مطالعات زنان
کار و خانه: پدیدارشناسی تجربه زیسته و روایت زنان شاغل از کار خانگی

حامد شیری؛ یعقوب احمدی؛ بهار شریعتی؛ لیلا خداویردی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1403

https://doi.org/10.22059/jwdp.2025.387216.1008501

چکیده
  با وجود تغییرات گسترده اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در دهه‌های اخیر، کار خانگی همچنان به عنوان وظیفه اصلی و هنجار فرهنگی برای بسیاری از زنان، حتی زنان شاغل باقی مانده است. مسئولیتهای اجتماعی و خانوادگی این گروه از زنان تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی شخصی و حرفه‌ای، رضایت‌مندی و سلامت روانی و اجتماعی آنان دارد. در این چارجوب پژوهش حاضر ...  بیشتر

مطالعات زنان
عبور از موانع نامرئی: چگونه مربیگری نومادران را به صحنه اجتماعی و کارآفرینی بازمی‌گرداند

زهرا قیافه داوودی؛ احسان چیت ساز؛ مریم سیفی کار قمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 اسفند 1403

https://doi.org/10.22059/jwdp.2025.384814.1008492

چکیده
  نقش زنان در توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه بسیار حیاتی است. حضور آن‌ها نه‌تنها به بهبود وضعیت مالی خانواده‌ها کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش تنوع و نوآوری در بازار کار و جامعه می‌شود. بااین‌حال، بسیاری از مادران دارای فرزند زیر ۳ سال با چالش‌های فراوانی برای بازگشت به فعالیت‌های اجتماعی و حرفه‌ای روبه‌رو هستند. پژوهش حاضر به بررسی ...  بیشتر

مطالعات زنان
استراتژی های شرکت های تعاونی در محرومیت زدایی زنان سرپرست خانوار با رویکرد آینده پژوهی

بهروز صادقی عمروآبادی؛ امیر منتظزحجت؛ سجاد بهمنی؛ احمد صلاح منش؛ فائزه امرائی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اردیبهشت 1404

https://doi.org/10.22059/jwdp.2025.387075.1008500

چکیده
  تعاونی‌ها از دیرباز در عرصه محرومیت‌زدایی مورد توجه سیاست‌گذاران بوده و قادر به توانمندسازی زنان سرپرست خانوار به عنوان بخش مهمی از محرومیت در استان خوزستان می‌باشند. بنابراین سوال اصلی این پژوهش عبارت است از: مهم‌ترین استراتژی‌های توسعه تعاونی در مسیر محرومیت زدایی زنان سرپرست خانوار استان خوزستان کدامند؟ پژوهش طبق مطالعات ...  بیشتر

مطالعات زنان
بررسی تاثیر تقسیم‌کار جنسیتی در منزل بر رفتار باروری زنان با استفاده از شبیه‌سازی عامل‌بنیان

نصیبه اسمعیلی؛ حجیه بی بی رازقی نصرآباد

دوره 22، شماره 4 ، دی 1403، ، صفحه 891-915

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.381114.1008472

چکیده
  با کاهش باروری به زیر سطح جانشینی، نحوۀ تقسیم‌کار جنسیتی در منزل به‌عنوان یکی از عوامل تعیین‌کنندۀ تصمیمات و رفتارهای باروری مورد توجه قرار گرفته است. هدف مقالۀ حاضر، بررسی و پیش‌بینی نحوۀ تقسیم‌کار جنسیتی در منزل بر رفتار باروری زنان استان تهران با استفاده از ابزار مدلسازی عامل‌بنیان است. برای این منظور، از بخشی از داده‌های ...  بیشتر

مطالعات زنان
تأثیر موقعیت زنان در بخش‌های آموزش و بازار کار بر خودکشی

مرضیه شاکری حسین آباد؛ زهرا نصراللهی

دوره 22، شماره 4 ، دی 1403، ، صفحه 1013-1041

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.380194.1008467

چکیده
  خودکشی به‌عنوان یک مسئله مرتبط با سلامت عمومی، اگرچه توسط یک فرد انجام می‌شود اما، خانواده و جامعه تحت تأثیر پیامدهای آن قرار می‌گیرند. از این‌رو و با توجه به اهمیت این پدیده محققان کوشیده‌اند تا عوامل مؤثر بر خودکشی را از جنبه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قرار دهند. اگرچه در مطالعات پیشین اثر متغیرهای مختلف بر خودکشی ...  بیشتر

