شهیندخت مولاوری صبح روز یکشنبه دوم شهریورماه با حضور در برنامه خانه و خانواده رادیو ایران به مناسبت فرارسیدن هفته دولت، عملکرد یک‌ساله معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری را تشریح کرد.
معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری در ابتدای این گفتگو به بیان بیوگرافی خود پرداخت و گفت: من متولد اول آبان 1344 و فارغ‌التحصیل رشته حقوق قضایی در مقطع کارشناسی از دانشگاه شهید بهشتی و کارشناسی‌ارشد حقوق بین‌الملل از دانشگاه علامه طباطبایی هستم و دو دختر دارم که دختر بزرگم دانشجوی کارشناسی‌ارشد مترجمی زبان دانشگاه شهید بهشتی و دختر کوچکم ترم اول رشته نقاشی دانشگاه هنر است.
چقدر از وقت خود را می‌توانید به خانواده اختصاص دهید؟
وی در پاسخ به اولین سؤال پیامکی برنامه مبنی بر اینکه به عنوان معاون رئیس‌جمهور چقدر از وقت خود را می‌توانید به خانواده اختصاص دهید، تصریح کرد: ایجاد تعادل بین کار و زندگی بسیار سخت است و اگر شرایط فراهم نباشد، قطعاً این تعادل ایجاد نخواهد شد. من نیز در اوایل مسئولیتم فشار زیادی برای ایجاد این تعادل متحمل شدم، ولی همراهی خانواده‌ام در این زمینه کمک کرد و از آن‌جایی‌که دختران من بزرگ هستند، مشکلی در این زمینه نداشتم، ولی به طور قطع اگر فرزند کوچک داشتم، شرایط برایم سخت می‌شد.
معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری با بیان اینکه زنان شاغل فشار زیادی را متحمل می‌شوند، افزود: قطعاً اگر امتیازات و تسهیلاتی که ارائه آن وظیفه دولت است به زنان شاغل تخصیص پیدا نکند، این زنان نمی‌توانند وظایف چندگانه خود را به خوبی انجام دهند.
برای زنان سرپرست خانوار چه برنامه‌ای دارید؟
مولاوردی در پاسخ به سؤال یکی از شنوندگان که به برنامه‌های این معاونت در زمینه اشتغال زنان سرپرست خانوار تخصیص داشت، تصریح کرد: آمار زنان سرپرست خانوار در پنج سال اخیر رشد قابل توجهی داشته است؛ چراکه ما قبلاً الگوی واحدی در خصوص زنان سرپرست خانوار داشتیم، ولی در حال حاضر تعداد زنان خودسرپرست و دختران مجردی که هرگز ازدواح نکرده‌اند نیز افزایش یافته است.
وی ادامه داد: در حال حاضر حدود 2.5 تا 3 میلیون زن سرپرست خانوار داریم و البته آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد، ولی طبق آمار سرشماری نفوس و مسکن سال 1390، حدود 12.1 درصد خانواده‌های ایرانی توسط زنان سرپرستی می‌شوند و این برای جامعه ما نگران‌کننده است؛ چراکه بر اساس یک قاعده کلی در همه دنیا ما شاهد زنانه‌شدن فقر در این خانواده‌ها هستیم و باید برنامه‌های خاصی برای حمایت از این قشر از جامعه مورد توجه قرار گیرد.
مولاوردی با اشاره به فعالیت‌های معاونت متبوعش در زمینه حمایت از زنان سرپرست خانوار یادآور شد: طبق ماده 124 قانون اساسی وظیفه معاونت‌های رئیس‌جمهور سیاست‌گذاری است؛ نه تصدی‌گری و به همین خاطر برای اجرای طرح‌ها و برنامه‌های حوزه زنان باید با دستگاه‌های اجرایی وارد مذاکره شویم.
معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری اضافه کرد: معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری از همان ابتدا در خصوص ساماندهی وضعیت زنان سرپرست خانوار و حمایت از آنها با وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی و سازمان بهزیستی وارد مذاکره شد و از این دستگاه‌ها خواسته شد تا کارگروهی را برای حمایت اجتماعی از زنان سرپرست خانوار ایجاد کنند که این کارگروه در حال حاضر تشکیل شده است.
