سیده فاطمه مقیمی رییس هیات مدیره کانون بانوان بازرگان و کارآفرین ایران است. او در گفت و گو با ایرنا تاکید کرد که زنان ایرانی باید به خودباوری برسند و بتوانند پا به پای مردان در عرصه های اجتماعی نقش آفرینی کنند.

زیر آسمان این شهر، زنان کارآفرینی زندگی می کنند که همراه با تغییر ساختاری جامعه و بر اثر تحولات زندگی خانوادگی، با خودباروی و تلاش، کمر همت بسته اند و رشته ی زندگی خود و دیگران را می بافند؛ زنانی که با نمایش توانمندی های خود اثبات می کنند که تنها نباید در خانه محدود بمانند بلکه این صلاحیت را دارند که پا به پای مردان در عرصه های اجتماعی و اقتصادی حضور داشته باشند.

این زنان باکارآفرینی توانسته اند توانایی های خود را آشکار و موانعی را که در بروز استعدادهای خود دارند رفع کنند و هر روز بیشتر و بیشتر بر این توانمندی ها بیافزایند تا آن جا که برای خود و جامعه خود منشا اثر شوند. 

شکی نیست بخشی از زمینه های فردی کارآفرینی در مجموعه ویژگی های فرد وجود دارد اما بخشی دیگر می تواند از طریق نظام آموزشی مبتنی بر ایجاد خلاقیت و نوآوری در میان دانش آموختگان، شکل گیرد. همچنین معرفی الگوهای برتر در این مورد هم علاوه بر فرهنگ سازی، به اعتماد سازی زنان در این عرصه کمک شایانی خواهد کرد و می تواند چشم انداز بهتری را در عرصه کار زنان به نمایش گذارد.

به همین بهانه گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا به سراغ یکی از زنان کارآفرین رفت. سیده فاطمه مقیمی مشاور رییس اتاق تهران در امور بانوان بازرگان و کارآفرین با تلاش فراوان توانسته با کنارزدن انگاره های مردمحور در عرصه اشتغال، دوشادوش آنان در عرصه های اقتصادی و بین المللی به پیشرفت های چشمگیری دست یابد و در سال 2012 میلادی به مناسبت توانمندسازی بانوان در بخش حمل و نقل کشور و کار آفرین، از سوی «بانک توسعه اسلامی» موفق به اخذ عنوان کارآفرین برتر کشورهای اسلامی شود. در ادامه مشروح گفت و گوی ایرنا با مقیمی آمده است:



*** ایرنا: خانم مقیمی! عرصه حمل و نقل که شما در آن فعال هستید معمولا به عنوان یک حوزه ی مردانه تلقی می شود. شما چگونه وارد این عرصه شدید و به نوعی تابوشکنی کردید؟ 

** مقیمی: متاسفانه در دهه ی پنجاه، با جو حاکم بر فضای اشتغال زنان، بعد از فارغ التحصیلی در رشته ی مهندسی عمران، با مشکلات زیادی در خصوص کار یک زن در محیط کارگاهی ساختمانی مواجه شدم و همین باعث شد از کار در این رشته باز بمانم. اما از آن جا که دست تقدیر همواره بر سرم بود در فروردین ماه سال 58 که در آگهی های روزنامه ها به دنبال کار بودم، برای تماس با یکی از آگهی ها، در کنار باجه ی تلفن و در صف متقاضیان استفاده از تلفن همگانی با دختر خانمی که در انتظار نوبت بود هم صحبت شدم و وقتی متوجه شد که من به زبان انگلیسی و ترکی تسلط کامل دارم، پیشنهاد داد در شرکت حمل و نقل بین المللی یکی از اقوام وی که به یک مترجم برای کارهای بین المللی نیاز داشت مشغول به کار شوم که این خود آغازی شد بر پایان بیکاری من. هیچ آشنایی به این نوع کار نداشتم و کار کردن در جمعی از رانندگان مرد بسیار مشکل بود اما با همت و تلاش و حمایت های بی دریغ خانواده، توانستم در مدت کمتر از یک سال سمت مدیریت داخلی شرکت را برعهده بگیرم.



*** ایرنا: شما اولین بانوی زن ایرانی هستید که توانست یک شرکت بین المللی حمل و نقل را به نام خود ثبت کند و به سِمت مدیرعاملی شرکت کشتیرانی و حمل و نقل بین المللی «سدیدبار» دست یابد؛ آن هم در زمانی که انجام این کار بسیار سخت و با باورهای جامعه مغایرت داشت. عنصر مهم موفقیت شما چه بود؟

** مقیمی: مسوولیت پذیری و تلاش روزافزون و این که نشان بدهم زنان ایرانی تا چه اندازه می توانند در توسعه ی کشور موثر باشند.



*** ایرنا: به طور حتم در رسیدن به این اهداف با مسایل و مشکلات فراوانی مواجه بوده اید. پیش آمده که خسته شوید و دست از کار بکشید؟

** مقیمی: هرگز احساس یاس و ناامیدی نکردم. در طی سی و اندی سال فعالیت در این صنف با ناهنجاری ها، کشمکش ها، تهدیدها، برخوردها، مانع ها و مانع تراشی ها روبرو بودم، اما استقامت کردم. برای نمونه در فرایند گرفتن مجوز برای تاسیس شرکت حمل و نقل بین المللی بارها به در بسته خوردم اما از آن جا که هر شکست برای من شروع یک تلاش پر توان تر بود، با عزمی جزم تر سرانجام به عنوان یک زن به حوزه ی غیر قابل نفوذ مدیریت حمل و نقل وارد شدم. مردان این حوزه، وقتی پشتکار و اصرار من برای گرفتن جواز تاسیس را می دیدند تعجب می کردند و حتی خاطرم هست وقتی مجوز را گرفتم از من تعهد گرفتند که در صورت بروز هرگونه شکایت و تخلفی این مجوز باطل می شود اما از آن جا که هدف من مشخص بود توانستم به آنان بفهمانم که زنان نیز در این صنعت موفق خواهند بود و منحصر به مردان نیست. 



