بهناز موحدی، مدیر کل برنامه ریزی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده به تشریح اقدامات این معاونت در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی پرداخت
با گذشت نزدیک به چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی نگاهی به گذشته و مقایسه آن با امروز نشان‌دهنده عمق تحولی است که ملت ایران آن را تجربه کرده است. "چهل سال چهل دستاورد "موضوعی است که معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری قصد دارد به ارائه و مستند سازی عملکردهای صورت گرفته بپردازد.
بهناز موحدی، مدیر کل برنامه ریزی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به تشریح اقدامات این معاونت در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی پرداخت:
دولت دستگاه های اجرایی را موظف به ارائه عملکرد و شاخص های توسعه در چهل سال اخیر کرده است. معاونت زنان چه برنامه ای برای معرفی کارها و اقدامات صورت گرفته در حوزه زنان انجام داده است؟
همانطور که می دانیم یکی از معیارها جهت سنجش درجه توسعه یافتگی یک کشور میزان اهمیت و اعتبار زنان در آن کشور است.با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۵۷ زنان از حقوق و تکالیفی برخوردار شدند و تحولات قابل توجهی در حوزه های مختلف اجتماعی اتفاق افتاد که جامعه زنان نیز از ان بی بهره نبود . اعتقاد کلی براین است که زنان بعنوان پایه های اصلی خانواده از یک سو و از سوی دیگر بعنوان بخش قابل توجهی از نیروی انسانی جامعه در فرایند توسعه هم عاملین توسعه محسوب می گردند و در این فرایند ایفای نقش میکنند و هم از این فرایند تاثیر پذیرفته و از نتایج آن بهره مند می گردند و این تاثیرات دوسویه در چارچوب ارزیابی شاخص های پیشرفت زنان قابل ارزیابی است .بر همین اساسمعاونت زنان و خانواده درصدد برآمد تا در آستانه چهلمین سال جشن پیروزی انقلاب به معرفی دستاوردهای انقلاب با هدف آگاهی بخشی عمومی و به طور خاص معرفی این دستاوردها در قالب گزارشی مستند و منظم به امارها و داده های قابل اعتبار به نسل جوان بپردازد .
در رابطه با این موضوع جلسات متعددی درمعاونت امور زنان و خانواده صورت گرفت. بر اساس نتایج این جلسات، گزارش استخراج شده از این مجموعه باید ملموس بوده، قابلیت ارائه در مجامع ملی و بین المللی را داشته باشد .در تدوین این گزارش در صدد برامدیم از یک سو به مکانیزم های نهادی موضوع در چارچوب قوانین و مقرراتی بپردازیم که بستر را برای بهره مندی زنان از مواهب انقلاب فراهم می ساخت و از سوی دیگر اثرات این قوانین را در قالب شاخص های قابل سنجش و اندازه گیری نمایش دهیم .نهایتا به دو ایده کلی رسیدیم که حاصل آن تدوین دو گزارش مجزا می باشد گزارشی که حاصل آن معرفی دستاوردهای زنان در ۴۰ شاخص حول محورهای سلامت و بهداشت ، آموزش ،مشارکت اقتصادی،مشارکت اجتماعی ،مشارکت فرهنگی ،مشارکت سیاسی و توفیقات زنان در عرصه ورزش و... می باشدکه خوشبختانه در محورهای فوق شاهد توفیقات و پیشرفت های قابل ملاحظه ای هستیم که می تواند آثار و پیامدهای انقلاب اسلامی را به خوبی چه در داخل به نسل جوان و چه در عرصه بین الملل معرفی نماید .
از سوی دیگر پس از مطالعات علمی و دستیابی به شاخص پیشرفت زنان مشخص شد که هنوز در برخی از ابعاد و حوزه های مربوط به آن خلاء هاو کاستی هایی ملاحظه می گردد که نیازمند ریشه یابی و اقدام در جهت رفع این خلاء ها و کاستی ها در قالب همکاری بین بخشی کلیه بخشهای نطام می باشد .لذا در صدد تدوین گزارش دیگری با عنوان گزارش شاخص پیشرفت زنان در جمهوری اسلامی ایران برامدیم به نحوی که به سمع و نظر تصمیم سازان نطام رسیده و دربرنامه ریزی ها به این کاستی ها توجه نمایند .
