اختلال ارتباطی در خانواده‌های ایرانی رو به افزایش است
معصومه ابتکار در نشست با احزاب سیاسی که حول محور خانواده شب گذشته در اهواز برگزار شد، با اشاره به شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور اظهار کرد: دولت دوازدهم با برنامه‌ها و سیاست‌های مشخص ، بحث‌های سیاسی و اجتماعی کار را آغاز کرد اما متاسفانه رویکرد خصمانه آمریکا و خروج از برجام، شرایط سخت اقتصادی را به ما تحمیل کرد. از طرف دیگر با ایجاد جنگ روانی و اقتصادی، سعی کردند اقتصاد ما را به زمین بزنند و قطعا این مسائل، آسیب‌های زیادی به جامعه و آحاد افرادی که برای جامعه تلاش می‌کنند، در پی داشته است.
وی تصریح کرد: دولت رسیدگی به مشکلات معیشتی و مرتبط با اشتغال و وضعیت اقتصادی را اولویت خود قرار داده است تا کمترین آسیب به مردم وارد شود.
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه دولت هدفگذاری مهمی در بحث‌های اجتماعی دارد، گفت: توانبخشی خانواده به عنوان یک نهاد جامعه که رشد و نمو آحاد جامعه از این نهاد است، جزو برنامه‌های دولت است.
ابتکار عنوان کرد: بسیاری از جوامع به این نتیجه رسیده‌اند که اگر انسجام خانواده حفظ شود، انسجام اجتماعی نیز حفظ خواهد شد. بنابراین رسیدگی به موضوع‌های مرتبط با خانواده تنها در دستور کار ایران نیست بلکه در بسیاری از نقاط دیگر نیز به آن توجه کرده‌اند.
وی تصریح کرد: با توجه به تعالیم فرهنگی و دینی ما، خانواده و حفظ رابطه به عنوان یک اصل شناخته می‌شود اما اکنون با چالش‌های زیادی در این زمینه مواجه هستیم. امروز خانواده در ایران و دنیا با آسیب‌های زیادی مواجه است.
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده گفت: طبعا مشکلات اقتصادی و شرایط خاص کشور را انکار نمی‌کنیم؛ نیاز به اشتغال و حل مشکلات اقتصادی خانواده یکی از مسائل اولویت‌دار خانواده‌ها است. ممکن است بسیاری از خانواده‌ها تحت تاثیر قوانینی باشند که وضعیت خاصی را بر خانواده تحمیل کنند. همچنین ممکن است تحت تاثیر فرهنگ یا خرده فرهنگ‌ها باشند.
ابتکار با بیان اینکه ممکن است این آسیب‌ها خانواده‌ها را تحت تاثیر قرار دهد، تصریح کرد: استان‌های زیادی وجود دارند که با آسیب‌های زیادی مواجه هستند.
وی بیان کرد: موضوع خانواده و آسیب‌های خانواده در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری وجود دارد. همچنین در ماده ۱۰۲ قانون برنامه ششم و سیاست‌های رئیس جمهور به این موضوع توجه شده است. علاوه بر این، حاصل پژوهش‌ها مشخص کرده است که خانواده ایرانی در معرض یک سری آسیب‌ها قرار دارد که باید به این آسیب‌ها توجه شود.
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه دولت برای هر کدام از آسیب‌ها راهکاری دارد، عنوان کرد: مطالعه مساله‌یابی در ۳۱ استان کشور انجام شده است و تقریبا در همه جا موضوع اختلال ارتباطی به عنوان یکی از معضلات اصلی خانواده مطرح شده است که این مشکل رو به افزایش است.
ابتکاربااشاره به کاهش میزان گفتگو در خانواده‌ها گفت: میزان گفتگو در خانواده از دو ساعت در ۱۰ سال پیش، به ۲۰ دقیقه در حال حاضر رسیده است. همچنین تعداد کلماتی که بین یک خانواده چهار نفره ایرانی رد و بدل می‌شود از ۱۵۰۰ کلمه به کمتر از ۵۰۰ کلمه کاهش یافته است.
