معاونت امور زنان و خانواده برای اجرای بندهای ۱۶ گانه سیاست های کلی خانواده که از سوی مقام معظم رهبری برای اجرا به قوای سه گانه ابلاغ شد، اقدامات خود به منظور ارائه آموزش و توانمند سازی زنان در جهت ایفای نقش در خانواده و جامعه را سرعت بخشید
« ارتقای پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی»،« رفع موانع ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند، کاهش سن ازدواج و حمایت از زوج‌های جوان و توانمندسازی آنان در تأمین هزینه‌های زندگی و تربیت نسل صالح و کارآمد»، « اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران به ویژه در دوره بارداری و شیردهی و پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری مردان و زنان و تقویت نهادها و مؤسسات حمایتی ذی‌ربط»و« تحکیم بنیان و پایداری خانواده با اصلاح و تکمیل آموزش‌های عمومی درباره اصالت کانون خانواده و فرزند پروری و با تأکید بر آموزش مهارت‌های زندگی و ارتباطی و ارائه خدمات مشاوره‌ای بر مبنای فرهنگ و ارزش‌های اسلامی- ایرانی و توسعه و تقویت نظام تأمین اجتماعی، خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت‌های پزشکی در جهت سلامت باروری و فرزندآوری» چهار بند نخست از ۱۴ بند سیاست های کلی جمعیت است که در اردیبهشت ماه سال ۹۳ از سوی مقام معظم رهبری به تمامی دستگاه های کشور برای اجرا ابلاغ شد. معاونت امور زنان و خانواده از نخستین دستگاه هایی بوده است که در برنامه‌ریزی گسترده‌ای تلاش کرده که سیاست‌های کلی جمعیت را اجرا کند.
این معاونت همچنین بلافاصله پس از ابلاغ سیاست‌های کلی خانواده از سوی مقام معظم رهبری، برنامه ریزی را برای فراهم سازی زمینه‌های اجرایی شدن بندهای ۱۶ گانه این سیاست ها مانند «ایجاد جامعه‌ای خانواده محور و تقویت و تحکیم خانواده و کارکردهای اصلی آن بر پایه الگوی اسلامی خانواده به عنوان مرکز نشو و نما و تربیت اسلامی فرزند و کانون آرامش بخش»، « محور قرار گرفتن خانواده در قوانین و مقررات، برنامه‌ها، سیاست‌های اجرایی و تمام نظامات آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به‌ویژه نظام مسکن و شهرسازی»، « ایجاد نهضت فراگیر ملی برای ترویج و تسهیل ازدواج موفق و آسان برای همه دختران و پسران و افراد در سنین مناسب ازدواج و تشکیل خانواده و نفی تجرد در جامعه با وضع سیاست‌های اجرایی و قوانین و مقررات تشویقی و حمایتی و فرهنگ‌سازی و ارزش‌گذاری به تشکیل خانواده متعالی بر اساس سنت الهی» آغاز کرد.
این معاونت گرچه از ابتدای دولت تدبیر و امید اقدامات خود برای ارائه آموزش و توانمندسازی زنان به منظور ایفای نقش در خانواده و جامعه را آغاز کرده بود، اما پس از ابلاغ سیاست های کلی جمعیت و خانواده، نقش محوری تری به خود گرفت و علاوه بر اقدامات اجرایی علیرغم امکانات و بودجه محدود وظیفه هماهنگی، سیاستگذاری و مشاوره برای دیگر دستگاه ها را نیز عهده دار شد؛ موضوعی که شهیندخت مولاوردی -معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده- نیز آن را مورد تاکید قرار داده است.
مولاوردی با بیان اینکه تمرکز معاونت امور زنان بیشتر بر سیاست های کلی ابلاغی است، گفته بود: برای تحقق سیاست کلی ابلاغی نیاز به توجه به الزامات و لوازم، چالش های موجود در مسیر اجرای این سیاست ها داریم. جمعیت و شاخص های ترکیب سنی و جنسی آن از دیرباز از اصلی ترین مولفه های سنجش قدرت و اقتدار ملی دولت ها بوده است و جایگاه بالایی را در سیاست های راهبردی کشور دارد و زمانی مقوله جمعیت بر قدرت و اقتدار ملی و توسعه پایدار تاثیر می گذارد که در تناسب با منابع در دسترس اقتصادی باشد.
معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده با تاکید بر اینکه باید سیاستگذاری های لازم برای حوزه هایی مانند آموزش، بهداشت و اقتصاد صورت گرفت بگیرد، اظهارکرده بود: در غیر این صورت میزان جمعیت یا نرخ بالای رشد جمعیت می تواند زمینه ای برای چالش های راهبردی باشد و حتی در زمینه های مختلف اقتدار و امنیت ملی را هم با چالش جدی مواجه کند و این نکته به درستی در مقدمه سیاست های ابلاغی مورد توجه قرار گرفته و نقش ایجابی عامل جمعیت در پیشرفت کشور را مورد اشاره قرار داده است. برای تحقق کامل و درست این سیاست ها که به نظر می رسد واقع بینانه تنظیم شده نیاز به یک برنامه ریزی جامع، هماهنگ و تقسیم کار است و هم اکنون در دولت این اتفاق می افتد و با تقسیم کاری که از سوی معاون اول رییس جمهوری صورت گرفته، دستگاه های مختلف براساس بندهای ۱۴گانه این سیاست ها انجام وظایف و مسوولیت های خود را شروع کرده اند اما این کافی نیست و برای تحقق کامل و درست این سیاست ها به مشارکت و هماهنگی تمامی قوا و ارکان نظام و استفاده از تمامی ظرفیت‌ها نیاز است.»
