یکی از چالش های پیش روی موانع مشارکت زنان و دختران در عرصه فعالیت های سیاسی و اجتماعی عدم انتقال تجارب بین نسلی برای حضور آگانه زنان در احزاب و تشکل ها است که در صورت ترغیب به حضور مسئولانه زنان در نهادهای مدنی و احزاب بسیاری از موانع برطرف می گردد .
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نشست تخصصی بررسی موانع و چالش های مشارکت های اجتماعی و سیاسی دختران با عنوان " موانع پیش روی مشارکت های دختران " به همت کارگروه دختران و مدیریت مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان در معاونت امور زنان و خانواده برگزار شد .
در ابتدای نشست فاطمه پهلوانی دبیرکارگروه دختران معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری ضمن تبریک میلاد حضرت معصومه 0س) و روز دختر با طرح دو سوال به بیان هدف برگزاری این نشست پرداخت و گفت : قبل از هر موضوعی باید به دو سوال مهم از سوی شما به عنوان دختران جوان پاسخ داده شود ، نخست آنکه از منظر شما مهم ترین موانع و آسیب هایی که برای ورود به عرصه های سیاسی و اجتماعی با آن رو به رو هستید چه می باشد و دیگر اینکه راهکارهای پیشنهادی شما برای خروج از این موانع چیست ؟
وی با اشاره به آخرین گزارش ها ی بین المللی در خصوص وضعیت مشارکت سیاسی زنان در جهان در سال 2016 گفت: گزارش ها نشان می دهد کشور روآندا در این زمینه با احتساب 61 زن از 126 کرسی مجلس رتبه یک را دارد و بعد از آن کشور بولیوی، سوئد و مکزیک قرار گرفته اند و کشور ما ایران از مجموع 289 کشور رتبه 173 را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: در دنیا 16 کشور زنان را در رتبه های نخست مانند ریاست جمهوری و نخست وزیری دارد و نکته مهم در این زمینه و دلیل حضور زنان در این عرصه ها حمایت جامعه ی زنان از زنان است و نه تبعیض مثبت؛ البته از طرف دیگر به نظر می رسد در کشور ما بزرگ ترین عامل برای عدم حضور بانوان فقر فرهنگی است.
روشنفکر : باید از ظرفیت دختران استفاده کنیم
کبری روشنفکر دبیر کارگروه مدیریت و مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان نیز با انتقاد از اینکه یافته های شیعیان از نکات زندگی حضرت فاطمه معصومه (س) بسیار کم است به نام گذاری روز دختر در ایران اشاره کرد و گفت : روز دختر در ایران در سال 1385 به تصویب رسید اما در کشورهای دیگرهم چنین روزی برای دختران نام گذاری شده است مانند هندوستان که 12 ژانویه، ژاپن 3 مارس، مکزیک 11 آگوست را روز دختران خود نامیدند. روشنفکر با اشاره به اهمیت حضور دختران در عرصه های سیاسی و اجتماعی گفت : به طور قطع بستر سازی مناسب برای ورود دختران جوان به عرصه های سیاسی و اجتماعی نه تنها موجب بروز ایده های خلاقانه آنها می شود بلکه شور و نشاط اجتماعی و سیاسی را به همراه دارد و نباید این گونه باشد که به هنگام هر انتخاباتی از ظرفیت و پتانسیل های بالای دختران در این عرصه استفاده شود و پس از آن این توانایی ها به فراموشی سپرده شود.
عرصه سیاست مردانه نیست
به گزارش روابط عمومی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری ، دیگر سخنران این نشست الهه کولایی استاد دانشگاه تهران بود که به نقد نگرش های موجود نسبت به حضور زنان در عرصه فعالیت های سیاسی و اجتماعی پرداخت . کولایی با اشاره به آنکه تلاش همه ما در جهت حق است گفت: ما باید تفاوت میان آنچه می خواهیم و آرزو می کنیم را بدانیم و باید به منطقه، کشور ، تاریخ و فرهنگ کشور خود توجه کنیم و آن را مد نظر قرار دهیم بنابراین مهم ترین مساله آموزش و آگاهی و شناخت درست مسیر است.