مطالعات زنان
تجارب زیسته و ادراک زنان از فضاهای عمومی شهری (مورد مطالعه: زنان شهر سقز)

چنور عنایت زاده؛ مرضیه موسوی خامنه؛ یعقوب موسوی

دوره 22، شماره 3 ، مهر 1403، ، صفحه 565-597

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.373884.1008447

چکیده
  هنگام تحقیق درمورد فضای شهر مهم است که نه‌تنها خود فضا، بلکه افرادی که از آن استفاده می‌کنند و درواقع چگونه از آن استفاده می‌کنند، درنظر گرفته شود. پژوهش حاضر بر زنان شهرستان سقز متمرکز می‌شود تا تجربیات ظریف زنان در حین حرکت در فضاهای عمومی و چگونگی استفاده و مذاکرۀ زنان از این فضاها را در سلسله‌مراتب جنسیتی، طبقاتی و اجتماعی-فضایی ...  بیشتر

مطالعات زنان
گرایش‌های نامتعارف جنسی از دیدگاه اسلام تا رویۀ مراجع بین‌المللی و قوانین کشورها

مریم احمدی نژاد؛ الهه مرندی

دوره 22، شماره 3 ، مهر 1403، ، صفحه 713-745

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.367853.1008397

چکیده
  به‌رغم این واقعیت پذیرفته‌شده که خانوادۀ مطلوب به‌عنوان پایه و سلول اصلی جامعه، تأثیر مستقیمی بر پیشرفت جامعه دارد، امروزه با شکاف ایجادشده بین عملکرد برخی جوامع و سنت‌های اخلاقی-دینی، با تهدیدات جدی بنیان خانواده مواجهیم. یکی از این تهدیدات، گرایش‌های نامتعارف و غیرطبیعی جنسی افراد به همجنس است که در سال‌های اخیر به‌شدت در ...  بیشتر

مطالعات زنان
ارائه چارچوبی برای توانمندسازی زنان در حکمرانی بر اساس مطالعات حوزه علوم شناختی

امیر عسگری؛ صاحبه مسعودی؛ مائده تقی زاده طبرسی

دوره 22، شماره 3 ، مهر 1403، ، صفحه 747-773

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.358478.1008336

چکیده
  توانمندسازی زنان از موضوعاتی است که در طیف گسترده‌ای از برنامه‌ها و سیاستگزاری‌های نهادهای مختلف در سرتاسر جهان جای می‌گیرد، ولی با این حال، توجه به ویژگی‌های شناختی و پژوهش‌های حوزه علوم شناختی و اساسا مساله شناخت و توانمندی‌های شناختی در بسیاری از این سیاستگزاری‌ها مغفول مانده است. در این راستا، پژوهش حاضر با استفاده از روشی ...  بیشتر

مطالعات زنان
پیامدشناسی اجرت‌المثل کار خانگی زن و نقش آن در سیاست‌گذاری و توسعۀ تحکیم خانواده و افزایش جمعیت

زهرا سادات میرهاشمی

دوره 22، شماره 3 ، مهر 1403، ، صفحه 823-842

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.369467.1008413

چکیده
  کار زن در خانه از نظر فقه اسلامی تکلیف نیست، بلکه فضیلتی است که اگر به‌صورت رایگان در اختیار خانواده قرار دهد مأجور خواهد بود و اگر زن بخواهد در قبال آن دستمزدی دریافت کند، شارع برای او حق مطالبه قرار داده است؛ ولی در فرهنگ عرفی حق زنان نادیده گرفته شده و در برخی موارد مطالبۀ آن قبیح دانسته می‌شود. پژوهش حاضر با هدف تبیین اثر و ارتباط ...  بیشتر

مطالعات زنان
کشاکش سنت و فمینیسم در عمان (مورد مطالعه: رمان الطواف حیث الجمر)

ابوالحسن امین مقدسی؛ علی افضلی؛ نرگس بیگدلی

دوره 22، شماره 2 ، تیر 1403، ، صفحه 293-317

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.366990.1008393

چکیده
  کوشش‌های فکری زنان در کمتر از دویست سال گذشته چشم‌اندازهای تازه‌ای به روی دانش بشر گشوده و پرسش‌های مهم بسیار به میان آورده است. اما تنوع و تضارب شگفت‌آور اندیشه‌ها خود به سدی در برابر درک چندوچون آن‌ها بدل شده است. نقد زن‌سالارانه (فمینیستی)، نقش زنان را در دو محور خالق اثر (زن در مقام نویسنده) و شخصیت خلق‌شده (چهرۀ ارائه‌شده از ...  بیشتر