سخنان مولاوردی در خصوص سیاست های کلی خانواده
کلیات ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری حاکی از آن است که برای عملیاتی شدن این اقدامات باید مطالعات کاملی صورت بگیرد و کارها به دور از شتابزدگی و با مشارکت تمام دستگاه ها انجام شود. شاید به دلیل وجود همین نوع نگاه است که معاونت امور زنان یکی از نخستین گام های خود در حمایت از کانون خانواده را با مشارکت قوه قضاییه آغاز کرده و با حمایت ازطرح بهره مندی زوجین در معرض آسیب از مشاوران و روانشناسان در پیشگیری و رفع اختلافات خانوادگی در استان چهار محل و بختیاری، ۵۶۲ نفر را تنها در مناطق محروم این استان تحت مشاوره قرار داده و نخستین گام منجر به سازش ۱۲۱ پرونده از مجموع ۲۱۰ پرونده ارجاعی از سوی رییس کل دادگستری استان شده است.
حمایت از برگزاری برنامه آموزش پیش از ازدواج زوج های جوان در استان چهارمحال و بختیاری نیز از دیگر اقدامات انجام شده است که طی آن ۱۸۰۰ تن با مشارکت دانشگاه شهرکرد در حداقل ۳۰ کارگاه آموزشی ویژه زوجین در آستانه ازدواج شرکت کرده و تحت آموزش قرار گرفتند.
یکی دیگر از اقدامات انجام شده از سوی معاونت زنان که پس از ابلاغ سیاست های کلی شتاب بیشتری به خود به گرفت، تمرکز بر ارائه آموزش های ارتباطی و مهارتی به دختران نوجوان به خصوص در استان ها و مناطق کمتر برخوردار کشور بود؛ بطوری که تنها در یکی از این طرح ها بیش از ۵۶ هزار تن از دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه پایه دوم به همراه والدین وکادر آموزشی مدارس در سراسر کشور در راستای اجرای طرح ملی تقویت شیوه های ارتباطی و مهارتی برای دانش آموزان دختر، تحت آموزش قرار گرفتند. این طرح که از سال ۹۲ به طور مداوم اجرا شده است؛ همچنان ادامه دارد.
حمایت از ساماندهی مشاوره های قبل از ازدواج نیز از دیگر اقدامات انجام شده است. این مشاوره ها علاوه بر اینکه منجر به شناخت بهتر زوجین از یکدیگر می شود، اقدامی موثر در کاهش وقوع طلاق است . معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در راستای بهبود سبک زندگی زناشویی و ایفای نقش همسری، سلامت زوجین، فرزندآوری، بارداری سالم و ... به ۳۷هزار و ۵۰۰ نفر از افراد در آستانه ازدواج تنها در دانشگاه های علوم پرشکی دو استان سیستان و بلوچستان و گلستان آموزش داده است.
توجه به دانش آموزان کم توان و توانمندسازی خانواده های آنان نیز اقدام دیگر این معاونت است که در سال ۹۳ در هفت استان نسبتا محروم کشور اجرا شده و بر اساس آن بیش از ۳۱۰۰ دانش آموز کم توان ذهنی به همراه والدینشان تحت آموزش قرار گرفتند و اصول مهارت های زندگی به آنان آموزش داده شد.
چاپ کتاب مجموعه مقالات همایش علمی - تخصصی در حوزه خانواده متعادل و توسعه پایدار نیز از دیگر اقدامات بوده است.
حمایت از طرح توان افزایی و ارتقای تاب آوری اجتماعی زنان و خانواده در ۱۳ دستگاه استانی را نیز می توان جزو طرح های موفق دسته بندی کرد که تنها در سال ۹۴ از طریق توسعه ظرفیت های جامعه محلی با آموزش ۲۶۰ نفر از اعضای تشکل اجتماع محور و یا سازمان های مردم نهاد بومی در کارگاه های تربیت آموزشگر محلی در مجموع منجر به برگزاری بالغ بر ۹۳۶۰ نفر ساعت آموزش در هر استان و ۱۰۴۰ کارگاه آموزشی از اعضای خانوارهای استان در زمینه مهارت های ده گانه زندگی شده است.
در سال گذشته دو مرکز مشاوره در شهرستان لردگان و بروجن در استان چهارمحال و بختیاری نیز به منظور ارائه خدمات مشاوره به زوجین متقاضی طلاق با پیگیری مستقیم معاونت زنان افتتاح شده است.
بر اساس گزارش روابط عمومی معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری، نگاهی اجمالی به اقدامات انجام شده از سوی معاونت زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری نشان می‌دهد که سیاستگذاری در این نهاد مطابق با توصیه‌ها و دستورات مقام معظم رهبری پیش می‌رود و این معاونت گرچه در مقایسه با بسیاری از سازمان های خارج از دولت و وزارت خانه از بودجه و حمایت معنوی کمتری برخوردار است، اما اقدامات قابل توجهی در این حوزه انجام داده است. به نظر می رسد حمایت قانونی مجلس و دیگر دستگاه‌های کشور از معاونت زنان و خانواده در تأمین بودجه و اختیارات بیش از پیش می تواند در اجرایی شدن دستورات مقام معظم رهبری موثر باشد.