وی ادامه داد: این روند در همه ی دنیا کار دشواری بوده است و در امریکا اولین زنی که برای نامزد ریاست جمهوری شد به زندان رفت و 150 سال بعد از آن است که یک زن توانسته یکی از احزاب بزرگ را در دست خود بگیرد بنابراین در هیچ جای دنیا برای فعالان حقوق بشر فرش قرمز پهن نکرده اند. با قهر کردن مشکلی حل نمی شود
وی ادامه داد: ما باید شرایط را واقع بینانه نگاه کنیم و با قهر کردن مشکلی حل نخواهد شد بنابراین باید هزینه کنیم و اولین هزینه از شخص ماست بنابراین ما راهی به جز مقاومت نداریم چرا که پشت این رفتارها باورهایی قدیمی وجود دارد و زن ها همیشه ضعیفه و یا در بهترین شرایط لطیفه نام گذاری می شدند. زن یک انسان است و اگر این موضوع در جامعه درست نشان داده شود و فهمانده شود بنابراین باید حقوق و امتیازات انسانی به او داده شود. در انتقال تجارب ضعیف هستیم
کولایی افزود: در بسیاری از نقاط دنیا حضور زنان به صورت دیکته ای است اما درایران این گونه نبوده و ما امروزه شاهد آن هستیم مخصوصا بانوانی که از شهرستان ها به مجلس می آیند پشتوانه ی خانوادگی خاصی ندارند و خود شجاعانه پا به میدان گذاشته اند. البته زنان باید روش های سیاسی را بیاموزند و متاسفانه در این زمینه نهادهای منتقل کننده تجربه را نداریم و از طرف دیگر هزینه کار سیاسی در ایران بسیار بالاست و این موضوع خود یکی از دلایل عدم علاقه بانوان به حضور در عرصه های سیاسی است. زنان ما در احزاب حضور ندارند بنابراین زمانی که تبعیض مثبت هم اعمال می شود گزینه ای برای حضور در کرسی های مشخص شده وجود ندارد. حضور آگاهانه زنان در نهادهای مدنی
این استاد دانشگاه تهران یکی را راهکارهای رفع چالش و موانع پیش رو را حضور موثر و آگاهانه زنان و دختران در نهادهای مدنی دانست و گفت : یکی از چالش های پیش روی موانع مشارکت زنان و دختران در عرصه فعالیت های سیاسی و اجتماعی عدم انتقال تجارب بین نسلی برای حضور آگانه زنان در احزاب و تشکل ها است که در صورت ترغیب به حضور مسئولانه زنان در نهادهای مدنی و احزاب بسیاری از موانع برطرف می گردد .
وی با اشاره به این باور که سیاست عرصه مردانه است گفت: این باور اشتباه سال هاست زنان را از این عرصه دور کرده است . به خاطر دارم زمانی آیت الله موسوی بجنوردی اشاره می کردند عده ای به نوعی از تبعیض نسبت به زنان حمایت می کنند که گویا اسلام طرفدار تبعیض علیه زنان بوده است.
نهادهای مدنی حلقه مفقوده حضور زنان در عرصه های اجتماعی و سیاسی
وی افزود: در ایران وجود تکنولوژی های جدید کمک کرده است تا زنان وارد عرصه های اجتماعی شوند اما همچنان در زمینه اشتغال زنان با مشکلاتی بدیهی رو به رو هستیم ودر بهترین شرایط آمار اشتغال زنان به 12 درصد می رسد . عوامل فرهنگی مانع حضور زنان می شود
وی افزود : از دیدگاه من عامل اصلی عدم حضور زنان در مشارکت های مدنی عامل فرهنگی است و بعد از آن عوامل روانشناختی مانند عدم اعتماد به نفس و عدم احساس اثربخشی است؛ عامل سوم هم عوامل ساختاری ، موانع عرفی و قانونی است که بعضا به نام شرع و دین است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: نوسازی تکنولوژی به تنهایی می تواند شرط لازم برای به کار گیری و استفاده از بانوان در عرصه های مختلف را فراهم کند اما شرط کافی در این زمینه دگرگونی در اندیشه و فرهنگ است؛ زنان باید به این موضوع توجه کنند که افزایش سطح آگاهی و توانمند سازی درعرصه اقتصادی فرهنگی و اجتماعی می تواند ورود آنان به عرصه های سیاسی را افزایش دهد البته این امر به طور نسبی در تمام دنیا وجود دارد و کاسترز هم به عنوان یک جامعه شناس غربی معتقد است زنان در جوامع غربی هم در مشارکت های سیاسی و مدنی آمار پایینی دارند.