مطالعات زنان
مدیریت بدن در زنان فوتبالیست

فائزه زمانیان؛ مجید وصالی ناصح؛ الهام فروزنده

دوره 22، شماره 2 ، تیر 1403، ، صفحه 377-406

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.361866.1008353

چکیده
  هدف مطالعۀ حاضر، بررسی نحوۀ مدیریت بدن توسط ورزشکاران زن فوتبال با توجه به ناسازگاری دو هویت زنانگی و ورزشکاری در متن فوتبال و خارج از آن است. در این پژوهش، به روش تحقیق کیفی تحلیل پدیدارشناختی به مصاحبۀ عمیق و نیمه‌ساختاریافته با هشت فوتبالیست زن لیگ برتر فوتبال (19 تا 27 سال) پرداخته شد. جمع‌آوری داده‌ها تا حد رسیدن به اشباع نظری ادامه ...  بیشتر

مطالعات زنان
مبانی قرآنی حقوق مادری با رویکرد اجتماعی براساس بند 2 اصل 21 قانون اساسی

مسلم طاهری کل کشوندی؛ عاطفه اندرزا

دوره 22، شماره 2 ، تیر 1403، ، صفحه 435-458

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.361186.1008392

چکیده
  قرآن به‌عنوان منبع اصلی هدایت مسلمانان، چارچوبی جامع برای حمایت از حقوق مادر فراهم می‌کند و راهنمایی‌هایی در جنبه‌های مختلف زندگی مادران ارائه می‌دهد. در اصل بیست‌ویکم نیز بر وظیفۀ دولت در تضمین حقوق زن با رعایت موازین اسلامی تأکید شده است و از جملۀ این وظایف را حمایت از مادران به‌خصوص در دوران بارداری و حضانت فرزند و نیز اعطای ...  بیشتر

مطالعات زنان
تحلیل گفتمان انتقادی دلالت‌های برنامه‌های عمرانی (توسعه) پهلوی دوم در هویت زنانه (مطالعۀ موردی: بازنمایی هویت زنانه در سینمای این دوره)

محمدرضا قائمی نیک؛ هدا مصطفائی

دوره 22، شماره 2 ، تیر 1403، ، صفحه 459-485

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.369502.1008414

چکیده
  اجرای برنامه‌های عمرانی (توسعۀ سرمایه‌داری) در دورۀ پهلوی دوم، اغلب از منظر اقتصادی یا سیاسی مورد تحلیل قرار گرفته است، در حالی‌که تاثیر این برنامه‌ها بر حوزۀ فرهنگ نیز قابل بررسی است. هویت زن ایرانی یکی از قلمروهایی است که تحت تاثیر سیاست‌های فرهنگی برنامه‌های توسعۀ این دوره، دستخوش تغییر و تحول شده است. در این مقاله با هدف بررسی ...  بیشتر

مطالعات زنان
بررسی پدیدارنگاری حمایت اجتماعی در زنان سرپرست خانوار

سحر تبریزی؛ غلامرضا تبریزی کاهو؛ ملیحه برومند محمودآبادی

دوره 22، شماره 2 ، تیر 1403، ، صفحه 487-509

https://doi.org/10.22059/jwdp.2024.364022.1008371

چکیده
  امروزه تعداد زنان سرپرست خانوار درحال‌افزایش است و وفاق عمومی آن است تا از آنان حمایت شود. هدف این پژوهش پدیدارنگاری واکاوی تجربۀ حمایت‌های اجتماعی از آنان است. با ۲۱ زن سرپرست خانوار شهر مشهد در سال ۱۴۰۰ مصاحبه‌ای نیمه‌ساختارمند انجام گرفت. سپس داده‌ها با نرم‌افزار MAXQDA تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن است که حمایت‌هایی که از زنان ...  بیشتر

