نیمه های مرداد با روی کار آمدن دولت دوازدهم خبرهایی مبنی بر تغییر معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به گوش رسید. این خبرها به واقعیت رسید و ۲۵ مرداد 'معصومه ابتکار' ریاست این معاونت را به جای 'شهیندخت مولاوردی' به دست گرفت.
خبرهای حوزه زنان از از خبرهای بد آسیب های اجتماعی گرفته تا خبرهای خوشی که از هیات دولت چه در نیمه اول سال با حضور مولاوردی چه در نیمه دوم با فعالیت ابتکار به گوش می رسید، همه به نوعی امید به انجام اقدامات خوب در این حوزه را بیشتر می کرد، اما برخی از آسیب های اجتماعی مانند زنان معتاد و کارتن خواب، متکدیان زن، دختران بازمانده از تحصیل، دخترانی که خانه را مکانی امن برای خود نمی دانستند، قضایای تلخ ماجرا و اختصاص ۳۰ درصد از پست های مدیریتی برای بانوان و تصویب ماده ۱۰۱ و ۱۰۲ قانون برنامه ششم توسعه برای تحقق عدالت جنسیتی و برابری زن و مرد در استفاده از امکانات نیز روی خوش قضیه بود.
برگزاری نشست های مختلف، امضای تفاهم نامه و توافق نامه ها، دیدارها و سفرهای استانی، بازدید از خانه های امن و مرکز اورژانس اجتماعی، نشست با سازمان های مردم نهاد و هزاران برنامه دیگر که در معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری انجام شد تا شاید گره ای از مشکلات گشوده و آسیبی از آسیب های وارده به زنان کمتر شود.
اما اقدام دیگری که بسیار چشمگیر بود و امیدها را در دل زنان زندانی زنده کرد، پویش ارمغان آزادی برای زنان زندانی با جرائم غیرعمد بود که به واسطه آن با همکاری و مشارکت خیران و نیکوکاران تلاش ها برای آزادی ۲۵۰ بانویی که به دلیل مسایل مالی در زندان هستند، آزاد شوند اما هنوز مشخص نیست که چه تعداد از این بانوان می توانند به آغوش گرم خانواده هایشان بازگردند.
این آزادی از پشت میله های فلزی برای بانوانی که طعم تلخ حبس را چشیده اند خیلی شیرین است، پس همه تلاش کنیم که آین آزادی نصیب آنان شود شاید در سال های بعد دیگر شاهد حضور مادران در زندان نباشیم چون واقعا زندان جای مادران نیست.
** تلاش برای بهبود وضعیت زنان
این معاونت اقدامات شاخصی در سال ۹۶ برای بهبود وضعیت زنان انجام داد که از جمله آن می توان
هم افزایی دستگاه های دولتی برای بهبود وضعیت زنان و خانواده و گزارش وضعیت انتصابات مدیران زن در دستگاه‌های اجرایی در هیات دولت پیرو مصوبه شورای عالی اداری مبنی بر تخصیص ۳۰ درصدی پست های مدیریتی به زنان اشاره کرد.
پیگیری و رصد اجرای دستور رئیس جمهوری در مورد به کارگیری توان زنان در سطوح مدیریتی، تبادل تفاهمنامه با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نهضت سوادآموزی با مفاد اجرایی برای ارتقای وضعیت زنان از دیگر برنامه های این معاونت در سال ۹۶ بود.
برگزاری نشست توجیهی و آموزشی تدوین شاخص های عدالت جنسیتی در سطح ملی؛ موضوع ماده ۱۰۱ قانون برنامه ششم توسعه، تفاهم همکاری با سازمان بسیج سازندگی و سازمان زندان ها در حمایت از حرفه آموزی و ایجاد اشتغال پایدار خانواده های زندانیان، نشست های تخصصی با وزیران بهداشت، آموزش و پرورش، اطلاعات، معاونت علمی و فناوری، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دهیاران زن، گروه های مطالعات زنان، مشاوران وزیران و دستگاه های اجرایی، مدیران کل استانداران در امور زنان و خانواده از برنامه های یکساله معاونت زنان بود.