گفتنی است در مبحث مربوط به شاخص های بین المللی برخی از شاخصها متناسب با شرایط فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... جامعه ما در نظر گرفته نشده است در نتیجه با استاند به انها شاید نتوانیم تصویر درست و واقعی از شرایط زنان در کشور و دستاوردهای انقلاب ارایه دهیم لذا بومی سازی شاخصهای بین المللی ضروری است که ما در این گزارشات به این موضوع توجه ویژه ای داشته ایم . اگر این کار به درستی انجام شود رتبه کشور ما نسبت به سایر کشورهایی که پیشتر نسبت به ما رتبه های بالاتری داشته اند نیز بالاتر می رود. به عنوان مثال تعداد زنان دهیار در کشور بالغ بر ۲۰۰۰ نفر می باشد که اساسا در شاخص های بین المللی زیر شاخصی به عنوان دهیار زن وجود ندارد که قابلیت ارایه در گزارشات را داشته باشد . معاونان و مشاوران زن دستگاه های اجرایی نیز مسئله مهمی است که می توانیم آنها را نیز مد نظر قرار دهیم.
موصضوع دیگری که در گزارش دوم به آن پرداخته شده تمرکز گزارش بر شاخصهای مرتبط با عدالت جنسیتی مصرح در ماده ۱۰۱ قانون برنامه ششم توسعه، اقتصادی و اجتماعی می باشد که برای اولین بار موضوع عدالت جنسیتی در کشور به معنای واقعی کلمه خود و به طورخاص در نظام برنامه ریزی توسعه کشور پایه ریزی شد .
در این ماده دو محور اصلی مورد تاکید قرار می گیرد اول اینکه همه دستگاه های اجرایی تکالیفی را برای تحقق عدالت جنسیتی متناسب باشاخصهای ابلاغی ستاد ملی زن و خانواده برعهده دارند لذا لازم است برنامه های خود را در جهت ارتقا این شاخص ها در نظر بگیرند که معاونت زنان و خانواده رییس جمهور نیز مسئول ارزیابی و رصد برنامه ها در ارتباط باشاخص ها می باشد .محور بعدی بر تقویت ساختارهای حوزه زنان در خانواده به وسیله دستگاه های اجرایی تاکید می نماید.
امید این داریم که با برنامه ریز ی درست و بین بخشی و عزم جدی همه دستگاههای اجرایی در تحقق و اجرایی سازی ماده ۱۰۱ ،داده های ثبتی و آماری مرتبط با شاخصهای جنسیتی به گونه ای گرداوری گردد که از این پس بتوانیم ارزیابی دقیقی از وضعیت شاخصهای زنان و دستاوردهای نظام در این حوزه داشته باشیم
در نهایت باید گفت این دو گزارش شرایط ویژه ای را برای نسل جوان کشور می تواند مهیا کند. جوانان و کسانی که در حوزه زنان و خانواده پژوهشگر و محقق هستند، تمایل به دستاوردهای انقلاب در حوزه زنان و خانواده دارند که این گزارش می تواند به صورت جامع به بررسی دستاورردهای انقلاب در حوزه زنان و خانواده در تمامی زمینه های فرهنگی، هنری، ورزشی، اقتصادی، اجتماعی و ... را پاسخگو باشد.
افزایش مشارکت اجتماعی زنان و دختران در زمینه های متفاوت از اصلی ترین و مهم ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران به شمار می آید. دلیل این موضوع نیز افزایش سطح سواد و حضور زنان و دختران در جامعه بود.
