یکی از مهم ترین شاخص ها جهت سنجش درجه توسعه یافتگی یک کشور، میزان اهمیت و اعتباری است که زنان در آن کشور دارا می باشند. اکنون نگاه جهان، بیشتر به سوی زنان معطوف شده است زیرا امروز، برای تحقق توسعه اجتماعی ، تسریع فرایند توسعه اقتصادی و محقق شدن عدالت اجتماعی، چنانچه به زن به عنوان نیروی فعال و سازنده نگریسته شود.

به طور قطع توجه به زنان تأثیر بسیاری در روند توسعه و افزایش کمّی و کیفی نیروی انسانی آن جامعه خواهد داشت. نقش زنان در توسعه، با هدف توسعه اجتماعی و اقتصادی بستگی دارد و از این رو در تحول همه جوامع انسانی، عاملی بنیادی محسوب می شود .

طبق مصوبه مجلس در اردیبهشت ماه امسال ساعات کار هفتگی بانوان شاغل اعم از رسمی، پیمانی و قراردادی که موظف به چهل و چهار ساعت کار در هفته هستند، اما دارای معلولیت شدید یا فرزند زیر شش سال تمام یا همسر یا فرزند معلول شدید یا مبتلا به بیماری صعب العلاج می باشند و یا زنان سرپرست خانوار شاغل در دستگاه های اجرایی موضوع ماده (222) قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب 1389.10.15 و بخش غیردولتی اعم از مشمولان قانون کار و قانون تأمین اجتماعی بنا به درخواست متقاضی و تأیید مراجع ذی ربط، سی و شش ساعت در هفته با دریافت حقوق و مزایای چهل و چهار ساعت تعیین می شود.

ایرنا برآن است تا در گفت وگویی با دکتر افسر افشار نادری ، جامعه شناس به بررسی طرح کاهش ساعت کاری زنان پرداخته و به پرسش هایی ناظر براینکه آیا این طرح سبب کاهش مشارکت زنان در حوزه های مختلف جامعه می شود و آیا با اجرای این طرح مدیران سازمان ها در به کارگیری محدود و یا به کارنگرفتن زنان ترغیب می شوند ؟ ، پاسخ دهد .

مشروح پرسش و پاسخ ها به این شرح است :

**س: در ادبیات جامعه شناسی توسعه ، زنان به عنوان نیمی از جمعیت فعال جامعه در نظر گرفته می شوند . آیا قانون کاهش ساعت کار زنان شاغل در ایران ، سبب کاهش مشارکت و حضور زنان در حوزه های مختلف جامعه می شود ؟

- زمانی که زنان کار کمتری را در محیط کاری خارج از منزل انجام می دهند به این معنی است که کار بیشتری را در خانه تقبل می کنند و اگر آنان بتوانند تعادلی در این کارها ایجاد کنند هم اهداف جامعه تأمین شده است و هم اینکه زنان توانسته اند در محیط های کاری فعال باشند .

برخی می گویند چرا زنان باید برای کار کمتری که انجام می دهند حقوق بگیرند این برداشت به این معنی است که هنوزاین عقیده در جامعه جا نیا فتاده است که اگرزنی کمتر کار می کند به این معنا نیست که حق مردی ضایع می شود و یا نصف ساعت کاری یک مرد فعالیت می کند ولی حقوق او را می گیرد . در حقیقت زنان وظایفی را در خانه دارند که با کمتر شدن ساعت کاری می توانند از عهده آن وظایف بر آیند .

یکی از اهدف دولت این است که زنان بتوانند یک زندگی متعادل و طبیعی و همچنین فرزندان بیشتری داشته باشند و تا کاهش نیافتن ساعت کار زنان این اهداف تأمین نمی شود .

به عبارت دیگر زنان نباید بین انتخاب شغل و انتخاب فرزند قرار گیرند یعنی بتوانند هم شغلی انتخاب کنند و خود را به عنوان فرد اقتصادی در نظر بگیرند و هم اینکه بتوانند فرزندان بیشتری داشته باشند .این روند ازاهداف اصلی توسعه است ، یعنی ما هم خانواده و جامعه سالمی داشته باشیم و هم اینکه زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه فعال باشند .

**س: آیا با تصویب طرح کاهش ساعت کار زنان شاغل ، ساعت کار مفید، بخشی از جمعیت فعال جامعه بدون استفاده بهینه قرار می گیرد ؟

- هرگز چنین اتفاقی نمی افتد به این دلیل که ساعت کار مفیدی هم زنان درخانه دارند ، زمانی که انسان ها در یک خانواده و جامعه سالم بزرگ نشده باشند چگونه می توانند یک فرد مفید برای اجتماع باشند ؟ بنابر این ابتدا باید یک خانواده و اجتماع سالم داشته باشیم و بعد انتظار کار مفید از زنان باشیم . اگر زنی دغدغه و نگرانی از مسائل خانه داشته باشد قادر نخواهد بود کار مفیدی در محیط کار خود داشته باشد.

**س: قانون کاهش ساعات کار زنان دارای شرایط خاص، کارفرمایان و مدیران سازمان ها و ادارات را در به کارگیری محدود یا به کار نگرفتن زنان در عرصه های تولیدی وخدماتی ترغیب نمی کند ؟

- البته این اتفاق ممکن است بیافتد زیرا کارفرمایان ترجیح می دهند کسانی را استخدام کنند که تمام وقت کار کنند .

بنابراین باید شرایطی فراهم شود که مدیران و کار فرمایان موظف شوند که در دونوبت کاری زنان دیگری را برای انجام امور آن سازمان ها و ادارت بکار گیرند .

**س : آیا قانون کاهش ساعت کاری زنان را ازقرار گرفتن در سمت های مدیریتی با مشکل و یا « سقف شیشه ای » مواجه خواهد کرد ؟

- این امر بستگی به اجرای طرح دارد ، اگر این طرح به صورت درست اجرا شود زنان با سقف شیشه ای مواجه نخواهند شد . به عبارت دیگر ضمانت قانونی این طرح بسیار مهم است .

**س : برخی جامعه شناسان معتقدند قانون کاهش ساعت کار زنان باید به قانون دو طرفه تغییر کند یعنی آن هم برای مردان و هم برای زنان قابل اجرا باشد . نظر شما چیست ؟

- این امر مشروط بر این است که وظایف خانه ونگهداری فرزندان دو طرفه درنظر گرفته شود. مانند کشورهای دیگری که وقتی زوجی صاحب فرزند می شوند هر دو زوج این حق قانونی را دارند که نیمه وقت در محیط کاری فعالیت کنند .