نرخ بیکاری زنان در کل کشور بیش از دو برابر مردان می باشد به طوری که بیکاری زنان 19.4 و مردان 9 درصد در بهار امسال بوده است.
در حالی که نرخ بیکاری زنان جوان 15تا 24ساله در کشور 43.4 درصد است 19 استان کشور هم از نرخ بیکاری بالای 40 درصد زنان جوان برخوردار هستند.
آمارهایی که در خصوص بیکاری زنان از سوی مرکز آمار ایران منتشر می شود، نشان از شرایط بسیار نامتعارف اشتغال برای زنان جوان دارد.
هم اکنون استان چهارمحال بختیاری با 84.4 درصد بالاترین نرخ بیکاری زنان 15تا 24 ساله را به خود تخصیص داده و این در حالی است که 10 استان کشور دارای نرخ بیکاری 50 و بیش از 50 درصد هستند.
بالا بودن نرخ بیکاری زنان جوان در حالی است که نرخ بیکاری زنان در کل کشور بیش از دو برابر مردان می باشد به طوری که بیکاری زنان 19.4 و مردان 9 درصد در بهار امسال بوده است.
لیلی دانشمند یکی از فعالان بخش خصوصی در کاریابی در گفت و گو با ایرنا، گفت: بیشتر کارفرمایان تمایل دارند که به علت برخی از مرخصی ها نظیر مرخصی زایمان که برای زنان در نظر گرفته شده از نیروی کار مردان استفاده کنند.
وی اظهار داشت: کارفرمایان حتی در بسیاری از موارد وقتی که کارجویی زن با داشتن سابقه کار و کارجویی مرد بدون سابقه کار تقاضای شغل دارند، استخدام مردان بی سابقه را بر زنان دارای سابقه کار، ترجیح می دهند.
به گفته دانشمند، هم اکنون نزدیک به 80 درصد خروجی های دانشگاهها را زنان تشکیل می دهند و این در حالی است که در بازار کار چنین تقاضایی برای جذب زنان وجود ندارد.
بی تردید بازار کار در هر کشوری با حضور زنان و مردان توانمند به تعادل می رسد و در صورتی که شرایط برای حضور یکی از جنسیت ها فراهم نشود، تعادل بازار کار دچار خدشه خواهد شد.
بازار کار ایران امروز با مشکلات بیشماری مواجه است. در وهله نخست بیکاری مهمترین معضل این بازار است. تعطیلی بسیاری از واحدهای اقتصادی و یا کارکردن برخی از واحدها با حداقل ظرفیت در سالهای اخیر شرایط کار را با دشواری مواجه کرده است.
طی سالهای اخیر به دلیل آنکه سرمایه گذاری در کشور تقلیل یافت، ایجاد مشاغل نو و همچنین حفظ مشاغل موجود با دشواریهای بسیاری مواجه شد.
برخی از برنامه ریزان تصور می کردند که با گسترش آموزش عالی در کشور می توانند فرآیند حضور جوانان را به بازار کار با تاخیر مواجه کنند و از بی برنامگی افزایش جمعیت دهه 60 بتوانند خود را رهایی بخشند.
شاید این راهکار فقط برای چند سال جوابگو باشد اما در سالهای بعد تجمع جوانان برای حضور در بازار کار افزایش می یابد که در نهایت بازار کار با نیروی کاری مواجه خواهد شد که دارای تحصیلات عالی هستند و خواست آنها نسبت به قبل متفاوت شده است.
بی تردید در صورتی که در سالهای گذشته آموزش مهارت در کشور رونق می گرفت و ارزش کسب مهارت در کشور ارج نهاده می شد، بسیاری از جوانان با کسب مهارت می توانستند در بازار کار حضور یابند.
بازار کار ایران از تبعیض جنسیتی، نبود سرمایه گذاری و تنش های بین المللی که در سالهای اخیر بر کشور وارد شد، تاثیر خود را بر بازارهای بین المللی کار ایران گذاشت به طوری که این بازار از دستمزد اندک، نبود امنیت شغلی، انبوه جوانان متقاضی کار و بسیاری از مصائب دیگر رنج می برد و همه این رنج ها برای زنان مضاعف است.