چرا دختران از حق تحصیل محروم می شوند ؟
سمیه فریدونی استاد دانشگاه نیز در ادامه نشست با اشاره به شرایط ایجاد بستر مناسب تحصیل برای دختران گفت : طی پژوهشی که انجام دادیم به این نتیجه دست یافتیم که متاسفانه علی رغم آنکه به صورت مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده که حق تحصیل برای همه افراد جامعه برابر است اما در بسیاری از جاها با این مورد برخورد کردیم که به راحتی والدین می توانند حق تحصیل را از دختر خود سلب کنند ، و در چنین شرایطی ما چگونه می توانیم از توسعه مشارکت سیاسی و اجتماعی دختران صحبت کنیم .
این پژوهشگر حوزه زنان و خانواده با اشاره به تجارب دیگر دنیا نسبت به حضور زنان در عرصه فعالیت های سیاسی و اجتماعی گفت : درامریکا هم 100 سال به طول انجامید تا زنان به حق رای دست یابند و بعد از آن زنان به سکوت سیاسی رسیدند چرا که دولت امریکا هزینه حضور زنان را به جامعه منتقل کرد و زنان دوباره به نقش خانه داری و همسر داری خود بازگشتند. مسئله زنان سیاسی نیست
وی افزود: مساله مطالبه گری جامعه ی زنان بسیار اهمیت دارد ما به عنوان نمایندگان جامعه ی زنان باید از نمایندگان مجلس مطالبه داشته باشیم واین مطالبات را مطرح کنیم تا آنها هم بدانند که به عنوان نماینده چه گروهی در مجلس حضور دارند و از آنان چه خواسته می شود. از طرف دیگر باید تلاش کنیم مساله زنان را از ذیل مسایل سیاسی و گروهی خارج کنیم چرا که هیچ مساله ای مهم تر از مطالبه جامعه ی زنان نیست.
به آموزش دختران اهمیت دهیم
دکترفریده حمیدی در ادامه نشست با اشاره به این موضوع که بسیاری از دختران ما در شهرستان ها از تحصیل دور مانده اند گفت: این شرایط باعث می شود بسیاری از دختران به سمت افسردگی بروند و به همین دلیل است که ما امسال نرخ بالایی در خودکشی دختران دانش آموز داشته ایم و به نظر من معاونت امور زنان باید رصد این وقایع را در دستور کار خود قرار دهد. از طرف دیگر میتوان با جمع آوری سمن ها و برگزاری کلاس ها و کارگاههای آموزشی بسیج توانمند سازی را برای دختران به راه انداخت البته باید مساله مطالبه گری زنان جامعه را جدی گرفت چرا که نمایندگان مجلس باید طرح ها و لوایح خود را از روی نیازهای عموم جامعه تشخیص دهند تا این دوره از حضور بانوان در مجلس مانند سال های گذشته مجلس نشود.
موانع و چالش های پیش رو از نگاه دختران
به گزارش روابط عمومی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در این نشست تعدادی از دختران نیز به بیان تجارب ، دغدغه ها و مسائل خود پرداختند .
وجود محدودیت های موجود و البته بالا بودن هزینه کار سیاسی برای ختران به نسبت پسران از جمله دغدغه هایی بود که بدان اشاره شد ، که بنابر مسائل مطرح شده این مهم مانع از تمایل دختران برای حضور در عرصه فعالیت های سیاسی و اجتماعی شده است . بی شک عدم انتقال تجارب پیشینیان به نسل نو نیز از کاستی هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد که همین امر موجب عدم آگاهی دختران برای نحوه ورود به عرصه مشارکت های سیاسی و اجتماعی می شود .
