حکم زنگنه برای مرضیه شاهدایی
برای نخستین‌بار در تاریخ صنعت نفت، یک خانم به عنوان قائم‌مقام وزیر منصوب شد. انتصاب یک خانم در چنین سطحی از مدیریت در وزارت نفت بی‌سابقه است و می‌توان آن را گامی رو به جلو در جهت مشارکت بیشتر زنان در عرصه‌های اقتصادی از سوی وزیر نفت دانست و امید می‌رود که این اقدام تسهیل‌کننده مسیر برای دیگر زنان توانمند در صنعت نفت که اتفاقا کم هم نیستند، باشد. مرضیه شاهدایی ۲۵ بهمن ۱۳۴۰ در تهران به دنیا آمده است؛ او دانش‌آموخته مهندسی شیمی از دانشگاه صنعتی شریف و ام‌بی‌ای از دانشگاه کلگری کانادا است که به عنوان یک زن برای اولین بار در سال ۹۴، در پی برکناری عباس شعری‌مقدم، از سوی بیژن نامدار‌زنگنه، به عنوان معاون وزیر نفت ایران و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران منصوب شد. خرداد ماه سال جاری بود که در جریان سفر رییس‌جمهور به ارومیه عکسی از کلنگ‌زنی طرح سولفات پتاسیم پتروشیمی ارومیه منتشر شد که برای نخستین‌بار نشان می‌داد یک خانم در کنار حسن روحانی، در حال کلنگ زنی پالایشگاهی است که می‌تواند اقتصاد ارومیه را رونق دهد. انتشار عکس مرضیه شاهدایی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت پتروشیمی در حال به زمین زدن کلنگ این طرح در میان حلقه‌ای از مردان دولتی برای رسانه‌ها، خبر شگفت‌انگیزی بود. انتصاب یک خانم در چنین سطحی از مدیریت وزارت نفت کاملا بی‌سابقه است. ۲۷ سال طول کشید تا مرضیه شاهدایی که به اعتبار کارنامه حرفه‌ای‌اش از مدیران صاحب تخصص و دانش در حوزه پتروشیمی است، به مدیریت برسد.
این نخستین‌بار بود که یک خانم به عضویت هیات‌مدیره یکی از چهار شرکت اصلی تابعه وزارت نفت منصوب می‌شد. انتصابی که همان زمان موجب شد تا خانم شاهدایی در گفت‌وگو با یک وب‌سایت وابسته به وزارت نفت درباره آن بگوید «با اینکه به سوی جامعه مدرن قدم برداشته‌ایم اما آقایان، صنعت را در انحصار خود می‌دانستند. با توجه به فرهنگ غالب در جامعه و به دنبال آن محیط کاری، برای دست یافتن به اهدافم همیشه مضاعف تلاش کرده‌ام و بیش از مردانی که هم‌سمت من بودند، کار می‌کردم.»شاهدایی در سال ۱۳۵۸ دوره دبیرستان را در رشته ریاضی فیزیک به اتمام رساند و با حمایت‌های خانواده، در رشته مهندسی شیمی در دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته شد. در همان سال با آغاز انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه‌ها، با داشتن یک فرزند به ادامه تحصیل ادامه می‌دهد که در حین تحصیل صاحب فرزند دوم می‌شود. قائم‌مقام وزیر نفت در سال ۱۳۶۶ برای گذراندن دوره کارآموزی و پروژه پایان تحصیل، وارد شرکت ملی صنایع پتروشیمی می‌شود و بعد از اتمام تحصیل به دلیل علاقه‌مندی خود و تشویق و حمایت مدیران وقت، از سال ۱۳۶۸ با شرکت ملی صنایع پتروشیمی در امور برنامه‌ریزی و هماهنگی طرح‌ها، همکاری خود را آغاز می‌کند.
چگونگی ورود شاهدایی به پتروشیمی
قائم مقام وزیر نفت در مورد نحوه ورودش به شرکت ملی صنایع پتروشیمی می‌گوید: «دوره کارآموزی دوره سرنوشت‌سازی در زندگی من بود. حسن اتفاقی که در آن دوره باعث شد من شرکت پتروشیمی را نسبت به دو سازمان انرژی اتمی و توانیر که در آزمون و مصاحبه عملی هر دو پذیرفته شده بودم، ترجیح دهم، نحوه برخورد آقای مهندس شعری مقدم، مدیرعامل وقت شرکت ملی صنایع پتروشیمی بود که در آن زمان یعنی در سال ۱۳۶۶ نخستین مدیری محسوب می‌شود که با او کار کردم. از همان موقع منش آقای شعری مقدم و علاقه و انگیزه‌ای که در طول دوره کارآموزی نسبت به کار طرح‌ها و پروژه‌های پتروشیمی در من ایجاد شده بود، باعث شد، شرکت ملی صنایع پتروشیمی را برای ادامه همکاری انتخاب کنم.» حسن سادات، مدیر پیشین طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی درباره مرضیه شاهدایی گفته است که او «دارای تفکر سیستمی و ذهنی منظم» است و «شایستگی‌ها و توانمندی‌های خود را در مدیریت طرح‌ها بارها و بارها ثابت کرده است.» فاطمه تندگویان، مشاور وزیر نفت در امور بانوان وزارت نفت، در مراسم معرفی مرضیه شاهدایی گفته است «مدیران بالادست همیشه از قابلیت‌های زنان تعریف می‌کنند اما در حوزه عمل معمولا کمتر از توانایی‌های زنان در سمت‌های مدیریتی استفاده می‌شود.»مرضیه شاهدایی برای نخستین بار در ایران موضوع بازنگری مهندسی مفهومی را مطرح کرده و گفته است که «در زمان تحریم‌ها که مهندسین مشاور خارجی حاضر به همکاری با شرکت‌های ایرانی نبودند، به دلیل تغییر جانمایی واحدها، مهندسی مفهومی فاز دو عسلویه را با کمک مهندسین مشاور ایرانی بازنگری و مهندسی اصولی آن را تهیه کردیم.»شاهدایی روند خصوصی‌سازی را در صنایع پتروشیمی اشتباه می‌داند و می‌گوید که «خام‌فروشی کمترین سود را دارد و برای ایجاد ارزش افزوده و رشد اقتصادی ملی نیاز است درآمدهای جانبی از صنایع تکمیلی نفت و گاز داشته باشیم.» در مجموعه تحت مدیریت خانم شاهدایی این طور که در نشریه تازه‌های انرژی نوشته است ۶۰ طرح نیمه‌کاره با پیشرفت فیزیکی از یک تا ۹۸ درصد وجود دارد که برای اجرا اولویت‌بندی شده‌اند.
در نقشه راه توسعه صنعت پتروشیمی ۳۶ طرح تازه هم در مناطق چابهار، جاسک، قشم و پارسیان طراحی شده‌اند که با راه‌اندازی آنها ۶۰ میلیون تن دیگر به ظرفیت تولید پتروشیمی ایران افزوده می‌شود. البته در همان زمان که بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت حکم معاونت پتروشیمی را به نام مرضیه شاهدایی می‌نوشت از وی خواست تا در شرایط پسابرجام از طریق مدیریت جذب و ارتقای فناوری، جلب سرمایه‌های خارجی، دستیابی به بازارها و افزایش صادرات به اهداف ترسیم شده برای صنعت پتروشیمی در برنامه ششم توسعه دست پیدا کند.
روز گذشته همچنین وزیر نفت طی حکمی دیگر سید رضا نوروززاده را به سمت مدیرعاملی شرکت ملی پتروشیمی ایران منصوب کرد.