زنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دوران دفاع مقدس، سازندگی، اصلاحات و پس از آن همواره نقش تاثیرگذاری داشته‌اند، ولی متاسفانه نقش‌آفرینی آنان به شکل ثانویه و در درجه دوم باقی مانده است. با وجود تربیت زنان شایسته و توانمند در چند دهه اخیر شاهد سیطره نگاه مردانه بر عرصه انتخاب مدیران هستیم.
سعید سیف: دکتر الهه کولایی استاد مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران و عضو شورای هماهنگی مجمع زنان اصلاح طلب در گفت‌و‌گو یی در خصوص جایگاه زنان در سپهر سیاسی کشور گفت: زنان با وجود نقشی که در شکل دادن قدرت در سال‌های گذشته داشته‌اند هیچگاه سهم قابل قبولی از آن را به دست نیاورده‌اند. مشروح مصاحبه الهه کولایی با ندای ایرانیان در ذیل آمده است:
زنان به عنوان بخش قابل توجهی از جامعه ایران چه نقشی در بازی قدرت، احزاب و سیاست داشتند؟
در چهارمین دهه پس از انقلاب اسلامی زنان همچنان در شکل دادن به قدرت سیاسی و تحولات سیاسی نقشی بسیار تعیین کننده‌ای ایفا می‌کنند، در واقع مسئله زنان در کشور ما همواره یکی از سیاسی‌ترین مسائل بوده و آنان از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون در همه فراز و فرود‌ها نقشی بسیار تاثیرگذار ایفا کردند و همچنان ما شاهد تداوم ایفای این نقش هستیم اما زنان همواره به قدرت شکل دادند اما سهمی از قدرت سیاسی نداشتند و سهم قابل قبولی از قدرت سیاسی به آن‌ها داده نشده است، در چهارمین دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان با غیبت چشمگیر زنان در حوزه‌های تصمیم گیری عالی کشور در سطوح بالای تصمیم گیری در بخش‌های مختلف روبرو هستیم، چه در بالا‌ترین نهاد انتخابی کشور یعنی در مجلس شورای اسلامی چه در دستگاه دولت و چه در دستگاه قضایی و حتی در نهادهای فرا‌تر از این سه قوه در واقع ما غیبت چشمگیر زنان را شاهدیم و در واقع وضعیت زنان در ایران مصداق کامل این جمله معروف است که آنجا که قدرت است زنان حضور ندارند. بنابراین به نظر می‌رسد زنان با وجود نقشی که در شکل دادن قدرت در سال‌های گذشته داشته‌اند هیچگاه سهم قابل قبولی از آن را به دست نیاورده‌اند. در سراسر جهان عرصه سیاست کم و بیش عرصه‌ای مردانه باقی مانده است، ولی با توجه به تحولات چند دهه گذشته در ایران و با توجه به الگوهای متعالی دین اسلام، زنان ایرانی انتظار دارند تا همانند بزرگانی چون حضرت فاطمه (س) و حضرت زینب (س) در تعیین مقدرات اساسی جامعه، نه تنها به شکل توده‌ای مانند رأی‌دهنده، بلکه به عنوان مدیرانی با کفایت و شایسته ایفای نقش کنند.
حضور زنان در مسئولیت‌های اجرایی چه آثار و تبعاتی دارد؟
جامعه نیازمند حضور زنان هم به شکل نمادین و هم حضوری واقعی در سطوح عالی تصمیم گیری و اجرایی است. زنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دوران دفاع مقدس، سازندگی، اصلاحات و پس از آن همواره نقش تاثیرگذاری داشته‌اند، ولی متاسفانه نقش‌آفرینی آنان به شکل ثانویه و در درجه دوم باقی مانده است. با وجود تربیت زنان شایسته و توانمند در چند دهه اخیر شاهد سیطره نگاه مردانه بر عرصه انتخاب مدیران هستیم. جامعه نیازمند حضور زنان هم به شکل نمادین و هم حضوری واقعی در سطوح عالی تصم‌گیری و اجرایی است. زنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دوران دفاع مقدس، سازندگی، اصلاحات و پس از آن همواره نقش تاثیرگذاری داشته‌اند، ولی متاسفانه نقش‌آفرینی آنان به شکل ثانویه و در درجه دوم باقی مانده است. با وجود تربیت زنان شایسته و توانمند در چند دهه اخیر شاهد سیطره نگاه مردانه بر عرصه انتخاب مدیران هستیم. زنان همواره در تحولات کشور ما نقش تاثیرگذاری داشته‌اند، ولی با تمام تلاش‌هایی که انجام داده‌اند از جایگاه مناسبی در ساختار قدرت و تصمیم‌گیری برخوردار نبوده‌اند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به فرمایش رهبری انقلاب اسلامی در مورد ضرورت حضور همه جانبه زنان در تعیین مقدرات اصلی کشور، این انتظار به وجود آمد که زنان در پست‌های عالی مدیریتی هم جایگاه مناسبی داشته باشند؛ اما این خواسته پس از گذشت سه دهه از انقلاب اسلامی هنوز به صورت کامل محقق نشده است.