پیگیری تصویب آیین نامه اجرایی ماده ۱۰۱ قانون برنامه ششم توسعه از مراجع ذیربط و تشکیل کارگروه اجرای مفاد آیین نامه و مبادله موافقت نامه با ۳۱ استان برای اجرای مرحله دوم طرح ملی تاب آوری اجتماعی برای حدود ۶۲۰ نفر از نمایندگان تشکل های اجتماعی بومی کشور به عنوان تسهیلگر محلی و آموزشگر و حدود ۱۳۶۶۰ نفر از اعضای جوامع محلی (۴۵۲محله) با تاکید بر مناطق حاشیه نشین و آسیب پذیر و افراد در معرض آسیب در استان ها از دیگر رودیدادهایی بود که در معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری پیگیری شد.
تدوین مجموعه برنامه های دستگاهی، مفاد ماده ۱۰۲ برنامه ششم توسعه جهت ارائه به دولت و مجلس شورای اسلامی، نشست ملی ترویج نقش ارتباطات و فناوری اطلاعات در توان افزایی زنان با مشارکت وزارت ارتباطات، معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری و مرکز ملی فضای مجازی، انجام ۲۰ سفر استانی به کردستان، فارس، خراسان رضوی، قم، اصفهان، سیستان و بلوچستان، تهران (ورامین، قرچک، اسلامشهر، ملارد و شهر ری)، مازندران، خراسان شمالی، خراسان رضوی، بوشهر، یزد، شیراز، گلستان و آذربایجان غربی در سال ۹۶ توسط این معاونت انجام شد.
** اقدامات برای حمایت از حقوق زنان و خانواده
نهایی شدن تدوین مبانی فقهی ممنوعیت خشونت علیه زنان به عنوان پیوست لایحه تامین امنیت زنان در برابر خشونت، هماهنگی و تشکیل جلسات متعدد با قوه قضائیه و کارشناسان مربوطه به نهایی شدن لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت، نهایی شدن شناسایی خلاهای پیش روی پیشگیری از ازدواج زودهنگام زیر سنین قانونی مندرج در ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، نهایی شدن شناسایی چالش های پیش روی افتتاح حساب از ناحیه مادران برای فرزندان صغیر و برداشت از آن، نهایی شدن شناسایی نارسایی های لایحه تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی و نهایی شدن شناسایی چالش های تنقیحی بند «ت» ماده ۸۰، ماده ۱۰۱، بند «خ» ماده ۱۰۲قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه و ارائه به معاونت حقوقی رئیس جمهوری از جمله اقدامات این معاونت بود.
پیگیری تصویب لوایح تدوین شده در کمیسیون‌های دولت و تدوین لوایح و پیشنهادهای مورد نیاز، پیگیری و لحاظ موضوعات جنسیتی در اسناد و لوایح مراکز تصمیم گیری و تصمیم سازی اعم از کمیسیون های دولت و سایر مراجع مانند سهم زنان عشایر و روستایی در آیین نامه اجرایی قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار، حضور زنان در استادیوم های ورزشی، تقسیم کار ملی، کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی و اجرای طرح محاسبه ارزش کار خانگی زنان بر اساس تولید ناخالص ملی با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه از دیگر اقداماتی بود که در سال ۹۶ اجرا شد.
نهایی شدن تهیه مبانی حقوقی، روان شناسی- جامعه شناختی و فقهی ممنوعیت جواز ازدواج سرپرست و فرزند خوانده، تدوین لایحه حذف تبصره ماده ۲۶ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست، حمایت از اورژانس اجتماعی ۱۲۳ از طریق بازدید‌های استانی وقدردانی از کارشناسان و مددکاران از دیگر اقدامات در حمایت از حقوق زنان و خانواده بود.
** اقدامات آموزشی برای ارتقای وضعیت زنان و خانواده
امضای تفاهمنامه با مرکز آموزش مدیریت دولتی برای آموزش ارتقای وضعیت زنان شاغل به سطوح مدیریتی، امضای موافقتنامه با نهضت سواد آموزی با موضوع حمایت از توسعه سواد آموزی زنان و دختران روستایی و عشایری، اجرای طرح ملی ترویج فرهنگ تولید و مصرف محصولات سالم و استاندارد با تاکید بر توانمندسازی جوامع محلی، از طریق برگزاری کارگاه آموزشی برای ۹۹۰ نفر از زنان روستایی، تسهیل گران کشاورزی، زنان عضو سازمان های مردم نهاد و کارآفرینان حوزه کشاورزی نیز در حوزه آموزش انجام شد.