*** ایرنا: معمولا مردم در مواجهه با افراد موفق به خصوص اگر آن فرد زن باشد به این قضاوت می رسند که از پارتی یا آشنا کمک گرفته است. نظر شما در این ارتباط چیست؟

** مقیمی: من در خانواده یی فرهنگی بزرگ شدم که از تلاش من در شرکت حمل و نقل تعجب می کردند چرا که رشته ی تحصیلی من هم با شغلم مغایرت داشت اما همواره حامی من در رسیدن به هدف بودند. زنی هستم که به واسطه ی تخصص و تجربیات نه ارتباط قوم و خویشی با کسی به درجه های بالای صنفی دست یافته ام. اما از آن جا که این امر در کشور ما امری عجیب محسوب می شود و هنوز هم دستیابی به هدف با کمک گرفتن از دیگران برابر است، برای افراد این سوال پیش می آید که چطور یک زن بدون ارتباط با هیچ خط وگروهی می تواند به تنهایی چنین جایگاهی برای خود کسب نماید.



*** ایرنا: در این مسیر پر تلاطم، ازدواج و فرزندآوری هم نتوانست شما را از خواسته ی خود بازدارد. چطور توانسته اید فعالیت های اقتصادی و امور زندگی را با هم بیامیزید؟ 

** مقیمی: متاهل و دارای دو فرزند هستم اما منافاتی درعملکرد یا کارکردن یک زن در بیرون از خانه و پذیرش مسوولیت درمنزل نمی بینم. به اعتقاد من با برنامه ریزی دقیق و تنظیم برنامه می توان همه ی برنامه های خود را هماهنگ کرد. بنابراین ازدواج و داشتن فرزند هم نتوانست من را از تلاش و علاقه ی زیادی که به کار داشتم بازدارد و همین پشتکاری که از خود نشان می دادم، همسرم را نیز علاقمند به تشویق من کرد و تا مرحله یی رساند که مشوق من برای استقلال و کار مستقل مدیریت حمل و نقل شد.



*** ایرنا: پس از گرفتن مجوز کار مستقل و تاسیس شرکت، نحوه ی برخورد رانندگان مرد با شما چگونه بود؟ پذیرفتن این مطلب که با شرکتی که یک زن آن را مدیریت می کند برایشان راحت بود؟

** مقیمی: رانندگانی که در چند سال کارکرد صادقانه با من آشنا شده بودند به سوی شرکت روانه شدند. بنابراین تنها اتاق کار 12 متری تبدیل به واحد 120 متری و تعداد پرسنل نیز افزایش یافت. سفرهای بین شهری آغاز شد و نسبت به احداث نمایندگی در تمامی مرزهای ورودی و خروجی کشور و همچنین شهرهای بزرگ که بخصوص گمرک مرزی داشتند اقدام کردم. به دنبال کسب نمایندگی از کشورهای مختلف رفتم تا هنگام بازگشت رانندگان در کشورهای مختلف سرگردان نمانند.



*** ایرنا: شما به عنوان یک زن کارآفرین نمونه و مدیر عامل انجمن ملی زنان کارآفرین، در مورد توسعه ی کارآفرینی زنان، چه برنامه ها و پروژه هایی پیشنهاد می کنید؟ 

** مقیمی: در این زمینه، اصلی ترین کار، فرهنگ سازی است. چون در زمان حاضر اشاعه ی فرهنگ کارآفرینی در بین زنان وشناسایی کارآفرینان دراین مقطع زمانی بسیار موثر است. ما در انجمن ملی زنان کارآفرین در تلاش هستیم تا خودباوری را به جوانان و زنان جامعه القا کنیم تا بتوانند توانایی های خود را شناسایی کنند. آن ها باید بدانند که با سرمایه ی اندک و همت زیاد هم می توان پیشرفت کرد و موفق شد.

در مورد برنامه ریزی های مرتبط به شروع کار و ورود به مقوله ی کار آفرینی هم بستر سازی دولت، بهره گیری از تجربیات انجمن های صنفی مرتبط یا همان موسسه های غیر دولتی( NGO ) کمک زیادی به توسعه ی روند کارآفرینی دارد ضمن این که مهم ترین و اساسی ترین بخش در حرکت یک کارآفرین خانواده و حمایت خانواده از کارآفرین است. 



*** ایرنا: از دیدگاه شما، رسیدن تا استانداردهای لازم برای کارآفرین شدن زنان کشورمان و برداشته شدن تفکیک جنسیتی چه اندازه راه است؟ 

**مقیمی: امروزه که 65 درصد کرسی های دانشگاه را زنان پر کرده اند، تفکیک جنسیتی در کارآفرینی معنای خود را از دست داده است. خودباوری، علاقه به کار مورد نظر و آموزش در رابطه با آن تنها راه حل رسیدن به موفقیت است و این یعنی توانمند شدن زنان با حفظ چارچوب های اجتماعی اما در عین حال، انتظار نداریم زنی که توانمند می شود و در جامعه کار می کند اصالت و ریشه خود را فراموش کند بلکه باید با حفظ آن به فعالیت های خود ادامه دهد. اما هنوز هم تا بالا رفتن سطح شغلی زنانی که به راحتی مردانه ترین کارها را با مدیریت مدبرانه ی خود، کارسازتر و سهل تر می نمایند، راه باقی مانده است.