مطالعات زنان
بررسی میزان آسیب‌پذیری زنان در مقایسه با مردان در دوران کووید-19

حسین مشک آبادی مهاجر؛ زینب مشک آبادی مهاجر

دوره 22، شماره 2 ، تیر 1403، ، صفحه 539-563

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.362047.1008355

چکیده
  در مقالۀ حاضر با استفاده از مدل رگرسیون پروبیت تأثیر عوامل جمعیت‌شناختی بر وضعیت درآمد، پس‌انداز و اشتغال بعد از دوران کرونا نسبت به قبل از آن در مشهد براساس تفکیک جنسیتی، بین دو گروه زنان و مردان سنجش شد. داده‌ها به روش پرسشنامه‌ای و به‌صورت آنلاین جمع‌آوری و رگرسیون‌های مربوط به وضعیت درآمد، پس‌انداز و اشتغال با استفاده از ...  بیشتر

مطالعات زنان
واکاوی تجارب زیستۀ زنان زندانی: از حسرت کودکی تا تداوم جرائم

مهناز فرهمند؛ سمیه سعادتی فر؛ فاطمه دانافر

دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 67-87

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.357455.1008330

چکیده
  کودکان آسیب‌پذیرترین گروه‌های جامعه‌اند که تجربیات، ذهنیت و کیفیت تعاملات کودکی، وضعیت بزرگسالی آنان را رقم می‌زند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تجارب زیستۀ کودکی زنان زندانی و تداوم آن در وضعیت فعلی آنان است. این پژوهش مطالعه‌ای کیفی و به روش پدیدارشناسی هرمنوتیک انجام شده است. داده‌های مطالعه با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری با ...  بیشتر

مطالعات زنان
تجربۀ زیستۀ مادران دارای فرزند با ناتوانی‌های ذهنی- حرکتی (مقدمه‌ای بر چالش‌های روان‌شناختی مواد 53 و 56 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت)

پروانه علایی؛ مریم حکم آبادی قشونی

دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 89-113

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.359021.1008339

چکیده
  در سال‌های اخیر به دلیل کاهش نرخ فرزندآوری، در نظام سیاست‌گذاری تلاش‌هایی شده است که از آن‌جمله می‌توان به طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، مصوب اسفند 1399 اشاره کرد. در موادی از این طرح به تحدید غربالگری اشاره‌شده که هدف از انجام‌دادن این پژوهش شناسایی ملاحظات فردی- اجتماعی حذف غربالگری مادران باردار پیش از تولد فرزند است. روش ...  بیشتر

مطالعات زنان
تجربه بلوغ دربین دختران تک‌والدِ پدر سرپرست؛ یک مطالعه کیفی در شهر یزد

احمد کلاته ساداتی؛ فاطمه عادل خواه؛ فائزه شمس الدین قطرم

دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 115-142

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.359676.1008343

چکیده
  بلوغ، پدیده‌ای زیستی، پیچیده و یک برساخت اجتماعی است که به‌صورت متفاوتی در دختران درک و تجربه می‌شود. دختران نوجوانی که در خانواده‌های پدرسرپرست زندگی می‌کنند، ممکن است به دلیل فقدان مادر با چالش‌های خاصی در دوران قاعدگی مواجه شوند. هدف از پژوهش حاضر فهم تجربه قاعدگی و مسائل خاص دختران پدرسرپرست در دوران بلوغ است. پژوهش حاضر، ...  بیشتر

مطالعات زنان
تجربه زنان از تقسیم کارخانگی

حمیده دباغی؛ کوثر محمدی؛ سمیه جمشیدی

دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 143-167

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.358844.1008338

چکیده
  تقسیم کار خانگی یا توزیع مسئولیت ها و کارهای ضروری به جهت حفظ و نگهداری خانه و افراد خانواده، از زمان صنعتی شدن به بعد از نظر تاریخی، متحول شده و به عنوان یک پدیده اجتماعی در مباحث دانشگاهی- از دهه 1970 به بعد-اهمیت یافته است. زمینه های اجتماعی و اقتصادی همواره در تاریخ تحولات خانواده، بر نوع روابط و تعاملات زن و مرد و نقشهای جنسیتی آنها ...  بیشتر

مطالعات زنان
پدیدارشناسی خودکشی زنان در منطقۀ دیشموک

عاطفه رحمانی؛ محسن بدره؛ زهرا میرحسینی

دوره 21، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 867-894

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.350732.1008274

چکیده
  خودکشی یکی از دیربازترین پدیدارهای جوامع انسانی است و از آنجا که طبعاً باید در چارچوب روان‌شناسی اجتماعی هر جامعه و جماعت‌های فرعی‌تر خود مطالعه و فهم شود، تاکنون بخش مهمی از مطالعات اجتماعی خودکشی، متمرکز بر خودکشی در مناطق عشایری و روستایی بوده است. چندسالی است آمار قابل‌توجه خودکشی و به‌ویژه خودسوزی زنان در منطقۀ دیشموک استان ...  بیشتر