آموزش و ارائه خدمات مشاوره تخصصی توسط کارشناسان خبره حداقل به میزان سه هزار و ۸۴۰ نفر ساعت به شرکت کنندگان در کارگاه های آموزشی و ارائه خدمات مشاوره تخصصی و نظارت فرآیندی برای ۶۰۰ زن تولید کننده و کارآفرین در حوزه کشاورزی توسط کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی، اجرای طرح ملی توان افزایی و ارتقای تاب آوری اجتماعی زنان و خانواده ها از طریق توان افزایی ۷۸۴ نفر از اعضای تشکل‌های اجتماع محور به عنوان تسهیلگر و آموزشگر محلی در حوزه تاب‌آوری اجتماعی و افزایش تاب آوری اجتماعی ۳۹هزار و ۹۳۴ نفر از اعضای خانواده ها در مقابل آسیب های اجتماعی، تعارضات خانوادگی و توسعه مشارکت آنان در امور شهری، ارتقای فرهنگ شهرنشینی و کنترل آسیب های اجتماعی و مدیریت از دیگر برنامه های حوزه آموزش در معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری است.
** حمایت از پوشش تحصیلی بیش از سه هزار دختر محروم از تحصیل
معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز طرح هایی در حمایت از پوشش تحصیلی سه هزار و ۴۶۶ نفر از دختران محروم و نیازمند بازمانده از تحصیل در پایه‌های اول تا ششم دبستان در ۱۰ استان کشور و ارائه آموزش حقوق و مسئولیت های فردی، خانوادگی و اجتماعی به ۴۹هزار و ۱۵۲ نفر از دانش آموزان دختر و پسر متوسطه دوم، اولیای دانش آموزان و مربیان مدارس در همه استان‌های کشور و حمایت از سوادآموزی سه هزار نفر از زنان و دختران روستایی و عشایری در ۹ استان کشور در سال ۹۶ انجام شد.
طراحی و آغاز گفت و گوی بین نسلی میان نسل انقلاب و متولدان دهه های ۷۰ و ۸۰ به منظور تدوین و ارائه الگوی گفت و گوی بین نسلی از دیگر اقدامات معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری است.
** انجام تکالیف بندهای قانونی مربوط به زنان و خانواده در مجموعه قوانین
تقسیم کار ملی سیاست های کلی خانواده ابلاغی رهبر معظم انقلاب پیرو ابلاغ معاون اول محترم رئیس جمهوری، دریافت برنامه های پیشنهادی دستگاه ها و آماده سازی جهت طرح و تصویب در ستاد ملی زن و خانواده، تشکیل کارگروه ملی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و تدوین برنامه های دستگاهی براساس بند ت ماده ۸۰ قانون برنامه ششم توسعه برای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار مبتنی بر پنج محور سلامت، توانمندی‌های فرهنگی، اجتماعی، مساعدت و حمایت های اجتماعی و مسکن، مسائل حقوقی، اشتغال و کار آفرینی و تهیه برنامه و اقدام و عمل ۵ ساله طرح توانمندسازی و ارائه به کمیسیون امور اجتماعی دولت از دیگر برنامه های حوزه زنان و خانواده در حوزه قوانین است.
اجرایی سازی ماده ۱۰۲ قانون برنامه ششم توسعه در حوزه خانواده و جمعیت و دریافت برنامه های دستگاه ها و تشکیل کمیته ها جهت تحقق مفاد برنامه، تهیه پیش نویس آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۱۰۱ قانون برنامه ششم با دو رهیافت دستیابی به بازآرایی ساختار حوزه زنان و خانواده در سطوح دستگاه های اجرایی و ملی و رصد و پایش برنامه‌ها بر مبنای شاخص های کلان و عملکردی حوزه زنان و خانواده با همکاری سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور و اجرای تعهدات پیش بینی شده در تقسیم کار ملی شورای اجتماعی کشور در حوزه های تعیین‌شده برای معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری است.