وی افزود: از سوی دیگر در چند ماه گذشته در تعامل با وزارت صنعت، معدن و تجارت طرح ساماندهی معیشت و امور زنان سرپرست خانوار را با همکاری همه دستگاه‌های ذی‌ربط انجام داده‌ایم و اکنون در حال یکپارچه/ سازی اطلاعات زنان سرپرست خانوار هستیم؛ چون معتقدیم شناخت مسئله ما را در راه‌حل کمک می‌کند.
مولاوردی با بیان اینکه منطقه 20 تهران (شهرری) به عنوان پایلوت اجرای این طرح انتخاب شده است، اظهار داشت: اگر تا پایان شهریورماه این طرح به خوبی در منطقه 20 انجام شد، آن را در کل کشور اجرا خواهیم کرد.
معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری از تلاش‌های این معاونت برای گنجاندن موضوعات مربوط به زنان سرپرست خانوار در برنامه ششم توسعه خبر داد و گفت: اکنون در حال تدوین موضوعاتی هستیم تا بتوانیم این موضوعات را در رابطه با زنان سرپرست خانوار در برنامه ششم توسعه بگنجانیم تا علاوه بر ایجاد جایگاه درست این قشر از جامعه در برنامه‌های توسعه، راهکارهای حمایتی از این زنان را در برنامه ششم لحاظ کنیم.
آیا با مشکلی در خانواده در زمینه اشتغال بیرون از خانه مواجه شدید؟
وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا با مشکلی در خانواده در زمینه اشتغال بیرون از خانه‌تان مواجه شدید، تصریح کرد: قطعاً با حجم کاری معاونت مشکلاتی در خانواده ایجاد می‌شود؛ چراکه من پیش از قبول این مسئولیت در شغلی اشتغال داشتم که ساعت مشخصی داشت و ساعت‌های حضورم در خانه مشخص بود، ولی در حال حاضر این وضعیت تغییر کرده است و اگر تعامل خانواده نبود، قطعاً مشکلاتی برایم به وجود می‌آمد؛ به خصوص اینکه اوایل کار، قبول این شرایط برای دخترانم کمی سخت بود، ولی با کمک همسرم آنها توانستند با شرایط شغلی من کنار بیایند و اگر حمایت خانواه نباشد، در جامعه نخواهیم توانست حضور زنان را داشته باشیم.
وظایف مادری در کنار وظیفه پدری معنا پیدا می‌کند
مولاوردی ادامه داد: به طور قطع وظایف مادری در کنار وظیفه پدری معنا پیدا می‌کند، ولی متأسفانه امروزه بنابر دلایل مختلفی چون ضرورت اجتماعی و اشتغال مردان در چند شغل در ساعات طولانی، شاهد غیبت مردان و پدران در بحث‌های مربوط به خانواده هستیم و غالباً زنان خانهدار ما که 19 میلیون نفر هستند، وظایف پدری و مادری را توأمان انجام می‌دهند و این موضوع وظیفه آنها را سنگین‌تر می‌کند و به نظر من پدر و مادر باید هر دو وظیفه تربیتی را انجام دهند و من از این تعامل در زندگی شخصی خودم بسیار راضی هستم.
تدوین پروژه خانواده سالم در معاونت زنان ریاست جمهوری
معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری با اشاره به تأکیدات رهبر انقلاب بر اهمیت نقش خانواده، به برنامه‌های این معاونت در زمینه حمایت از خانواده اشاره کرد و گفت: در سند چشم‌انداز نظام که افق 1404 ایران را ترسیم کرده است، بر تقویت نهاد خانواده، ارتقای جایگاه زن در عرصه‌های اجتماعی و استیفای حقوق زن در همه زمینه‌ها تأکید شده است. از سوی دیگر در ماده 230 برنامه پنجم توسعه که در سال آخر اجرای آن به سر می‌بریم نیز به معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری مأموریت داده شده است که 14 محور را در حوزه زنان اجرایی کند که یکی از این محورها تحکیم بنیان خانواده است.