وی بیان کرد: ممکن است عوامل مختلفی از جمله مشکلات اقتصادی و یا استفاده از شبکه‌های اجتماعی در زمینه اختلال ارتباطی تاثیرگذار باشند. در حال حاضر اعضای خانواده کنار هم هستند اما از طریق شبکه‌های اجتماعی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده تصریح کرد: عدم داشتن ارتباط در حال آسیب وارد کردن به خانواده‌ها است؛ این اختلال ارتباطی به سوءتفاهم و عدم مفاهمه بین نسلی و احساس تنهایی منجر می‌شود. همچنین این مساله موجب می‌شود به سالمندان بها داده نشود.
ابتکار موضوع اختلال ارتباطی را تنها مرتبط به ایران ندانست و گفت: بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که اختلال ارتباطی یک آسیب اصلی و جدی در خانواده‌ها محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: از بین ۱۰ مهارت اصلی زندگی که سازمان بهداشت جهانی مطرح کرده است، حدود چهار یا پنج مهارت از جمله مهارت شنیدن به مهارت ارتباطی برمی‌گردد. امروزه شنیدن، یک مهارت است زیرا ممکن است نتوانیم خوب بشنویم.
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده افزود: همچنین در دانشگاه هاروارد مطالعه‌ای از ۷۰۰ مرد انجام شده است، تا متوجه شوند که در انتها افرادی که موفق می‌شوند از چه خانواده‌هایی بوده‌اند. این مطالعه تاکنون در حال انجام است اما مشخص شده است افراد موفق کسانی هستند که روابط قوی خانوادگی و اجتماعی برقرار کرده‌اند و عنوان شده است که مهمترین عامل برای احساس خوشبختی، برقراری ارتباط قوی در خانواده و جامعه است.
ابتکار تصریح کرد: در کشور ما نیز بسیاری از مطالعات به این موضوع اشاره دارند. بنابراین اگر به اختلال ارتباطی در خانواده‌ها توجه نشود، در خانواده گسل‌هایی ایجاد می‌شود که در اثر آن، قدرت حمایت‌کنندگی خود را از دست می‌دهند.
وی با اشاره به اجرای اولین مرحله طرح ملی گفتگوی خانواده گفت: در این طرح بنا است به آسیب‌هایی که در بحث اختلال ارتباطی به هر خانواده وارد می‌شود، توجه شود. قرار است در هر استان، این موارد را شناسایی کرده و برای هر استان دستورالعملی طبق ضرورت‌ها و با نگاه علمی داشته باشیم و به نقشه راهی برسیم تا مهارت‌های ارتباطی خانواده تقویت شود.
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده بیان کرد: مشارکت احزابی که در موضوعات اجتماعی و فرهنگی احساس تعلق و مسئولیت دارند و همچینین دانشگاهیان در زمینه کمک رسان ما است. دولت نیز از این طرح حمایت می‌کند و امیدواریم با حمایت این تشکل‌ها، احزاب و استاندار خوزستان بتوانیم لکنت زبان، خشونت و سوءتفاهم‌ها در خانواده را کاهش دهیم.
ابتکار ادامه داد: اختلال ارتباطی باید از دبستان مورد توجه قرار بگیرد که این کار آغاز شده است. در این زمینه با وزارت آموزش و پرورش موافقت‌نامه‌ای امضا شده است. همچنین با وزارت علوم موافقت‌نامه‌ای در این زمینه منعقد شده است.
وی با بیان اینکه خوزستان، سرمایه‌های انسانی خوبی دارد، گفت: امیدواریم با اجرای این طرح نتایح خوبی حاصل شود. در مرحله دوم اجرای این طرح در اکثر استان‌ها، یک شهر را در نظر گرفته‌ایم اما در خوزستان، سه شهر در نظر گرفته شده است.
