کودک آزاری، خشونتی خاموش علیه آینده کودکان است که زخم های عمیقی بر شخصیت وجودی کودکان بر جا می گذارد و در صورتی که جامعه به این موضوع حساس شود، می توان از بروز چنین خشونت هایی جلوگیری کرد.
کودکان امروز، آینده سازان فردای جامعه هستند که در صورت تربیت صحیح، می توانند نقش های واگذار شده را در ابعاد مختلف به خوبی ایفا کنند و در ایجاد جامعه ای سالم، نقش آفرین باشند.
بزرگسالانِ امروز،کودکان دیروز هستند که نوع تربیت خانواده در شکل گیری شخصیت آن ها اثر گذاشته و شخصیت امروز آن ها در سنین پایین شکل گرفته است و همچنین، کودک آزاری یکی از مصادیقی است که تاثیر زیادی بر جسم و روح کودکان و تشکیل شخصیت وجودی آن ها دارد که متاسفانه کم تر به این مساله پرداخته شده و بسیاری از کودکان، از حق و حقوق ابتدایی خود مطلع نیستند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز با توجه به بحث کودک آزاری و تبعات ناشی از آن، در راستای بررسی کارشناسی این معضل اجتماعی از زاویه های مختلف، یک میزگرد تخصصی با حضور محمد رضا نژاد رئیس اداره بهزیستی جیرفت، نجمه سالاری دکتر روانشناس، فاطمه برخوری کارشناس امور اجتماعی، مهدیه رزاق پور کارشناس امور اجتماعی و معصومه صفوی رئیس اورژانس اجتماعی جیرفت برگزار کرده است.
** ۲۰۱ مورد کودک آزاری در جیرفت رسیدگی شده است
رئیس اداره بهزیستی جیرفت گفت: سال گذشته ۲۰۱ مورد کودک آزاری در این شهرستان، گزارش و رسیدگی شد و از ابتدای سال جاری تاکنون نیز ۱۰۸ مورد کودک آزاری نیز از طریق مرکز فوریت های اجتماعی ۱۲۳ بهزیستی گزارش شده است.
محمد رضانژاد با اشاره به اینکه این آمار ابتدایی سال جاری شامل ۵۰ مورد آزار جسمی، ۳۰ درصد غفلت و بی توجهی، ۱۹ درصد عاطفی و یک درصد جنسی بوده است ، تصریح کرد: میانگین سنی کودک آزاری در شهرستان جیرفت بین ۶ تا ۱۲ سال بوده است.
وی اظهار داشت: رسانه های جمعی، نقش مهمی در تشریح ابعاد مختلف مساله کودک آزاری دارند که می توانند در کاهش این نوع خشونت تاثیر گذار باشند.
**کودک آزاری ابعاد مختلفی را در بر می گیرد
یک روان شناس گفت : کودک آزاری ابعاد مختلفی را در بر می گیرد ولی متاسفانه بسیاری از مردم تنها تصور کودک آزاری را در زمینه جسمی می پندارند که این مساله نشان از آگاهی نداشتن مردم نسبت به این موضوع مهم است.
نجمه سالار کریمی افزود: کودک آزاری انواع مختلفی دارد که شامل جنسی، جسمی، عاطفی و غفلت است ولی در عرف جامعه وقتی نام کودک آزاری مطرح می شود تمام افکار به سمت کتک کاری (آزار جسمی) هدایت می شود.
وی با بیان اینکه تعاریف زیادی از کودک آزاری شده است، تصریح کرد: کودک آزاری در معنای عام یعنی هر نوع آسیب به جسم، روان، بهداشت و زیستی کودک وارد شود.
این مدرس دانشگاه، آزار عاطفی را یکی از بیشترین نوع کودک آزاری برشمرد و گفت : بیشتر خانواده ها اطلاع از نوع برخورد با کودک خود ندارند و سهوا برخوردهای ناصحیحی در مورد فعالیت های روزانه کودکان می کنند که در بخش کودک آزاری محسوب می شود ولی والدین، این مساله را نمی دانند.
وی ادامه داد : غذا خوردن، انجام تکالیف، یادگیری کودکان، تشویق و تنبیه از جمله کارهای روزمره کودکان است که با نظارت والدین انجام می شود که تعداد زیادی از خانواده ها نحوه صحیح برخورد در این شرایط را نمی دانند و با برخوردهای اشتباه، شخصیت ناصحیحی را برای کودکان رقم می زنند.
