می‌کنند.

بیش از یک‌سوم مردان شاغل (35.5 درصد) و بیش از یک‌چهارمِ زنان شاغل (25.7درصد) بیش از 48 ساعت در طول هفته کار می‌کنند و این مساله روی توزیع نامتقارن و نابرابری کارگرانِ بدون پرداخت حقوق در میان مردان و زنان نیز اثر می‌گذارد.

زنان در زمینه حقوق بازنشستگی نسبت به مردان دریافتیِ کمتری دارند و در نتیجه با شکاف بزرگی در حمایت‌ها و مراقبت‌های اجتماعی روبرو می‌شوند.

شمار زنانی که بالای سن بازنشستگی قرار دارند و حقوق دریافت می‌کنند در سطح جهان 10.6 درصد کمتر از مردان است.

اکنون نزدیک 65 درصد زنان جهان بالای سن بازنشستگی (65-60 سال) قرار دارند و حقوق منظمی دریافت نمی‌کنند و این به تعبیر سازمان بین‌المللی کار یعنی 200 میلیون نفر از زنان در سن پیری از سر ناچاری به دلیل بهره مند نبودن از حقوق منظم مشغول به کار می شوند، در حالی‌که سهم مردان 115 میلیون نفر است.

** شکل های مختلف تبعیض جنسیتی

تبعیض‌های جنسیتی فقط به مواردی مانند ساعت کاری یا حتی حقوق بازنشستگی محدود نمی‌شود، بلکه همزمان با پیشرفت فناوری و افزایش مهارت‌های لازم برای یک شغل، در کشورهای توسعه ‌یافته و حتی در اقتصادهای نوظهور نیز تبعیض هایی در این زمینه وجود داشته‌است.

سازمان بین‌المللی کار در گزارش خود آورده است: در فاصله سال‌های 1995 تا 2015 میلادی میزان استخدام‌‌ها در اقتصادهای نوظهور افزایش یافت اما این میزان در مردان دو برابر بیشتر از زنان بود (382 میلیون نفر در برابر 191 میلیون نفر)؛ این تبعیض از مهارت‌های شغلی ناشی می شود که از سوی گروه‌های مختلف برای استخدام افراد تعیین می‌شود.

همچنین زنان در کشورهای توسعه‌یافته به طور متوسط چهار ساعت و 20 دقیقه از وقت خود را صرف کارهای مراقبتی می‌کنند که پولی در ازای آن دریافت نمی‌کنند، در حالی‌که مردان دو ساعت و 16 دقیقه به این کارها می پردازند.

در کشورهای در حال ‌توسعه زنان چهار ساعت و 30 دقیقه از وقت خود را به این کارها مشغولند، در حالی‌که سهم مردان یک ساعت و 20 دقیقه است.

گزارش ماه مارس سازمان بین‌المللی کار نشان می‌دهد دریافتی شغلی زنان همچنان 77 درصد درآمدِ مردان است.

بر اساس این گزارش، شکاف در زمینه دستمزدها را نمی‌توان فقط با تفاوت در سطح تحصیلات یا سن‌ و سال توجیه کرد و بخش مهمی از این شکاف به دست‌کم گرفتن کار زنان مربوط می‌شود. همچنین صاحبان مشاغل روی مهارت‌هایی تاکید می‌کنند که زنان از آنها برخوردار نیستند.

برآوردهای سازمان بین‌المللی کار نشان می‌دهد دستکم 70 سال زمان لازم است تا شکاف میان زنان و مردان در زمینه مرخصی‌ها پر شود.

** دستیابی به برابری تا سال 2030

سازمان بین‌المللی کار هدفی را برای بهبود وضع شغلی زنان با عنوان «دستیابی به برابری تا سال 2030؛ آینده اکنون است» در نظر گرفته که در چارچوب اهداف توسعه پایدار 2030 سازمان ملل متحد است.

فعالان این سازمان امید دارند به کمک این گزارش ها و مطالعه ها به فضای برابر شغلی میان زنان و مردان دست پیدا کنند.