وی تصریح کرد: در این زمینه از ابتدای حضورم در معاونت، مطالعات گسترده‌ای انجام داده‌ایم، اسنادی که از دولت قبل برای ما به ارث رسیده بود و فرصت اجرای آن در دولت دهم فراهم نشده بود را مورد ارزیابی قرار دادیم و بر اساس همه این اطلاعات که اکنون نهایی شده است، در حال تدوین پروژه خانواده سالم هستیم که ادامه همان سیاست‌ها البته با رویکرد جدید است تا بتوانیم کارکرد خانواده را تقویت کنیم؛ چراکه معتقدیم امروزه کارکرد خانواده ضعیف شده است و نهادهای بسیاری جایگزین نهاد خانواده شده‌اند.
به گفته مولاوردی با اجرای طرح خانواده سالم شاهد ارتقای مهارت‌های ارتباطی بین همسران و والدین و فرزندان خواهیم بود و این طرح به زودی با مشارکت کلیه دستگاه‌ها اجرایی خواهد شد.
معاون امور زنان و خانواده تأکید کرد: در زمینه آموزش مهارت به خانواده‌ها پراکنده‌کاری صورت گرفته است و درصدد هستیم که با ارائه طرح خانواده سالم این وضعیت را بهبود بخشیم.
کاهش ساعت کاری زنان به کجا رسید؟
مولاوردی در پاسخ به سؤال یکی دیگر از شنوندگان که به کاهش ساعت کاری زنان شاغل اختصاص داشت، تصریح کرد: لایحه کاهش ساعت کاری زنان با شرایط خاص در دولت قبل به کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ارسال شد که متوقف مانده بود.
وی افزود: این لایحه به تقلیل کاری زنان شاغل دارای فرزند زیر هفت سال و یا دارای همسر و فرزند معلول اختصاص دارد که با پیگیری‌های صورت‌گرفته، در حال حاضر در کمیسیون اجتماعی مجلس تصویب شده است؛ البته ما در تلاش بودیم تا این وضعیت را به مردان دارای شرایط خاص نیز تعمیم دهیم؛ چراکه معتقدیم باید وظیفه پدری و مادری را در کنار یکدیگر ببنیم، ولی این پیشنهاد در کمیسیون مربوطه رأی نیاورد و اکثریت نمایندگان کمیسیون معتقد بودند که وظیفه خانه‌داری و همسرداری به عهده زنان است. در حال حاضر نیز این لایحه در انتظار بررسی در صحن علنی مجلس است.
معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری با اشاره به کاهش ساعت کاری کارمندان دولت در دولت قبل که مشمول زنان شاغل بخش دولتی نیز می‌شد، خاطرنشان کرد: کاهش ساعت کاری در دولت قبل مجوز قانونی و مصوبه مجلس را نداشت و به همین خاطر توسط معاون اول رئیس‌جمهور به حالت قبل خود یعنی 44 ساعت در هفته بازگشت داده شد.
وی ادامه داد: البته این موضوع مشکلاتی را برای برخی از زنان شاغل ایجاد کرد که ما در لایحه اصلاح قانون خدمات مدیریت کشوری که در حال دائمی‌شدن است و 5 سال آزمایشی خود را پشت سر گذاشته است، این موضوع را خواهیم دید؛ به علاوه اینکه کاهش ساعت کاری در ایام خاص مثل ماه مبارک رمضان نیز در این لایحه دیده شده است که باید مصوب شود.
به دنبال راهکارهایی هستیم که به جایگاه و موقعیت زنان شاغل در بلندمدت آسیب نرساند
مولاوردی در خصوص مشکلات بعد از کاهش ساعت کاری برای زنان نیز گفت: باید نظرات تخصصی اخذ شود و ملاحظات خاصی در خصوص کاهش ساعت کاری زنان صورت گیرد؛ چراکه اجرای طرح‌هایی چون کاهش ساعت کاری، بازنشستگی پیش از موعد و مرخصی زایمان؛ حضور زنان شاغل را در دستگاه‌ها و سازمان‌ها به حداقل می‌رساند و این امر ممکن است در بلندمدت به جایگاه و موقعیت زنان آسیب برساند، لذا باید به دنبال راهکارهایی باشیم که به جایگاه و موقعیت زنان شاغل آسیب نرسد.
