معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده: زمانی وقتی از زنان سرپرست خانوار صحبت می‌کردیم، آنچه به ذهن متبادر می‌‌شد از دست دادن همسر یا همسران مطلقه بود، اما متأسفانه در حال حاضر با الگوی نوظهور بالارفتن سن ازدواج مواجه هستیم که عموماً از آنها به عنوان زنان خودسرپرست یاد میکنیم.
شهیندخت مولاوردی در همایش "بانوی تدبیر، سفیر امید" که در سالن همایش استانداری تهران برگزار شد، با بیان اینکه در طول سه دهه گذشته کشور ما تغییرات سریع اقتصادی و اجتماعی را تجربه کرده و رشد شهرنشینی، الگوهای جدید مهاجرت‌های داخلی، سالخوردگی جمعیت و افزایش تعداد خانوارهای زن سرپرست؛ از جمله مسائل نوظهور جمعیتی است که قابلیت تأثیرگذاری بر توسعه کشور را دارد، اظهار داشت: براساس سرشماری سال 1390، 12.1 درصد خانوارهای ما زن‌‌سرپرسست هستند که افزایش قابل توجهی را در 5 سال اخیر در این زمینه مشاهده میکنیم؛ چراکه از 6.5 درصد در سال 85 به 12.1 درصد در سال 90 رسیده‌ایم.
شهیندخت مولاوردی ادامه داد: در کنار این رشد کمی، ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی، ترکیب سنی، تحصیل و میزان درآمد زنان سرپرست خانوار نیز به طور قابل توجهی تغییر کرده است و این پدیده را از یک موضوع اجتماعی نسبتاً طبیعی، به یک آسیب تبدیل کرده است.
وی تصریح کرد: اهمیت نهاد خانواده و نقش سرپرست در اداره آن؛ از یک سو، و وجود تبعیض‌‌های جنسیتی و نابرابری در عرصه‌‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی برای زنان در بیشتر جوامع؛ از سوی دیگر، آسیب‌‌پذیری بخش قابل توجهی از زنان سرپرست خانوار را سبب شده است و توجه مسئولان، سیاست‌گذران و برنامه‌ریزان کشور را به خود جلب کرده و این موضوع را بیش از پیش در کانون توجهات قرار داده است.
چه عواملی باعث افزایش میزان خانوارهای زنسرپرست شده است؟
مولاوردی با اشاره به گزارش مرکز آمار ایران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و دفتر صندوق جمعیت ملل متحد در تهران با عنوان بررسی ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی و سلامت خانوارهای زنسرپرست، یادآور شد: این پژوهش نشان می‌دهد که به دلیل افزایش سن امید به زندگی در میان زنان، با پدیده زنانه‌شدن سالمندی مواجه هستیم و به‌تبع آن با زنانه‌شدن سرپرست خانوار و گسترش این امر به دلیل فوت همسر، بالا رفتن سن ازدواج، مجرد باقی‌ماندن دختران و همچنین افزایش طلاق؛ مواجه هستیم.
خودسرپرستی دختران مجرد؛ الگوی نوظهور زنانه‌شدن سرپرست خانوار
وی خودسرپرستی دختران مجرد را با عنوان یکی از الگوهای نوظهور زنانه‌شدن سرپرست خانوار دانست و ادامه داد: زمانی وقتی از زنان سرپرست خانوار صحبت می‌کردیم، آنچه به ذهن متبادر می‌‌شد از دست دادن همسر یا همسران مطلقه بود، اما متأسفانه در حال حاضر با الگوی نوظهور بالارفتن سن ازدواج مواجه هستیم که عموماً از آنها به عنوان زنان خودسرپرست یاد میکنیم.
43.3 درصد زنان سرپرست خانوار در دو دهک درآمدی پایین قرار دارند
مولاوری به وضعیت زنان سرپرست خانوار اشاره کرد و افزود: 43.3 درصد زنان سرپرست خانوار در دو دهک درآمدی پایین قرار دارند؛ 54.5 درصد از زنان سرپرست خانوار بی‌سواد هستند، 82 درصد آنها بیکار و سطوح اقتصادی و اشتغال زنان سرپرست بسیار کمتر از خانوارهای مردسرپرست است و هزینه‌ها‌ی بهداشت و درمان خانوادههای زنسرپرست، بیش از خانوادههای مردسرپرست است.
به گفته معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری در طول چهار دهه گذشته همراه با رشد این پدیده در کشور، قوانین و مقررات بسیاری برای حمایت از این قشر آسیب‌پذیر به تصویب رسیده است، ولی این قوانین به دلیل نبودن اعتبارات کافی به طور کامل عملی نشده و به نظر می‌رسد که اکنون زمینه حقوقی و قانونی مناسبی برای حمایت از زنان سرپرست خانوار به وجود آمده است.
لزوم توجه به سطح اقتصادی خانوارهای زنسرپرست و وضعیت سلامت آنها
معاون امور زنان ریاست جمهوری اظهار داشت: علاوه بر سازمان‌های دولتی که به موازات هم در حال فعالیت هستند، مؤسسات غیردولتی بسیاری در این عرصه فعالیت می‌کنند که به دلیل قدرت بالای آنها در جلب مشارکت مردمی، می‌‌توانند به یک ظرفیت قابل ملاحظه تبدیل شوند و باید به استفاده از توان و ظرفیت آنها تأکید شود.
وی با بیان اینکه اغلب سازمان‌های فعال در حوزه حمایت از زنان سرپرست خانوار به نارسایی قوانین و ناهماهنگی بین دستگاه‌ها‌ی مربوطه و محدودیت منابع مالی؛ به عنوان مهم‌ترین مشکلاتشان اشاره کرده‌اند، بیان داشت: در تمام برنامه‌‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌‌هایی که صورت می‌گیرد، سطح اقتصادی خانوارهای زنسرپرست و وضعیت سلامت آنها باید در نظر گرفته شود.
لزوم بازنگری در سیاست‌‌های کلان جهت تدوین برنامه ملی برای این قشر از زنان
مولاوردی با بیان اینکه تصادفات جاده‌‌ای و حوادث کار نیز یکی از عوامل ایجاد زنان سرپرست خانوار است، افزود: با توجه به رشد روزافزون و مشکلات مرتبط با زنان سرپرست خانوار، لزوم بازنگری سیاست‌‌های کلان در تدوین برنامه ملی برای این زنان ضروری به نظر می‌رسد تا با جلوگیری از موازی‌‌کاری و برنامه‌ریزی متمرکز، بتوانیم نگاهی را که به وجود آمده در راستای توانمندسازی زنان عمق بخشیم و با ایجاد بانک اطلاعاتی بتوانیم به درستی گام برداریم؛ چراکه اگر بدون آگاهی و شناخت درست اقدامات صورت گیرد، ناکارآمد خواهد بود و اثرگذار نیست.
توجه به دو گروه اقشار خاص و زنان سرپرست خانوار در بسته اجرایی اشتغال پایدار
توجه به دو گروه اقشار خاص و زنان سرپرست خانوار در بسته اجرایی اشتغال پایدار
معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: در برنامه ارائه‌شده توسط رئیس‌جمهور، حمایت مؤثر از اقشار محروم و زنان سرپرست خانوار و اولویت‌بخشی در اشتغال، پیش‌بینی شده است و در بسته اجرایی اشتغال پایدار که مسئولیت آن به عهده معاونت زنان گذاشته شده است، دو گروه اقشار خاص و زنان سرپرست خانوار را در نظر گرفته‌‌ایم که امیدواریم تا پایان شهریورماه ویرایش نخست آن منتشر شود.