خوزستان از نظر استخدام بانوان رتبه چهارم را در کشور در اختیار دارد
معصومه ابتکار همچنین در جلسه با مشاوران فرمانداران خوزستان در امور بانوان نیز در سخنانی ، اظهار کرد: توان‌افزایی زنان و خانواده‌ها بر اساس تجربه خود ما و سایر جوامع نشان می‌دهد که تنها از این طریق می‌توانیم با معضلات اجتماعی و آسیب‌ها مقابله درستی داشته باشیم.
وی افزود: طرح‌های جامعه‌محور مانند ارتقای تاب‌آوری اجتماعی، طرح‌هایی هستند که امتحان خود را پس داده‌اند. با انجام آنها نتایج خوبی در سراسر کشور به دست آورده‌ایم که این موضوع نشان می‌دهد مردم در پاسخ به اعتمادی که به آنها می‌شود چقدر خوب پاسخ می‌دهند و چگونه با رویکردی تحول‌پذیر، تحولات را می‌پذیرند و خود، عاملی برای ایجاد فرصت‌های جدید و تحولات مثبت می‌شوند.
معاون رئیس جمهور در امور بانوان و خانواده گفت: باید ظرفیت‌های‌مان را بشناسیم. چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی باید بزرگداشتی از تلاش‌ها و زحمات و فداکاری‌های انجام شده باشد. در عین حال باید با عقلانیت بتوانیم شرایط را بررسی کرده و راهکارهای مفید را برای کم کردن مشکلات، کاستی‌ها و اصلاح‌پذیرتر کردن دولت و جریانات سیاسی و اجتماعی ارائه دهیم.
ابتکار ادامه داد: یکی از مولفه‌های بسیار مهم برای ما عدالت است. عدالت در ابتدای انقلاب اسلامی به عنوان یکی از آرمان‌های ما مطرح بود. عدالت ابعاد مختلفی دارد. برخی‌ها موضوع عدالت را تنها در توزیع ثروت خلاصه کرده‌اند در حالی که عدالت فراتر از اینها است. عدالت ابعاد اجتماعی مختلفی دارد. دستیابی به فرصت‌های برابر برای آحاد جامعه، عدالت سیاسی در دستیابی به حق انتخاب سرنوشت و دخالت در سرنوشت خود که از حقوق اساسی همه به شمار می‌آید، از جمله ابعاد آن هستند.
وی افزود: عدالت جنسیتی یکی دیگر از ابعاد مهم عدالت است. از نگاه قرآنی، انسان‌ها کاملا برابر هستند لذا باید بتوانند از فرصت‌های برابر برای انتخاب و دستیابی به فرصت‌هایی برای پیشرفت فردی استفاده کنند. این مبحث قرآنی برای قانون و جامعه بسیار مهم است. در قانون، عدالت جنسیتی در برنامه ششم توسعه تحت عنوان ماده ۱۰۱ کاملا در نظر گرفته شده است.
معاون رئیس جمهور در امور بانوان و خانواده گفت: از ابتدای دولت دوازدهم با دستوری که از قانون برنامه ششم داشتیم، به طور خاص در این حوزه اقدام کردیم. اولین اقدام ما نیز احیای ستاد خانواده به عنوان یک اقدام فرابخشی بود. اولین جلسه این ستاد نیز با حضور رییس جمهور در اسفندماه گذشته برگزار شد. این جلسه سه مصوبه داشت که مصوبه اول، تدوین شاخص‌های عدالت جنسیتی بود. عدالت جنسیتی یعنی عدالت در تمهیدات آموزشی، ورزشی و حقوق و ... . در تمام این ابعاد، عدالت شاخصه‌هایی دارد که این شاخصه‌ها باید قابل سنجش باشند. در این صورت می‌توانیم برای کاهش شکاف‌های جنسیتی حرکت کنیم. این کار را بر اساس یک سند برنامه که همان سند بهبود و ارتقای وضعیت زنان و خانواده است، انجام می‌دهیم.