حمایت و بهره مندی از ظرفیت مردم سازمان های غیردولتی و بخش خصوصی برای بهبود وضعیت زنان و خانواده، نشست های تخصصی یا تعاملی با بانوان اصولگرا و اصلاح طلب، نمایندگان سازمان های غیردولتی و مردم نهاد در حوزه زنان و خانواده، حمایت از اجرای ۲۳ طرح توسط سازمان‌های مردم نهاد شامل ۱۸ طرح در حوزه اقتصاد و معیشت، طرح ارتقای سلامت، ۳ طرح پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و یک طرح در توسعه توانایی‌های سازمان های مردم نهاد که علاوه بر بُعد حمایتی منجر به آموزش ۲۹۸۵ نفر، مشاوره فردی و گروهی به ۱۵۰۰ نفر، حرفه آموزی و فراهم کردن ۵۴۰ فرصت شغلی از طریق مشاغل خانگی و مدل کارگاهی و اطلاع رسانی از دیگر اقدامات معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری بود.
حمایت از اجرای ۱۹ طرح پیشنهادی از سوی سازمان های مردم نهاد در حوزه های اقتصاد و معیشت، تحکیم بنیان خانواده، ارتقای سلامت، پیشگیری از آسیب های اجتماعی و با آموزش هشت هزار و ۵۴۵ نفر در مجموع ۸۷۱ هزار و ۸۵۰ نفر ساعت، مشاوره فردی و گروهی به سه هزار و ۸۸۰ نفر و ایجاد اشتغال برای ۹۵ نفر نیز در حوزه زنان و خانواده اجرایی شد.
** تدوین سند ارتقای وضعیت زنان در ۳۱ استان
معرفی طرح «گفت وگوی ملی خانواده» در ۱۰ استان در نشست معاون رئیس جمهوری با احزاب و دعوت از آنها برای حمایت از این طرح در مجموعه فعالیت های تشکیلاتی، تفاهمنامه همکاری با بانک قرض الحسنه صندوق مهر ایران برای اعطای وام به ۳۳ هزار زن سرپرست خانوار و اجرای آن، تفاهم با ستاد دیه کشور برای آزادسازی زنان زندانی جرایم غیرعمد از طریق اعلام پویش ارمغان ۲ و دعوت مردم به واریز کمک های خود به حساب آن ستاد، تدوین سند ارتقای وضعیت زنان و خانواده در ۳۱ استان کشور با بهره گیری از ظرفیت های علمی- تخصصی استان ها و مشارکت جامعه مدنی و بخش خصوصی نیز در سال ۹۶ انجام شد.
همچنین معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اقدامات در حوزه بین المللی داشت که مهمترین آنها نشست کمیته راهبری برنامه مشترک ایران و ژاپن درطرح گفت وگو با خط مشی پیرامون توانمند سازی زنان ایران و ژاپن، تهیه و امضای تفاهمنامه همکاری با وزارت زنان و کودکان جمهوری هند، تهیه برنامه اجرایی تفاهمنامه مشترک با سوئد، نشست تخصصی بین المللی نقش زنان و خانواده در ایجاد صلح و مقابله با تخریب محیط زیست، نشست تخصصی بین المللی کودک و صلح وشرکت معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده در اجلاس رهبران سیاسی زن جهان در ایسلند، ملاقات با رئیس جمهوری کشورهای ایسلند، استونی، کرواسی، نخست وزیر و وزیر خارجه ایسلند بوده است.
همچنین شرکت نماینده ایران در کنفرانس منطقه ای زنان و آینده اشتغال در بانکوک، شرکت نماینده ایران در اجلاس عالی رتبه پیش‌نشست شصت و دومین کمیسیون مقام زن در بانکوک، راه اندازی بخش انگلیسی سایت معاونت رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده، ملاقات های دوجانبه معاون رئیس جمهوری با مقامات خارجی و بین المللی از جمله معاون دبیرکل سازمان ملل و مدیر اجرایی اسکاپ، دبیرکل اتحادیه همکاری های منطقه ای حاشیه اقیانوس هند، رئیس کمیته روابط خارجی اتحادیه اروپا و سفیران کشورهای مختلف از دیگر برنامه های حوزه زنان و خانواده ریاست جمهوری در حوزه بین الملل است.
به امید آینده ای روشن برای حوزه زنان و خانواده، چرا که نیمی از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور را بانوان تشکیل می دهند.