گلایه از نرخ پایین ایران در مشارکت اقتصادی زنان
معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری تصریح کرد: ایران پایین‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی زنان را در کشورهای منطقه دارد و این نرخ با آمار 50 درصدی زنان به عنوان سرمایه‌های اجتماعی و آمار 70 درصدی دختران فارغ‌التحصیل دانشگاهی، تناسب ندارد.
وی در رابطه با طرح اجرای طرح دورکاری نیز افزود: در حوزه اشتغال زنان به طور قطع به سمت کارآفرینی پیش خواهیم رفت؛ بحث دورکاری هم یکی از راهکارهای اشتغال بانوان است؛ منتها ما موافق با کاری هستیم که زنان را از فضای تشکیلاتی خودش خارج نکند تا او از ارتقای جایگاه محروم نشود و به اعتقاد من دورکاری برای مشاغل خاصی قطعاً پسندیده است.
پیگیری ساعت کار شناور و منعطف برای زنان شاغل
معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری گفت: آنچه مدنظر ماست ساعت کار شناور و منعطف برای زنان است که در این حوزه بحث مهدکودک‌ها برای ما مهم است و وجود مهدکودک‌ها در کنار اداره‌ها کمک می‌کند تا ساعات شیردهی زنان به حداقل برسد و به خود مادران نیز آرامش می‌دهد.
مولاوردی تاکید کرد: از دیگر کارها می‌توان به فرهنگ‌سازی برای تقسیم کار خانگی میان زن و مرد اشاره کرد که ایجادکننده همدلی است. همچنین بحث دورکاری زنان را نه در همه مشاغل، بلکه در مشاغلی که اقتضا می‌کند، مدنظر قرار می‌دهیم تا تناقض بین فشار مضاعف مسئولیت‌های اجتماعی و خانوادگی را کاهش دهیم.
وی با بیان اینکه اصل در تمام دنیا این است که عذاب وجدان و احساس گناه زنان شاغل به حداقل برسد، به برنامه سازمان ملل در این زمینه اشاره کرد و افزود: برقراری توازن بین کار و زندگی، مسئله‌ای است که سازمان ملل آن را پیگیری می‌کند.
لایحه بیمه زنان خانهدار به مجلس ارائه خواهد شد
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در خصوص خدمات قابل ارائه به زنان غیرکارمند دولت نیز خاطرنشان کرد: برای زنان غیرکارمند دولت؛ مانند زنان خانهدار، زنان روستایی و عشایر، زنان کارآفرین و زنانی که در بخش خصوصی کار می‌کنند هم برنامه هایی داریم که یکی از آن برنامه ها بیمه زنان خانهدار است که سال‌هاست مطرح است.
مولاوردی اظهار کرد: بیمه زنان خانهدار موضوعی است که باید قبل از هر مسئله‌ای به آن پرداخت، به علاوه اینکه ارزش‌گذاری کار خانگی را بر اساس بیانات مقام معظم رهبری در دستور کار داریم.
وی با ذکر این نکته که اگر این موضوع در حساب‌های ملی دیده شود و جامعه ارزش کار خانگی که زنان در اقتصاد خانه دارند را مدنظر قرار دهند، بسیاری از مقررات و معادلات ما تغییر می‌کند، تصریح کرد: خانه‌داری شغلی است که نه مرخصی دارد و نه مرخصی استعلاجی و بر این اساس زمانی می‌رسد که این زنان به دوران بازنشستگی برسند و بیمه دریافت کنند.
پرداخت 70 درصدی بیمه زنان خانهدار از طرف دولت
مولاوردی تأکید کرد: نباید بیمه این زنان را با بیمه زنان سرپرست خانوار یکی دانست. تعداد 19 میلیون زن خانهدار داریم که برای اجرای بیمه آنها باید فازبندی کنیم و بخش اعظم حق بیمه را نیز باید دولت بپردازد؛ زیرا این زنان استقلال اقتصادی ندارد و پرداخت بیمه آنها باید به صورت 30-70 باشد؛ یعنی 30 درصد آن را خود زنان و 70 درصد میزان بیمه را دولت پرداخت کند.
معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری ادامه داد: به علاوه اینکه برای توانمندسازی این دسته از زنان و نیز سرمایه‌گذاری بر روی سرمایه‌های سرگردان آنها، برنامه‌ریزی خواهیم کرد.