ابتکار تاکید کرد: نظام برنامه‌ریزی کشور برای همه برنامه‌ریزی می‌کند. در آموزش و پرورش، آموزش عالی و ... برای همه اعم از دختر و پسر برنامه‌ریزی می‌شود اما دسترسی به فرصت‌های فراهم شده برابر نیست. این مساله ممکن است دلایل مختلفی مانند دلایل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی مسائل قومیتی داشته باشد. این نگاه عادلانه هم در دستور کار قرآنی ما هست و هم در دستور کار اجرایی ما. دستور کار اجرایی ما تلفیقی است که در برنامه ششم داریم.
وی با اشاره به حذف زنگ ورزش در مدارس ابتدایی گفت: زنگ ورزش به دلیل صرفه‌جویی در زمان از حوزه ابتدایی حذف شد. پسران می‌توانند در کوچه و خیابان ورزش کنند اما دختران به خصوص دختران شهری ممکن است جای دیگری برای ورزش نداشته باشند و در نتیجه این کار ، دختران ما دچار مشکلات اسکلتی، مشکلات ناشی از عدم تحرک و .. . می‌شوند.
معاون رئیس جمهور در امور بانوان و خانواده خاطرنشان کرد: به دلیل کم‌تحرکی، زنان به سمت دچار شدن به بیماری‌های متابولیکی می‌روند. این مساله بعدها می‌تواند هزینه‌های سنگین درمانی را برای کشور داشته باشد. حدود هفت ماه پیش در این زمینه تفاهم‌نامه‌ای با وزارت آموزش و پرورش امضا کردیم و این وزارت دوره ویژه‌ای را برای ۷۶ هزار معلم ابتدایی مدارس برگزار کرد. این معلمان ابتدایی، آموزش تربیت‌بدنی دیدند و قرار شد در مقاطع اول تا سوم ابتدایی، خود معلم‌ها این خلاء را برطرف کنند. حالا این موضوع تا حد زیادی برطرف شده است.
وی اظهار کرد: زنان در بحث بهداشت باروری نیازهای خاصی دارند. لازم است برای این مساله نیز برنامه‌ریزی شود. اگر این اتفاق نیافتد، در سیاست‌های جمعیتی و سیاست‌های خانواده که مورد تاکید رهبری هستند، آسیب‌های زیادی خواهیم داشت.
ابتکار تصریح کرد: موضوع عدالت جنسیتی از این قرار است که هر جا که خلاء و فاصله‌ای در شاخص‌ها وجود دارد، این خلاء را با برنامه‌ریزی مبتنی بر عدالت جنسیتی برطرف کنیم. سندی به عنوان برنامه ارتقا و بهبود وضعیت زنان و خانواده تنظیم شده است. در صورت تصویب این سند در شورای برنامه‌ریزی، در استان اجرا می‌شود. شاخص‌های این سند در ستاد ملی زنان و خانواده در کمیسیون‌ها مصوب، تصویب و ابلاغ می‌شوند.
وی با بیان اینکه دولت مصوب کرده است که یک ردیف بودجه در اختیار مدیران کل بانوان در استانداریها قرار گیرد، گفت: هدف ما برنامه‌ریزی در جهت توان‌افزایی زنان بر اساس شایستگی و توانمندی آنها است. ما نمی‌خواهیم زنان به هر قیمتی سر کار بیایند و از کارآمدی کشور کاسته شود. ما اعتقاد داریم بانوان توانمند زیادی در کشور وجود دارند که اگر به آنها توجه شود، می‌توانند موفق باشند. خوزستان از نظر استخدام بانوان رتبه چهارم را در کشور در اختیار دارد و هنوز راه زیادی تا رسیدن به ۳۰ درصد هدف تعیین شده دارد.