فرایند توسعه با حضور مردان و زنان توانمند، قابل تحقق است و در صورتی که زنان را نادیده بگیریم، توسعه قابل تحقق نخواهد بود.
شرایط کنونی جامعه ایران می طلبد که مردان و زنان در بازار کار حضور داشته باشند زیرا در ابعاد کوچک نه تنها خانواده به علت پایین بودن دستمزد قادر به اداره خانواده با یک دستمزد نیست بلکه در ابعاد بزرگتر جامعه ای که زنان را در فعالیت های اقتصادی نادیده بگیرد نمی تواند گامهای توسعه اقتصادی و اجتماعی را گام به گام بردارد.
نرخ بیکاری بیش از 50 درصد در استانهای کشور نشان دهنده شرایط نابهنجار بازار کار برای زنان است.
در سفری که بتازگی علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به استان کردستان داشت برخی از زنان روزنامه نگار در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا دستمزد خود را بسیار ناچیزتر از حداقل دستمزد اعلام کردند.
یکی از خبرنگاران زن دستمزد ماهانه خود را 160هزار تومان اعلام کرد و این در حالی بود که تحصیلات این خبرنگار زن کارشناسی ارشد در رشته علوم ارتباطات یکی از دانشگاههای دولتی بود.
نظیر چنین زنانی در دیگر استانهای کشور و حتی در استان تهران وجود دارند. فضای نامتعارف کار در شهرستانهای کشور برای کارجویان به ویژه زنان بشدت غیرعادی است به طوری که کارفرمایان از این موقعیت بیشترین بهره برداری را می کنند.
بازار کار ایران نیاز به اصلاح سیاست های اقتصادی کشور دارد. فضای امن برای سرمایه گذاری باید ایجاد شود. ناکارآمدی اقتصادی باید جای خود را به فضای شفاف و رقابتی اقتصادی بدهد و حضور بخش های خصوصی و تعاونی در کشور گسترش یابد.
بخش خدمات از جمله بخش هایی است که می تواند اشتغال بالایی به ویژه برای زنان ایجاد کند. هم اکنون اشتغال این بخش در ایران بیش از سایر بخش های اقتصادی است اما متاسفانه بخش خدمات در ایران به طور عام در اختیار مشاغل دلالی است.
ابراهیم رزاقی کارشناس اقتصادی بارها اعلام کرده که در ایران به ازای هر 30 نفر یک مغازه وجود دارد در حالیکه این نسبت در کشورهای توسعه یافته 500 نفر به یک مغازه است.
بخش های صنعت و کشاورزی در صورتی که رونق یابند بخش خدمات می تواند گسترش یابد و فرصت های شغلی زیادی را برای زنان فراهم کند.
یکی از راهکارهای گسترش صنعت در ایران توسعه صنعت توریسم است که می تواند بخش خدمات را به شکل قابل توجهی در کشور توسعه دهد.
آمارها نشان می دهد ترکیه در سال 2010 میلادی پذیرای بیش از 27 میلیون گردشگر بوده که درآمد بیش از 20میلیارد دلار را برای این کشور در پی داشته و این در حالی است که ورود هر گردشگر سه تا پنج فرصت شغلی در این کشور ایجاد کرده است.
راه نرفته و راه خطا رفته شده در ایران بسیار است.
بازار کار کشور، نیاز به تحرک دارد و زنان که در پشت درهای بسته بازار کار به انتظار نشسته اند، آماده مسئولیت پذیری هستند.
نبود فرصتهای شغلی در ایران در حالی است که برخی نهادها با اعمال تفکیک جنسیتی برخی از فرصت های شغلی را از زنان می گیرند و این در حالی است که این گونه تدابیر به هیچوجه مورد تائید دولت نیست.
هیچ کشوری با نادیده گرفتن زنان و نبود حضور آنان مسیر توسعه را طی نکرده و ایران هم نمی تواند توسعه را در کشور نهادینه کند اگر نرخ بیکاری زنان جوان آن این چنین نامتعارف باشد.
خروج از رکود که رئیس دولت تدبیر و امید آن را چند پیش نوید داد باید بزودی آثار آن در جامعه تبلور یابد تا از این خواب گران بیکاری و بی رونقی رها شویم.