روزنامه آرمان در صفحه اقتصاد برای بررسی میزان نقش آفرینی زنان در اقتصاد به گفت وگو با سهیلا جلودارزاده پرداخت و نوشت: مشارکت زنان در اقتصاد با توجه به آمارهای ارائه شده توسط بانک جهانی و مراکز آماری در کشورمان کمتر از میانگین بین‌المللی یعنی ۱۴ درصد
در این گفت وگو که با نماینده مجلس و عضو هیات نمایندگان اتاق تهران منتشر شد، آمده است: مشارکت اقتصادی در ایران تا حدودی افزایش داشته، اما مشارکت پایین زنان در این اقتصاد باعث شده از بسیاری از کشورها عقب بمانیم. سهیلا جلودارزاده نماینده مجلس و عضو هیات نمایندگان اتاق تهران علت فعالیت کم زنان در اقتصاد را ذهنیت غلط موجود در کشورمان عنوان می‌کند.
** بر اساس آمارها با توجه به آنکه میزان مشارکت اقتصادی افزایش داشته اما درصد مشارکت زنان همچنان پایین‌تر از میانگین جهانی است. چه ملاحظاتی باید لحاظ شود تا چنین مشکلاتی از اقتصاد ما رخت بربندد؟
سیاستگذاری‌ها و رویه‌های موجود در کشورها می‌تواند عامل افزایش یا کاهش مشارکت در جامعه و اقتصاد باشد. مساله‌ای که در کشور ما بزرگنمایی شده تربیت فرزند و خانواده است که این موضوع را مخالف و مانع اشتغال زنان دانسته اند، در حالی که کار کردن حق هر انسانی است و جوهره وجود انسان را تشکیل می‌دهد. به طور کلی بیکاری فساد می‌آورد؛ چه برای مادری که در داخل منزل بوده و چه برای مادری که بیرون از منزل مشغول به کار است. مشاهده می‌کنیم که بسیاری از زنان خانه‌دار افسردگی پیدا می‌کنند یا تجربه‌های کمی که به دست می‌آورند باعث عقب‌ماندگی آنها می‌شود. اگر زنان بتوانند کار کنند و به استقلال اقتصادی برسند، اشکالی ندارد که در منزل یا خارج از آن باشند. مادرها در نقش‌های سنتی در روستاها برای خود کار می‌کنند و استقلال اقتصادی دارند و می‌توانند به اقتصاد خانواده و کشور کمک کنند.
بدون شک از فعالیت اقتصادی که زنان این‌گونه انجام می‌دهند مقدار کمی نصیب آنها شود، اما باید توجه داشته باشیم که فعالیت آنها ارزش افزوده ایجاد می‌کند و همچنین برای کشور رونق به ارمغان می‌آورد. ابتدا باید این نگاه غلط به اشتغال زنان را اصلاح کنیم و تفکر اشتغال زنان را از حالت انتزاعی به واقعیت تبدیل کنیم. به عبارت دیگر این فکر را که زنان حتما باید در خانه باشند و در اقتصاد مشارکت نداشته باشند کنار بگذاریم. وقتی ذهنیت‌ها اصلاح شود، قطار اقتصاد در ریل طبیعی خود پیش می‌رود و مشارکت زنان نیز به جای خود برمی‌گردد. در نتیجه سیاست‌های حذفی و دردناک نباید بر سر راه زنان قرار گیرد؛ چرا که وقتی ما زنانمان را به دانشگاه‌ها فرستادیم و آنها را دانشمند کرده‌ایم، در این شرایط نمی‌توانیم زنان را در خانه حبس کنیم و همان اقداماتی را از آنها طلب کنیم که در گذشته از آنها می‌خواستیم.
**اقتصاد غیررسمی کشورمان روز به روز زنانه‌تر می‌شود.مراکز کاریابی یا مشاوره را چقدر در افزایش مشارکت زنان در اقتصاد تاثیرگذار می‌دانید؟
مشارکت رسمی خانم‌ها به ویژه در بخش خرد و کارگاه‌های کوچک و متوسط پایین بوده است. خوشبختانه در حال حاضر زنان با بهبود شرایط جامعه می‌توانند بهتر از گذشته فعالیت کنند. باید توجه داشته باشیم که افزایش مشارکت اقتصادی زنان نیاز به مراکز کاریابی و مشاوره دارد. این مراکز می‌توانند با راهنمایی زنان این سرمایه‌های انسانی را به درستی به کار گیرند. در حال حاضر بالاترین نوع مشارکت زنان این است که پول خود را در بانک سپرده‌گذاری کنند که به‌رغم مشکلات سیستم بانکداری کشورمان از نظر شرعی نیز مشکل دارد؛ به این دلیل که زنان با سرمایه‌های خود کاری نمی‌کنند و تنها پول خود را در بانک گذاشته و با بالا رفتن سود آن معیشت خود را تامین می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود تولید و کار از میان برود.