سالار کریمی بیان کرد : ترس، اضطراب، احساس گناه، افسردگی و انجام رفتار نامناسب از پیامدهای کودک آزاری است.
وی اظهار داشت: بزرگسالانی که در کودکی مورد تجاوز قرار گرفته اند در ارتباط زناشویی با مشکل مواجه می شوند که این مساله باید تحت درمان تخصصی روانشناس قرار گیرد.
سالار کریمی ادامه داد: آسیب های روانی کودک آزاری باید به صورت تخصصی رسیدگی و درمان شود، در غیر اینصورت این مساله مانند زخمی عمیق در شخصیت کودک ماندگار می شود.
این روانشناس همچنین به کودک آزاری اقتصادی اشاره و تصریح کرد: در این آسیب، والدین بیش از حد در استفاده از پول و نحوه خرج کردن، تاثیری منفی در آینده کودک دارند که باید در این زمینه به روانشناس مراجعه کنند تا با برخورد صحیح، زمینه شکل گیری شخصیت صحیح کودکان فراهم شود.
دکتری روانشناسی اظهار داشت: روزانه پنج نفر به دلیل کودک آزاری در جهان جان خود را از دست می دهند از این رو این مساله نیازمند توجه ویژه است.
وی با بیان اینکه علت های کودک آزاری زیاد است، بیان کرد: تشخیص کودک آزاری مهم است ولی پیشگیری از معلولیت و جلوگیری از تکرار آسیب کودک آزاری بسیار مهم تر است.
**فقر اقتصادی بیشترین عامل کودک آزاری در جنوب استان کرمان
کارشناس امور اجتماعی نیز گفت : فقر اقتصادی، بیشترین عامل کودک آزاری در جنوب کرمان است چرا که اقتصاد نقش مهمی در فضای آرام یا ناآرام زندگی دارد.
فاطمه برخوری با بیان اینکه شغل افزون بر ۶۰ درصد مردم جنوب کرمان کشاورزی است، افزود: متاسفانه طی چند سال گذشته کشاورزان جنوب کرمان در فصل برداشت محصول خود، به جای شادمانی با اندوه ضرر و زیان مالی مواجه شده اند که این مساله تاثیر زیادی در شرایط روانی حاکم بر خانواده دارد.
وی تصریح کرد: ارتباط متقابلی بین افزایش آسیب های اجتماعی و زیان اقتصادی کشاورزان وجود دارد به طوری که وقتی کشاورزی ضرر می کند آمار جرائم نیز افزایش پیدا می کند، لذا این مساله زنگ خطری در موضوع آسیب های اجتماعی است که مسئولان باید با تغییر رویکرد کشاورزی به صنعتی یا روش هایی همچون کشت و خرید تضمینی، بر اساس در خواست بازار برنامه ریزی لازم را داشته باشند.
**خانواده های پرجمعیت بیشترین کودک آزاری را دارند
دیگر کارشناس امور اجتماعی حاضر در این میزگرد هم گفت: خانواده های پر جمعیت به دلیل جمعیت زیاد به کودکان خود کم توجه یا در مواقعی بی توجه می شوند که این مساله از مصادیق کودک آزاری است.
مهدیه رزاق پور افزود : بیشترین آمار اعلام شده در زمینه کودک آزاری مربوط به خانواده های پرجمعیت بوده چرا که این خانواده ها تمرکز لازم را بر کودکان خود ندارند.
وی تصریح کرد: مسائل اقتصادی (خوراک، پوشاک و مسکن) آموزشی و تربیت نقش مهمی در خانواده ها دارد که خواسته یا ناخواسته بخش اعظمی از زمان والدین در این مسائل متمرکز می شود و اگر تعداد فرزندان بیشتر باشد به صورت طبیعی رسیدگی و توجه به امور آنها سخت می شود.
رزاق پور تصریح کرد : رابطه آشفته بین والدین، بی سوادی والدین، ازدواج در سن پایین ، عوامل محیطی و شرایط اقتصادی نیز نقش مهمی در کودک آزاری دارد.
** لزوم آموزش پیشگیری از آسیب های اجتماعی در مدارس
مسئول اورژانس اجتماعی (۱۲۳) جیرفت هم گفت : آموزش پیشگیری از آسیب های اجتماعی (خشونت کودک آزاری ) و خودمراقبتی در ۵۰ مدرسه ابتدایی دخترانه و پسرانه شهرستان جیرفت ارائه شده است.
