زنان و اکوسیستم های نوآوری 


همین یکی دو ماه پیش بود که در نخسین کارگاه بین المللی بازار کار، علی ربیعی به عنوان نفر اول وزارت خانه ای که متولی کار و اشتغال کشور است، هشدار داد نرخ بیکاری زنان تحصیل کرده بالای ۳۱ درصد است و در مقایسه با آمارهای ۲۰ سال پیش، برای افزایش بیکاری زنان به عنوان هشداری برای سیاست گذاران این عرصه تاکید کرد. اگرچه در این کارگاه مسود نیلی، دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقتصادی، خبرهای خوشحال کننده تر داد و عنوان کرد جهت گیری بازار کار به سوی اشتغال زنان سات و زنان زیر ۳۰ سال بیش از گذشته توسط این بازار جذب می شوند، اما کماکان آمارهای اشتغال و بیکاری نشان می دهد در کشوری که نرخ فارغ التحصیلی دختران جوان چند سالی است از همتایان پسر آن ها پیشی گرفته، حضور دختران دانش آموخته ایرانی درفضای کار کشور تناسبی با این اعداد و ارقام ندارد . از طرفی رشد و تقویت اکوسیستم های نوآور و مبتنی بر تکنولوژی کشور در زمینه کسب و کار های جدید و غلبه فرهنگ سازمانی شرکت های دانش بنیان در چهارسال گذشته بر بازار کار فارغ التحصیلان دانشگاهی، این امیدواری را ایجاد کرده که زنان تحصیل کرده ایرانی بیش از گذشته با فرصت های جذب، از سوی بازار کار کشور رو به رو شوند. آن هم بازار کاری که با مفاهیمی چون خلاقیت، مهارت،‌ایده پردازی و در یک کلمه کارآفرینی مبتنی بر دانش، گره خورده است؛ فضایی که نه تنها امکان به کارگیری استعدد زنان با دانش را به وجود آورده، بلکه برای زنان کارآفرین و با ایده این فرصت را فراهم می کند که به عنوان صاحب و بنیان گذار کسب و کارهای جدید وارد میدان شوند. کسب و کارهایی که برخلاف داد و ستدهای تجاری، بیشتر متکی بر دانش و ایده هستند تا مناسبات بازار سرمایه و چالش های معمول بازار سنتی. با تمام این احوال،‌ حضور و نقش زنان و دختران کشور در این فضای نوظهور بسیار عقب تر از حداقل هایی است که انتظار می رود . این که چرا با وجود ظرفیت دانشگاهی و امیدها و انگیزه های نسل تازه دختران جوان ایرانی، و از همه مهم تر فضای نوآورانه و نوین کسب و کارهای دانش بنیان و استارت آپی که برخلاف فضاهای سنتی کسب و کار هم استقبال بیشتری از حضور زنان در محیط های امروزی خود می کند و هم موانع کمتری برای این حضور در ذات خود دارد، سهم زنان از اکوسیستم های کسب و کاری نوآورانه کشور بسیار ناچیز است، سوالی است که باید به ریشه های آن پرداخت. از این رو در پرونده ویژه این مار ه«سرآمد» تلاش کرده ایم در گفت و گو با زنان فعال در عرصه راه اندازی کسب و کارهای نوآورانه، چه در حوزه های استارت آپی و چه در زمینه شرکت های دانش بنیان، به ریشه یابی و واکاوی علل حضور کم رنگ زنان دانش آموخته ایرانی در بازار کار فناورانه داخلی بپردازیم.