لایحه تامین امنیت زنان با قوه قضاییه به نتیجه رسیده است
معاون رئیس جمهور در امور بانوان و خانواده گفت: ۲۷ درصد زنان ایرانی در حال حاضر تحصیلات دانشگاهی دارند و علاقه دارند به عرصه کار وارد شوند. اقتصاد ما به آنها نیاز دارد. در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد صنایع دستی ما توسط زنان تولید می‌شود. ۶۳ واحد صنعتی در خوزستان توسط خانم‌ها مدیریت می‌شوند. همه اینها نشان می‌دهد خانم‌ها در عرصه اقتصادی حضور خوبی دارند.
ابتکار افزود: باید به این بانوان کمک شود نحوه به نتیجه رسیدن مهارتی که دارند را بیابند. مشاغل خانوادگی بسیار مهم هستند. در عرصه کارآفرینی لازم است به زنان چگونگی راه‌اندازی کسب و کارها آموزش داده شود. می‌توان استارتاپ‌هایی را برای آموزش چگونگی راه‌اندازی یک کسب و کار موفق برگزار کرد.
وی با اشاره به لروزم شناسایی ظرفیت‌های مناطق، گفت: لباس‌های سنتی یکی از ظرفیت‌های ما هستند. باید به فرهنگ بومی مناطق در تولیدات توجه داشت.
معاون رئیس جمهور در امور بانوان و خانواده تصریح کرد: لایحه تامین امنیت زنان نیز با قوه قضاییه به نتیجه رسیده است. امیدواریم که این لایحه اجرا شود. آموزش‌های قبل و حین ازدواج و طرح سراسری گفتگوی خانواده، از طرح‌های مهم ما هستند. طرح گفتگوی خانواده در کنار مشکلات حقوقی به مسائلی مانند آسیب‌های مختلف نیز پرداخته است.
ابتکار ادامه داد: مرحله اول این طرح در خوزستان اجرا شده است. از تشکل‌ها دعوت می‌کنیم که در این زمینه فعال شوند تا بتوانیم با مهارت‌افزایی در بحث ارتباطات درون خانواده، آسیب‌های موجود در این زمینه را کاهش دهیم.
وی گفت: خوزستان یکی از استان‌هایی است که بحران‌های زیست محیطی فراوانی دارد. نباید نسبت به مسائل تک بُعدی نگاه کنیم. باید موضوعات زیست محیطی را نیز در مشکلات در نظر بگیریم.
دستگاه‌های حاکمیتی و قضایی به موضوع تعرضات جنسی به طور کامل رسیدگی کنند
ابتکار در حاشیه جلسه با مشاوران فرمانداران خوزستان در امور بانوان با حضور در جمع خبرنگاران در خصوص وقوع تعرضات جنسی در برخی مناطق به ویژه در استان‌های مرزی، اظهار کرد: امیدوارم به این مساله به طور بسیار جدی رسیدگی شود. تقاضا داریم دستگاه‌های حاکمیتی و قضایی به طور کامل به این موضوع رسیدگی کنند. این انتظار مردم و دولت است. در این زمینه منتظر گزارش‌های دقیق‌تر و رسیدگی قضایی هستیم. اگر در این حوزه جرمی اتفاق افتاده باشد، باید با قاطعیت با آن برخورد شود.
معاون رئیس جمهور در امور بانوان و خانواده در باره افزایش آمار مشاهده تعرضات جنسی گفت: نمی‌توان گفت این مساله افزایش داشته است. گزارش مستندی مبنی بر افزایش آن نداریم اما قطعا مواردی در حال رخ دادن هستند که نیاز به رسیدگی دارد.
ابتکار درخصوص طرح گفت‌وگوی ملی و لزوم شنیده شدن صدای نسل جوان، تصریح کرد: یکی از بحث‌های ما موضوع گفت‌وگوی بین نسلی است و ضرورت دارد ما بتوانیم با نسل جوان ارتباط برقرار کنیم، این ارتباط باید دوسویه باشد. باید با آنها گفت‌وگو کنیم و نسل جوان باید بتواند در یک فضای سالم مطالبات خود را مطرح و انتظارات و سوال‌های خود را طرح کند.