بنابراین این نوع مشارکت اقتصادی زنان در معرض تهدید است و برای تولید و توسعه اقتصادی کشورمان مضر است. همچنین باید به صندوق‌های مالی که می‌توانند برای زنان تمکن مالی ایجاد کنند توجه داشته باشیم. البته صندوق حمایت کارآفرینی زنان را در برنامه ششم توسعه لحاظ کرده‌ایم و در بخش طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار نیز موضوع اشتغال هدایت و حمایت شده را بررسی کردیم، اما خود زنان هم باید رفتارهای خود را اصلاح کنند. اینکه دولت تا چه اندازه می‌تواند این موارد را عملیاتی کند بسیار مهم است. در نمایشگاهی که سال گذشته برگزار کردیم کریدور کارآفرینی تشکیل شد که همه دستگاه‌ها اختیارات، امکانات و برنامه‌هایی را که داشتند، به نمایش بگذارند.
این اقدام برای آن بود که خانم‌ها از ابتدای کریدور تا پایان آن بتوانند کاریابی داشته باشد و هم به سمت کارآفرینی‌های کوچک و متوسط هدایت شوند. چنین اقداماتی باید جنس کارآفرینی را در زنان ایجاد کند. باید خلاقیت را در زنانمان بالا ببریم. اگر این اقدامات مدیریت شده باشد و منابع ملی تلف نشود، می‌توانیم نتایج بهتری حاصل کنیم.
** همانطور که می‌دانید، زنان اصلی ترین عامل توسعه یافتگی کشورها به حساب می‌آیند. به نظر شما در پنج برنامه گذشته و برنامه ششمی که در حال بررسی در کمیسیون تلفیق مجلس است، تا چه اندازه به زنان توجه شده است؟
به طور کلی مشارکت اقتصادی زنان با دو مانع رو به روست. ابتدا تفکر غلط منع زنان از مشارکت اقتصادی و دیگری ناتوانی یا کم توانی زنان در اقتصاد است. در بخش اول باید فکر زن و مرد جامعه اصلاح شود و از طرف دیگر اگر خانم‌ها توان کمتری در بعضی بخش‌ها دارند باید امکانات بیشتری در اختیارشان قرار گیرد. همه باید به این درک برسیم که زن و مرد در مشارکت اقتصادی جامعه سهیم هستند. اگر در کشور فقط مردان تمام کارها را انجام دهند وزنه ای برای مردان در کانون خانواده به وجود می‌آید که شاید نتوانند به خوبی مسیر این کانون حیاتی را هدایت کنند. از کار منزل تا تمام کارها باید زن و مرد با یکدیگر همکاری داشته باشند تا ارزش افزوده بیشتری نصیب کشورمان شود. اگر زن و مرد در کنار یکدیگر همکاری کنند کانون خانواده رشد می‌کند. وقتی تفکر غلط حاکم باشد، خانواده‌ها دچار عدم آرامش و به هم ریختگی روحی و مالی می‌شوند.
** راجع به تفکر غلطی که به آن اشاره کردید باید گفت در یک دهه اخیر زنان را در دانشگاه‌ها فعال کردیم؛ به طوری که دانشجویان زن در کشورمان بیشتر از تمام جهان مشغول به تحصیل شدند. تقریبا می‌توان گفت تفکر غلط از بین رفته، اما ما کماکان شاهد مشارکت اقتصادی ناچیز زنان هستیم. این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟
درست است، اما تفکر غلط در زمینه آموزش اصلاح شده است. در بخش‌های اقتصادی دیگر هنوز تفکرات غلط وجود دارد که برای مشارکت زنان مانع ایجاد کرده است. به عنوان مثال، بازاری وجود دارد که ۸۰ درصد آن آذری زبان هستند. اگر یک فارسی زبان بخواهد وارد ۲۰ درصد از این بازار شود، اصطکاک و مقاومت در برابر آنان زیاد است.
این مثال برای کار زنان در جامعه ای که ۸۰ درصد به مردان اختصاص دارد، صدق می‌کند. زنان یک حضور سه یا چهار درصدی در اقتصاد رسمی دارند و باقی آن در دست مردان است. وقتی چنین نسبتی وجود دارد باید تمام شرایط و امکانات در اختیار زنان قرار گیرد که موازنه صورت گیرد. اگر زنان بخواهند این درصد یا در مجموع مشارکت اقتصادی خود را افزایش دهند مقاومت‌های زیادی در مقابل آن به وجود می‌آورد. در نتیجه این حرکت باید با صبوری صورت گیرد تا بتواند نقش خود را آرام آرام افزایش دهند. بسیار دردناک است که یک زن با مدرک کارشناسی ارشد رشته امور مالی به مونتاژ کاری مشغول به کار شود.