انتخابات ریاست جمهوری 2016 تایوان از آن جهت مهم تلقی میشود که قرار است برای نخستین بار یک زن زمام امور این دولتشهر آسیایی را برعهده بگیرد.
روزنامه لس آنجلس تایمز در گزارشی مینویسد: «تسای اینگ - ون در سال 2012 نخستین زن کاندیدای ریاست جمهوری شد اما با اختلاف شش درصد نتوانست پیروز شود و حالا بار دیگر از جانب حزب دموکراتیک مترقی میخواهد در انتخابات 2016 ریاست جمهوری شرکت کند.
اما این بار قضیه با چهار سال قبل متفاوت است؛ چون دو کاندیدای این رقابت زن هستند. یکی از همین کاندیدها، خانم تسای است که 58 سال دارد و دیگری خانم هونگ هیو - چو، 67 ساله که سابق بر این آموزگار بوده و حالا نامزد حزب حاکم ملیگراست.
ناظران میگویند نشانههایی وجود دارد مبنی بر اینکه تایوانیها میتوانند به راحتی یک زن را در میان خود و به عنوان رئیس جمهور بپذیرند که بازگو کننده ارزشهای سنتی جامعه و پیشرفتهای سیاسی مدرن تلقی میشود.
جوآنا لی، مدیر اجرایی اندیشکده قرن 21 چونگهوآ در تایوان به این ارزشها اشاره میکند و میگوید: به نظرم تایوان خیلی بهتر از آمریکا آمادگی لازم را در پذیرش رهبری یک زن بر جامعه و کشور دارد. ما سنت دیرینهای در این مساله داریم و به زنان از دیرباز احترام گذاشتهایم. در ادوار گذشته، زمانی که زنان در دهه 50 و 60 سالگی خود بودند به افرادی کارآزموده و خبره بدل میشدند و حتی اغلب قدرت رهبری و فرماندهی قبایل و خانوادهشان را برعهده میگرفتند. رهبری زنان در فرهنگ آسیایی، اصلا بیگانه و عجیب نیست.
در فیلیپین، گلوریا ماکاپاگال - آرویو از 2001 تا 2010 رئیس جمهوری این کشور را برعهده داشت و در 2013 پارک گئون - های نخستین رئیس جمهوری زن کره جنوبی شد. هم در هندوستان و هم در پاکستان نخست وزیر زن داشتیم؛ ایندرا گاندی به مدت 15 سال رهبری هندوستان را برعهده داشت و زمانی که در 1984 ترور شد نخست وزیر بود. بینظیر بوتو نیز دو دوره سکان دولت اسلام آباد را در دهه 1980 و 90 میلادی برعهده داشت و در 2007 در جریان یک سخنرانی ترور شد.
البته خلاف اکثر روسای جمهوری زن آسیا، خانم تسای و خانم هونگ به خاطر نام پدرانشان یا تاریخچه خانوادگی، به شهرت دست نیافتهاند آنها در میان احزاب خود از محبوبیت، برتری و حمایت برخوردارند.
مدیر اجرایی اندیشکده قرن 21 چونگهوا ادامه داد: به نظرم، تایوان بیش از آمریکا و هر کشور دیگری آمادی لازم در پذیرفتن رهبری از جانب یک زن را دارد.
خانم هونگ از حزب حاکم ملی گرای تایوان به مدت چهار سال معاون رئیس مجلس تاوان بود و به خاطر سینجینهای دقیق از وزرای کابینه که به پارلمان فراخوانده شدند، بسیار مشهور است.
رسانههای محلی این زن را بیباک و جسور توصیف میکنند.
خانم تسای هم به مدت پنج سال ریاست حزب مترقی دموکراتیک را برعهده داشته و در اواسط دهه 2000، سیاستگذار ارشد تایوان در امور چین بوده است. وی را به خاطر برقراری ارتباط حزب خود و حزب ملیگرا میشناسند. همچنین این خانم را در سطح جهانی به خاطر سخنرانیهایش به زبان انگلیسی سلیس به خاطر تحصیل در آمریکا و انگلستان به خوبی میشناسند.
تحقیقات نشان میدهد که تنها 10 زن روسای دپارتمانهای مرکزی دولتی را در تایوان برعهده دارند که در مقایسه با 76 مرد بسیار کم است. در 2010 تایوان قانونی را ارایه کرد مبنی بر تشویق و ترغیب برابری جنسیتی و براساس آن یک چهارم از اعضای چهار نفره یا بیشتر شورای شهری و منطقهای را باید زنان تشکیل دهند.
لیو یی - جیون، استاد علوم اجتماعی دانشگاه فو گوآنگ تایوان میگوید: تایوان از نظر سیاسی بسیار رشد داشته و این فراتر از تصور خارجیها درباره کشور است. تنها دو درصد از تایوانیها که اکثرا سالخوردگان هستند، با رهبری زنان مخالفند.
رقابت انتخابات 2016 ریاست جمهوری تایلند بیشتر بر دو محور روابط با چین و هزینههای رو به رشد زندگی برای جوانان تایوانی تمرکز دارد. خانم تسای در نظرسنجیها پیشرو است. انتخابات در ژانویه 2016 برگزار خواهد شد.
خانم تسای حامی گفتوگو با چین است اگرچه حزبش از فقدان یک چهارچوب درست برای مذاکرات که احتمالا چین آن را میپذیرد، رنج میبرد.
تایوان از دهه 40 میلادی و زمانی که حزب ملی گرای جیان کای - شک در مقابل کمونیست در جنگ داخلی چین جان باخت، به صورت خودمختار اداره میشود؛ چین تاکید دارد که دو طرف هم تایوان و هم چین در نهایت به هم میپیوندند اگرچه نظرسنجیها نشان میدهد اکثر تایوانیها جدایی از چین را ترجیح میدهند.
ملیگرایان تا 1987 دولتی خودکامه داشتند تا اینکه چیانگ چینگ - کو، رئیس جمهوری وقت حکومت نظامیان را پس از 38 سال برچید و دموکراسی اعلام کرد. حزب خانم تسای در دهه 80 میلادی تاسیس شد پس از آن چندین سال تحت پیگرد بود. این حزب به رقابت با حزب ملیگرایان میپردازد.
در دوران مایینگ جئو، رئیس جمهوری کنونی تایوان که از 2008 در این سمت است، روابط میان چین و تایوان بهبود یافته و دو طرف 21 توافقنامه اقتصادی امضا کردند. این مرد پذیرفت تا با پکن بر مبنای این اصل که دو طرف به "یک چین واحد" تعلق دارند، گفتوگو کند؛ اگرچه دو طرف هنوز اختلافاتی با یکدیگر در پارهای از مسائل دارند.
حزب خانم تسای این مبنا را برای برگزاری مذاکرات رد کرده و مردم تایوان هم به شدت درباره سیاستهای دولت کنونی این کشور تردید دارند. ملیگرایان در انتخابات نوامبر 2014 ، 9 کرسی شهرداریها و مناطق را از دست داده و رای دهندگان جوانتر، دولت مایینگ جئو را به نزدیکی خطرناک با چین و بیتوجهی به شکاف طبقاتی در کشور متهم میکنند.»