گفت و گو با معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده / گذراندن محکومیت برخی زندانیان زن با استفاده از دستبندهای الکترونیک در خارج از زندان
مهسا قوی قلب
روز پنجشنبه معصومه ابتکار در حساب کاربری توئیتر خود خبری مبنی بر گذراندن محکومیت برخی زندانیان زن با استفاده از دستبندهای الکترونیک در خارج از زندان داد. این خبر پس از انتشار در فضای مجازی بسرعت دست به دست شد. معصومه ابتکار در این توئیت با اشاره به اجرای تفاهمنامه میان معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده با معاونت پیشگیری از جرم قوه قضائیه نوشت : آسیب‌پذیری فرزندانی که به‌دلیل حبس مادرانشان بی‌سرپرست شده‌اند، بسیار بالا است. به بهانه این توئیت با معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری به گفت‌و‌گو نشستیم که می‌خوانید:
چه شد که به فکر این طرح افتادید تا زنان زندانی محکومیت خود را در خانه بگذرانند؟
مدتی است همکاری خوبی با سازمان زندان‌های کشور آغاز کرده‌ایم و در چند ماه اخیر از ۸ زندان بند نسوان و دو مرکز کانون اصلاح و تربیت بازدید داشتم، تبریز، ارومیه، کرمان، مشهد، اهواز، کرج و کرمانشاه از جمله شهرهایی بود که در زندان زنان با زندانیان چهره به چهره صحبت کردم. حدود ۳ هزار زن زندانی از نزدیک مشکلات خود را با من درمیان گذاشتند و متوجه شدم دغدغه زنانی که فرزند دارند بسیار زیاد است. اقدامات خوبی در زندان‌های زنان به لحاظ کارگاه‌ها، بهداشت عمومی زندان‌ها و مسائل رفاهی انجام شده ولی همچنان مشکلات زیادی در این حوزه وجود دارد.
آیا این طرح فقط مشمول زنانی می‌شود که فرزند دارند؟
خیر، در تفاهمنامه صحبتی در این خصوص نشده ولی قطعاً زنانی که فرزندان کوچک یا حتی نوجوان دارند در حالی که همسران آنها هم در زندان هستند یا به هر دلیلی در محیط خانه حضور ندارند و نمی‌توانند از فرزندان مراقبت کنند، هم خود و هم فرزندان آنها، آسیب‌ها و لطمات زیادی خواهند دید که براحتی نمی‌توان از کنار آنها گذشت.
تفاهمنامه در چه تاریخی به امضا رسید و کمی هم درباره مفاد آن توضیح دهید؟
سه‌شنبه هفته گذشته با محمد باقر الفت، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه تفاهمنامه‌ای امضا کردیم که در آن تفاهمنامه بحث پیشگیری از وقوع جرم و حفاظت و حمایت از زنان زندانی و خانواده‌های آنها هم از موضوعات اصلی بود. یکی از محورها هم بهره گرفتن از ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی بود، مبنی بر اینکه برخی زنان زندانی که محکومیت‌های سنگین ندارند بتوانند با استفاده از رأی باز و البته با تشخیص قاضی از دستبند و پابند استفاده کرده و دوران محکومیت خود را در محیط خارج از زندان بگذرانند.
به نظر شما چه محکومانی شامل این طرح می‌شوند؟
به‌عنوان نمونه جرم سرقت یا جرایمی نظیر آن می‌توانند در محیط خارج از زندان دوران محکومیت خود را بگذرانند و قطعاً محکومان به قتل شامل بهره‌مندی از این طرح نمی‌شوند.
چه محدوده‌ای برای این افراد در نظر گرفته می‌شود؟ آیا امکان باز کردن دستبندها وجود ندارد؟
محدوده محوطه منزل یا محیط کار و در نهایت تنها چند متر دورتر از محیط خانه در نظر گرفته می‌شود، دستبندها و پابندها کاملاً پلمب هستند و از سازمان زندان‌های مرکز به وسیله سیستم ماهواره‌ای (GIS) کاملاً کنترل می‌شوند و به محض دستکاری شدن علامت می‌دهند.
آیا برای اولین بار است که این طرح اجرا می‌شود یا قبلاً از چنین دستبندها یا پابندهایی استفاده شده است؟
این طرح حدود دو سال است که به‌صورت آزمایشی اجرا شده و حدود ۲۵۰ نفر از آن استفاده کرده‌اند.
فکر می‌کنید چند نفر سالانه بتوانند با استفاده از این دستبندها دوران محکومیت خود را خارج از زندان بگذرانند؟
رقم دقیقی برآورد نشده ولی فکر می‌کنم سالانه رقمی بسیار بالاتر از ۲۵۰ نفر بتوانند از این طرح استفاده کنند.
طبق شنیده‌ها، قیمت تمام شده این دستبندها بسیار بالا است، معاونت زنان در خصوص کاهش مشکلات اقتصادی و تأمین هزینه دستبندها و پابندهای الکترونیک برنامه‌ای ندارد؟
به دلیل بحث تحریم این دستبندها در داخل کشور تولید می‌شوند و قرار شده که معاونت زنان حداکثر کمک را به لحاظ اقتصادی داشته باشد تا به امید خدا حتی‌الامکان مادران بتوانند دوران محکومیت خود را در کنار فرزندان بگذرانند.