راهکارهای رفع موانع و چالش ها در هم اندیشی دختران جوان
نشست تخصصی بررسی موانع و چالش های پیش روی مشارکت سیاسی و اجتماعی دختران در قالب هم اندیشی برگزار گردید که در این نشست راهکارهای ایجاد بستر سازی مناسب برای رفع موانع مشارکت های سیاسی و اجتماعی دختران به بحث گذاشته شد . ترغیب به حضور دختران در احزاب ، تشکل ها و نهادهای مدنی یکی از راهکارهای مشارکت موثر در عرصه های مختلف می باشد که مورد اجماع نظر قرار گرفت و ایجاد زمینه های مناسب برای انتقال تجارب جهت حضور موثر زنان در احزاب یکی از مهم ترین راهکارها عنوان گردید . البته در همین راستا عدم انتقال تجربه بین نسلی در میان زنان از سوی دختران به عنوان یک نقد جدی بیان و پیشنهاد شد نسبت به توانمندسازی دختران جوان برای ورود به عرصه های جدی مشارکت های سیاسی و اجتماعی برنامه ریزی مناسبی صورت گیرد. به نحوی که بسترهای مناسبی برای برقراری ارتباط فعالین زن در عرصه های سیاسی و اجتماعی با دختران جوان فعال با هدف گفتگو و تبادل نظر فراهم شود. این مهم در قالب مطالبه از کارگروه دختران معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری مطرح شد و خواسته شد که این کارگروه با برگزاری نشست‌های تعاملی این وظیفه را برعهده بگیرد.
عدم وجود نگرش درست نسبت به ظرفیت و توانایی های دختران از دیگر نقدهایی بود که در این نشست مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهاد شد تا با برگزاری سمینارهای تخصصی و نشست های معین نسبت به افزایش آگاهی مردان نسبت به توانایی های زنان و دختران برای ورود به عرصه های جدی برنامه ریزی صورت گیرد .
ضرورت آگاهی بخشی به زنان روستایی برای توسعه روستایی با اتکاء به نقش زنان و اهتمام برای توجه به تحصیل دختران روستایی از دیگر نکاتی بود که مطرح گردید و پیشنهاد شد تا با شناسایی دخترانی که از تحصیل بنابر هر دلیلی منع شده اند برنامه ریزی مناسب جهت بازگرداندن آنها به تحصیلات صورت گیرد .
اما یکی از مهم ترین نکاتی که از سوی اکثریت دختران شرکت کننده در این نشست مورد بحث و بررسی قرار گرفت معضل اشتغال دختران فارغ التحصیل است، عدم حضور دختران در مشاغل در درازمدت موجب کاهش روزافزون نرخ زنان مدیر در کشور خواهد شد که این موضوع به بی اطلاعی از وضعیت کلان کشور و دور ماندن زنان و دختران آینده از فضای مشارکتهای سیاسی و اجتماعی منجر خواهد شد که نتیجه‌ای جز منفعل شدن نیمی از جمعیت کشور در برخورد با مسائل سیاسی و اجتماعی در پی نخواهد داشت. در ادامه این بحث که به شدت مورد توجه دختران جوان قرار گرفت تاکید شد: متاسفانه علی‌رغم افزایش ورودی دختران به دانشگاهها و البته کسب رتبه های برتر در میان دختران پس از فارغ التحصیل شدن به دلیل عدم وجود نگاه مبتنی بر شایسته سالاری و عدالت جنسیتی معمولا فرصت های شغلی مناسب در اختیار مردان قرار می گیرد و دختران تحصیل کرده در مشاغلی غیر مرتبط و در رده های سازمانی پایین تر مشغول به کار می شوند . در این نشست درخواست شد تا در بسته اشتغال دولت با توجه به رفع تبغیض های جنسیتی در استخدام ها در بخش دولتی و خصوصی مساله بیکاری دختران رفع و عدالت برقرار شود.
مریم رفعت جاه استاد دانشگاه نیز در این نشست حضور جامعه مدنی را یکی از مهم ترین راههای حضور بانوان در عرصه فعالیت های اجتماعی و سیاسی دانست . این پژوهشگر اجتماعی با تاکید بر ایجاد بستر مناسب برای شکل گیری نهادهای مدنی گفت : حضور آگاهانه و مسئولانه زنان و دختران در نهادهای مدنی راهی برای رسیدن به توسعه اقتصادی و سیاسی هر جامعه ای است.بنابراین هر چه سرمایه های اجتماعی افزایش یابد مشارکت ها بیشتر خواهد شد و این مساله به سمت بهبود اوضاع زنان پیش خواهد رفت.