افزایش توانمندی زنان در مشاغل سخت و ورود آنان به عرصه کارآفرینی از بزرگترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است 

افزایش توانمندی زنان در مشاغل سخت و ورود آنان به عرصه کارآفرینی از بزرگترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است اما مشکل بزرگ آنان کمبود مشاوره های اقتصادی است و به گفته صاحبنظران شبکه های اجتماعی فعال و مشاوره در حوزه کسب و کار بیشتر از آنکه به کار زنان آید، مردانه است.

کارآفرین فردی خلاق، محرک و توانمند برای اشتغالزایی است و کارآفرینی به توانایی افراد در خلاقیت و هدایت کار برمی گردد و نمی توان در این زمینه تفاوت جنسیتی قائل شد و مرد یا زن را کارآمدتر از دیگری دانست.

خوشبختانه طی سالهای اخیر زنان کارآفرین از دایره مشاغل خرد و خانگی فراتر رفته و به مشاغل تولیدی که به لحاظ فیزیولوژیکی نیروی مردانه را می طلبد، وارد شده اند و در این بین با مشکلاتی مواجه شده اند که رفع آنها نیازمند اتخاذ نگاه ویژه به حوزه کارآفرینی زنان است.

براساس آخرین آمار در پایان تابستان پارسال، ۲ میلیون و ۱۳۰ هزار نفر شاغل در استان خراسان رضوی وجود داشته اند که از این تعداد ۶۴ هزار و ۵۸۹ نفر زن هستند، ۷۸ زن در پست های مدیریتی استان شامل مدیرکل، معاون و رئیس اداره مشغول فعالیتند و ۶۴ هزار و ۵۸۹ زن نیز در پست های اداری و بخش عمومی استان اشتغال دارند.

هفت حزب توانمند خراسان رضوی با هزار عضو فعال سیاسی توسط زنان اداره می شود، ۸۸ دهیار زن در خراسان رضوی فعالیت دارند و ۲۰۰ عضو شوراهای شهر و روستا، یکهزار و ۳۰ عضو هیات علمی، ۴۶ هزار و ۵۴۱ معلم، ۱۲۴ هزار دانشجو در این استان زن هستند.

*مشکلات از دیدگاه یک کارآفرین زن

یک کارآفرین زن و فعال صنعتی در خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: اگر حوزه کارآفرینی را با اصطلاح نوآوری در کنار یکدیگر بگذاریم، هر فردی که تغییری در یک بخش یا مجموعه ایجاد کند، کارآفرین محسوب می شود.

نسرین یوسفی اظهارداشت: در کارآفرینی نمی توان نگاه جنسیتی داشت لذا خلاقیت و نوآوری و تغییر را هم زنان و هم مردان در حوزه های مختلف می توانند داشته باشند.

وی بیان کرد: اگر ابعاد فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به حوزه کارآفرینی بدهیم، محدودیت ها و موانعی در برخی حوزه ها از جمله حوزه اقتصادی برای کارآفرینی زنان وجود دارد که یکی از بخشها می تواند قوانین مخل کسب و کار زنان باشد.

رئیس یک شرکت طراحی و مهندسی در حوزه برق اظهارداشت: اگرچه در قانون اساسی، حقوق یکسانی برای زنان و مردان در کسب و کار وجود دارد اما در عمل این گونه نیست و قوانین مخل زیادی پیش روی کار زنان وجود دارد و اگر زنی بخواهد یک کارگاه کوچک راه اندازی کند، همین موانع مقرراتی مانع فعالیت وی می شود.

یوسفی گفت: اگر از بعد اقتصادی به مساله کارآفرینی زنان نگاه کنیم، زنان در گذشته کمتر به حوزه اقتصادی فکر کرده اند و بیشتر در نقش مادر یا مشاغل فرهنگی و نرم حضور یافته اند تا اینکه یک زن مواد و تولیدکننده باشند، لذا این تفکر باعث شده که مسیری برای مشاغل اقتصادی و سخت در حوزه زنان به وجود نیاید.

این کارآفرین زن اظهار داشت: دولتها همواره نقش تسهیل گری و تلاش بر ایجاد حقوق برابر داشته اند اما موانع اجتماعی و فرهنگی و برخی طرحهای کلان و قوانین باعث شده است که زنان کارآفرین و مولد کمتر به موفقیت دست یابند.

وی افزود: در حوزه پرداخت تسهیلات و اختصاص منابع مالی از سوی دولت، به زنان کارآفرین کمتر توجه شده و بیشتر تسهیلات به حوزه مشاغل خانگی اختصاص یافته و کمتر به مشاغل و طرحهای اقتصادی بزرگ پرداخته شده است.