چند درصد از کسانی که به دانشگاه ورود پیدا کردند توانسته اند وارد بازار کار شده و در واقع اشتغال زایی کنند؟
به طور کلی یکی از شاخصهای مهم برای ارزیابی وصعیت زنان در مجامع ملی و بین المللی شاخص مشارکت اقتصادی است .این شاخص از نسبت جمعیت بیکار و شاغل به تعداد کل جمعیت فعال بالای ۱۰ سال بدست می اید. در کشور ما این شاخص برای زنان از روند رو به رشدی در سالهای پس از انقلاب برخوردار بوده که قطعا یکی از دلایل ان افزایش جمعیت بیکار در جستجوی کار زنان و به طور خاص در بین فارع التحصیلان دانشگاهی است .قطعا میزان جذب زنان در بازار کار نیز به طبع شرایط اقتصادی و زیرساخت های مرتبط با آن بوده و تاثیر می پذیرد لذا همانطور که بخش قابل توجهی از جوانان فارع التحصیل پسر مابه جهت شرایط اقتصادی دچار چالش بیکاری هستند این نسبت به جهت وجود برخی از ساختار فرهنگی قطعا در بین دختران فارع التحصیل دانشگاهی در کسب فرصتهای اقتصادی بازار کار به نسبت بیشتری قابل ملاحطه است .
نحوه انتشار گزارش عملکرد چهل سال دستاورد در حوزه زنان به چه صورتی خواهد بود؟
اطلاعات موجود در معاونت براساس گردآوری داده های ملی منتج از سرشماری ها و نمونه گیری های مرکز امار ایران ،پیمایش های ملی و داده های ثبتی دستگاه ها صورت می گیرد. منبع مهم دیگری که در جمع آوری آمارها به ما کمک می کند، تشکیل بانک اطلاعاتی مهمی در حوزه زنان و خانواده است. این بانک زمینه مطالعه برای علاقه مندان به این حوزه را فراهم می کند. البته معاونت نیز تلاش می کند که از طریق این بانک، اطلاعات را در اختیار افراد مختلف قرار دهد که در حال حاصر بخشی از ان در قالب گزارش وصعیت زنان و خانواده در پورتال معاونت قابل ملاحطه است
بنده معتقدم تغییرات در روند سازمان معاونت زنان و خانواده تنها به وسیله رئیس و مسئولان آن نباید صورت بگیرد بلکه شهروندان و زنانی که علاقمند به این موضوع هستند می توانند گزارشات و آمارهای موجود در بانک اطلاعاتی را مورد مطالعه قرار داده و نظرات و پیشنهادات خود را به وسیله مقاله و ... در اختیار سازمان قرار دهد تا معاونت بتواند از این نظرات استفاده کند.
نحوه اطلاع رسانی سازمان به چه صورتی خواهد بود؟ (به خصوص نحوه اطلاع رسانی عام)
بخش مهمی از ساختار گزارش سازمان مبتنی بر نحوه اطلاع رسانی این سازمان به مخاطبان است. علاوه بر محتوای گزارش، سازمان بر روی ساختار شفاف گزارشات تمرکز و تاکید ویژه ای دارد. این مسئله به این معنی است که سازمان قصد دارد گزارشات و رسم نمودارهای ساده را جهت اطلاع رسانی عموم مردم به خصوص مخاطبان عام را جایگزین گزارشات و آمارهای نامفهم خود کند. به عنوان مثال رسم اینفوگرفی در گزارشات برای بیان مشارکت زنان در عرصه های متفاوت درسالهای پس ازانقلاب از جمله عوامل مهم اطلاع رسانی به صورت ساده برای عموم مردم است.
نوع انتشار اخبار به چه صورتی خواهد بود؟
هدف سازمان معاونت امور زنان و خانواده این است که در ایام دهه فجر، اطلاعات و اینفوگرافی های آماده شده را از طریق شبکه های اجتماعی و رسانه های جمعی در اختیار عموم مردم قرار دهد.
آیا معاونت امور زنان و خانواده برای ارائه گزارشات واطلاعات خود کنفرانس خبری خواهد داشت؟
امیدواریم بتوانیم این کار را انجام دهیم. البته هیچ منافاتی نیز در این مورد وجود ندارد. بحث های مربوط به زنان از حساسیت های خاصی برخوردار است که از مطالبات جامعه بوده و از لحاظ حقوق بشر لازم است که این دستاوردها به اطلاع مردم برسد.