در بحث توان‌افزایی زنان روستایی تفاهمنامه‌ای بین معاونت امور زنان ریاست‌جمهوری و جهاد کشاورزی در جهت توانمند‌سازی زنان روستایی وعشایری منعقد شد؛ تفاهمنامه‌ای که بر مبنای آن، یک موافقتنامه هم درنظر گرفته شد.

فروغ‌السادات بنی‌هاشم
مشاور وزیر جهاد کشاورزی در امور بانوان و خانواده 

 

زنان روستایی، به رغم مشکلات بیشتری که از نوع دیگر در زندگی در مقایسه با زنان شهری، ‌با آن مواجهند، ‌از حمایت کمتری برخوردارند. غالبا شاهد فقدان امنیت اجتماعی و اقتصادی در میان آنان هستیم و اصولا در میان این زنان، ‌کسانی که آینده‌ای تامین و تضمین شده داشته باشند، ‌کمتر به چشم می‌خورند. در بحث توان‌افزایی زنان روستایی که در میان اقشار مختلف زنان، از حمایت کمتری برخوردارند و اغلب با مسائل مختلفی مواجهند که مرجعی برای رسیدگی به مشکلات‌شان وجود ندارد، تفاهمنامه‌ای بین معاونت امور زنان ریاست‌جمهوری و جهاد کشاورزی در جهت توانمند‌سازی زنان روستایی وعشایری منعقد شد؛ تفاهمنامه‌ای که بر مبنای آن، یک موافقتنامه هم درنظر گرفته شد.

خوشبختانه این موافقتنامه در حوزه توانمند‌سازی زنان اجرایی شد و نتایج بسیار خوبی هم داشت. بر اساس این موافقتنامه ٦٤ مورد تمدید اعتبار خرد زنان روستایی و ١٢ صندوق عشایری تشکیل شد علاوه بر این ٧١ زن تسهیلگر روستایی و چهار زن تسهیلگر عشایری هم انتخاب شدند. با احتساب اینکه در هر کدام از این صندوق‌ها به‌طور متوسط ٣٠ نفر عضو هستند، بیش از بیست هزار نفر زن عشایری و روستایی به عنوان اعضای صندوق‌های خرد تحت پوشش برنامه‌های توانمند‌سازی قرار گرفته‌اند. از طرف دیگر، ما توانمند‌سازی‌ها را در بخش‌های مختلف تقسیم کرده‌ایم.

یکی از آنها مالی است، اما حضور زنان تسهیلگر در جامعه روستایی، اساسا با هدف توانمند‌سازی فرهنگی اجتماعی است. به این ترتیب که زنان تسهیلگر، زمینه ایجاد مشارکت سایر زنان روستایی و عشایری در فعالیت‌های اجتماعی اقتصادی را فراهم می‌کنند. این زنان در فرآیند آموزشTOT به معنی آموزشگران از برنامه‌های آموزشی پیش‌بینی شده در همین موافقتنامه بهره‌مند می‌شوند که آموزش‌های تسهیلگری، ارتباط با جامعه محلی و کارهای مشارکتی یکی از این آموزش‌هاست. از نظر ما فرآیند توانمند‌سازی یک پروسه چند بعدی است و باید از یک جامعیت برخوردار باشد تا توانمند‌سازی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را توامان داشته باشد.

موافقتنامه بین جهادکشاورزی و معاونت امور زنان، دو پروژه انتخاب تسهیلگران و صندوق‌های اعتبار خرد پیش‌بینی شده تا درحین انجام این دو فرآیند پروژه توانمند‌سازی در ابعاد مختلف دیده شود. این پروژه در کلیه استان‌ها انجام شده است. در این پروژه صندوق‌های اعتبار خرد زمینه دسترسی زنان به منابع مالی را فراهم می‌کنند البته اعتقاد ما این است که این صندوق‌ها تنها یک نهاد مالی را ندارند بلکه یک سازه اجتماعی و اقتصادی هستند به همین دلیل ما از طریق زنان تسهیلگر توسعه روستایی سعی می‌کنیم فرآیند توانمند‌سازی اجتماعی از زاویه اعتمادبه‌نفس، خودباوری و انگیزه مشارکت‌های اقتصادی را بین جامعه عشایری و روستایی تقویت کنیم.

در مورد زنان روستایی و سهم آنان در اقتصاد کشور، مطالعه جامعی انجام نشده است ولی این اتفاق به صورت موردی انجام شده است. به‌طور مثال مشخص شده است ٦٠ درصد فعالیت‌های دامداری توسط زنان، ٩٠ درصد فعالیت‌های نوغان‌داری (نگهداری و پرورش کرم ابریشم) و ٣٥ درصد صنایع دستی توسط زنان عشایری، یا در حوزه کشت سبزی و صیفی ٧٠درصد فعالیت‌ها توسط زنان روستایی انجام می‌شود یا در مناطق شمالی ٧٠ درصد زنان فعالیت‌های مربوط به کشت برنج مخصوصا نشاکاری را انجام می‌دهند. توانمند‌سازی یک فرآیند مستمر است و تمام نمی‌شود. در این موافقتنامه، با تشکیل اعتبار خرد و زنان تسهیلگر توسعه روستایی زمینه مناسبی برای ایجاد زنان کارآفرین و کسب و کارهای پایدار فراهم شده است.

پیشنهاد ما این است که در سال ٩٤ با ترویج کارآفرینی و توسعه کسب‌و‌کار پایدار بتوانیم زمینه اشتغال پایدار زنان روستایی را فراهم کنیم. به این معنی که با همین جمعیتی که کار را آغاز کرده‌ایم شرایط را برای ترویج کارآفرینی و ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای آنان مهیا کرده وکار مشترکی را انجام دهیم تا بدین‌ترتیب زمینه ایجاد اشتغال پایدار را فراهم کنیم.