وی مشکل بزرگ زنان تولیدکننده را کمبود مشاوره های اقتصادی دانست و گفت: شبکه های اجتماعی فعال و مشاوره در حوزه کسب و کار بسیار اهمیت دارد اما معمولا در کشور این شبکه بیشتر از آنکه به کار زنان آید، مردانه است.

یوسفی اظهارداشت: وقتی یک فعال اقتصادی، مرد است از طریق دوستان اقتصادی خود به سرعت از وضعیت بازار، کمکهای دولتی و بازاریابی و بازارسازی باخبر می شود اما دسترسی زنان به این گونه نت ورک ها یا شبکه های اجتماعی که مسیر را برایش روشن و هموار کنند، بسیار ضعیف است.

وی افزود: اگر بتوان نت ورک ها و شبکه های اجتماعی را برای زنان فعال کرد،در باروری فکری اقتصادی زنان بسیار موثر خواهد بود و به زنان نخبه و توانمند کشور اجازه می دهد که تولیدکنندگان موفقی باشند.

وی بیان کرد: کلینیک های مشاوره صنعتی برای مردان در خراسان رضوی فعال است اما زنان دارای ایده در بخشهای مختلف نمی دانند که برای پرورش ایده خود به کجا مراجعه کنند و چگونه ایده خود را به مرحله اجرا بگذارند.

این کارآفرین صنعتی گفت: هم اینک چندین زن دارای ایده های عالی در حوزه نساجی فعالیت دارند و یا در ادارات مختلف بانوان توانمند و کارشناس بیش از گذشته وجود دارد، که می توان از ایده آنان بهره گرفت.

یوسفی اظهارداشت: دولت در دستگاه های اجرایی مختلف میز خدمت به راه انداخته اما این میز نباید فقط به امور اجرایی اختصاص داشته باشد بلکه باید میز مشاوره نیز برای حوزه کسب و کار ایجاد شود.

*اشتغال زنان و زنان کارآفرین

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی گفت: کارآفرین به معنای تخصصی کلمه، فردی خلاق، ایده پرداز و خطرپذیر است و مفهوم کارآفرینی می تواند در بخشهای مختلف نمود داشته باشد.

فرشته سلجوقی اظهارداشت: خراسان رضوی، استانی مهاجرپذیر است که تنوع قومی زیادی دارد لذا استان از این حیث در بخش کارآفرینی حوزه زنان؛ بسیار غنی است و براساس آمار موجود تعداد زنان کارآفرین در خراسان رضوی بیشتر از مردان است.

وی شمار زنان شاغل خراسان رضوی را ۶۴ هزار و ۵۸۹ نفر ذکر و بیان کرد: ۶۰ درصد از نخبگان استان خراسان رضوی را زنان تشکیل می دهند، ۳۳ درصد کارمندان دولت در استان زن هستند که ۹ درصد آنان در پست های مدیریتی مشغول فعالیت می باشند.

مدیرکل دفتر زنان و امور خانواده استانداری خراسان رضوی اظهارکرد: یک هزار زن کارآفرین در استان شناسایی شده که این زنان نسبت به مردان پایداری بیشتری در کار دارند.

وی با بیان اینکه سه سال قبل 'سند توسعه اشتغال زنان شرق کشور' تدوین شد، افزود: طرحهای جدیدی ارائه شده است اما هنوز این سند به مرحله اجرا درنیامده است.

وی خاطرنشان کرد: پارسال ستاد اشتغال زنان به دستور استاندار خراسان رضوی شکل گرفت و در مدت چهار ماه یعنی از ابتدای تیر تا پایان مهرماه سال ۹۶، بیش از ۷۰۰طرح خرد و کلان در بخش پشتیبان یا مشاغل خانگی با اعتبار بیش از ۳۵۰ میلیارد ریال برای اشتغال سه هزار زن به تصویب رسید و به دستگاههای مربوطه ارجاع شد.

منبع: ایرنا

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی گفت: در حوزه صندوق کارآفرینی امید، این استان با ارائه ۴۴۶ طرح در مورد مشاغل خانگی و پشتیبان بالاترین رقم معرفی شدگان را در کشور دارد که تاکنون تسهیلات به ۱۹ طرح این بخش پرداخت شده است.

*اقتصاد روستا به دست زنان کارآفرین می چرخد

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی گفت: یکی از هدفگذاری های این دفتر، افزایش نرخ مشارکت اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری زنان بویژه در حوزه روستایی است.