معصومه صفوی هدف از آموزش در مدارس را آشنایی دانش آموزان با آسیب های اجتماعی و پیشگیری از این آسیب ها عنوان کرد و گفت : آشنایی با وظایف اورژانس اجتماعی و معرفی خط تلفن ۱۲۳ اورژانس اجتماعی و همچنین آموزش های خود مراقبتی را می توان در مدارس ارائه کرد.
وی تصریح کرد: با همکاری اداره بهزیستی و آموزش و پرورش جیرفت، مرکز اورژانس اجتماعی بمنظور آگاهسازی و کاهش و کنترل آسیب های اجتماعی، از ابتدای سال تحصیلی جاری تاکنون این آموزش ها ارائه شده است.
صفوی اظهار داشت: مرحله دوم آموزش ها، آموزش های پیشگیری از آسیب های اجتماعی (خشونت کودک آزاری) در تمامی مدارس راهنمایی جیرفت ارائه می شود.
وی با بیان اینکه خانواده، کوچکترین نهاد اجتماعی است که با پیوند زن و مرد شکل می گیرد، گفت: بخش مهمی از منابع مادی و معنوی کشورها صرف توجه به مسائل کودکان و حمایت روانی و جسمی از آن ها می شود.
این کارشناس افزود: علاوه بر افزایش امکانات بهداشتی، آموزشی و پرورش دامنه حقوق کودک نیز به عنوان موجودی نیازمند حمایت ویژه، در جهت تعالی مادی و معنوی نسل آینده وسعت یافته است لذا خانواده ها در خصوص مسائل تربیتی فرزندان خود باید مهارت های زندگی و فرزند پروری را فرا گیرند.
مسئول اورژانس اجتماعی(۱۲۳) بهزیستی جیرفت با بیان اینکه آموزش خانواده ها نقش مهمی در کاهش خشونت علیه کودکان دارد افزود: آموزش مهارت های زندگی و فرزند پروری هم نقش مهمی در کاهش آمار کودک آزاری دارد.
صفوی گفت: مرکز اورژانس اجتماعی به کنترل و کاهش بحران های فردی، خانوادگی و اجتماعی از طریق ارائه خدمات و اقدامات فوری به افراد در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی می پردازد.
وی افزود: کودکان آزار دیده، کودکان کار و خیابانی، اقدام به خودکشی، زوجین متقاضی طلاق، زنان و دختران در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی، دختران و پسران فراری، جامعه هدف اورژانس اجتماعی به شمار می روند.
صفوی تصریح کرد: ارتقای سطح دانش و آگاهی های لازم افراد در معرض آسیب و آسیب دیده، ارتقاء توانمندی های افراد در معرض آسیب و مداخله موثر به منظور کاهش جرایم و جلوگیری از تشدید بحران و آسیب های اجتماعی از اهداف راه اندازی اورژانس اجتماعی است.
وی همچنین به خدمات اجتماعی واحد سیار اورژانس اجتماعی ۱۲۳ اشاره کرد و گفت: اطلاع رسانی به افراد جامعه در زمینه برنامه ها و فعالیت های سازمان بهزیستی، شناسایی مناطق آسیب خیز، ارائه خدمات مددکاری اجتماعی و روانشناسی سرپایی و فوری در محل به افراد آسیب دیده اجتماعی از کارکردهای این بخش است.
وی با بیان اینکه تماس با اورژانس ۱۲۳ رایگان است، اظهار داشت: مردم می توانند در صورت بروز هرگونه آسیب اجتماعی مانند کودک آزاری، کودکان و زنان آزار دیده، خودکشی، فرار از منزل، زوجین متقاصی طلاق، کودکان کار و خیابانی، زنان و دختران در معرض آسیب و سالمندان و معلولان آزار دیده، با شماره تماس ۱۲۳ تماس برقرار کنند تا سریعا رسیدگی شود.
آنچه که از برآیند گفته های حاضران در این میزگرد خبری برمی آید اینئهست که راهکار مقابله با کودک آزاری به عنوان یک آسیب جدی ، مطالعه والدین، شرکت در مشاوره های تخصصی، پیشگیری، آموزش و اطلاع رسانی به خانواده ها بوده و علاوه بر این، آموزش مهارت زندگی، فرزند پروری، شناسایی کودکانی که مورد خشونت قرار گرفته اند، شناسایی خانواده های در معرض آسیب، کودکان معلول و پیش فعال نیز باید مورد توجه قرار گیرد تا شاهد کاهش آمار این نوع خشونت ها در جامعه باشیم.