مولاوردی با اشاره به این نکته که طبق ماده 27 برنامه پنجم توسعه لایحه زنان خانهدار به صورت بیمه چندلایه و بیمه تأمین اجتماعی پیش‌بینی شده است، گفت: باید نظر تأمین اجتماعی را در خصوص بیمه زنان خانهدار جلب کنیم؛ چراکه در قانون بودجه این بیمه گنجانده شده بود، اما اعتباری به آن اختصاص داده نشده بود و به همین دلیل شورای نگهبان در بررسی لایحه بودجه 93 از نمایندگان خواست که بیمه زنان خانهدار به صورت قانون دائمی درآید، ولی نمایندگان به دلیل داشتن بار مالی برای دولت نمی‌توانند طرحی در این زمینه ارائه دهند و دولت آن را به عنوان لایحه ارائه خواهد داد.
در ادامه این برنامه معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری در پاسخ به سؤال یک مشاور خانواده در خصوص برنامه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدتی که ایجاد امید در خانواده‌ها داشته باشد، بیان کرد: در این حوزه طرح‌ها و برنامه‌های طولانی‌مدتی در دست طراحی است و نیاز به بررسی‌های راهبردی برای حصول نتیجه است، اما اگر بخواهیم از طرح‌‌های طولانی‌مدت نام ببریم می‌توان به شناسایی سازمان‌های مردم‌نهاد و غیردولتی اشاره کرد که بحث بازسازی اعتماد عمومی و حمایت مردم را به دنبال دارد و ما این حمایت از برنامه‌ها و پروژه‌ها را در سفرهای استانی و در ذیل برنامه‌هایی همچون حرفه‌های اشتغال‌زایی، توانمندسازی و پروژ‌های زنان بهبودیافته می‌بینیم.
بازدید از روند پروژه‌های توانمندسازی زنان بهبود یافته در استان‌های فارس و قم
مولاوردی از امضای 6 تفاهم‌نامه برای حمایت از زنان بهبودیافته خبر داد و افزود: کاهش فقر زنان سرپرست خانوار و توزیع بسته‌های بهداشتی در مدارس شبانه مناطق محروم؛ از دیگر برنامه‌های دولت تدبیر و امید است. همچنین از طرف بخش توانمندسازی زنان بهبود یافته استان‌های فارس و قم برای گرفتن گزارش در هفته دولت از عملکرد این مدت خود دعوت به بازدید شده‌ایم و امیدوار هستیم برخی از این طرح‌ها در کوتاه‌مدت جواب دهد تا مردم طعم لذت زندگی همراه با رفاه را بچشند.
مقاومت تأمین اجتماعی در اجرای مرخصی زایمان 9 ماهه
وی در پایان این برنامه در پاسخ به سؤال یکی از شنوندگان مبنی بر اجرای قانون مرخصی زایمان 9 ماهه گفت: قانونی که تصویب شده، دستگاه‌های اجرایی را برای اجرا مجاز دانسته است و بر این اساس در حال حاضر تنها سازمان‌های تحت نظر بیمه خدمات درمانی این قانون را اجرا می‌کنند، اما آنهایی که تحت پوشش تأمین اجتماعی هستند برای پرداخت این مابه‌تفاوت هنوز مقاومت می‌کنند.
مولاوردی به پیگیری‌های انجام‌شده در این خصوص با معاونت نظارت راهبردی ریاست جمهوری اشاره کرد و گفت: با اینکه دبیرخانه هیئت دولت دستور اختصاص اعتبار داده بود، اما این معاونت این جواب را به معاونت امور زنان داده‌اند که دستگاه‌های اجرایی می‌توانند از اعتبارات پرداخت مابه‌تفاوت استفاده کنند.
معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری به عبارت «می‌توانند» تأکید و خاطر نشان کرد: اکنون دنبال راهکار در چارچوب سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری درباره جمعیت هستیم تا از طریق همکاری‌هایی که طبق تقسیم کار معاون اول رئیس‌جمهور با معاونت نظارت راهبردی داشته است، بتوانیم مشکل به‌وجود آمده در تأمین این اعتبار را حل کنیم.