سلجوقی اظهارداشت: خراسان رضوی دارای بیشترین روستا در بین استان های کشور است و چرخ اقتصاد روستا به دست پرتوان زنان کارآفرین می چرخد لذا از ۲ سال قبل طرحهای تحت عنوان 'ارتقای توانمندی زنان روستایی' در استان با کمک ۱۷ دستگاه اجرایی همکار به اجرا درآمده است.

وی خاطرنشان کرد: در سال اول این طرح در ۵۰ روستا، در سال دوم در ۱۰۰ روستا و امسال نیز در ۱۰۰ روستای دیگر اجرایی شده که توانمندسازی زنان ۱۵ تا ۳۵ سال را دنبال می کند.

وی با بیان اینکه نرخ بیکاری زنان روستایی خراسان رضوی در سال گذشته به ۳.۲ درصد کاهش یافت، افزود: اقتصاد روستا، زنانه است و معتقدیم که تقویت مشاغل جوار مزرعه و مشاغل خانوادگی می تواند به اقتصاد روستا کمک شایانی کند.

سلجوقی گفت: در طرح 'ارتقای توانمندی زنان روستایی' دستگاه های اجرایی متولی دایره انجام اقدامات و اختصاص امکانات خود را در حوزه های مختلف فرهنگی، اجتماعی ، اقتصادی و آموزشی به زنان و دختران هدف افزایش می دهند.

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی اظهارداشت: اقدامات این دستگاه ها توسط مجمع مشورتی زنان شهرستان ها و فرمانداران قابل اندازه گیری و نظارت است.

وی افزود: تسهیلات حلقه مفقوده برای کارآفرینی و ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی نیست و تنها فرد را به یک بیکار بدهکار تبدیل می کند، اما تسهیلات به کارآفرین کمک می کند که تولیدش را بهتر کرده و اجزای کار را مهیا سازد.

وی بیان کرد: در طرح ارتقای توانمندی زنان روستایی تلاش شده است که در مساله اشتغال زنان به بازارشناسی، بازاریابی، بازارسازی توسط زنان که مغفول واقع شده، کمک شود و این مهم از طریق در کنار هم قرار دادن دستگاه های اجرایی متولی برای همسو کردن اقدامات و امکانات خود در حوزه زنان انجام گرفته است.

وی گفت: در حوزه زنان اگر هشت گروه زنان آسیب دیده یا در معرض آسیب قرار دارند، چهار گروه دیگر از زنان مانند زنان کارآفرین، اعضای هیات علمی دانشگاه ها، زنان هنرمند و زنان تحصیلکرده می توانند به عنوان حلقه واسط بین دستگاه اجرایی و زنان هشت گروه اول قرار گرفته و به توانمندی آنان کمک کنند.

سلجوقی اظهارداشت: تعدادی از زنان چهار گروه دوم در قالب مجامع مشورتی زنان در شهرستان های استان سازماندهی شدند تا بتوان از توانمندی آنان برای کمک به زنان آسیب دیده یا در معرض آسیب استفاده کرد.

* ۸۸ هزار زن سرپرست خانوار در خراسان رضوی

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی گفت: این استان ۸۸ هزار و ۴۵۵ زن سرپرست خانوار دارد که از این تعداد ۷۶ هزار و ۹۳۱ نفر زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و ۱۱ هزار و ۵۵۴ نفر نیز زیر پوشش بهزیستی هستند.

سلجوقی، عدالت اجتماعی و توزیع فرصت ها و منابع برای زنان سرپرست خانوار را از رویکردهای دولت تدبیر و امید خواند و گفت: بر اساس تفاهم نامه بین معاونت زنان ریاست جمهوری و بانک قرض الحسنه مهر ایران، اواخر پارسال هزار میلیارد ریال تسهیلات با بهره ۴ درصد برای ۳۳ هزار زن سرپرست، بدسرپرست و دختران خودسرپرست بالای ۴۰ سال کشور تعلق گرفت.

وی بیان کرد: سهم خراسان رضوی ۱۰ درصد از این میزان معادل ۱۰۰ میلیارد ریال است که به سه هزار زن سرپرست خانوار، بدسرپرست و دختران خودسرپرست بالای ۴۰ سال در حال پرداخت است.

وی اظهارداشت: پرداخت این تسهیلات با هدف رفع نیازهای اولیه، راه اندازی و توسعه مشاغل خانگی و کسب و کارهای خرد و دانش آفرین است و مبلغ آن برای هر زن سرپرست خانوار ۳۰ میلیون ریال با بازپرداخت ۲۴ ماهه و سود ۴ درصد است.