مطالعات زنان
فراتحلیل کیفی مقالات پژوهشی زنان بدسرپرست در ایران

هادیه پرهیزکار؛ آذر علی محمدی؛ صدیقه طاهره اسدزاده؛ مریم هاشم پور صادقیان

دوره 21، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 895-921

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.351551.1008280

چکیده
  هدف پژوهش حاضر، بررسی و فراتحلیل کیفی مطالعات انجام‌شده در حوزۀ زنان بدسرپرست است. در این راستا تمامی مقاله‌های علمی-پژوهشی با کلیدواژۀ «زنان بدسرپرست» در بازۀ زمانی ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۰ از پایگاه اطلاعاتی-علمی جهاد دانشگاهی و پایگاه اسنادی نورمگز استخراج شد. در ادامه ۳۴ مقاله برای استخراج داده‌ها و بررسی بیشتر گزینش و به روش مطالعۀ ...  بیشتر

مطالعات زنان
طراحی برنامه راهبردی توسعه ورزش قهرمانی بانوان استان خراسان شمالی

محمد ریحانی؛ شهرام عبدی

دوره 21، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 1059-1086

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.357845.1008333

چکیده
  هدف کلی این پژوهش طراحی برنامه راهبردی توسعه ورزش قهرمانی بانوان استان خراسان شمالی بود. پژوهش حاضر از نظر روش پژوهش توصیفی-پیمایشی، به لحاظ هدف کاربردی و از نظر جمع‌آوری داده‌ها به صورت آمیخته (کمی و کیفی) بود. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی و کمی شامل مدیران، معاونان و کارشناسان (اداره کل ورزش و جوانان استان خراسان شمالی، اداره ورزش ...  بیشتر

مطالعات زنان
ضرورت‌های نظری و عملی دربارۀ عدالت: عدالت و زنان

فریبا علاسوند

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 589-614

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.352711.1008292

چکیده
  با وجود اهمیت عدالت در فقه سیاسی-اجتماعی، نظریه‌پردازی‌ها باید به نظام‌سازی یا ساختارهای روندساز منجر شوندف اما در رویکرد اسلامی مطرح و تقویت نشده‌اند. از جمله مهم‌ترین مباحث عدالت، پردازش نظریه‌ای است که شامل ابعاد نظری و عملی روشن به‌مثابۀ راهبرد ادارۀ جامعه است. این ابعاد اگرچه در مطالعات دو دهۀ اخیر حوزۀ عدالت مورد توجه پژوهشگران ...  بیشتر

مطالعات زنان
مطالعۀ کیفی چالش‌های مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد (NGOs) در تحقق حمایت اجتماعی در قبال خانواده‌های در معرض آسیب: شهر تهران

نسیم السادات محبوبی شریعت‌پناهی؛ مهدیه محمدتقی زاده

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 761-779

https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.350968.1008273

چکیده
  امروزه توسعۀ اجتماعی کشورها در گرو مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد در تحقق حقوق گروه‌ها و افراد جاماندۀ اجتماع است. با توجه به اینکه حمایت اجتماعی از خانواده‌های در معرض آسیب از سویی با مسئولیت و مسئولیت‌پذیری همۀ افراد جامعه و از سوی دیگر با حقوق افراد در جامعه مرتبط است، مشارکت سمن‌ها و بررسی چالش‌های آن‌ها می‌تواند حمایت از این ...  بیشتر

مطالعات زنان
هویت جنسیتی زنانه (زنانگی) در سیرۀ حضرت زهرا (س)

یحیی بوذری نژاد؛ ابوالفضل اقبالی

دوره 21، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 305-327

https://doi.org/10.22059/jwdp.2023.355729.1008317

چکیده
  گروه‌های مرجع، الگوها و شیوه‌های زیست تأثیرگذار که به معرفی تیپ‌های ایدئال سبک زندگی در جوامع مختلف منجر می‌شوند، یکی از ابعاد مهم حوزۀ مطالعات اجتماعی هستند. در جامعۀ ایرانی، یکی از این الگوها و مراجع تأثیرگذار در تعیین شیوه‌های زیست و سبک زندگی، دین و سیرۀ بزرگان دینی است. پژوهش‌هایی که دربارۀ میزان دینداری و کیفیت آن در جامعۀ ...  بیشتر