نگاه دولت یازدهم به مقوله حضور زنان در عرصه سیاسی و بستر سازی در این زمینه، چگونه است؟
همانگونه که اشاره کردم در دستگاه‌های اجرایی از هیأت دولت تا سطوح پایین‌تر ما همچنان شاهد غیبت آشکار زنان هستیم، با اینکه در طی سال‌های گذشته به مدد تلاش و پشتکار زنان و به مدد فضا‌ها و فرصت‌هایی که ایجاد شد زنان توانمند و شایسته و با تجربه بسیاری تربیت شدند ولی متاسفانه از این ظرفیت‌ها استفاده مناسب نشده و ما همچنان در دستگاه‌های اجرایی از بالا‌ترین سطح تا سطوح پایین یعنی در سطح مدیریت بالا تا پایین جامعه تعداد اندکی از زنان را در حوزه‌های تصمیم گیری مشاهده می‌کنیم. در واقع همانگونه که زنان وزیر نشدند معاون وزیر هم نشدند، استاندار هم نشدند، فرماندار هم نشدند، بخشدار هم نشدند البته استثناهایی در همه این سطوح به چشم می‌خورد اما به هر حال با توجه به فهم و تاثیر سازنده زنان در حوزه قدرت این بخش از حوزه زنان همچنان بدون استفاده باقی مانده در واقع به دلایل تاریخی و فرهنگی و البته تحت تاثیر عوامل اقتصادی تاثیر مناسب و قابل قبولی در مورد حضور زنان در قدرت تصمیم گیری کشور در سطوح مختلف به وجود نیامده است. در دوره انتخابات اخیر در دوره دکتر روحانی با وجود شعارهایی که داده شد متاسفانه ایشان و همکارانشان از تحقق بخشیدن به این شعار‌ها به طور چشمگیر باز ماندند، در واقع موانع تاریخی، فرهنگی و نگرشی امکان تحول در این زمینه را بسیار دشوار ساخت.
پیش بینی شما پیرامون آینده فعالیت سیاسی زنان و جایگاه آنان در چشم انداز پیش رو گفت؟
با توجه به اینکه یک اراده رو به گسترش و افزایش جهانی برای بالا بردن سهم زنان در قدرت وجود دارد و این برآورد وجود دارد که حضور زنان در عرصه‌های تصمیم گیری مزایای گوناگونی را با خود به همراه می‌آورد از جمله کاهش فساد، کاهش رانت خواری، کاهش زد و بندهای غیراصولی و غیرقانونی، به نظر می‌رسد در کشور ما نیز این مهم باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. با بالا رفتن تعداد زنان در مجلس قانون گذاری می‌توان به تلطیف فضای سیاسی در جامعه کمک کرد و در واقع حضور قابل قبول زنان در این عرصه‌ها به خصوص در مجلس شورای اسلامی می‌تواند امکان توجه بیشتر به مسائل رفاهی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را افزایش دهد و سهم بیشتری از فضای عمومی و مباحث عمومی را به این حوزه‌ها متوجه سازد. من خوش بین هستم و امیدوارم بر خلاف دهه‌های گذشته که هیچگاه تعداد زنان در مجالس قانونگذاری ما بالای ۵درصد نرفت این بار شاهد رشد چشمگیر حوزه زنان در مجلس شورای اسلامی در دوره آینده باشیم
چرا تصور می‌کنید تعداد زنان در مجلس افزایش خواهد یافت؟
چرا که به نظر می‌رسد این نقیصه و عواقب منفی آن مورد توجه بسیاری از فعالان سیاسی به ویژه در میان اصلاح طلبان و تحول خواهان در کشور ما قرار گرفته باشد، سهم ۳۰ درصدی در انتخابات مجلس به طور جدی مورد بررسی و توجه این نیرو‌ها قرار گرفته که می‌توان انتظار داشت آثار و پیامدهای عملی و قابل قبولی به همراه داشته باشد.