*برابری جنسیتی در حوزه کارآفرینی

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: کارآفرینی هرگونه اقدام ارزشمند و خطرپذیر است که منجر به تولید یک محصول یا تولید یک کالا یا ثروت جدید شود.

محمد سنجری اظهارداشت: گره گشایی از مشکلات کارآفرینی زنجیره ای از سازمان ها و نهادها را تشکیل می دهد که هر حلقه از این زنجیره می تواند بخشی از معضلات بخش کارآفرینی را حل کند.

وی بیان کرد: باید سازمان های متولی برای حمایت از کارآفرینان به یک فهم مشترک و اتفاق نظر برسند و هر کدام در حوزه مسئولیتی خود با تسهیل امور شرایط را برای رشد و توسعه کارآفرینی مطلوب سازند.

سنجری افزود: تکلیف دستگاه های حامی و پیشران در حمایت از کارآفرینی این است که کمک کنند قوانین خوب با حمایت مجلس تدوین شود و شیوه نامه ها و آیین نامه هایی که شرایط دشواری را پیش روی کارآفرینان قرار می دهد، حذف یا تعدیل شود.

وی اظهارداشت: اگر هر یک از حلقه های زنجیره اقتصادی کشور به خوبی مسئولیت خود را انجام داده و سعی در رفع مشکلات کارآفرینی کنند، مشکلات حل خواهد شد.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی گفت: اکنون زنجیره ای از مشکلات مختلف در کشور وجود دارد که نمی توان همه آنها را حل کرد لذا باید اولویت بندی و براساس اولویت به آن پرداخته شود و باید به سراغ مهمترین مشکل رفت.

سنجری افزود: مشکلات کلان کشور باید با بهره گیری از پیشنهادها و طرحهای مطرح شده از سوی مسئولان و دست اندرکاران شهرستانی و استانی مورد پیگیری قرار گیرد تا حمایت از تولید داخل محقق شود.

وی گفت: نرخ بیکاری زنان خراسان رضوی در سال ۹۶ از سوی مرکز آمار تاکنون اعلام نشده، اما نرخ بیکاری زنان براساس طرح آمارگیری سال ۹۶ کشور، ۱۹.۸ درصد بود که نسبت به سال ۹۵، ۹ دهم درصد کاهش داشت.

سنجری اظهارداشت: نرخ بیکاری زنان کشور در سال گذشته ۲ برابر نرخ بیکاری مردان به میزان ۱۰.۲ درصد، بوده است.

وی در پاسخ به این سئوال خبرنگار ایرنا مبنی بر اینکه چه تسهیلاتی برای کاهش میزان بیکاری بانوان و تقویت نقش زنان در حوزه اشتغال در نظر گرفته شده، گفت: این نهاد به عنوان دستگاه فرابخشی موظف است صرف نظر از تفکیک جنسیتی، سیاست ها، مقررات و طرحهای ابلاغی در خصوص کارآفرینی را ابلاغ و اجرا کند.

وی بیان کرد: در هیچ کدام از طرحهای اشتغال مانند پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی، تسهیلات طرح فراگیر، تسهیلات روستایی، روستا تعاون، کارورزی، مهارت آموزی و ... سیاست های حمایتی جداگانه ای در خصوص بانوان به این نهاد ابلاغ نشده است.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی گفت: در مشاغل خانگی نیز بستر مناسبی برای مشارکت زنان در فعالیتهای اقتصادی فراهم است که بیش از ۳۰۰ رسته فعالیت در این زمینه وجود دارد.

وی افزود: در انتخاب کارآفرینان برتر در شرایط برابر انتخاب بانوان کارآفرین نیز مدنظر قرار گرفته است.

معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: زنان کارآفرین و فعالی در حوزه صنعت استان داریم که در پرداخت تسهیلات و کمک مالی به آنان هیچ تفاوتی با دیگران قائل نشده ایم.

ابراهیم ناصری اظهارداشت: در سازمان صنعت دیدگاهی مبنی بر اینکه یک زن یا یک مرد صاحب واحد تولیدی باشد و در پرداخت تسهیلات، صدور مجوز تاسیس یا دیگر موارد تفاوتی قائل شده باشد، وجود ندارد و کمکها همواره به صورت یکسان بین زنان و مردان انجام گرفته است.

وی افزود: چندین بانوی موفق در حوزه تولید خراسان رضوی فعال هستند که واحدهای تولیدی پوشاک، تولیدی مواد غذایی و لوازم جانبی خودرو را مدیریت می کنند و مدیران موفقی نیز هستند.